Доклад на тему " ?аза? тілі саба?ында интербелсенді та?таны ?олдану тиімділігі"
Доклад на тему " ?аза? тілі саба?ында интербелсенді та?таны ?олдану тиімділігі"
Та?ырыбы: ?аза? тілі саба?ында интербелсенді та?таны ?олдану тиімділігі
Орында?ан :?аза? тілі мен ?дебиеті п?ні м??алімі: Абишева А.З.
2014-2015 о?у жылы
«?аза?стан ?лемдегі б?секеге барынша ?абілетті
елу елді? ?атарына енуі ?шін: білімді де зерделі,
жан-жа?ты дамы?ан дарынды, ?абілетті ?рпа? керек»
Ел президенті Н.? Назарбаевты?
«Жа?а ?лемдегі жа?а ?аза?стан» атты халы??а жолдауынан.
?азіргі уа?ытта орыс тілдінде о?ытатын мектептерде ?аза? тілін о?ытуда интерактивті та?таны? тиімділігі зор.
Бастауыш сыныптарда саба?ты т?рлендіруге, я?ни о?ытуды? барлы? кезе?інде ?олданылып, ?ызы?ты да ?серлі ы?палын тигізеді.
1991 жылы д?ниеж?зіндегі бірінші интерактивті та?та ?сыныл?ан болатын. Интерактив (а?ыл. бірлескен ?рекет) ?зара ?сер ету деген ма?ынаны білдіреді. Интерактивті о?ыту ?дісі – о?ушыны? о?у ?рдісінде белсенді т?л?а болып ?алыптасуына м?мкіндік ашатын тиімді о?ыту ?дісі. М??алім б?рын?ыдай дайын білім бермейді, о?ушылар?а ?з бетімен ізденуге н?с?ау ?ана береді.
Мемлекетіміз т?уелсіздік ал?аннан бері елді? санасында т?бегейлі ?згерістер болды.
Б?л ?згерістер ?аза?стан мемлекетін д?ние ж?зілік экономикалы? ?ауымдасты??а м?ше етумен ?атар, елімізді? ішкі нары?ын да ?лемдік де?гейге к?терді. М?нымен ?оса, білім мен ?ылым саласыны? алдында да жа?а талаптар пайда болды. Оны? д?лелі - «?аза?стан Республикасыны? 2015 жыл?а дейінгі білім беруді дамыту Т?жырымдамасы».
Б?л елімізді? білім ж?йесінде реформалы? ?згерістер жасау ?ажеттілігінен туындайтын басты ба?ыт ба?дарды ай?ындайды.
Білім беруді дамытуда?ы негізгі ма?сат – білім беру ж?йесіні? барлы? де?гейінде ?о?амны? жа?а талаптарына с?йкес келетін б?секеге ?абілетті білімді ордаларын ?алыптастыру. Осы т?р?ыдан келгенде, ?здіксіз білім беру ж?йесіні? базалы? буыны саналатын орта білім беру мекемелеріні? саналы білім беріп, о?ушыларды ?лтжанды азамат етіп ?алыптастыруда ат?арар р?лі зор.
Жалпы білім беру ж?йесінде ?йреншікті да?дыдан ?йлесінді, к?рделі саба?тасты?тарды ?амту?а, жа?а а?паратты?, компьютерлік жабды?тармен ж?мыс істеуге к?шу – ?азіргі заман талаптарынан туындап отыр.
Бізді? елімізде ?аза? тілі - мемлекеттік тіл. Со?ан орай о?у орыс тілінде ж?ретін мектептерде егемендік елімізді? мемлекеттік тілі – ?аза? тілін о?ыту ?мірлік зор ма?ыз?а ие.
Орыс тілді мектептерінде ?аза? тілі саба?ыны? білімдік д?режесі б?тіндей бас?а. ?йткені, орыс топтарында?ы ?аза? тілін о?ытуды? ?дісі де, о?ан ?ойылатын талаптары да ?згеше. Ма?саты-о?ушыларды ?аза?ша с?йлей білуге ?йрету болады да, сонды?тан с?здерден с?йлем ??рау ?шін грамматикалы? ережелер, аны?тамалар с?з ?йретуді? техникасы ретінде ?арастырылады.
