Химиялы? ?ару-Б?л ула?ыш заттар мен оларды ?олдану ??ралдары. Ула?ыш заттар деп ?рысты? ?олдануда адам к?шін жаппай шы?ын?а ?шырату?а арнал?ан токсинді химиялы? ?осындыларды айтады. Ула?ыш заттар химиялы? ?аруды? негізін ??райды. Химиялы? ?ару шетелдік мемлекеттер армияларыны? ?ару-жара?ына кіреді.
Адам организміне ?серіне ?арай УЗ былай сараланады:
1) ж?йке жансыздандыратын;
2) теріні ірі?деткіш;
3) жалпы улы ?серлі;
4) психохимиялы?;
5) тітіркендіргіш;
За?ымдаушы ?рекетіні? басталуыны? жылдамды?ына ?арай УЗ ?лтіретін,саптан шы?аратын ж?не ?ыс?а уа?ыт?а есінен тандыратын УЗ болып б?лінеді.
?рысты? ?олдану с?тінде УЗ бу т?різді (газ), аэрозольды? (т?тін, т?ман, сіркіреу) не с?йы?-тамшы к?йінде болуы м?мкін. Олар адамдарды тыныс органдары, кілегей ?абы?тар ж?не тері ?абаттары ар?ылы, ал за?ымдал?ан ?німдер мен суды т?тын?анда ас?азан – ішек жолы ар?ылы за?ымдайды
Зарин- т?ссіз не сар?ыш зат. Иісі жо?, ?ыста ?атпайды. ?ай ?атынаста болсын сумен, органикалы? еріткіштермен араласады, майларда жа?сы ериді.
Ви – икс (VX) –?шпалы емес, т?ссіз с?йы?, иісі жо?, ?ыста ?атпайды. Суда біршама, ал органикалы? еріткіштер мен майда жа?сы ериді. Ашы? су ?оймаларын ?те ?за? мерзім- 6 ай?а децін за?ымдайды. Негізгі ?рысты? к?йі ?са? дисперсті аэрозрль.
Заман ?асиеттері жа?ынан зарин мен ви – икс аралы?ында?ы жа?дайда. А?за?а ?ай ?діспен т?скенде де адамды за?ымдайды.
Олар бу т?різді ж?не тамшы – с?йы? к?йде болуы м?мкін, а?за?а тыныс органдары, тері, ас?азан – ішек жолы ар?ылы тама?пен ж?не сумен бірге т?седі, ж?йке ж?йесін за?ымдайды. Т?ра?тылы?ы жазда – ?ыста бірнеше апта не бірнеше ай. Б?л УЗ е? ?ауіптілері: адамдардыза?ымдау?а ?те аз м?лшеріні? ?зі жеткілікті. Жеткізу ??ралдары: артиллерия, ракеталар ж?не тактикалы? авиация.
За?ымдан?анды? белгілері: т?кірік то?тамау, ?арашы?ты? таралуы (миоз), тыныстауды? ?иындауы, ж?рек айну, ??су, іш ?ту, паралич, ?ор?ыныш ж?не естен тану сезімі, бірнеше са?ат?а созылып сі?ірлерді? тартуы
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Химиялы? ?ару презентация для урока»
Т.Кенжебаев атындағы орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталығымен коммуналдық мемлекттік мекемесі
Сабақтың тақырыбы: Химиялық қару
Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік. Оқушыларға химиялық қару түрлері мен уландырғыш заттардың (УЗ) ,химиялық зақымдау ошағының ,қоршаған орта мен адамдарға әсері туралы тусіндіру.
2.Дамытушылық. Окушылардың логикалық ойлау,есте сақтау қабілеттерін дамыту.
2. Ядролық жарылыстадың түрлерімен зақымдаушы факторларын атаңдар.
3.Ядролық жарылыстың адам өміріне және қоршаған ортаға қауып қатері.
4.Ядролық жарылыс кезіндегі бұлт ізін қандай аймақтарға бөлуге болады.(Қауіпті,қатты,шамалы)
Негізгі бөлім:
Химиялық қарудың сипаттамасы.
Уландырғыш улы заттардың адам организіміне және қоршаған ортаға әсері .
Химиялық қарудың шығу тарихынан мағлұмат .
Химиялық қару -Бұл улағыш заттар мен оларды қолдану құралдары. Улағыш заттар деп ұрыстық қолдануда адам күшін жаппай шығынға ұшыратуға арналған токсинді химиялық қосындыларды айтады. Улағыш заттар химиялық қарудың негізін құрайды . Химиялық қару шетелдік мемлекеттер армияларының қару-жарағына кіреді.
