ПРЕЗЕНТАЦИИ УРОКОВ ПО НАЧАЛЬНОЙ ВОЕННОЙ ПОДГОТОВКЕ

____________тобымен ашы? саба?.

Та?ырыбы: Взвод жоры?та.

Жоспары:

1. Кіріспе б?лім-5 мин

Топ кезекшісіні? баяндамасын ?абылдау
Топпен с?лемдесу
Сырт келбеті,киімдерін тексеру
саба?ты? та?ырыбымен, с?ра?тарымен ма?сат,міндеттерімен таныстыру
?ткен та?ырып бойынша шолу жасап,студенттерден жылдам -тест алу

2. Негізгі б?лім-30-35 мин.

слайдты презентациялау
Презентация барысында с?хбат,с?ра?-жауап алу
ActivInspire ба?дарламасы негізінде с?ра?тарды ?арастырып т?сіндіру

3. ?орытынды б?лім -10 мин

саба?ты? жетістіктері мен кемшіліктерін айту
с?ра?тар?а жауап беру
саба?ты ?орытындылау
С?Ж тапсырмасын беру

Саба? с?ра?тары:

1. Жоры? т?сінігі

2.Жоры?ты? к?рсеткіштері

3. Взвод командиріні? жоры?ты ?йымдастыру ж?мыстары.

4. Жоры? к?зеті

Саба? мазм?ны:

1. Жоры? т?сінігі

Жоры? дегеніміз – б?лімшелерді? ?йымдасып, лекті т?рде к?рсетілген шебке немесе та?айындал?ан аудан?а шы?у ма?сатында жолдармен жылжуы, т?нгі мезгілде к?рініс шектелген жа?дайда; ?арсыласпен ?рыс?а кірісіп кететін ?атер жа?дайда; немесе ондай ?атер т?нбегенде.

Барлы? жа?дайда, командир б?лімшесін та?айында?ан аудан?а, немесе к?рсетілген шебке уа?ытыла ж?не ?рыс міндетін орындау?а дайынды?ты ?амтамасыз ету керек.

?арсылас жаппай ?ырып жою ?аруларын ?олдау ?атері т?ніп т?р?ан жа?дайда, оларды? ?уе к?штері со??ы беріп т?р?анда, ?уе десанттары мен дивериялы?-барлау топтарыны? ?сері ?ауіптік ту?ызып т?р?анда, радиоактивтік, химиялы?, бактериологиялы? улану ?атері бол?анда, жолдар мен су ?ткіндері ?иратыл?ан жа?дайларда б?лімше жоры? жасау?а дайын болу керек. Ол ?шін ?ару-жара?ты, ?рыс техниканы ж?не жеке ??рамды на?ты ??ыптылы?пен жоры??а дайындау керек, ?сіресе жо?ары де?гейдегі жоры?ты? т?ртіптілігі мен жеке ??рамны? да?дысы шешімді болады.

2.Жоры?ты? к?рсеткіштері

Взводты? жоры? реті – лек. Ол жо?ары жылдамды?пен ж?ру ж?не ?рыс алдында?ы ретке тез ?туге м?мкіншілік береді. Взводты? жоры?та?ы на?ты реті: міндетке, бас?а взводтармен байланысты?ына, жа?дай?а, к?шейту ??ралдарына, ж?ретін жолдарды? жа?дайына ж?не механик-ж?ргізушілерді? дайынды?тарына байланысты.

Жо?ары де?гейдегі бас?аруды, т?ртіптілікті ж?не ?йымдастырушылы?ты ?амтамасыз ету ?шін, бастап?ы реттеу, демалу н?ктелері та?айындалады. Бастап?ы н?ктелер мен реттеу н?ктелері шеруге уа?ытылы шы?ып ж?не ж?ру жылдамды?ын реттеу ?шін та?айындалады.

Б?лімшелерді? легіні? созылуына м?мкіншілік беретін ж?не к?ндіз-т?ні к?рінетін ба?дарлары бар жерлерде бастап?ы н?кте та?далынады. ?детте реттеу н?ктелері ?р 3-4 са?ат жол ж?ретін ?ашы?ты?та та?айындалады.

Демалу?а, ж?руді? 3-4 са?атынан кейін 1 са?ат?а, ал т?улікті? екінші б?лімінде 2 са?ат?а дейін уа?ыт беріледі. Шал?ай ?ашы?ты??а жоры? жаса?анда, к?ндізгі (т?нгі) т?уліктік ж?рісті? со?ында демалыс беріледі.

Демалыс орындарын (привал) б?ркемеленуге ы??айлы, ?арсыласты? ядролы? ?аруынан ж?не ?уе к?шінен пана болатын ж?не керекті суы бар жерлер та?далынады.

К?ндізгі (т?нгі) демалыс кезінде ?ару-жара?ты?, ?рыс техникаларды? жа?дайы аны?талып, техникалы? ?арау ж?мыстары ж?ргізіледі. Машиналар жанармаймен толы?тырылады ж?не жеке ??рамны? тама?тануы ?йымдастырылады.

Жоры??а дайынды? ж?не жоры? кезінде взвод командирі ?зіні? шешіміне с?йкес ж?не а?а командирді? б?йры?ы бойынша жоры?ты ?амтамасыз ету ж?мыстарын ж?ргізеді. Жоры?ты ?амтамасыз ету ж?мыстарынакелесі ж?мыс т?рлері жатады:

1.?рысты? ?амтамасыз ету ж?мыстары.

2.Техникалы? ?амтамасыз ету ж?мыстары.

3.Тылды? ?амтамасыз ету ж?мыстары.

Жоры?ты? ?рысты? ?амтамасыз етуіне: барлау, к?зету, Ж?Ж? ?ор?ану, б?ркемелену, инженерлік ж?не химиялы? ?амтамасыз ету ж?мыстары жатады.

Жергілікті жер ж?не ?арсылас туралы керекті барлау м?ліметтерін білу ?шін, жоры? кезінде барлау ж?ргізіледі.

Жоры?та барлау ж?ргізуді? негізгі т?сілі-ба?ылау.

?арсыласты? барлауын кіргізбеу, ?ор?аныста?ы б?лімшелерге ?арсыласты? тосыннан шабуыл жасауын алдын алу ?шін, взводта ?ор?аныс к?зеті ?йымдастырылады.

Жоры? к?зетін (басты шол?ынды) к?зетуге ?арсыласты? келе жат?ан ба?ытында ж?не ?апталдардан ?ауіп т?нгізбеу ?шін шол?ын б?лімшесі жіберіледі. Оны? іс-?имылын атыспен ?олдау?а ж?не ба?ылау?а болатын ?ашы?ты??а жіберіледі.

