Экологическое воспитания гармонично развитого поколение

Buxoro yengil sanoat va pedagogika kasb- hunar kolleji

Saidova Kamola Halim qizining Pedagogikadan taqdimoti

Mavzu: Barkamol shaxsga ekologik tarbiya berish.

Reja:

• Reja:
• Reja:
• Reja:
• Reja:

• Ekologiya va uning tabiiy qonuniyatlari haqida.
• Tabiatga bo’lgan munosabat.
• Sharq allomalarining tabiat va ekologiya haqidagi fikrlari.

Bugungi kunda insoniyatni xavf ostiga qoldirayotgan hodisalardan biri ekologik vaziyat hisoblanadi.

• Insonning tabiiy boyliklardan haddan ortiq foydalanishi oqibatida sayyoramizning qiyofasi o’zgarib bormoqda.
• Yashil o’rmonlar siyraklashib, o’simlik va hayvonot turlari kamaymoqda, foydali qazilmalar tugab bormoqda.
• Oqibatda million- million yillar davomida turg’un bo’lgan tabiiy holatga putur yetmoqda.

Ekologik bilim –bu tirik tabiatning tuzilishi, rivojlanishi, o’zgarishi, yer yuzidagi tirik jonzotlarning holati, ularning bir-birlari va atrof-muhit o’rtasida bo’lib turadigan munosabatlarni, tabiiy boyliklarning son va sifatini, hajmini, xillarini hamda ularni ularni saqlash va tejamkorlik bilan foydalanish yo’llarini o’zlashtirishdan iborat.

Ekologik ta’lim va tarbiyaning tub ma’nosi-tabiat va jamiyat o’rtasidagi doimiy birlik va ularni bog’lovchi tabiiy hamda ijtimoiy qonunlarni o’rganish, hayotga tatbiq qilishdan iborat.

Yer yuzidagi barcha odamlar, barcha jonivorlar nafas olish bilan kislorodni yutib karbonad angidrid (is gazi) chiqaradi.

• Odam har nafas olganda uning o’pkasiga 0,5 l gacha havo kiradi. Odam bir minutda 16-18 marta nafas oladi yoki tanaga 9 l havo kiradi. Bu miqdor bir kecha-yu kunduzda 11000 l dan ortadi. Demak, inson tanasi uchun havo eng muhim va zarur tabiat in’omidir.

Ota-bobolarimiz zilol suvni, buloqlarni, so’lim daraxtzorlarni, xosiyatli o’t-o’lanlarni, qoya- g’orlarni, gul- giyohlarni niyati nopok kishilardan saqlashga, toptamaslikka, oyoqosti qilmaslikka alohida e’tibor berib kelganlar…

Inson uchun quyosh nuri, toza havo, toza suv naqadar zarur bo’lsa, ona zamin ham shunday zarur, uni asrab-avaylash insonning o’z qo’lidadir.

“ Dunyoda chang va tutun bo’lmaganida, odamzod ming yil umr ko’rishi mumkin edi”. Abu Ali ibn Sino.

Tabiatda biror jonzotning qirilib ketishiga yo’l qo’yilsa, shunga bog’liq bo’lgan muvozanat buzilib xavfli vaziyat vujudga keladi. Mana shu nozik haqiqat avvaldan ma’lum bo’lganligi uchun islom dinida tabiatni muhofaza qilish nuqtayi nazaridan zonzotlarni besabab o’ldirishga yo’l qo’yilmagan.

“ Bilingki, dunyoning ko’zlari yoshlansa, uning boshiga g’am kulfat tushgan bo’ladi. Odamlar, daryodan mehringizni darig’ tutmanglar”. Muhammad al-Xorazmiy.

“ Dunyoning yoshli ko’zlari” deganda Muhammad Al-Xorazmiy nimalarni ko’zda tutgan ekan?

• “ Dunyoning yoshli ko’zlari” deganda Muhammad Al-Xorazmiy nimalarni ko’zda tutgan ekan?

“ Kasalliklarning ba’zilari yuqumli bo’ladi. Bular moxov, qo’tir, chechak, vabo isitmasi, yiringli yara kabi kasalliklardir. Xususan, bular, odamlarning turar joylari tor va iflos bo’lganda paydo bo’ladi va kasal kishining qo’shnilari shamolning tagida bo’lganda yuz beradi ”. Ibn Sino

Siz bunga qanday qaraysiz?

Biron safarga chiqishdan oldin yer, suv bilur kishilar kishilarni chorlab, atrof va tomonlar surishtirilar edi… Boburnoma.

• Bobur bir necha bor Yer qimirlashi, Oy va Quyosh tutilishi kabi tabiiy hodisalar guvohi bo’lgan. Ushbu hodisalarning tabiat qonunlaridan boshqa narsa emasligiga ishonch hosil qilgan. Demak, Markaziy Osiyo xalqlari jumladan, o’zbek xalqi qadimdan ekologik madaniyat merosiga ega bo’lgan.

Yakuniy xulosa.

• Ekmoq niyatida qo’lingizga ko’chat turgan paytda, bexosdan qiyomat qoyim bo’lib qolishi aniq bo’lganda, ulgursangiz, uni ekib qo’ying. Hadisdan.

Buxoro yengil sanoat va pedagogika kasb –hunar kolleji

Saidova Kamola Halim qizi

Mavzu: Barkamol shaxsga iqtisodiy tarbiya berish .

• Reja:
• Reja:
• Reja:
• Reja:
• Reja:

• O’zbekiston Respublikasi iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishning tamoyillari.
• Iqtisodning shakllanishi va rivojlanishining qisqacha tarixi.
• O’quvchilarga iqtisodiy ta’lim va tarbiya berish maqsadi hamda vazifalari.
• O’quvchilar ongida iqtisodiy ta’limning asosiy tushunchalarini shakllantirish.