?азіргі уа?ытта орыс тілді аудиторияларда ?аза? тілін о?ытуда тиімділігі жо?ары т?рлі о?ыту технологиялары ?олданылады, соны? бірі ИКТ.
Интерактивті та?та саба?ты т?рлендіруге к?мегін тигізіп, о?ытуды? барлы? кезе?інде, я?ни, бастауыш мектепте о?ытуды ?ызы?ты да ?серлі ?ткізуге ы?палын тигізеді.
Интерактивті та?та бастауыш сыныптар ?шін ?те ?олайлы. О?ушыларды? ?ызы?ушыларын арттыруда, саба? барысында дида?тикалы? материал т?рінде ?олдану?а, жа?а та?ырыптар ме?герген кезде м??алімге т?сіндіру барысында, о?ушылар?а та?ырыпты ме?геруге к?мекші ретінде ?олданылады. ?р т?л?аны? ?айталанбас м?мкіндігін есепке ала отырып, ?р о?ушыны? ?зіндік дамуына, ?зіндік ізденуіне ы?пал ету ар?ылы оны? ой - ?рісін ке?ейту, біліктілігін ны?айту. Б?л технология о?ыту ?дісіні? тиімділігі, баланы? жеке т?л?а ретінде ашылуы, оны? жан – жа?ты дамуына таби?и ?сер етеді.
1991 жылы д?ниеж?зіндегі бірінші интерактивті та?та ?сыныл?ан болатын. Интерактив (а?ыл.бірлескен ?рекет) ?зара ?сер ету деген ма?ынаны білдіреді. Интерактивті о?ыту ?дісі – о?ушыны? о?у ?рдесін ?йымдастыру?а толы? ?атынасын белсенді т?л?а болып ?алыптасуына м?мкіндік ашатын тиімді о?ыту ?дісі.
?аза? тілі саба?ында а?паратты? технологияларды тиімді ?олдану ?р ?стазды? міндетіне айналып келеді. Біра? б?л технологияларды біз ?алай ?олдануымыз керек?
М??алім б?рын?ыдай дайын білім бермейді, о?ушылар?а ?з бетімен ізденуге н?с?ау ?ана береді. О?у ?рдісін а?параттандыру ар?ылы н?тижеге жетемін деген м??алім алдымен келесі міндеттерге м?н беру керек:
?йткені адамны? белгілі бір а?параттары ?абылдауы сексен пайыз?а дейін к?ру ?абілеті ар?ылы ж?зеге асырылатынды?тан, к?з алдында болып жат?ан а?паратты т?сінікті де к?рнекті т?рде суреттеу ?те ?ажет екені белгілі.
Б?гінгі та?да ?скеле? ?рпа??а сапалы білім беру барысында осы аталмыш технология н?тижелі жетістік, о?ушылар бірінші болып интерактивті та?таны? педагогикалы? м?мкіншіліктерін аса жо?ары ба?алап, оны іс ж?зінде тиімді ?олдану т?сілдерін ?здіксіз зерттеу ?стінде.
Шынында да, интерактивтік та?та саба?ты т?рлендіруге к?мегін тигізіп, я?ни о?ытуды? барлы? кезе?інде, ?сіресе бастауыш сыныптарда ?аза? тілін о?ытуды ?ызы?ты да ?серлі ?ткізуге ы?палын тигізеді.
О?ушыны ойлау мен с?йлеу да?дыларына т?селдіруде интерактивті та?та о?ыту ?дісіні? бір т?рі болып саналады.
- ?азіргі ?о?амды а?параттандыру жа?дайда?ы жеке т?л?аны дамыту?а
арнал?ан міндеттерге с?йкес білім мазм?нын, о?ыту ?дістері мен ?йымдастыру т?рлерін іріктеу ?діснамасын жетілдіруге;
-тілді белсенді о?ытуды? ?рт?рлі ?діс-т?сілдерін ж?зеге асыруды ?амтамасыз етуге;
-о?ушыны? интеллектуалды? потенциалын дамыту?а, ?з бетімен білім алу біліктіліктерін ?алыптастыру?а, а?паратты? о?у, зерттеу ?рекетін ?йымдастыру?а;
-о?ушыны? о?у?а деген ?ызы?ушылы?ын ?азіргі кезді? кешенді ?сынатын к?ру, есту негізінде ?абылданатын а?паратты ??былтып ?згертетін ??ралдарды, ?ашы?тан о?ыту т?рінде ?олдану ар?ылы арттыру?а м?мкіндік береді.