Ж?Ж?-нан ?ор?ану ж?не взводты? химиялы? ?амтамасыз етілуі, тапсырманы жа?сы орындау?а к?мектеседі. Осы ма?сатпен взвод командирі радиоциалы?, химиялы? ж?не бактериялы? барлау ж?мысыны? ретін аны?тайды. Ол ж?мыс а?а командирді? ?йымдастыратын ж?мыстарымен с?йкестендірілуі керек.

?детте б?л барлауды арнайы дайындал?ан, ??рал-жабды?тары бар б?лімше ж?ргізеді. ?арсыласты? ?уедегі ж?не жердегі к?штерінен шы?ын?а ?шырауды т?мендету ?шін, жоры?ты жасырын т?рде ж?ргізіп, б?ркемелену шараларын ?олдану керек.

Взводты жоры? кезінде инженерлік жа?ынан ?амтамасыз ету ?шін, пайдалану жабды?тары, миналы? тралдар, табельдік б?ркемелеу ??ралдары, жергілікті материалдар ж?не ?олда бар ??ралдар ?олданылады.

Жоры?ты? техникалы? ж?не тылды? ?амтамасыз етуін взвод командирі рота командиріні? ж?не а?а командирлерді? шешімдеріні? негізінде ?йымдастырады. Б?л жа?дайда взвод командирі; техникалы? жабды?тауды? к?лемін, орнын ж?не б?лінген уа?ытты аны?тайды; жанармаймен, суытатын с?йы?пен, азы?-т?лікпен ж?не бас?а м?лікпен ?амтамасыз етілуіні? уа?ытын, ретін ж?не шы?ын?а шы?ару м?лшерін аны?тайды; шеру кезіндегі тылды? ж?не техникалы? ?амтамасыз ету б?лімшелерді? орнын аны?тайды; ж?нделмеген ?рыс техникаларын с?йрелеу ретін ж?не жеке ??рамны? тама?тануын ?йымдастыру ж?мыстарыны? ретін аны?тайды.

3.Взвод командиріні? жоры?ты ?йымдастыру ж?мыстары.

Жоры?ты ?йымдастыру ж?мыстары взвод командиріні? ?рыс міндеттерді ал?анан басталады.

Взвод командиріні? жоры?ты ?йымдастыру ж?мыстары ал?ан тапсырма?а, б?лінген уа?ыт?а ж?не на?ты жа?дайлар?а байланысты.

Тапсырманы алып взвод командирі оны ??ады, жоры??а дайынды?ты? ретін аны?тайды, жа?дай?а ба?а береді, кезекші атыс ??ралдарымен ба?ылауды белгілейді, ?рыс тапсырмасын беріп, ?зара бірлесіп істейтін іс-?имылдарды ?йымдастырады.

Одан кейін жеке ??рамны?, ?ару-жара?тарды? ж?не взводты? ?рыс техникаларыны? шеруге дайындау ж?мыстарын бас?арып, техникалы? ж?не тылды? ?амтамасыз ету с?ра?тарын шешеді.

Жоры?ты бас?ару ж?мыстарын взвод командирі ?рыс машинасыны? ішінде отырып немесе белгілермен ж?ргізеді.

Взвод командирі баста?ы жоры?тты? к?зетті? легінде орналасып, картамен жылжу маршрутына ?арап, шол?ында?ы б?лімшені? іс-?имылдарын ба?ылап отырады ж?не ?зі ?арсыласты, жергілікті жерді барлап, н?тижесін к?зетті жіберген командирге; жолдарды? жа?дайы, ба?ыла?ан б?геттерді ж?не улан?ан учаскелерді, ?арсыласпен со?ты?ысып ?ал?ан жа?дайды, оны? ??рамы, жа?дайы, іс-?имылдарыны? сипаты туралы баяндайды.

?апталды? жоры?ты? к?зетіне та?айындал?ан взводты? тапсырмасы к?зетілетін лекті? ?атарында жылжып отырып ?арсыласты? тосыннан ?аптал жа??а шабуыл жасауын жібермеу болып табылады.

Жылжымайтын ?апталды? к?зетіне та?айындал?ан взвод ?апталды ?амтамасыз ету ?шін, к?рсетілген уа?ытта о?ан аны?тал?ан шебке шы?ып, ?рыс ретіне жазылады ж?не ?арсыласты? ы?тимал шабуылына тойтарыс беру ?шін, ?ор?анысты ?йымдастырады.

Тылды? жоры?ты? к?зеттегі взвод, к?зетілетін лекті? со?ында ж?ріп ?арсыласты? тылдан ы?тимал шабуылына тойтарыс беруге дайын болады.

?апталды? ж?не тылды? жоры?ты? к?зеттер к?зететін лектен ?детте 5 км дейінгі ?ашы?ты?та болады. Басымды ?арсыласпен со?ты?ысып ?ал?ан жа?дайда, шешімді шабуылмен жою?а м?мкіншілік болмаса, баста?ы жоры? к?зеті (баста?ы шол?ын) т?р?ан шебті табандылы?пен ?стап, к?зетілетін лекті? негізгі к?штеріні? ?рыс?а кірісуін ?амтамасыз етеді.

Ереже бойынша к?зететін лектегі к?штер демалу?а то?та?ан кезде, жоры?та?ы баста?ы (?апталда?ы, тылда?ы) жоры?ты? к?зеттегі взвод, тиімді бекініске жай?асып, тапсырманы орындауды ?арауыл к?зеті ретінде жал?астыра береді, ?арсыласты тойтару?а ?немі дайын болып т?рады.

4. Жоры? к?зеті

?рыс б?йры?ын ал?ан со?, взводты? жоры?ты? к?зетті ?йымдастыру ж?мысы басталады. Жоры?та взвод баста?ы (?апталды?, тылда?ы) жоры?ты? к?зетке немесе ?оз?алмайтын ?апталды? к?зетке та?айындалуы м?мкін.

Бастап?ы жоры?ты? к?зеттегі рота, ?детте бастап?ы шол?ын?а взводты 3-5 км ?ашы?ты??а жібереді.

Взвод баста?ы шол?ын ретінде, негізгі к?штерді к?зету міндетін ат?арады. Егер негізгі к?штерді? тылына ?ауіптік ту?андай болса, взвод тылды? шол?ында болуы м?мкін. Б?л жа?дайда оны? шал?айлы?ы ба?ылау ж?ргізумен ж?не атыспен ?олдау м?мкіншілігімен шектеледі.

