Презентация Жарықтың таралуы

Жарық техникасының негізгі шамаларына нелер жатады ?

• жарық ағыны
• жарық күші
• жарықтандыру
• жарықтылық

Жарық ағыны дегеніміз не өлшем бірлігі қалай аталады ?

Жарық ағыны люменмен ( лм ) өлшенетін уақыт аралығында кез келген аудан арқылы өтетін жарық энергиясының шамасы немесе жарықтың кеңістікте таралу жылдамдығы

Жарықтандыру дегеніміз не оның өлшем бірлігі ?

Жарықтандыру (жарық ағынының

беттік тығыздығы) деп жарық

ағынының жарықтанатын беттің бірлік

ауданына тең жарық шамасы:

Е = F/S

Жарықтандырудың өлшем бірлігі

люкс ( лк ). Жарықтандыру көрсеткіші

люкс секундпен өлшенеді ( лк*сек ).

Жары қ беру электр қондырғыларының негізгі элементі не және ол қандай шамаларға байланысты бөлінеді ?

Жары қ беру электр қондырғыларының

негізгі элементі - электр энергиясын

жарық сәулесіне түрлендіруші шам

(лампа) . Шамдар қ уатына , к ернеуіне ,

ж арық ағынына , ө лшеміне , с ыртқы

түріне , газ түріне (толтырылатын) ,

б аллондардыңжары қ ты шағылыстыруы

мен жарық өткізгіштік элементтеріне

қарай бөлінеді.

Жарықтандыру құралдары дегеніміз не?

Жарық ағынын тиімді тарату, көрмей

қалушылықтыы азайту, шамдарды механикалық

зақымданудан және шаңнан қорғау үшін, электр

шамдары әртүрлі жарық қондырғыларымен бірге

қолданылады, олар жарықтандыру құралдары

деп аталады. Жақын қашықтықты

жарықтандыратындарды жарықтандырғыш

немесе шырақ ( светильник), ал алыс

қашықтықты жарықтандыратындарды күн

шамдар (прожектор) деп атайды.

Қыздыру шамдарының артықшылықтары мен кемшіліктері.

Қыздыру шамдарының артықшылықтары :

• сәуле шығару спектрінің ж ұ мыс орнына жалпы жарық беруге жарайтындығы;
• қолданылуының әмбебаптығы (универсалдылығы);
• қ ұрылысының қарапайымдылығы;
• пайдалануға ыңғайлылығы.

Қыздыру шамдарының кемшіліктері: жарық бергіштігі

10-20 лм/Вт- тан аспайды, электр қуатын жарыққа

айналдырудың пайдалы әсер коэффициенті өте төмен,

шамға берілген электр қуатының 3-4 пайызы ғана.

Люменесценті шамдардың артықшылықтары мен кемшіліктері.

артықшылығы: сәулеленуі 4-5 есе, ал қызметету мерзімі 5-8 есе

көп, жалпы қызмет ету мерзімінде қыздырушамынан 20 – 40 есе

көп жарык береді.

кемшіліктері - олардың электр желісіне қосылуының күрделілігі,

от алдыруға статер , ал шамның жұмыс тоғын шектеуге

балласты қ кедергі немесе дросель қажет, қ оршап т ұ рған

ортаның температурасына байланысты келеді. Шамдардың жану

режимі оларды электр торабына қосқаннан соң біраз уақыттан

кейін т ұ ра қ танады. Б ұ л уақыт ішінде шам қ ызады және оның

ішіндегі металл буға айналады. Металл буларындағы

разрядты пайдаланатын жоғары және аса жоғары қысымды

шамдар электр желісінен ажыратып қ айта қ осқанда бірден

жанбайды. Ысты қ шамды қ айта іске қ осу үшін үлкен кернеу

керек болады.

Жарықтандыру жүйесі неше түрге бөлінеді ?

Жарықтандыру жүйесі үш түрге бөлінеді:

• жалпы,
• жергілікті
• аралас

Жалпы жарықтандыру жүйесі қалай орындалады ?

