Тема: Сыйфат темасын кабатлау.
Максат:
1. Сыйфат с?з т?ркемен гомумил?штереп кабатлау,
2. Б?йл?нешле с?йл?м телен ?стер?;
3. И?ади фикерл?рг?, белемне башкалар бел?н уртаклашырга ?йр?т?, к?з?т?, игътибар ит? с?л?тен ?стер?.
4.?аваплылык, дисциплина, активлык, ?з-?зе?? б?я бир?, такт хисе т?рбиял??;
5. укучыларда ?нил?рг? х?рм?т т?рбиял??.
Д?рес тибы: йомгаклау д?ресе.
Методы ??м алымнар: презентация карау, ??г?м?, т?ркем бел?н ??м парларда эш, тестлаштыру, индивидуаль эш, и?ади язма эш.
?и?азлау: компьютер презентациясе ”Сыйфат с?з т?ркемен кабатлау”, карточкалар, тест.
Д?рес барышы.
- Оештыру ?леше.
Укытучы:
Ис?нмесез,укучылар. Х?ерле к?н. ?йд?гез, бер-беребезг? чын к??елд?н елмаешыйк та, х?ерле к?н тел?п ис?нл?шик. Утырыгыз.
- Б?ген кем дежур?
- Д?рест? барыгыз да бармы?
- Б?ген нич?нче число?
- Атнаны? кайсы к?не?
- Актуальл?штер?.
Без сезне? бел?н бер уен уйнарбыз. Игътибар бел?н ??мл?не укыгыз(презентация), к?п нокталар урынына аста бирелг?н с?зне? берсен сайлап куярга кир?к. Башта ?зегезг? ошаган с?зне сайлыйсыз. Аннан со? д?фт?рл?рне ачып, д?рес итеп куеп, числоны язып, уйлаган с?зегезне бик матур итеп бер юл тутырып язасыз.
Ми?а ?ни .... к?лм?к алды.
Кыймм?тле, я?а, матур
Игътибар, балалар. Кем кайсы с?зне сайлады, шул почмакка барыгыз. ??р кайсыгызга ипт?шегезг? ни ?чен сайлавыгызны а?лату ?чен 10сек. вакыт бирел?.
Игътибар!! Ни ?чен бу почмакны сайлады?? Арагыздан бер-ике кеше ?авап бир?.
Р?хм?т укучылар, урыннарыгызга утырыгыз. Укучылар, сайлаган с?зл?регез нинди сорауга ?авап бир?л?р? (нинди? Сыйфат с?з т?ркеме)
- Без сыйфат турында бел?безме? (?йе)
- Дим?к,б?генге д?ресебезне? темасы нинди? (Сыйфат темасын кабатлау.)
- Т?п ?леш.
- ?йд?гез, сыйфат турында белг?нн?ребезне иск? т?шерик.
Сорауларны укыгач парларда фикер алышасыз ??м арагыздан бер?? ?авап бир?..
1 сорау. Сыйфат н?рс?не белдер?? Нинди сорауларга ?авап бир?? Ипт?шл?регез бел?н фикер алышасыз ??м ?авап бир?сез.
2 сорау. Сыйфат д?р???л?ре н?рс?не белдер?? Нинди д?р???л?р була? Парларыгыз бел?н фикер алышасыз ??м ?авап бир?сез.
2. Укучылар, х?зер алдагы бирем бел?н сезне? белемн?регезне ныгытып алабыз. Д?рфт?рл?рне ачып, д?рес итеп куябыз. ?зекне чагыштырып укыгыз.
А) Тагын яз ?итте. Я?гырлар явып ?тте. Агачлар яфракларга к?мелде. Шомырт ч?ч?к ата. ?й кыекларында сыерчыклар ?илпен?. ?авада тургай сайрый, умарта кортлары, ч?ч?кл?рг? чумып, бал ?ыя.
Бер – ике атна ?т?р, ч?ч?кл?р коелыр, алар урынына ?имешл?р к?рен? башлар.
Б)Тагын кояшлы ямьле яз ?итте. Беренче ?ылы я?гырлар явып ?тте. Агачлар ямь-яшел яфракларга к?мелдел?р. Шомырт ак ч?ч?к ата. ?й кыекларында д?ртле сыерчыклар ?илпен?, ?авада мо?лы тургай сайрый, умарта кортлары, хуш исле ч?ч?кл?рг? чумып, т?мле бал ?ыялар.
Бер – ике атна ?т?р, матур ч?ч?кл?р коелыр, алар урынына яшел ?имешл?р к?рен? башлар.
- Кайсы ?зек тулырак, матуррак тоела? Сыйфат с?йл?мд? ни ?чен кир?к? (??мл?без матур, с?йл?мебез бай булсын ?чен)
- Сыйфатлар ??мл?д? нинди с?з т?ркемен? б?йл?неп кил??(Исемг?)
– Ни ?чен исемг? б?йл?неп кил?? (Исем предметны белдер?, ? сыйфат предметны? билгесен белдер?, шу?а к?р? сыйфатлар ??мл?д? исемг? б?йл?неп кил?) Х?зер сыйфатларны ?зл?ре б?йл?нг?н исемн?р бел?н к?череп языгыз.