Жоры?ты? к?зетке та?айындал?ан взвод, ілгерілеу ба?ытына, ?ауіп т?нгізетін ?апталдар?а ж?не жергілікті жерлерді шолу ?шін, шол?ын б?лімшесін ба?ылау ж?не атыспен ?олдау?а м?мкіншілік болатын шал?ай ?ашы?ты??а жіберіледі.

?рыс техникаларымен жеке ??рамды шерудегі жоры?ты? к?зетке дайындау ж?мыстарын ая?та?аннан кейін, взвод командирі, к?рсетілген уа?ытта, рота командиріне ?ойыл?ан тапсырманы орындау?а дайын екенін баяндайды.

Жоры? ж?ргізуді? алдында шол?ында?ы б?лімше жоры?ты? к?зет легіні? басында орналасады.

Бас жа?та?ы жоры?ты? к?зетке та?айындал?ан взвод, к?рсетілген уа?ытта лекті? басында бастап?ы н?ктені ?тіп, маршрутпен жылжып, командирді? аны?та?ан ?оз?алыс жылдамды?ымен, к?зететін лектен 5-10 км ?ашы?ты?та ж?реді (басты шол?ында 3-5 км). ?ойыл?ан тапсырма?а байланысты, ж?не басты жоры?ты? к?зетті? ??рамына с?йкес, ол жа?дай негізгі к?штер келгенге дейін ?зіні? к?шімен ?рысты ж?ргізе беруге м?мкіншілік береді.

С?Ж тапсырмалары:

Жоры?ты? к?рсеткіштерін о?ып келу
Взвод командиріні? жоры?ты ?йымдастыру ж?мыстарыны? ретін біліп келу.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого презентации
«тактика-барлау»

Қ.А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

БАРЛАУ

ПӘНІ

Пән оқытушысы:

доц.м.а., подполковник И.Қ.Тұрметов

Қ.А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

Сабақтың тақырыбы:

БАРЛАУ

НЕГІЗДЕРІ

Сабақтың мақсаты:

Барлау түсінігімен таныстыру
Жалпыәскерлік ұрыстық әрекеттерді қамтамасыз етуде барлаудың мәнін ашу.
Барлауды ұйымдастыруда командирдің жұмыстарымен танысу
Барлауға қойылған бөлімшенің міндетімен таныс болу

Қарастыратын сұрақтар:

1. Барлау түсінігі

2. Барлаудың мақсаты,оған қойылатын талаптар

3. Барлаудың күштері мен құралдары

4. Барлауға тағайындалған жеке құрамның

міндеттері

5. Тосқауыл

6. Барлау кезінде тиым салынатын әрекеттер

1. Барлау түсінігі 2. Барлаудың мақсаты,оған қойылатын талаптар 3. Барлаудың күштері мен құралдары 4. Барлауға тағайындалған жеке құрамның міндеттері 5. Тосқауыл 6. Барлау кезінде тиым салынатын әрекеттер

БАРЛАУ ТҮСІНІГІ

Барлау -әскери құрамалардың, бөлімдердің штабтары мен командирлерінің бұйрығымен алдын ала және ұрыс кезінде қарсыластың қару-жарағы, әскери күші, оның орналасуы мен шоғырлануы, мақсаты, жер мен жол жағдайы, ауа райы т.б. туралы мәліметтерді жинау мен ұрыс қимылдарының нәтижелі болуын қамтамасыз ету үшін ұйымдастырылатын ұрысты қамтамасыз ету түрі .

БАРЛАУДЫҢ ТАЛАПТАРЫ

ҮЗДІКСІЗДІГІ

МЕРЗІМДІЛІК

ШИРАҚТЫЛЫҚ

БАРЛАУ МӘЛІМЕТТЕРІ

АНЫҚТЫЛЫҚ

ТОЛЫҚТЫҚ

БАРЛАУДЫҢ МАҚСАТЫ

Қарсыластың күшті және осал жақтарын анықтау
қарсыластың ядролық, химиялық қарулары мен құралдарының нақты орналасқан жері туралы мәліметтерді анықтау
шолғын бөлімшесі ретінде тосқауыл жасау
радиациялық, химиялық және ерекше емес бактериологиялық барлау
іздестіру ұрысын жүргізу
жасырын және қарсыластың үлкен тереңдігіне барлау жүргізу

БАРЛАУДЫҢ КҮШТЕРІ МЕН ҚҰРАЛДАРЫ

Барлаудың күштері - штаттық барлау бөлімшелері, әскерлердің түрлерінің бөлімшелері және арнайы әскердің барлауға бөлінген бөлімшелері.

Барлаудың құралдары - барлауға арналған ұрыс техникасы және жылжымалы құралдар.

Барлау құралдарына жатады:

ЖҰМ,ТАНК,БАРЛАУ МАШИНАЛАРЫ, РАДИОСТАНЦИЯЛАР, ДОЗИМЕТРЛЕР

БАРЛАУДАҒЫ ЖЕКЕ ҚҰРАМНЫҢ МІНДЕТТЕРІ

тапсырманы орындауға сәйкес барлау мәліметтерін белсенділікпен, батырлықпен жасырын іс-қимылмен табу
Қойылған тапсырманы орындау үшін қарсыласты алдау жолдарын, әскери маневрдің әр түрлі тәсілдерін кең қолданып тапқырлықты көрсету
өз іс-қимылдарын батырлықпен, шешімділікпен, шыдамдылықпен қулықты, жасырындылықты бірдей қолдана алу
Барлаушылардың істерін қатаң, кенеттен, қарсылас күтпеген жерде жүргізе алуы
ұрыстың барлық түрінде, барлау жасау, бақылау арқылы ұйымдастыру

БАРЛАУДАҒЫ ЖЕКЕ ҚҰРАМНЫҢ МІНДЕТТЕРІ

Бөлімше командирі өзі немесе арнайы тағайындалған бақылаушылармен бақылау жүргізеді, ол барлаудың негізгі әдісі болып табылады.
Көру шектелген кезде немесе түнгі мезгілде бақылау қосымша тыңдау арқылы жүргізіледі.
Тәжірибелі бақылаушы бір дыбысты жібермейді. Дыбыстарды тыңдау арқылы бақылаушы машинаның дыбысынан танкілердің, ЖҰМ-дардың, (БТР-лардың) дыбысын айрықтай отырып, қай бағытта жүріп бара жатқанын және қай жерде әскерлер шоғырланып жатқанын жобалап анықтайды.