Жалпы жарықтандыру жүйесі жалпы біркелкі немесе жалпы таралмаған болып орындалады. Жалпы біркелкі жарқтандыру кезінде шарақ шамдары жарықтандаратын орындарға жабдықтардың орналасуына қарамай жалпы бірқалыпты қойылады, мысалы металл құю, бояу цехтарында. Жалпы таралмаған жарықтандыру жүйесінде шырақ шамдары жұмыс орындарының жарықтануын күшейту үшін қолданылады, мысалы құрастыру цехтарында жарық шамдарын конвейрлердің бойына орналастыру тиімді болады.

Шырақ шамдары көп жағдайларда қандай тәртіпте қойылады ?

Шырақ шамдары көп жағдайларда тік төрт

бұрышты немесе шаршы тәртібінде қойылады.

Кей уақытта шырақ шамдары шахмат түрінде

орналастырылады. Шамдардың ара

қашықтығына және биіктігіне қарай шырақ

шамдардың саны жарықтандыру орнына

байланысты анықталады.

Жарықтандырғыштардың іліну биіктігі неше метрден аспауы тиіс ?

Қызмет көрсету шарттарына байланысты іліну биіктігі еденнен есептегенде 7 метрден аспауы керек.

Жарықтандырғыштардың ара қашықтықтары мен төбеден қашықтығы қанша болуы керек ?

Шырақ шамдарының ара қашықтықтары мен төбеден қашықтығы жарықтандыру орнының биіктігіне байланысты 0,3 – 1,5 м аралығында болуға тиісті.

Есепті іліну биіктігі Ћ дегеніміз не ?

Есепті іліну биіктігі Ћ деп шырақ шамдары мен жұмыс бетінің ара қашықтығын айтады:

Ћ = Н - (ЋС + ЋР),

Жергілікті жарықтандыру қандай мүмкіндік береді және қалай орындалады ?

Жергілікті жарықтандыру жұмыс орнын шамдардың шамалы қуатында жарықтандыруды күшейтуге мүмкіндік береді, сонымен қатар жарық сәулелерін өте қолайлы бағыттауды алуға болады. Жергілікті жарықтандыру шырақ шамдары қозғалмайтын (қатты) немесе қозғалатын (топсалы, шарнирлі) болып бекітіледі. Ең көп қолданыста шырақ шамдарының шарнирлі бекітілуі кездеседі. Жергілікті жарықтандырудың шырақ шамдарының жұмыс бетін жарықтандыруды қолайлы етуі үшін олардың көлденеңінен және тігінен бекітілуі қолданылады.

Апаттық жарықтандыру не үшін қажет ?

Апаттық жарықтандыру апаттық кезде жұмысты жалғасыруға және адамдарды қауіпсіз түрде шығаруға қолданылады.

Аралас жарықтандыру дегеніміз не және ол қандай мүмкіндіктер тудырады ?

Аралас жарықтандыру жалпы жарықтандыру

жүйесімен қатар жергілікті жарықтандыру жүйесі

шырақ шамдарын жұмыс орындарына қою арқылы

жүзеге асырылады, көп жағдайларда олар төменгі

12 және 36 В кернеу желілерінен қоректендіріледі.

Аралас жарықтандыру жүйесі төмендегідей

мүмкіндіктер тудырады:

• Жұмыс орындарында қуаттары 25 немесе 40 Вт

шамдарыныңөзімен жоғары деңгейдегі жарықтандыруды

жасауға болады;

• Жергілікті қойылған шырақ шамдарын тұрған орнында бұрау арқылы жарық сәулелерін өңдеуге қойылған бөлшектерге қолайлы бағыттауға болады.

Жарық техникасын есептеу кезінде оның қандай параметрлері анықталады ?

• жарықтандырғыштың түрлері
• ілу биіктігі
• орналасуы
• жарық ағыны
• шамдардың қуаты
• жарықтандыру қондырғыларының толық қуаты.

Жарық техникаларын есептеу қандай әдістермен жүзеге асырылады ?

• жарық ағынын пайдалану коэффициенті әдісі
• меншікті қуат әдісі
• нүктелік әдіс.