Адам организміне әсеріне қарай УЗ былай сараланады: 1) жүйке жансыздандыратын; 2) теріні іріңдеткіш; 3) жалпы улы әсерлі; 4) психохимиялық; 5) тітіркендіргіш; Зақымдаушы әрекетінің басталуының жылдамдығына қарай УЗ өлтіретін,саптан шығаратын және қысқа уақытқа есінен тандыратын УЗ болып бөлінеді. Ұрыстық қолдану сәтінде УЗ бу тәрізді (газ), аэрозольдық (түтін, тұман, сіркіреу) не сұйық-тамшы күйінде болуы мүмкін. Олар адамдарды тыныс органдары, кілегей қабықтар және тері қабаттары арқылы, ал зақымдалған өнімдер мен суды тұтынғанда асқазан – ішек жолы арқылы зақымдайды.
Уландырғыш заттар
Улағыш заттарды топтастыратын болсақ. Жүйке жансыздандыратын әрекетті УЗ: VX (ви — икс), зарин, заман.
Зарин- түссіз не сарғыш зат. Иісі жоқ, қыста қатпайды. Қай қатынаста болсын сумен, органикалық еріткіштермен араласады, майларда жақсы ериді. Ви – икс (VX) –ұшпалы емес, түссіз сұйық, иісі жоқ, қыста қатпайды. Суда біршама, ал органикалық еріткіштер мен майда жақсы ериді. Ашық су қоймаларын өте ұзақ мерзім- 6 айға децін зақымдайды. Негізгі ұрыстық күйі ұсақ дисперсті аэрозрль. Заман қасиеттері жағынан зарин мен ви – икс аралығындағы жағдайда. Ағзаға қай әдіспен түскенде де адамды зақымдайды. Олар бу тәрізді және тамшы – сұйық күйде болуы мүмкін, ағзаға тыныс органдары, тері, асқазан – ішек жолы арқылы тамақпен және сумен бірге түседі, жүйке жүйесін зақымдайды. Тұрақтылығы жазда – қыста бірнеше апта не бірнеше ай. Бұл УЗ ең қауіптілері: адамдардызақымдауға өте аз мөлшерінің өзі жеткілікті. Жеткізу құралдары: артиллерия, ракеталар және тактикалық авиация. Зақымданғандық белгілері: түкірік тоқтамау, қарашықтың таралуы (миоз), тыныстаудың қиындауы, жүрек айну, құсу, іш өту, паралич, қорқыныш және естен тану сезімі, бірнеше сағатқа созылып сіңірлердің тартуы.
Жекелей қорқыныш құралдары ретінде противогаз, қорғаныш киім және пана. Зақымданғанда алғашқы көмек көрсету үшін противогаз кигізіп, шприц – сықпа арқылы антидат енгізеді. Асқазанға түскен жағдайда құстыру керек, мүмкіндігі болса 1% ас содасы ерітіндісімен не таза су ішкізіп шаю қажет, көз зақымдалса, 2% ас содасы ерітіндісімен не таза сумен жуу керек.
Тері – іріңдік әрекетті УЗ: иприт, люизит.
Иприт – аздап сарғыш не қара – қоңыр, сарымсақ, не қыша иісі шығып тұратын, органикалық еріткіштерде жақсы, суда нашар еритін сұйық. Иприт төңіректі жазда 2 тәулікке дейін, қыста 2 – 3 апта зақымдай алады. Иприттің тән ерекшелігі білдірмей әрекет ететін кезеңі болады (зақымдану бірден емес, біраздан соң, 2 сағ. және одан да көп өткеннен кейін білінеді). Белгілері: тері қызарады, ұсақ қалдырғандар шығып, кейін тұтасып барып жарылады да, жазылуы қиын жараға айналады. Иприт буы әсіресе көзге зиянды. Көзге әсері әуелде бірдеңе түскендей болып жасаурайды, жарыққа қаратпайды, бұдан әрі көз бен қабақтың кілегейі ісініп қатты былшықтанады. Асқазан – ішек жолына түссе, 30-60 м. кейін асқазан қатты
Химиялық қарудың шығу тарихы туралы
Соғыстардың бүкіл тарихы бойында соғысушы тараптар әртүрлі улы заттарды қолданған немесе қолдануға әрекеттенген. Ежелгі Қытайда қарсыласты зақымдауға кәдімгі әк пайдаланылған. Әк шаңы көзді зақымдаған, ал сумен қосылғанда улы газ шығарған. Ежелгі соғыстарда денсаулыққа зиянды басқа да заттар қолданылған. Снарядтарға әртүрлі шайырлар, өсімдік улары, күкіртті мышьяк қосқан. Бұлар көз бен теріні зақымдаған, кей жағдайда тыныстау не жүрек қан тамыры жүйесі органдарын кеселге ұшыратқан.