ТОСҚАУЫЛ

Тосқауыл – барлаудың бір тәсілі
Тосқауылды, ұрыстың барлық түрлерінде, тәуліктің, жылдың барлық мезгілінде, ауа-райына қарамастан майдан шептің алдында, қапталдарында және қарсыластың тылында жүргізуге болады.
Қарсыластың қозғалысының ықтимал бағытында, взводпен немесе бөлімшемен кенеттен шабуылдау үшін тосқауыл қойылады.
Жеке құрамның шешімді, білімді іс-қимылдары, атысты мергендікпен жүргізуі, жасырын орналасуы, тосқауылдың жақсы нәтижеге жетуін қамтамасыз етеді.
Карта арқылы немесе жергілікті жерде бөлімше командирі тосқауыл ұрысын жүргізуге аға командирден тапсырма алады.
Тапсырманы түсініп, бөлімше командирі тосқауыл қойылатын жерге жасырын жету жолдарын және жүргізу ретін анықтайды.

БАРЛАУ КЕЗІНДЕ ТИЫМ САЛЫНАТЫН ӘРЕКЕТТЕР

Барлауға тағайындалған жеке құрамға өз әскері туралы мәліметтер бар топографиялық картаны, қандай бөлімшеге қатысты екенін білдіретін ұрыс, дара және басқа құжаттарды алуға тиым салынады.
Барлау іс-қимылдары кезінде жарақаттанғандарды, мерт болғандарды, қару-жарақтарды қарсыластың аумағында тастап кетуге, қарсылас тастап кеткен тамақ-тағамдарды қолдануға тиым салынады.

СӨЖ тапсырмасы:

1. Взвод командирінің барлауды ұйымдастыру жұмыстары.

Реферат жазып келу

Пайдаланған әдебиеттер

Командирдің әліппесі. К.Баетов; Ә.Айтуғанов; Б.Байжұманов.

Кентау-2007ж.

2. Тактикалық дайындық.Ә.Айтуғанов.,И.Тұрметов.,О.Дүйсенов.

Түркістан- 2010ж.

3.Боевой Устав Сухопутных войск. Часть 3.Взвод ,отделение,танк. Москва. Военное издательств о 1991г.

4. Учебник сержанта мотострелковых войск. МО РК. Сухопутные войска.Алматы.1997г.

5.Тактика. Резниченко В.Г. Москва. Военное издательств о. 1984г.

6. Сборник нормативов сухопутных Войск. Москва.Воениздат 1987г.

7. Приемы и способы действий солдата в бою .Меримский В.А.. Воениздат.М. 1988г.

8. Әскери іс.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі.

«Мектеп».Алматы.2001ж.

9. «Тактикалық дайындық» пәнінің оқу-әдістемелік кешені.

9. www.mod.kz . ҚР Қорғаныс министрлігінің ресми сайты.

А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

Келесі тақырып :

Бөлімше қарауыл күзетінде

Просмотр содержимого презентации
«тактика-жорық»

Қ.А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

ТАКТИКАЛЫҚ ДАЙЫНДЫҚ

ПӘНІ

Пән оқытушысы:

доц.м.а., подполковник И.Қ.Тұрметов

А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ Сабақтың тақырыбы :

ВЗВОД

ЖОРЫҚТА

Сабақтың мақсаты:

Жорықтың түрлерімен таныстыру
Жалпыәскерлік ұрыстық әрекеттерді қамтамасыз етуде жорықтың мәнін ашу.
Жорықты ұйымдастыруда командирдің жұмыстарымен танысу
Жорықтық күзетті ұйымдастыру мазмұнын қарастыру

Қарастыратын сұрақтар:

1. Жорыќ түсінігі

2.Жорықтың көрсеткіштері

3. Взвод командирінің жорықты ұйымдастыру жұмыстары.

4. Жорық күзеті

1. Жорыќ түсінігі 2.Жорықтың көрсеткіштері 3. Взвод командирінің жорықты ұйымдастыру жұмыстары. 4. Жорық күзеті

ЖОРЫҚ

Жорық – әскери бөлімдер мен бөлімшелердің ұйымдасып, лекті түрде көрсетілген шепке немесе тағайындалған ауданға шығу мақсатында жолдармен жылжуы.

Жорық ұйымдастырылады :

түнгі мезгілде көрініс шектелген жағдайда;
қарсыласпен ұрысқа кірісіп кететін қатер төнген жағдайда немесе ондай қатер төнбегенде.

Барлық жағдайда, командир взводты тағайындалған ауданға немесе көрсетілген шепке уақытылы және ұрыс міндетін орындауға дайындықты қамтамасыз ету керек.

ЖОРЫҚ ТҮРЛЕРІ

- жаяу ретте

- ұрыс техникасымен

ЖОРЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Жорықтың көрсеткіштеріне жатады :

- Жорық қашықтығы

- Жорықтың орташа жылдамдығы

- жорық уақыты

- Тәуліктік жүріс қашықтығы

ЖОРЫҚ ЖЫЛДАМДЫҒЫ

Жаяу ретте - 4-5 км/сағ
Шаңғымен - 5-7 км/сағ
ЖҰМ-мен -25 км/сағ
Автомобильдерге -35-40 км/сағ
Аралас техникамен – 25-30 км/сағ

Механик-жүргізушілерінің орта жұмыс уақыты (ұрыс қаблеті сақталған) тәулікте 10-12 сағат.
Жорықта машиналардың (танктердің) арақашықтығы 25-50 метр, лек тоқтаған жағдайда ара қашықтық 10 метрге дейін қысқарылады.

ВК БҰЙРЫҒЫ

Взвод командиріның бұйрығы- командирдің жұмысының қорытындысы,взводтың жорық тапсырмасын нәтижелі орындаудағы негізгі кепілі.

Взвод командиріның бұйрығында көрсетіледі:

взводтың жорық тапсырмасын
Бөлімшелердің тапсырмасы
Бөлімшелердің қарсылас шабуыл жасағанда өзара іс-қимылының реті
Реттеу шептері
Демалыс орындары
Жорықты қамтамасыз ету жолдары

ЖҰМ-2 жаяу әскердің ұрыс машинасы

Салмағы -14000 кг

Ұзындығы – 6735мм

Ені - 3150мм

Биіктігі -2250мм

Қаруы: 30мм 2А42 автоматты зеңбірегі

Нақты атыс қашықтығы -2700м

Шекті атыс қашықтығы -10500м

Қосарланған оқшашар

7,62мм ПКТ

Атыс қашықтығы -1000м

Басқарылатын зымыран

9К111,9К113 зымырандары - 4 дана

Атыс қашықтығы -400м

Жоғарғы жүріс жылдамдығы -60 км/сағ

Жорық кезінде басқару

Взвод командирі жорықты басқарады:

1.Дауыспен

2.Арнайы белгілермен

(Саптық белгілер,жалаушамен,қолмен,шаммен

белгі беру ракеталарымен,сандық арнайы белгілермен)

3.Техникалық құралдардың көмегімен(радиостанция,телефон,басқа да байланыс құралдары)

ЖОРЫҚ КҮЗЕТІ

Жорық күзеті дегеніміз – жорық кезінде күзетілетін әскерлерге (күштерге) қарсыластың барлаушыларын жібермеу, оларға қарсыластың тұтқиылдан шабуыл жасауынан қорғауға және шеп құруға, ұрысқа енуге қолайлы жағдай жасау мақсатында жорықта ұйымдастырылатын әскерлерді күзету

Жорық күзеті жорықтық реттің бір бөлігі болып келеді.

