Сабақ беру үдерісіндегі кері байланыстың маңыздылығы және түрлері

Кері байланыс әрекетін ұйымдастыруда көзделетін басты мақсат:

Оқушының саналы ішкі рефлексиясын даярлау, сол арқылы қазіргі кездегі маңызды болып саналатын өз бетімен еңбектену, бәсекеге қабілетті болу, алғырлық сияқты қабілеттерін дамыту.

Кері байланыс...

Кері байланысты мұғалім

Кері байланыссыз мұғалім

Оқуды оқыту жағдайына

қарай түрі мен мазмұнын

әдісі мен тәсілін

бейімдейді, тиімді оқытады.

Үйреншікті оқыту

түрін өзгертпейді,

оқытуда бір ғана әдіспен

оқыту түрін пайдаланады.

Кері байланыс

Эмоциялық күйді,

іс-әрекетті, материалды, мазмұны

Сабақ

үлгісі

Бақылау, түйінді

Мақсаты

Сауалнама, сұрақ-жауап, кесте, сурет

Мазмұны

Жазбаша, ауызша

Өткізу

әдіс-тәсілі

Жеке, топтық

Жасалу

түрі

Кері байланыстың әдіс-тәсілдер

Көңіл-күй мен

эмоциялық жағдайды

анықтауға арналған

Оқу

материалының мазмұны

Сабақтағы

іс - әрекетке

• «Ауа райы»,
• «Бағдаршам»
• «Алма ағашы»
• «Бір сөзбен»

• «Табыс

• “ Синквейн”
• “ Аяқталмаған

сөйлемдер”

сатысы»

• «Плюс, минус,

• «Таңдау»

қызықты»

Көңіл – күй мен эмоциялық жағдайды анықтауға арналған

• «Ауа райы»
• «Бағдаршам»
• «Алма ағашы» Оқушыларға сабақ басында екі түсті “алма” беріледі. Сабақ соңында оны алма ағашына ілу керек. Жасыл түсті алма – мен бүгін бәрін жақсы орындадым деп ойлаймын: менің көңіл – күйім көтеріңкі. Қызыл түсті алма – мен тапсырманы орындай алмадым, көңіл – күйім жоқ.
• «Бір сөзбен» Оқушылар өздеріне берілген 12 сөздің ішінен, өздерінің бүгінгі сабақтағы жағдайын сипатайтындай 3 сөзді таңдап айтады. *Төзімсіздік, *Ашу, * Қуаныш, * Немқұрайлылық,*Қанағаттану, *Шабыт, *Зерігу,* Алаңдау, * Тыныштық, * Сенімділік, * Сенімсіздік, *Рахаттану.

Сабақтағы іс - әрекетке кері байланыс.

• «Табыс сатысы» әдісі: кәдімгі сатының суреті, сатының

• 1 - ші баспалдағы *Мен.............. БІЛЕМІН,
• 2 - ші баспалдағы *мен.................. ТҮСІНЕМІН,
• 3 - ші баспалдағы *Мен............. ЖАСАЙ АЛАМЫН

• «Таңдау» әдісі.

• 1. Маған сабақ қызықты _____________ қызықсыз болды деп ойлаймын.
• 2. Мен сабақта: үйрендім көп нәрсені _____________ үйренгенім аз болды.
• 3. Мен басқаларды мұқият ______________ зейінсіз тыңдадым.
• 4. Мен пікірсайыстарға жиі ______________ сирек қатыстым
• 5. Мен сабақтағы өз жетістіктеріме ризамын ____________ риза емеспін.
• Бұл карточканы таратып бергенде оқушылар өздерінің сабаққа қатысу деңгейі мен сабаққа деген ынтасын білдіретін сөйлемдердің бірінің тұсына « +» белгісін қою тапсырылады.

Оқу материалы мазмұнының кері байланысы

• “ Синквейн” әдісі, оқушының оқып отырған тақырыпқа қатысты іс – әрекетін анықтауға, бұрынғы білім мен жаңаны түсінудің

арақатынасын жалғастыруға мүмкіндік береді.