Химиялық қаруды алғаш немістер 1915 жылы 22 сәуірде Шпредегі ( Бельгия) шайқаста қолданды.
Жел айдаған сұр-жасыл тұман Француз шептеріне тарады. Сарбаздар мен офицерлер тұншыға бастады: Газ тыныс алу жолдарын күйдіріп, қатты жөтелтіп, тұншықтырды. Осының салдарынан 15 мыңнан астам Француз солдаты қатты уланып , олардың 5 мыңға жуығы қайтыс болды
Содан кейін басқа армиялар да Химиялық қаруды қолдана бастады. 1-дүниежүзілік соғыс жылдарында тек ағылшын, француз және АҚШ армияларында ғана Химиялық қарудан 450 мыңдай адам шығын болды. 1925 жылы Женевахаттамасы бойынша Химиялық қаруды қолдануға тыйым салынып, оған бірнеше мемлекеттер қосылды.
Ондаған жылдар бойында химиялық қаруды қолдануға тиым салмақ әрекеттер талай рет жасалды.
Бірқатар халықаралық конвенциялар мен шарттар осыған бағытталды.
1993 ж. қаңтарда Парижде химиялық қаруды талдап – жасауға тиым салу және оны құрту туралы
Халықаралық конвенция жасалды
. Сөйтсе де Жер шарында Химиялық қаруды әзірлеп жасауға ұмтылған мемлекеттер өте көп.
Демек, оның қолданылу мүмкіндігі де жойылған жоқ.
ӘЛЕМ АПТА ІШІНДЕ: Сириядағы химиялық қару - жанжалдың бұрылысты сәт
АСТАНА. 27 сәуір. ҚазАқпарат - Өтіп бара жатқан апта ішінде халықаралық
тыныс-тіршіліктегі маңызды саяси оқиғалар қатарында
Cириядағы жанжалды одан ары реттеу мәселесі көтерілді .
Міне, осымен 2 жылдан астам уақыттан бері елде үкіметтік әскер мен
оппозиция арасындағы қарулы-қақтығыстар тыншыр емес.
Қалалардың басым бөлігі қираған. Құқық қорғау ұйымдарының мәліметтеріне сәйкес, осы уақыт аралығында 70 мыңнан астам адам мерт болса,
олардың 50 мыңы бейбіт халық, 1 миллионнан астамы босқынға айналған .
Химиялық қару туралы мәселе Сириядағы жаңа өзгерістер үшін бастапқы
нүкте болуы ықтимал. АҚШ Президенті Барак Обама сәл ертерек өзара жанжал барысында химиялық қару қолдану халықаралық қоғамдастық үшін «ойын ережесін» өзгертіп жіберетіндігін ескерткен едіЖұма күні конгрессте өткен тыңдаулар барысында АҚШ-тың мемлекеттік хатшысы Джон Керри сириялық биліктің химиялық қаруды қолдану туралы мәліметтер айқындалған жағдайда.АҚШ-тың оппозицияға қару жеткізуді бастайтындығын немесе ұшусыз аймақ енгізетіндігін хабарлаған болатын.
Сәл еретерек британдық МИ-6 барлаушысы Сириядан улаушы заттардың ізі бар топырақты жеткізген болатын.
Алдын ала болжам бойынша, қақтығыстар барысында зарин газы қолданылуы мүмкін екендігі анықталды.
IV.Жаңа сабақты бекіту кезеңі:
Венн диаграммасы:
Ядролық қару
Химиялық қару
1.Жарылғыш үлгідегі бөлініп шығаратын энергия мөлшері(Киллотонна,мигатоннамен өлшенетін) ядролық зат.
1.Токсинді химиялық улы заттардан құралған қару .
2.Адамдарды,ғимараттар мен құрылыстарды қырып жоюға арналған .
2.Адамдар мен жануарларды улайды,жер мен су қоймаларына залал келтіреді.
3.УЗ, тамшы сұйықтық куйде, газ(бу,және аэрозоль)тұман, түтін түрінде келеді