ЖОРЫҚ КҮЗЕТІ

Жорық күзеті келесі түрлерге бөлінеді:

бастапқы
қапталдық
тылдағы
қозғалмайтын қапталдық күзетке

ЖОРЫҚ КҮЗЕТІНІҢ КӨРСЕТКІШТЕРІ

Бастапқы жорықтық күзет - 3-5 км .
Жорық күзетіндегі бас қа қашықтық көрсеткіштері 400-1200 м.
ЖҰМ-нан КПВТ ату қашықтығы 2000м
ПКТ оқшашарының атыс қашықтығы 1000 м
Танкінің зеңбірегі 2500 м
ЖҰМ-дағы атыс зеңбірегі 1300 м

Пайдаланған әдебиеттер

Командирдің әліппесі. К.Баетов; Ә.Айтуғанов; Б.Байжұманов.

Кентау-2007ж.

2. Тактикалық дайындық.Ә.Айтуғанов.,И.Тұрметов.,О.Дүйсенов.

Түркістан- 2010ж.

3.Боевой Устав Сухопутных войск. Часть 3.Взвод ,отделение,танк. Москва. Военное издательств о 1991г.

4. Учебник сержанта мотострелковых войск. МО РК. Сухопутные войска.Алматы.1997г.

5.Тактика. Резниченко В.Г. Москва. Военное издательств о. 1984г.

6. Сборник нормативов сухопутных Войск. Москва.Воениздат 1987г.

7. Приемы и способы действий солдата в бою .Меримский В.А.. Воениздат.М. 1988г.

8. Әскери іс.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі.

«Мектеп».Алматы.2001ж.

9. «Тактикалық дайындық» пәнінің оқу-әдістемелік кешені.

9. www.mod.kz . ҚР Қорғаныс министрлігінің ресми сайты.

СӨЖ тапсырмасы:

1. Взвод командирінің жорықты ұйымдастыру жұмыстары.

Реферат жазып келу

А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ Келесі тақырып :

Взвод барлауда

Просмотр содержимого презентации
«тактика-қорғаныс»

Қ.А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

ТАКТИКАЛЫҚ ДАЙЫНДЫҚ

ПӘНІ

Пән оқытушысы:

доц.м.а., подполковник И.Қ.Тұрметов

А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ Сабақтың тақырыбы :

ВЗВОД

ҚОРҒАНЫСТА

Сабақтың мақсаты:

Ұрыс түрлерімен таныстыру
Жалпыәскерлік ұрыстық әрекеттердің ішінде қорғаныс ұрысының мәнін ашу.
Қорғанысты ұйымдастыру жолдарын қарастыру
Взвод командирі ретінде ұрыс бұйрығын беру мазмұнын қарастыру

САБАҚТЫҢ МІНДЕТТЕРІ:

Студенттерді ұрыс түсінігімен таныстыру
Қорғаныс ұрысын ұйымдастыруды үйрену.
Взвод командирі ретінде қорғанысты ұйымдастыру жолдарын білуге үйрету
Взвод командирі ретінде ұрыс бұйрығын беруді практика жүзінде білу

Қарастыратын сұрақтар:

Ұрыс түрлері Қорғаныс және шабуыл Ќорѓанысты ±йымдастыру. Ќорѓаныстаѓы взвод қаруларының ұрыстық мүмкіндіктері. Взвод командирініњ жаѓдайды баѓалауы жєне шешім ќабылдауы.
Ұрыс түрлері
Қорғаныс және шабуыл
Ќорѓанысты ±йымдастыру.
Ќорѓаныстаѓы взвод қаруларының ұрыстық мүмкіндіктері.
Взвод командирініњ жаѓдайды баѓалауы жєне шешім ќабылдауы.

Өткен тақырып бойынша сұрақтар :

1. Взводтың қорғаныстағы атыс мүмкіншілігі

2 .Ќорѓаныстаѓы взводтың орны.

3 .Взводтың қорғаныстағы ұрыс мүмкіншілігі

4 .Взводтың тірек нүктесі (пункті)

5 .Взводқа қосымша берілген күштер.

1. Взводтың қорғаныстағы атыс мүмкіншілігі 2 .Ќорѓаныстаѓы взводтың орны. 3 .Взводтың қорғаныстағы ұрыс мүмкіншілігі 4 .Взводтың тірек нүктесі (пункті) 5 .Взводқа қосымша берілген күштер.

ҰРЫС

Ұрыс - әскерлердің, авиация мен флоттың тактикалық қимылдарының негізгі нысанасы, соғысушы тараптардың құрамаларының, бөлімдері мен бөлімшелерінің ұйымдасқан қарулы соқтығысулары;

ҰРЫС ТҮРЛЕРІ

- жалпыәскерлік

- әуе ұрысы

ҰРЫС ТҮРЛЕРІ

- әуе шабуылына қарсы

- теңіздегі ұрыс

ҰРЫС ӘРЕКЕТТЕРІ

Қойылған тапсырманы орындауға байланысты ұрыс әрекеттері келесі түрлерге бөлінеді:

1.Қорғаныс

2.Шабуыл

Қорғаныс - әскерлердің тактикалық қимылдарының бір түрі. Ол мәжбүрліктен немесе шабуылдау мүмкін емес, не дұрыс болмайтын кезде әдейі жүзеге асырылуы мүмкін.

Қорғаныстың мақсаты: қарсыластың басым күштерінің шабуылын болдырмау не тойтару, оны едәуір шығынға ұшырату, өңірдің маңызды аудандарын (шептерді, объектілерді) ұстап тұру және осы арқылы өз әскерлеріне батыл шабуылға шығу үшін қолайлы жағдай жасап алу.

