Махамбет Өтемісұлының «Қызғыш құс» өлеңі

Сабақтың тақырыбы: Махамбет Өтемісұлының

«Қызғыш құс» өлеңі

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Махамбет өлеңнің мазмұнын меңгертіп, тақырыбы мен идеясын түсіндіру.

Дамытушылық: өлеңмен жазылған шығармаларды мәнерлеп оқу, талдай білу дағдыларын дамыту; өз пікірлері мен көзқарастарын білдіруге, ұжыммен жұмыс істей білу қабілеттерін арттыруға ықпал ету.

Тәрбиелік: оқушыларды елін, жерін, Отанын сүюге, қорғауға тәрбиелеу, Махамбет өлеңдері мазмұнындағы адамгершілік қасиеттерді, өршіл рухты оқушы санасына ұялату.

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: ассоциация, топтастыру, Венн диаграммасы, 5 жолды өлең, ой толғау, INSERT кестесі.

Пәннаралық байланыс: Қазақстан тарихы, қазақ тілі, биология.

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі:

Сәлемдесу, оқушыларды топқа бөлу, сабақтың мақсаты мен міндеттерін түсіндіру.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру:

1. «Ой шақыру». Әр топқа парақ таратылады, оқушылар ақын туралы білетіндерін параққа ассоциация ретінде түсіріп, топта ой бөлісіп, оны қорғайды.

2. «Махамбет – өршіл ақын». Ақынның өмірі мен шығармашылығына арналған сызба құру, айтып беру.

3. Топтастыру.

Махамбет кім?

ІІІ Жаңа тақырып:

1. М.Өтемісұлының «Қызғыш құс» өлеңінің туу тарихымен танысу.

2. Сөздік жұмысы.

3. Өлеңнің тақырыбы мен идеясын анықтау.

4. Мағынаны тану. «Артық болмас білгенің» айдарында берілген «Қызғыш құс» туралы мәліметпен жұмыс.

IV Сабақты бекіту:

1. Қызығушылықты ояту. Топпен жұмыс ұйымдастыру.

Тапсырмалар:

1-топ: «Махамбет» және «Қызғыш құс» тақырыбын Венн диаграммасы арқылы салыстырып, ұқсастықтарын көрсету, жауаптарын дәйектей алу.

Қызғыш құс

Махамбет

2-топ: Тақырыпқа байланысты «5 жолды өлең» құрастыру.

1 зат есім (1 сөз) –

2 сын есім + зат есім (2 сөз) –

3 етістік (3 сөз) –

4 тұрақты сөз тіркесі –

5 түйін (сөйлем) –

3-топ: «Топтастыру».

Махамбет өлеңдерінің тақырыбы

1. Бейнелеу өнеріндегі Махамбет образы. Интерактивті тақтадан А.Дүзелхановтың «Махамбет», М.Қисамединовтың «Махамбет», М.Қалымовтың «Исатай – Махамбет», Л.Қалымованың «Махамбет» атты суреттері көрсетіледі.

Тапсырма: Бейнелеу өнеріндегі Махамбет пен ақын өлеңдеріндегі үндестікті табу.

V Сабақты қорытындылау:

1. «INSERT» кестесін толтыру.

2. Үнтаспадан Д.Қанатбаевтың «Махамбет майданы» атты өлеңі тыңдалады.

Қайсарлықпен шыққан жыры, атағы,

Бар мезгілдің ақындары қапалы.

Бәрінің де болған жалғыз арманы,

Бәрінің де болған жалғыз Отаны.

Талай-талай тайталасып сөздермен,

Өтті-кетті көзмерген де, сөзмерген.

Соның бәрін көрдің, білдің, есіттің,

Қу дүние-ау, нең бар, қане, өзгерген?

Ендеше мен бас қатырам несіне,

Жоқ болса егер ерге жазған несібе?

Елің, жерің, еркіндігің, ерлігің,

Арың, зарың ... бәрі-бәрі осы де!

Өкінішін осылайша шамалап,

Тұрды ақын даласымен дара қап.

Бұл күндері тарлан атты жолаушы,

Жалғыз жүрген Жемнің бойын сағалап.

Бір өкпек жел тайталасып от үнмен,

Зәр суыра өкіреді өтіңнен ...

Сол өксік үн: «Исатайды өлтіріп,

Қырсық шалған біздің ел!» - деп өкінген.

Қайран ақын айырылғандай мысынан,

Жөн сұрайды көлдің қызғыш құсынан.

Кеше ғана ықпалдылар елдегі,

Ығушы еді Махамбеттің сұсынан...

Жо-жоқ, оның әлі биік еңсесі,

Сол еңседен шығып жатыр жер сесі.

Ақын жүрек – мәңгі сөнбес жанартау,

Жалын атып тұрар мәңгі өр төсі!

Сол қалпында дәл қазір де айбарлы,

Сол қалпында желбірейді байрағы.

Ел-анадан ең соңғы жау біткенше,

Бітпек емес ер Махамбет майданы!

VІ Үйге тапсырма:

1. Өлеңді жаттау.

2. «Егер мен батыр болсам...» деген тақырыпта шағын ой толғау жазу.

VІІ Рефлексия кезеңі:

«Еркін жазу». Махамбет батырға хат жазу.