(Эш т?мамлангач бер укучы укый, ? калганнар ?зенеке бел?н тикшереп бара.)Укучылар сез ипт?шегезне? ?авабы бел?н килеш?сезме? (килешс?л?р кулларын к?т?р?л?р.)
Сыйфатларны? асларына сызыгыз.
-Сыйфат нинди ??мл?кис?ге булып килг?н? (Сыйфатлар ??мл?д? иярчен кис?к- аергыч яки х?б?р булып кил?.)
М?с?л?н: Б?ген к?н кояшлы. Монда к?н – ия, кояшлы – х?б?р.
3.Мин сезг? предмет р?семн?ре ясалган карточкалар ?л?ш?м. Карточкалар астына шул предметны? билгел?рен язарга кир?к. Эшне берд?м, тигез башкарырга кир?к. Предметны? 1 билгесен язган саен карточкаларны с?гать теле й?реше у?аена алыштыра барасыз.
- Без сыйфатны? билгел?рен иск? т?шердек. Дим?к, сыйфат предмедны? нинди билгел?рен белдер??(Сыйфат предметны? т?сен, холкын, табигать к?ренешл?рен, формасын, т?мен, вакытын белдер?.)
4. Х?зер сыйфат д?р???л?рен иск? т?шереп кит?без.
Музыка уйный. Музыкага х?р?к?тл?н?л?р, музыка туктагач якындагы ипт?ше бел?н парлашалар.
- Т?п д?р???д?ге сыйфатны бер укучы ?йт?, ? ипт?ше шул с?зне кимлек д?р???сен? куя.
Музыка. Музыкага х?р?к?тл?н?л?р, музыка туктагач якындагы ипт?ше бел?н парлашалар.
- Берсе т?п д?р???д?ге сыйфатны ?йт?, ? ипт?ше шул с?зне артыклык д?р???сен? куя.
Музыка. Музыкага х?р?к?тл?н?л?р, музыка туктагач якындагы ипт?ше бел?н парлашалар.
- Бер укучы т?п д?р???д?ге сыйфат ?йт?, ипт?ше шуны чагыштыру д?р???сен? куя.
Дим?к, сыйфат нинди д?р???л?рг? ия ик?н?( Т?п, артыклык, кимлек, чагыштыру д?р???л?рен? ия.)
5. М?кальл?рне язып бетер, м?гън?л?рен а?лат.
- Акылы кысканы? теле … .
- Я?а дустым булды дип, … дусны ташлама.
- Бауны? озыны, с?зне? … яхшы.
- … телне кадерл?г?н халык кадерлебулыр.
6. “Кем тизр?к?” уены.
Мин сезг? кайбер предметларны? билгел?рен ?йт?м. Кайсыгыз тизр?к шул предметны? исемен атар?
- Ул – йомшак, ирк?, сырпаланучан, к?зл?ре яшел (песи)
- Ул- кызыл да, яшел д?, сары да, баллы да, ачы да (алма)
- Ул – ?ир?н, йомшак, ?итез, х?йл?к?р (т?лке)
- ?и?ел, т?г?р?к, з??г?р, оча торган (шар)
- Кара да, ала да була, м?гезле, печ?н ярата, с?т бир? (сыер)
- Ул – якты, чиста, зур, ?ылы безг? анда р?х?т, к??елле (м?кт?п)
7. Р?сем буенча сыйфатлар кертеп хик?я т?зерг?.
- Нинди с?з т?ркеме турында кабатладык? (Сыйфат турындагы барлык т?шенч?л?рне д? иск? т?шердек.) Белемн?регезне тест ярд?менд? тикшер?без.
IV. Рефлексия. Тест.
- Сыйфатлар н?рс? белдер? ?
а) предметны; б) предметны?эшен; в) предметны?билгесен;
2. Сыйфатларганиндисорауларкуела ?
а) кем? н?рс??; б) нинди? кайсы?; в) нишли? нишл?де?;
3. Сыйфатларн?рс?г?б?йл?непкил? ?
а) исемг?; б) фигыльг?; в) кис?кч?л?рг?;
4. У?ганс?зен?синонимсыйфаттабыгыз:
а) ялкау; б) шаян; в) ?лгер;
5. Салкынс?зен?антоним сыйфаттабыгыз:
а) кызыл; б) ?ылы; в) ??йге;
6. Чагыштыру д?р???сенд?ге сыйфатлар булган р?тне билгел?:
а)ал, кызыл; б)з??г?рр?к, аграк; в)саргылт, яшькелт.
Янында утырган ипт?ше бел?н карточкаларны алыштыралар. Тестны? д?реслеген тикшереп ипт?шене? эшен б?ялил?р. Эшне? нич?се д?рес булса, билге шул.
Йомгаклау.
- Сыйфат н?рс?не белдер??
- Сыйфат нинди сорауларга ?авап бир??
-Сыйфатны? нинди д?р???л?ре бар?
Билге кую.
?й эше бир?.
1)К?пт?н т?гел без нинди б?йр?мне билгел?п ?ттек? Сыйфатлар кулланып “Минем ?нием” диг?н темага кечкен? хик?я язарга.
2) 239 нчы к?нег?.