Шабуыл - ұрыс әрекеттерінің негізгі түрі.

Шабуылдың мәні қарсыласты қолда бар құралдардың бәрімен жою, батыл шабуылдау, бөлімшелердің қарсыластың ұрыстық ретіне сұғына тереңдеуі, техникасы мен адам күшін жою және төңіректің белгіленген аудандарын (шептерді) басып алу болып табылады.

ҚОРҒАНЫС ТҮРЛЕРІ

Дайындалуына байланысты:

1.Алдын-ала дайындалады

2. Ұрыс үстінде ұйымдастырылады

Әскерлердің бір-біріне қатысты орналасуына байланысты :

1.Қарсыласпен түйісіп тұрған жағдайда

2.Қарсыласпен түйіспей тұрған жағдайда

Взвод қарсыласпен түйісіп түрған жағдайда қорғанысқа көшуі мүмкін :

шабуыл кезінде қарсыластың басым күшіне тойтарыс беру үшін;
алған шептерді ұстап, бекініп қалу үшін;
қауіпті қапталды жабу үшін;
бетпе-бет ұрыста ыңғайсыз жағдайдың нәтижесінде қарсыластың басым күштеріне тойтарыс беру үшін;

Қарсыласпен түйіспей тұрған жағдайда взвод қорғанысқа өтуі мүмкін:

Батальонның 2-ші қатарында тірек нүктесін қорғағанда;
Қамтамасыз ететін жолақта қорғаныстағы бөлімшелердің қолдауымен қорғанысқа көшетін жағдайларда;
Теңіз жағасын қорғағанда, егер қарсылас теңіз десантын түсіруі ықтимал болса;
Мемлекеттік шекараны қорғағанда.

ҚОРҒАНЫСТЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ

Қорғанысты ұйымдастыру деп- взвод командирінің қорғаныс ұрысын ұйымдастырудағы жұмысын айтады.

Қорғанысты ұйымдастыруға жатады :

шешім қабылдау
взводтың жеке құрамына ұрыс тапсырмасын беру
бірлесіп өзара іс-қимылдарды жасауды ұйымдастыру
атыс жүйесін құру
ұрысты барлық жағынан қамтамасыз ету
ұрысты басқару

Взвод командирінің қорғанысты ұйымдастыру жұмысы байланысты:

- нақты жағдайға

алынған міндетке
оны орындау үшін бөлінген уақытқа

ТАПСЫРМАНЫ ҰҒУ

Тапсырманы ұғу- взвод командирінің қорғанысты ұйымдастыру жұмысының бастамасы , ол әдетте рота командирінен тапсырманы алып картаға түсіргеннен басталады.

Тапсырманы ұғу жұмыстарына жатады :

- рота мен взводтың міндеттері

негізгі күштерді қай бағытта жергілікті жерде шоғырландыру керек екені
аға командирлердің құралдарымен взводтың іс-қимылын жасайтын бағытында жойылатын нысаналар мен объектілерді
көршілердің тапсырмаларын және олармен бірлесіп іс-қимыл жасау реті
тапсырманы орындауға бөлінген уақыты

ЖАҒДАЙДЫ БАҒАЛАУ

Жағдайды бағалау - командирдің логикалық ойлау процесі, ұрыс тапсырмасын орындауға әсер ететін жағдайдың әр элементін талқылауы және зерттеуі.

Жағдайды бағалауға жатады :

Взводтың ұрыс тапсырмасын орындау алдындағы жағдайы
Ұрыс техникалары мен жеке құрамының жағдайы
Қосымша берілген бөлімшелердің жағдайлары
Қолдайтын бөлімшелердің жағдайлары
Взводтың ұрыстық қамтамасыз етілуі
Взводтың, қоса берілген бөлімшелердің толықтырылуы
жеке құрамның моральдық және дене дайындығының жағдайы; Ұрыс техникасының, қару-жарақтардың оқ-дәрімен қамтамасыз етілуі
шабуылдағы қарсыластың күшті және осал жерлері

ВК ШЕШІМІ

Взвод командирі шешімінде анықтайды :

- шабуылдағы қарсыластың күшті және осал жерлері

қарсыластың күштері мен құралдарының саны
негізгі шоғырланған күштің бағыты
қорғаныстың тұрақтылығы мен нығайту жерлері
ұрыс ретін құру
шоғырланып ату шептерін дайындау
автоматтардан, оқшашардан, ЖҰМ-дардың қаруынан ТҚБР-ның атыс шептерінің орнын анықтау

Қарсыластың маңдайшеп бойынша немесе қорғанысты бұзып кірген кезде және тірек нүктесін айналып өткен жағдайда қарсыласты жою реті
Бөлімшелердің атыс жолақтары, қосымша атыс секторлары, ЖҰМ-дардың , танкілердің негізгі және қосалқы атыс секторлары, негізгі және қосалқы атыс бекіністері белгіленеді

ВК БҰЙРЫҒЫ

Взвод командиріның бұйрығы- командирдің жұмысының қорытындысы,взводтың тапсырманы нәтижелі орындаудағы негізгі кепілі.

Взвод командиріның бұйрығында көрсетіледі:

взводтың ұрыс тапсырмасын
взводтың қорғаныстағы майдан шебінің алдындағы аға командирлердің құралдарымен жойылатын қарсыластың объектілері мен нысаналарды;
қорғаныстың төзімділігін нығайтатын жерлер мен учаскелерді
ұрыс ретін және тірек нүктесін құрастыру
қарсыластың майдан шебке ілгерілеуі, шабуылға шығуға жазылу реті
қарсыласты взводтың штаттық және қоса берілген атыс құралдарымен жою реттері
тірек нүктесін инженерлік жабдықтау реттері
ұрыс тапсырмасын орындауға кететін оқ-дәрілермен жанармайлардың мөлшері
Көрші бөлімшелердің бекіністерін және олардың атыс жолақтары;
Взвод командирінің басқару- бақылау нүктесінің жайғасатын орны

ВК БҰЙРЫҒЫ

Взвод командиріның бұйрығы келесі ретте беріледі:

Взвод тыңда:

1. Взводтың тірек пунктінде бірінші кезекте қамтамасыз ету керек

Жеке құрамға оқпана, оқ ату нүктелері, взвод командирінің басқару пунктін, бөлімше командирлерінің орнын,жасырынатын орын.

2. Инженерлік қамтамасыз ету жұмыстары 24.03.2011ж сағ.10.15 басталып сағ. 16.45 аяқталсын.