Интерактивтік та?та ар?ылы дидактикалы? материалдармен ?оса неше т?рлі дыбыстарды о?ушалар?а естіртуге болады мысалы: ??старды? ?нін, суды? дыбысын т.б. Сонымен ?атар айта кетерлік м?галім ?ана емес о?ушыда та?таны ?олдана алады, мысалы айт?анда заттарды ?лкейту немесе керсінде кішірейту, бір затты биік немесе аласа т?рін к?рсету, та?тада м??алім ар?ылы дайындал?ан тапсырмаларды орындау.
Просмотр содержимого документа
«Доклад на тему " ?аза? тілі саба?ында интербелсенді та?таны ?олдану тиімділігі" »
Тақырыбы: Қазақ тілі сабағында интербелсенді тақтаны қолдану тиімділігі
Орындаған :қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі: Әбішева Ә.З
2014-2015 оқу жылы
«Қазақстан әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті
елу елдің қатарына енуі үшін: білімді де зерделі,
жан-жақты дамыған дарынды, қабілетті ұрпақ керек»
Ел президенті Н.Ә Назарбаевтың
«Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты халыққа жолдауынан.
Қазіргі уақытта орыс тілдінде оқытатын мектептерде қазақ тілін оқытуда интерактивті тақтаның тиімділігі зор .
Бастауыш сыныптарда сабақты түрлендіруге, яғни оқытудың барлық кезеңінде қолданылып, қызықты да әсерлі ықпалын тигізеді.
1991 жылы дүниежүзіндегі бірінші интерактивті тақта ұсынылған болатын. Интерактив (ағыл. бірлескен әрекет) өзара әсер ету деген мағынаны білдіреді. Интерактивті оқыту әдісі – оқушының оқу үрдісінде белсенді тұлға болып қалыптасуына мүмкіндік ашатын тиімді оқыту әдісі. Мұғалім бұрынғыдай дайын білім бермейді, оқушыларға өз бетімен ізденуге нұсқау ғана береді.
Мемлекетіміз тәуелсіздік алғаннан бері елдің санасында түбегейлі өзгерістер болды.
Бұл өзгерістер Қазақстан мемлекетін дүние жүзілік экономикалық қауымдастыққа мүше етумен қатар, еліміздің ішкі нарығын да әлемдік деңгейге көтерді. Мұнымен қоса, білім мен ғылым саласының алдында да жаңа талаптар пайда болды. Оның дәлелі - «Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту Тұжырымдамасы».
Бұл еліміздің білім жүйесінде реформалық өзгерістер жасау қажеттілігінен туындайтын басты бағыт бағдарды айқындайды.
Білім беруді дамытудағы негізгі мақсат – білім беру жүйесінің барлық деңгейінде қоғамның жаңа талаптарына сәйкес келетін бәсекеге қабілетті білімді ордаларын қалыптастыру. Осы тұрғыдан келгенде, үздіксіз білім беру жүйесінің базалық буыны саналатын орта білім беру мекемелерінің саналы білім беріп, оқушыларды ұлтжанды азамат етіп қалыптастыруда атқарар рөлі зор.
Жалпы білім беру жүйесінде үйреншікті дағдыдан үйлесінді, күрделі сабақтастықтарды қамтуға, жаңа ақпараттық, компьютерлік жабдықтармен жұмыс істеуге көшу – қазіргі заман талаптарынан туындап отыр.
Біздің елімізде қазақ тілі - мемлекеттік тіл. Соған орай оқу орыс тілінде жүретін мектептерде егемендік еліміздің мемлекеттік тілі – қазақ тілін оқыту өмірлік зор маңызға ие.
