Қазақ тілі сабағы "Менің сүйікті ісім"

Сабақтың лексикалық тақырыбы: Сүйікті ісім (Любимое дело).

Сабақтың грамматикалық тақырыбы: Тұйық етістік. Табыс септік. Есімше. (Неопределенная форма глагола. Винительный падеж. Причастие.)

Сабақтың мақсаты: «Сүйікті ісім» тақырыбына қатысты коммуникативтік сөйлемдерді сабақтың лексикалық және грамматикалық минимумдарына негізделе отыра меңгерту.

Сабақтың барысы:

1. Алдымен төменде берілген лексикалық тақырыпқа байланысты минимумдарды оқып шығып, естеріңізге сақтаңыздар.

Сүйікті іс – любимое дело

аң аулау - охота

кітап оқу – читать книгу

суда жүзу – плавать, плавание

балық аулау – рыбачить

таза ауада ойнау - играть на свежем воздухе.

Бос уақыт

- Сіз бос уақытыңызды қалай өткізесіз? Как вы проводите свободное время?

- Мен бос уақытымда волейбол ойнағанды, ал қыста коньки тепкенді жақсы көремін. В свободное время я люблю играть в волейбол, а зимой мне нравиться кататься на коньках.

- Жазғы демалысыңызды қалай өткізесіз? Как вы проводите летний отпуск?

- Жазғы демалыста шетелге саяхат жасаймын. Во время летнего отпуска путешествую за границей.

- Сіз жексенбі күні менімен Ш.Құсайынов атындағы қазақ драма театрына барасыз ба? Вы пойдете со мной воскресенье в казахский драматический театр имени Ш.Кусайнова?

- Шақырғаныңызға рахмет! Өкінішке орай, мен кешке іскери кездесуге барамын. Спасибо за приглашение! К сожалению, я иду на деловую встречу.

2. Диалогпен танысыңыздар. Ознакомтесь с диалогом.

• Сәлем, Жандос!

• Сәлем, Айгүл!

• Сен бүгін бос уақытыңда не істейсің?

• Мен бүгін дүкен аралаймын, кешке спорт кешеніне барамын.

• Ертең уақытың бола ма? Театрға барайық.

• Кешке баруға болады. Мен таңертең қазақ тілін үйрену курсына барамын.

К-п рақмет!

Большое спасибо!

Көп-көп рақмет!

Огромное спасибо!

Саған /сізге рақмет!

Тебе /вам спасибо!

Бәріміздің атамыздан рақмет!

Спасибо от нас всех!

Алғыс айтамын.

Благодарю.

Алғыс айттым.

Поблагодарил.

Алғыс айтқым келеді.

Хочу поблагодарить.

Алғысымды білдірмекпін!

Хочу выразить признательность

Өте ризамын.

Очень благодарен.

Ризашылығымды білдіргім келеді.

Выражаю признательность.

Көмегіңіз үшін рақмет!

Спасибо за помощь!

Көңіл бөлгеніңіз үшін рақмет!

Спасибо за внимание!

Шақырғаныңыз үшін рақмет!

За приглашение спасибо!

Кеңесіңіз үшін ...!

За совет ...!

31

Құттықтағаныңыз үшін ...!

За поздравление ...!

Айтқаныңыз үшін ...!

За сказанное ...!

Мың да бір рақмет!

Огромное спасибо!

ІҮ. Закрепите Ваши знания по теме, используя нижеприведенные примеры:

Мен ризамын – Я благодарна.

Сен ризасың – Ты благодарна

Сіз ризасыз – Вы благодарны

Ол риза – Он благодарен /Она благодарна/

Біз алғыс айтамыз – Мы благодарим

Сендер алғыс айтасыңдар – Вы благодарите

Сіздер алғыс айтасыздар - Вы благодарите /вежл.форма/

Олар алғыс айтады – Они поблагодарят

Мен алғыс айттым – Я поблагодарил /-а/. Сен ризашылығыңды білдірдің – Ты выразил признательность. Сіздің алғыс айтқыңыз келді – Вы хотели поблагодарить.

Ү.Задание

От имени читателей поблагодарите редакцию газеты «Арқа ажары» за урок.

32

грамматический класс слов, обозначающих различные признаки, способы, время, место, причины, цели действия, а также другие описания характера действия.

1.Үстеу сөздер морфологиялық жағынан түрленбейді. (Наречие по своим морфологическим значениям не изменяется).

2. Үстеудің өз алдына жеке грамматикалық категориялары жоқ. (Наречие не имеет самостоятельных грамматических категорий).

3. Үстеу лексика-семантикалық мағынасына қарай 7 топқа бөлінеді. Соның бірі- мезгіл үстеуі. Ол қашан? қашаннан? деген сұрақтарға жауап береді. (По своему лексико-семантическому значению наречие делится на семь групп и один из них наречие времени, которые отвечают на вопросы – когда? и с каких пор?)