• “ Аяқталмаған сөйлемдер”

• * Бүгін мен...................... білдім *................. қызықты болды. *.......................... қиын болды.
• *..................... тапсырманы мен орындадым. *......................... екенін түсіндім.
• * Мен енді....................... білемін. * Мен............................... сезіндім
• *Мен..................................... білім алдым. * Мен......................................... үйрендім.
• *................................. менің қолымнан келді. * Мен...................................... жасай алдым
• * Мен.................................... жасап көруге талпынамын. *.................. мені таң қалдырды. * Сабақ менің өміріме..... берді. * Менің............. жасағым келді

• «Плюс, минус, қызықты» Эдвард де Боно (1968 ж)

• «Плюс» - оң әсер еткен фактілерді, алған, білімдері жайлы жазады.
• «Минус» - “қолымнан келмей жатыр” немесе “ түсініксіз болып тұр ” деген ойларын жазады.
• «Қызықты»- деген бағанға өздеріне не қызықты болды соны жазады, немесе не жайында көбірек білгісі, соны жазады

Өркениеттіліктің басты міндеті – адамды ойлау білуге үйрету . Эдисон

«5 саусақ» әдісі

• Бас бармақ – мен үшін маңызды және қызық
• Балан үйрек – маған түсініксіз болды
• Ортан терек – маған жеткілікті болмады
• Шылдыр шүмек – менің көңіл күйім
• Кішкене бөбек – менің ұсынысым

«Мишень»

Кері байланыс

Көңіл-күйді салу

• Оқушылар көңіл-күйді қарындаш,маркер,фломастер, акварель бояумен салады. Олардың суреті смайлик, жапырақ, гүл, өсімдік, жануар, геометриялық фигуралар, күн, немесе бұлт түрінде болуы мүмкін.
• Суреттерді топ ішінде шеңбер бойынша жіберіп, толықтыруға болады. Оны автор тарапынан топ ішінде немесе бүкіл сыныпқа түсіндіріледі. Суреттерді талқылаудан кейін қабырғаға іліп қойған орынды.
• Суреттерде қолданылған түстер бойынша оқушылардың көңіл-күйі мен өздерін қалай сезінгендіктерін анықтауға болады. Макс Лютердің түстерге берген мінездемесін қолдануды ұсынады.

Көңіл-күйді салу

• Қанық қызыл, алқызыл түс – агрессия, ашу, толқығанды білдіреді;

• Жұмсақ қызыл түс (раушан, апельсин түсті) – қуаныш пен шаттықты білдіреді;

• Көк түс – мұңлы, бәсең көңіл-күй, шаршау, дем алғысы келетінді меңзейді;

• Жасыл түс – белсенділік, сонымен бірге бұл түсті тым көп қолданса, баланың қорғансыздығын көрсетеді, оның қорғаныш іздейтіндігін білдіреді;

• Сары түс – сабырлық түсі (қуаныш түсі) алайда бұл түске тым көп көңіл бөлу баланың бәсең бола бастағанын көрсетеді;

• Күлгін түс – алаңдаушылықты білдіреді, көңіл-күйі түсіңкі;

• Бозғылт түс – бала өз мүмкіншіліктерін ашпайды, оны бір нәрсе шектейді, қобалжуды тоқтады;

• Қара түс – көңілі пәс, бәрін де жоққа шығару, жұмыс жасауға құлықсыз, өзін аса бағалайды, немесе жақтырмайды деп ойлайды;

• Қоңыр түс – бәсең, алаңдаушылық пен өзіне-өзі сенбеушілікті көрсетеді .

«Кемпірқосақ»

Тақтадағы кемпірқосақ суретіне өз есімдері жазылған стикерді желімдейді. Олар ең төменгі күлгін түстен ең жоғары орналасқан қызыл түске стикерді желімдеу арқылы өздерінің сабақтағы түсінік (немесе көңіл-күй) деңгейін білдіреді.

«Екі жұлдыз, бір тілек»

тілек

«Менің сабақтан кейінгі әсерім» кестесі

Қандай ой пайда болды?

Не сезіндім?

Не ұнады?

Не қиын болды?

«Күн көзі»

Оқушылар сабақ туралы өз ойларын сары түсті жолақ қағаздарға жазып, тақтада салынған күннің суретіне барып жапсырады. Тапсырма соңында барлық пікірлер оқылып, сабаққа қорытынды жасалады.

«Шеңбердегі доп»

Оқушылар шеңберлене отырып, бір-біріне кішкене допты лақтырады

(немесе жүректің кішкене сұлбасын сағат тілі бойынша жылжытып отырады).

Доп қолына тиген оқушы сабақ туралы бір сөйлем айтады.