Орыс тілді мектептерінде қазақ тілі сабағының білімдік дәрежесі бүтіндей басқа. Өйткені, орыс топтарындағы қазақ тілін оқытудың әдісі де, оған қойылатын талаптары да өзгеше. Мақсаты-оқушыларды қазақша сөйлей білуге үйрету болады да, сондықтан сөздерден сөйлем құрау үшін грамматикалық ережелер, анықтамалар сөз үйретудің техникасы ретінде қарастырылады.
Қазіргі уақытта орыс тілді аудиторияларда қазақ тілін оқытуда тиімділігі жоғары түрлі оқыту технологиялары қолданылады, соның бірі ИКТ.
Интерактивті тақта сабақты түрлендіруге көмегін тигізіп, оқытудың барлық кезеңінде, яғни, бастауыш мектепте оқытуды қызықты да әсерлі өткізуге ықпалын тигізеді.
Интерактивті тақта бастауыш сыныптар үшін өте қолайлы. Оқушылардың қызығушыларын арттыруда, сабақ барысында дидақтикалық материал түрінде қолдануға, жаңа тақырыптар меңгерген кезде мұғалімге түсіндіру барысында, оқушыларға тақырыпты меңгеруге көмекші ретінде қолданылады. Әр тұлғаның қайталанбас мүмкіндігін есепке ала отырып, әр оқушының өзіндік дамуына, өзіндік ізденуіне ықпал ету арқылы оның ой - өрісін кеңейту, біліктілігін нығайту. Бұл технология оқыту әдісінің тиімділігі, баланың жеке тұлға ретінде ашылуы, оның жан – жақты дамуына табиғи әсер етеді.
1991 жылы дүниежүзіндегі бірінші интерактивті тақта ұсынылған болатын. Интерактив (ағыл.бірлескен әрекет) өзара әсер ету деген мағынаны білдіреді. Интерактивті оқыту әдісі – оқушының оқу үрдесін ұйымдастыруға толық қатынасын белсенді тұлға болып қалыптасуына мүмкіндік ашатын тиімді оқыту әдісі.
Қазақ тілі сабағында ақпараттық технологияларды тиімді қолдану әр ұстаздың міндетіне айналып келеді. Бірақ бұл технологияларды біз қалай қолдануымыз керек?
Мұғалім бұрынғыдай дайын білім бермейді, оқушыларға өз бетімен ізденуге нұсқау ғана береді. Оқу үрдісін ақпараттандыру арқылы нәтижеге жетемін деген мұғалім алдымен келесі міндеттерге мән беру керек:
Компьютерлік оқу құралдарын зерделеу және қолдану;
Ақпараттық технологияларды зерделеу;
Тиімді тәсілдерді анықтау;
Тәсілдер мен материалдарды құрастыру және қолдану;
Қолданылған тәсілдердің нәтижесін бағалау.
Қазіргі кезде сабақта әдістемелік мақсатқа қарай келесі бағдарламаларды қолдануға болады:
Тренажер – бағдарламалар;
Бақылаушы - бағдарламалар;
Тәлімгерлік бағдарламалар;
Көрнекіліктер бағдарламалары;
Ақпараттық-анықтамалық бағдарламалар
Тренажер – бағдарламалар оқушының білімін, білік-дағдысын бекітуге, пысықтауға арналған.
Бақылаушы - бағдарламалар бақылауға қажетті тұрақтылықты, көпнұсқалылықты, бағаның мұғалімнің субъективтік көзқарасынан және тағы да басқа факторлардан тәуелсіздігін қамтамасыз етіп, білім беру үрдісінің сапасын жоғарлатып, оқытушының еңбек өнімділігін, нәтижелілігін жоғарлатады.
Тәлімгерлік бағдарламалар - оқушылардың жауабын өндейтін бағдарламалар.
Көрнекілік - бағдарламалары арқылы компьютерді көрнекілік құралы ретінде қолдана отырып оқушыларды жаңа тақырыпқа керекті материалдармен таныстыруға болады.