Мысалы:

бұрын – раньше жазда – летом

бүгін – сегодня қыста - зимой

ертең – завтра қыстыгүні –зимой

кеше - вчера ертеден – издавна

бүрсігүні – послезавтра таңертең -утром

жаздыгүні -летом кешке – вечером

ылғи – всегда анда-санда – иногда

қазір – сейчас күндіз – днем

былтыр – в прошлом году күні бойы – весь день

биыл – в этом году күні-түні – днем и ночью

61

• Мұнда қымыз ішетін жер бар ма? – Здесь есть место, где можно попить кумыз?

• Әрине, бар -Конечно, есть.

• Онда, рұқсат болса, мен сізді қымыз ішуге шақырамын – Тогда, если Вы позволите, я Вас приглашаю попить кумыз.

• Рақмет Сізге, қымыз сондай дәмді екен – Спасибо Вам, кумыз такой вкусный.

• Кешіріңіз, менің баруым керек. Демалысыңыз сәтті өтсін! Сау болыңыз! – Извините, мне надо идти. Удачного отдыха! До свидания!

• Танысқаныма қуаныштымын! Көріскенше, сау болыңыз! – Рад знакомству! До встречи!

Диалог. Тыңдаңыз. Қайталаңыз. Жаттап алыңыз.

Әсет, сенің сүйікті ісің қандай?
- Мен шахмат ойнауды ұнатамын. Ал сен нені ұнатасың?
- Мен сөзжұмбақ шешуді жақсы көремін.

Айдар, сіздің сүйікті ісіңіз қандай?
- Менің сүйікті ісім – аң аулау. Мен тауда аң аулауды жақсы көремін. Ал сіз нені ұнатасыз?
- Мен әр түрлі сөзжұмбақтар шешемін және соларды жинаймын.
- О – О, бұл өте пайдалы. Сөзжұмбақ шешу адамның еске сақтау қабілетін арттырады ғой.
- Иә, өте жақсы іс.

3.
- Алма, сіз гүл өсіруді ұнатасыз ба?
- Иә, мен гүл өсіруді өте жақсы көремін.
- Мен де гүлдерді ұнатамын. Сіз үйде өсіресіз бе, әлде аулада ма?
- Біз пәтерде тұрамыз, сондықтан үйде өсіремін.

4.
- Алма, сіздің сүйікті ісіңіз қандай?
- Мен әр түрлі қалаларды аралауды ұнатамын. Сондықтан, сүйікті ісім – саяхаттау. Ал сіз ше? Саяхаттауды ұнатасыз ба?
- Жоқ, мен сурет салуды ұнатамын.
- Сіз сурет саласыз ба?
- Иә, аздап. Бос уақытымда сурет салуды жақсы көремін.

5.
- Алма, газетте жұлдыз жорамал бар ма екен?
- Сені жұлдыз жорамалдар қызықтырады ма?
- Иә, мен жұлдыз жорамалдар оқуды жақсы көремін.
- Міне, бар екен.
- О – О, рахмет.

1.13 Менің сүйікті ісім (хоббиім) (Не істеуді жақсы көресіз? Нені ұнатасыз? Сізді не қызықтырады?)          Жиі қолданылатын фразалар. Тыңдаңыз. Қайталаңыз. Жаттап алыңыз.            Қазақ тілінде 1 Менің сүйікті ісім – аң аулау.                                  балық аулау                                  гүл өсіру                                  марка жинау                                  ән салу                                  сурет салу                                  суретке түсіру                                  музыка жазу 2 Мен гүл өсіруді ұнатамын.                 шахмат ойнауды                 коньки тебуді                 тауда демалуды                 аң аулауды                 волейбол (баскетбол) ойнауды                 кесте тігуді                 сөзжұмбақ шешуді 3 Мен табиғат көріністерін суретке түсіруді жақсы көремін. әдемі гүлдерді өсіруді табиғат аясында демалуды 4 Мені фантастикалық әңгімелер қызықтырады.          жұлдыз жорамалдар          қазақ халқының салт-дәстүрлері 5 Мені белгілі адамдардың (әншілердің, актерлердің, спортшылардың, қоғам қайраткерлерінің) өмір жолы қызықтырады. 6 Мен белгілі актерлердің суреттерін жинаймын. 7 Мен таулы жерлерде аң аулаймын. 8 Мен Қазақстанның көрікті жерлерін аралаймын. 9 Мен әр түрлі ұлттардың тағамдарын әзірлеймін. 10 Мен халық әндерін жинаймын. 11 Сіздің сүйікті ісіңіз қандай? 12 Сіз нені (не істеуді) ұнатасыз? 13 Сіз нені (не істеуді) жақсы көресіз? 14 Сізді не қызықтырады?