3. Екінші кезекте қамтамасыз ету керек:

Оқ-дәрі сақтайтын орын, машиналарды жасыратын орын, байланыс жолдарын. Екінші кезектегі жұмыстар 24.03.2011ж . сағ. 19.45 аяқталсын.
4. Оқпаналарды бүркемелеу , қатынас жолдарын,қосымша атыс нүктелердің орнын жабдықтау жұмыстары 25.03.2011ж. сағ. 12.45..

Инженерлік жұмыстарды жүргізу техникамен 1-инженерлік- саперлік бөлімше командиріне жүктеймін.

6..Қолмен қазылатын жұмыстарға көмекке 1-МАВ жеке құрамы бекітілді .
7. Қорғанысқа толық дайындық 25.03.2011ж сағ 20.00. Кірісіңдер!

1-мотоатқыш взводының командирі:

Аға лейтенант Қ.Тулегенов

Взводтың қарулары ның ұрыстық мүмкіндіктері

ЖҰМ-2 жаяу әскердің ұрыс машинасы

Салмағы -14000 кг

Ұзындығы – 6735мм

Ені - 3150мм

Биіктігі -2250мм

Қаруы: 30мм 2А42 автоматты зеңбірегі

Нақты атыс қашықтығы -2700м

Шекті атыс қашықтығы -10500м

Қосарланған оқшашар

7,62мм ПКТ

Атыс қашықтығы -1000м

Басқарылатын зымыран

9К111,9К113 зымырандары - 4 дана

Атыс қашықтығы -400м

Взводтың қарулары

14,5мм КПВТ –Владимиров –Токарев ірі калибрлі пулеметі

Жер үсті нысаналарын ату қашықтығы - 2000 метр
Әуе нысаналарын ату қашықтығы - 1500 метр
Ұрыстық ату жылдамдығы: - 50-60 атыс/мин
Оқтың алысқа ұшу қашықтығы - 9000 м.
Оқшашардың салмағы - 52,2 кг
Оқтың бастапқы ұшу жылдамдығы - 1030 м/с
Сауыт бұзғыш күші:
- 32 мм сауытты обьекті - 500 м
- 20 мм сауытты обьекті - 1000 м

Взводтың қарулары

7,62 мм Калашников танк пулеметі

көздеу қашықтығы - 1500 м
Ұшақтар, тікұшақтарға ату қашықтығы

- 1000 метрге дейін

Атыс қарқыны - 650-750 атыс/мин
Ұрыстық ату жылдамдығы

- 250 атыс/мин

Оқшашардың салмағы - 10,5 кг

Оқтың бастапқы ұшу жылдамдығы

- 825 м/с

Оқтың алысқа ұшу қашықтығы

- 3000 м

Жұмыс кернеуі – электрлі 27 вт

Взводтың қарулары

7,62 мм Калашников пулеметі

көздеу қашықтығы - 1500 м
Жер үсті нысаналарды нақты атыс қашықтығы - 1000 метрге дейін
Ұшақтар, тікұшақтарға ату қашықтығы

- 1000 метрге дейін

Тура атыс қашықтығы:

- кеуделік фигураға - 420 м

- жүгірмелі фигураға - 640 м

Атыс қарқыны - 650-750 атыс/мин
Ұрыстық ату жылдамдығы

- 250 атыс/мин

Оқшашардың салмағы - 9 кг
Жарақталған қорап салмағы :

- 250 оқ жарақталған лантасымен - 9,4 кг

Оқтың бастапқы ұшу жылдамдығы

- 825 м/с

Оқтың алысқа ұшу қашықтығы

- 3000 м

Взводтың қарулары

РПГ-7 танкіге қарсы гранататқышы

Калибрі - 40 мм
Атыстық көздеу қашықтығы - 500 м.
Ұрыстық ату жылдамдығы 4-6 атыс/мин
Оқтың бастапқы ұшу жылдамдығы

- 120 м/с

Оптикалық көздеуіші бар гранататқыштың салмағы - 6,3 кг
Гранатаның салмағы:

ПГ-7В—2,2 кг, ПГ-7ВМ - 2 кг.

Оптикалық аспаптың жәшігімен салмағы - 3 , 5 кг

Взводтың қарулары

5,45 мм Калашников автоматы

Атудың көздеу қ аш ық тығы - 1000 м
Ұшақтар, тікұшақтар ату қашықтығы

- 500 метрге дейін

Ұрыстық ату жылдамдығы:

- кезекпен ату 100 атыс/мин

Оқжатардың сиымдылығы – 30 оқ
Сүңгі-пышақсыз жарақталған оқжатарымен қосқандағы салмағы - 3,6 кг
Оқтың бастапқы ұшу жылдамдығы - 910 м/с
Оқтың қиратқыш күші сақталатын қашықтық

- 1350м

Оқтың алысқа ұшу қашықтығы - 3150 м.
Патронның салмағы - 10,2 г
Оқтың салмағы – 3,4 г
НСПУ түнгі оптикалық құрылғының салмағы – 2,2 кг

Взводтың қарулары

7,62мм Драгунов мергендік винтовкасы

Атудың көздеу қ аш ық тығы - 1300 м
Ұрыстық ату жылдамдығы - 30 атыс/мин
Оқжатардың сиымдылығы – 10 оқ
Оқтың алысқа ұшу қашықтығы - 3000 м.
Сүңгі-пышақсыз, оптикалық көздеуішпені жабдықталмаған оқжатармен салмағы- 4,3 кг
Патронның салмағы - 10,2 г
Оқтың салмағы – 3,4 г

Взводтың қарулары

9мм Макаров пистолеті

Атыс қашықтығы - 50м
Тапанша оқжатарымен және 8 оқпен қосылғанда салмағы - 810 гр
Тапаншаның ұзындығы - 161 мм;
Ұңғының ұзындығы - 33 мм;
Оқжатардың сыйымдылығы - 8 оқ
Оқтың салмағы - 10 гр
Атыс жылдамдығы - 30 атыс /мин
Оқтың бастапқы жылдамдығы -315м/сек
Оқтың алысқа ұшу қашықтығы – 300м

Қорғаныстағы взводтың тірек нүктесі(пункті)

Қорғаныстағы взводтың ұрыстық реті

Қорғаныста ұрыстық қамтамасыз ету жұмыстары

Ұрысты қамтамасыз ету -взводты жауынгерлік әзірліктің жоғары деңгейінде ұстау,оған жатады :

барлау
жаппай қырып жою қаруынан қорғану
инженерлік қамтамасыз ету
Техникалық қамтамасыз ету
Тылдық қамтамасыз ету

Қорғаныста ұрысты басқару:

Взвод командирі ұрысты басқарады:

1.Дауыспен

2.Арнайы белгілермен

(Саптық белгілер,жалаушамен,қолмен,шаммен

белгі беру ракеталарымен,сандық арнайы белгілермен)

3.Техникалық құралдардың көмегімен(радиостанция,телефон,басқа да байланыс құралдары)

Пайдаланған әдебиеттер

Командирдің әліппесі. К.Баетов; Ә.Айтуғанов; Б.Байжұманов.