Дәстүрлі оқыту әдісімен салыстырғанда интерактивті оқытуда мұғалім мен оқушының өзара әрекеттесуі өзгереді, мұғалім белсенділігі оқушы белсенділігімен ауысады. Мұғалімнің міндеті – оқушының ынта – ықыласына жағдай туғызу. Мұғалім оқу үрдісін ұйымдастыруда оқушының тек көмекшісі болады. Интерактивті оқыту әдісін соңғы кездері қарқынды оқыту технологиясында кеңінен қолдануда.
Мультимедиа проекторы оқыту орталықтарында ауадай қажет.
Өйткені адамның белгілі бір ақпараттары қабылдауы сексен пайызға дейін көру қабілеті арқылы жүзеге асырылатындықтан, көз алдында болып жатқан ақпаратты түсінікті де көрнекті түрде суреттеу өте қажет екені белгілі.
Бүгінгі таңда өскелең ұрпаққа сапалы білім беру барысында осы аталмыш технология нәтижелі жетістік, оқушылар бірінші болып интерактивті тақтаның педагогикалық мүмкіншіліктерін аса жоғары бағалап, оны іс жүзінде тиімді қолдану тәсілдерін үздіксіз зерттеу үстінде.
Шынында да, интерактивтік тақта сабақты түрлендіруге көмегін тигізіп, яғни оқытудың барлық кезеңінде, әсіресе бастауыш сыныптарда қазақ тілін оқытуды қызықты да әсерлі өткізуге ықпалын тигізеді.
Оқушыны ойлау мен сөйлеу дағдыларына төселдіруде интерактивті тақта оқыту әдісінің бір түрі болып саналады.
Мәтінді көре отыра тыңдауды қалыптастыру мәдениетін сөз етсек, ең алдымен, жаңа техникалық құрал – жабдықпен, яғни интерактивті тақтамен жұмыс жүргізу технологиясы алға тартылады. Қазақ тілі сабағанда интерактивтік тақтамен жұмыс жүргізу технологиясындағы автономды түрде меңгеріп негіздеуіне мүмкіншілік береді.
Интернет, мультимедиялар, электрондық сөздіктер, электрондық оқулықтары есебінен оқытушыларға «тақтаның алдында тұрып түсіндіру».
Қоғамның қазіргі даму кезеңі жедел ақпараттандырылу процесімен сипатталады. Ақпараттық компьютерлік технологиялардың білім беру
жүйесіне енуі - жаңа тарихи - әлеуметтік жағдайдың талабы.
Компьютерлік технологиялардың дамуы - мектеп түлегінің функционалдық сауаттылығына тағы бір көрсеткіш.
Мультимедиа жүйесінде компьютерлік сауаттылық көрсеткішін:
- қазіргі қоғамды ақпараттандыру жағдайдағы жеке тұлғаны дамытуға
арналған міндеттерге сәйкес білім мазмұнын, оқыту әдістері мен ұйымдастыру түрлерін іріктеу әдіснамасын жетілдіруге;
-тілді белсенді оқытудың әртүрлі әдіс-тәсілдерін жүзеге асыруды қамтамасыз етуге;
-оқушының интеллектуалдық потенциалын дамытуға, өз бетімен білім алу біліктіліктерін қалыптастыруға, ақпараттық оқу, зерттеу әрекетін ұйымдастыруға;
-оқушының оқуға деген қызығушылығын қазіргі кездің кешенді ұсынатын көру, есту негізінде қабылданатын ақпаратты құбылтып өзгертетін құралдарды, қашықтан оқыту түрінде қолдану арқылы арттыруға мүмкіндік береді.
Интерактивтік тақта арқылы дидактикалық материалдармен қоса неше түрлі дыбыстарды оқушаларға естіртуге болады мысалы: құстардың үнін, судың дыбысын т.б. Сонымен қатар айта кетерлік мұгалім ғана емес оқушыда тақтаны қолдана алады, мысалы айтқанда заттарды үлкейту немесе керсінде кішірейту, бір затты биік немесе аласа түрін көрсету, тақтада мұғалім арқылы дайындалған тапсырмаларды орындау.
Сабақта интерактивті тақтаны қолдану оқушының пәнге деген қызығушылығын арттыруға ықпалын тигізеді.