Iqtisodiy islohotlar hech qachon siyosat ta’siri ostida bo’lmasligi kerak.

• Bu iqtisodiyot siyosatdan ustun turishi kerakligini bildiradi. Ham ichki, ham tashqi iqtisodiy munosabatlarning mafkuradan xoli bo’lishini ta’minlash kerak.

Davlat bosh islohotchi sifatida namoyon bo’lishi darkor.

• Davlat ustunlikni belgilashi, o’zgarishlar siyosatini ishlab chiqishi va izchillik bilan amalga oshirilishi, jaholatparast va mutaasiblar qarshiligini bartaraf etishi lozim.

Qonun ustivorligi, qonunga rioya qilish.

• Bu demokratik yo’l bilan qabul qilingan yangi Konstitutsiyani va qonunlarni istesnosiz hamma kishi hurmat qilishi hamda ularga so’zsiz rioya qilishi kerakligini bildiradi.

Aholini demografik tuzilishini hisobga olgan holda kuchli ijtimoiy siyosatni amalga oshirish .

• Bozor munosabatlarining joriy etilishi aholini ijtimoiy himoya etishga doir amaliy tadbirlarning o’tkazilishi bilan birga olib borilishi kerak. Bu bozor iqtisodiyoti yo’lidagi kechiktirib bo’lmaydigan vazifalardan edi va shunday bo’lib qoladi.

Bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o’tish.

• Bozor iqtisodiyotiga o’tish puxta o’ylangan holda, bosqichma-bosqich, ob’yektiv iqtisodiy qonuniyatlar talablarini hisobga olib, o’tmishdagi “inqilobiy sakrash”larsiz, ya’ni evolutsion yo’l bilan amalga oshirilishi kerak.

“ Inson o’z mablag’ini to’g’ri sarflashni bilishi kerak. Pul sarflashda qizg’anchiqlik qilish xassislikka olib keladi . Pullarni rejasiz ishlatish esa insonni beboshlikka yetaklaydi.” Al Forobiy.

Iqtisod insoniyatning ibtidoiy davrlarida tovar ayirboshlashning paydo bolishidan boshlangan.

• Tovar ayirboshlashning rivojlanishi bozor strukturalari- ochiq va yopiq bozor, ko’tarib yurib sotish, do’konlar, yarmarka va birjalarga olib kelgan

Bozor ayirboshlashning ibtidoiy shakllari hanuzga qadar takomillashtirilgan ko’rinishda saqlanib qolgan, tovar ayirboshlashning qadimgi elementlaridan bozor infrastrukturasining zamonaviy tartibotlariga o’tilgan.

Oila budjeti.

• Oila budjetini ochib berishda asosiy vazifa- o’quvchiga oilaning yashash manbalari mehnat va faqat mehnat bilan yaratilishi va bolalarning tobora ortib borayotgan talablrini qondirish uchun ota-onalar keragidan ortiqcha, salomatliklarini yo’qotish xavfi bilan ishlashlarini tushuntirishdan iborat.

O’quvchilarda iqtisodiy ongni qaror toptirish.

• O’quvchilarda ishlab chiqarish xarajatlari va uning turlari haqida oddiy tushunchalar berish, qo’shimcha ishlab chiqarish yoki uy xo’jaligini yuritish, har qanday faoliyat xarajatlar bilan bog’liqligini oddiy misollarda tushuntirish lozim.

Iqtisodiy tarbiya ishlab chiqarish qurollariga, mehnat predmeti va jarayoniga ongli munosabatning paydo bo’lishiga yordam beradi.

• Iqtisodiy tarbiya jarayonida bolalarda maqsadga muvofiq ravishda mehnat qilish, mehnat onumdorligini oshirishga intilish,o’zi va jamoa mehnatiga, ish vaqti sarfiga nisbatan tejamkor va rejali bo’lish ehtiyojini shakllantirishdan iborat.

Iqtisodni matematika bilan uyg’un holda bilmaslik har qanday odam uchun zarardir. Chunki, u doimo o’zi uchun kerakli puli, vaqtini yo’qotadi, yaxshi imkoniyatlarni boy beradi.

Iqtisodiy tarbiya- o’quvchilarning iqtisodiy ongini shakllantirishga qaratilgan, uyushgan pedagogik faoliyat, maxsus o’ylangan ish sistemasidir.

Bilib oling!!!

• Hozirgi kunda bozor maktabdan iqtisodiy tafakkuri rivojlangan, uzluksiz rivojlanib va takomillashib borayotgan bozor munosabatlari sharoitidagi amaliy faollikka tayyorlangan shaxsni tarbiyalashni talab etadi.

Bu muhim!

• Iqtisodiy tarbiyaning asosiy maqsadi- mas’uliyatsizlikka, mehnatdagi tartibsizlikka, bekorchilikka, boqimandalik kayfiyatlariga, xo’jasizlikka, beparvolikka murosasiz munosabatda bo’lish hissini tarbiyalash.

O’quvchiga o’z pullaridan qanday qilib yaxshiroq foydalanish, magazindan eng oddiy narsalar xarid qilish haqida gapirib berish, ehtiyojlarini qondirishda mehnatning ahamiyatini tushuntirish lozim

Iqtisodiy tarbiya insonni iqtisodiy faoliyatga tayyorlashga, uni jamiyatimiz iqtisodiy hayotida ishtirok etishga, respublikaning tirishqoq serg’ayrat fuqarolarini shakllantirishga yo’naltirilgan bo’lishi lozim.