Кентау-2007ж.

2. Тактикалық дайындық.Ә.Айтуғанов.,И.Тұрметов.,О.Дүйсенов.

Түркістан- 2010ж.

3.Боевой Устав Сухопутных войск. Часть 3.Взвод ,отделение,танк. Москва. Военное издательств о 1991г.

4. Учебник сержанта мотострелковых войск. МО РК. Сухопутные войска.Алматы.1997г.

5.Тактика. Резниченко В.Г. Москва. Военное издательств о. 1984г.

6. Сборник нормативов сухопутных Войск. Москва.Воениздат 1987г.

7. Приемы и способы действий солдата в бою .Меримский В.А.. Воениздат.М. 1988г.

8. Әскери іс.Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі.

«Мектеп».Алматы.2001ж.

9. «Тактикалық дайындық» пәнінің оқу-әдістемелік кешені.

9. www.mod.kz . ҚР Қорғаныс министрлігінің ресми сайты.

СӨЖ тапсырмасы:

1. Взвод командирінің ұрысты ұйымдастыру жұмыстары.

2. Взводтың жеке құрамының қорғаныс кезіндегі жұмыстары.

Реферат жазып келу

А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ Келесі тақырып :

Взвод шабуылда

Просмотр содержимого презентации
«туризм»

А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ

ӘСКЕРИ ТОПОГРАФИЯ

ПӘНІ

Пән оқытушысы:

доц.м.а., подполковник И.Қ.Тұрметов

А.ЯСАУИ атындағы ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҚАЗАҚ-ТҮРІК УНИВЕРСИТЕТІ Сабақтың тақырыбы :

КАРТАСЫЗ

БАҒДАРЛАНУ

Сабақтың мақсаты:

Студенттерге жергілікті жерде картасыз кең тараған тәсілдермен бағдарлануды және өзінің тұрған жерін көкжиек бойынша анықтауды үйрету.
Компаспен жұмыс істеп,азимутты анықтауды үйрету
Аспан денелеріне қарап бағдарлануды үйрету

Сабақтың мақсаты:

Студенттерге жергілікті жерде картасыз кең тараған тәсілдермен бағдарлануды және өзінің тұрған жерін көкжиек бойынша анықтауды үйрету.
Компаспен жұмыс істеп,азимутты анықтауды үйрету
Аспан денелеріне қарап бағдарлануды үйрету

Сабақтың міндеттері:

Бағдарлану туралы түсінік беру
Студенттерге компас көмегімен, жергілікті жер бедері бойынша, аспан денелері,күнмен, аймен, жұлдыздармен бағдарлану туралы түсінік беріп,практикалық жаттығуларды үйрету.

Сұрақтар:

Әскери топографияда бағдарланудың орны?
Жергілікті жер туралы мәлімет?
Бағдарлану туралы түсінік?
Жергілікті жерде бағдарлану?
Көкжиектерді анықтау тәсілі?

Әскери топография- арнайы әскери пән. Ол жергілікті жерді зерделеу тәсілдерін, ондағы бағдарлауды және ұрыс қимылдары мүддесіндегі жергілікті жерді бағалаумен байланысты басқа да мәселелерді қарастырады. Әскери топография жау тылында жауынгерлік міндетін атқарушы десантшыға, жау аймағында әрекет етуші барлаушыға, қарсылас орналасқан жердегі көпірлерді жарушы саперға, қарсыластың атыс құралдарын белгілейтін бақылаушыға, мотоатқышқа, артиллерия әскерлеріне, танк әскерлеріне және басқа да әскери саладағы жауынгерлерге жауынгерлік тапсырмаларды орындау кезінде қажет .

Бағдарлану туралы түсінік Жергілікті жерде бағдарлану – өзінің тұрған орнына байланысты көкжиек тұстарына қарай бағыт табу. Бағдар деп жақсы айқындалатын жергілікті заттар мен бедер элементтері қатынасында өз тұрған орнын анықтап, қозғалыс бағыты және нысаналар орындарының көрсетілуін айтамыз.

Жергілікті жер туралы мәліметтер

Таулы аймақ

Таулы аймақтар

Таулы аймақ топографиялық картада қоңыр ирек сызықтар мен белгіленген.Биіктіктер мен тригопункттер(геодезиялық биіктік) нүктемен,үш бұрышты шартты белгімен ,биіктіктің сандық көсеткішімен көрсетілген

Орман

Жазықтық

Көкжиек тұстарының түрлері

Адрианов компасы

Күнге қарап бағдарлану

Таңғы сағат 7-де күн шығыс бағытында орналасады.
Түскі сағат 12-де күн оңтүстікте орналасады
Сағат 19-да батыста
Жазда түнде күннің солтүстік жағы жарық, оңтүстік жағы қараңғы .

Көкжиек тұстарын күнге қарап сағат арқылы анықтау

Көкжиек тұстарын жұлдыздар арқылы анықтау

Айға қарап бағдарлану

Жергілікті заттарға қарап қалай бағдарлануға болады:

Ағаш қабығының оңтүстік жағымен салыстырғанда, солтүстік жағы бұжырлау және күңгірттеу болып келеді;
Мүк пен қына ағаш діңі мен тастың солтүстік жағына шоғырланады;
Ауа-райының ыстық кездерінде қылқан жапырақты ағаштардың оңтүстік беткей жағына шайыр көбірек жинақталады;
Құмырсқалар өз илеуін ағаштың, түбірдің немесе бұтаның оңтүстік жағына салады. Илеудің оңтүстік жағы түйетайлы, солтүстік беткейі одан гөрі қиялау келеді;
Жемістер мен жидектердің оңтүстік жағы қызғылттау болып келеді ;

Жергілікті заттарға қарап

қалай бағдарлануға болады:

Ағаштардың бұтақтары мен жапырақтары оңтүстік жағында қалың және ұзын болып келеді
Жеке тұрған ағаштар мен тастардың оңтүстігінде шөп қалың өседі;
Тау қырларындағы қар көктемде солтүстік жағынан қарағанда оңтүстік жағында тез ериді;
Мұсылман мешіттеріндегі айдың іш жағы әрқашанда оңтүстікке бағытталған.