Қазақ тілі сабағында тірек сызбаларды қолдану

Елбасы жүргізіп отырған парасатты саясаттың арқасында мемлекеттік тіл қазақ тілі де елімен бірге өзінің қайта өрлеуінің әрбір күні ғасыр жүгін арқалаған, ауыр болса да абыройлы, күрделі кезеңнен жүріп өтті.Ендігі мақсат тәуелсіз Қазақстанның өсіп келе жатқан жас ұрпағын өз Отанының мемлекетігінің кепілі мемлекеттік тілді құрметтеуге баулу, оны оқып үйренуге деген қызығушылықтарын арттыру болмақ.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Қазақ тілі сабағында тірек сызбаларды қолдану»

Орыс мектептерінде қазақ тілін үйрену , білу қазіргі таңның басты мәселесі. Сабақта бұл мәселені шешу жолдарының бірі әр түрлі әдіс-тәсілдерді тиімді қолдана отырып, жаңа технологияларды енгізу. Қазір технологиялардың түрлері өте көп. Менің сабақта қолданатын технологияның бір түрі – «В.Ф.Шаталовтың технологиясы», яғни сабақта тірек-сызбаларды қолдану.Орыс мектептерінде қазақ тілін оқыту ,ауызекі сөйлеуге үйрету қиын да, қызық жұмыс . Сол қиындықтарды жеңілдету үшін мен өз тәжірибемде тірек сызбаларды қолдану арқылы төмендегі әдістерді дамытуға мүмкіндік туғызамын.

Әдістер: сұрақ-жауап, өз ойын айту,баяндау,сұхбаттасу,монолог,аударма.

Мысалы: 6-сыныпта Ыбырай Алтынсарин туралы өткенде мына тірек сызбаны қолдануға болады.

І. Тірек сызба арқылы сұрақ- жауап әдісі:

А) Ы.Алтынсарин кім?

Б)Ол қай жылы дүниеге келді?В)Ыбырай қай жылы қайтысболды?

Г)Ыбырай Алтынсариннің еңбектері қандай?

ІІ.Өз ойын айту әдісі: тірек сызба арқылы оқушы Ыбырай Алтынсарин туралы өз ойын жеткізеді.

ІІІ.Баяндау әдісі: тірек сызба арқылы оқушылар Ы.Алтынсариннің кім екенін, өмір сүрген жылдарын, еңбектері туралы толық баяндап береді.

ІҮ.Сұхбаттасу әдісі: оқушы Ы.Алтынсарин туралы сұхбат береді.(екі оқушының сұхбаттасуы)

Ү. Монолог әдісі: тірек сызба арқылы оқушы Ы.Алтынсарин туралы толық әңгімелеп береді.

ҮІ.Аударма әдісі: тірек сызба арқылы Ы.Алтынсарин туралы әңгімені орыс тіліне аударады.

Осындай тірек сызбаларды қолдану барысында әр түрлі әдістерді қолданып,ауызша тілді дамытуға болады. Кез келген белгілі адамдар туралы оқығанда тірек сызбалар арқылы толық мәліметтер алуға мүмкіндік туады. Кейде берілген мәтіннің мәліметтеріне қарап тірек сызбалар құрастыруға болады.

мәтін

Тірек сызбалар

Грамматикалық материалдарды және лексикалық тақырыптарды оқытуда тірек сызбалардың қолданылуы тілді дамытуға , сөздік қорды молайтуға,бір бірімен қарым қатынас жасауға (сөйлеу,айту,жазу,оқу) ойлау қабілетін дамытуға, ойын қазақша жеткізе білуге үйретеді.Тірек сызбаларды оқушы толық меңгеріп алса,сөйлем құрау,сөйлемді, сөзді талдау, өз ойын жеткізу жеңіл болады.

Тіпті үлгерімі төмен оқушылар үшін де тірек сызбалар олардың жұмыс істеу қабілеттерін арттырып, дамытады.

Морфологиядан «Сөз таптары» оқыған кезде мынадай тірек сызбаны қолдана отырып, сөйлемге толық морфологиялық талдау жасау өте қолайлы.

Зат есім = дара негізгі жалпы жанды көптік жіктік

күрделі туынды жалқы жансыз тәуелдік септік

Сын есім= дара негізгі сапалық жай шырай

Күрделі ітуынды қатыстық күшейтпелі

салыстырмалы

Сан есім= дара негізгі есептік,реттік,бөлшектік

Күрделі туынды болжалдық,жинақтық,топтау

Етістік= дара негізгі болымды ш өткен р ашықбұйрық

Күрделі туынды болымсыз а келер а қалау

Қ осы й шартты

Есімдік=дара негізгі жіктеу,сұрау,сілтеу,өздік

Күрделі туынды, белгісіз,болымсыз,жалпылау

Одағай=дара негізгі көңілкүй,шақыру

Күрделі туынды жеіру,таңдау

Шылау= жалғаулық дара негізгі қарсылықты талғаулықты

Демеулік күрделі туынды бірақ,алайда не,біресе,әлде

септеулік

салдарлық себептік шартты ыңғайластық

сондықтан себебі,өйткені егер мен,бен,және,та,те,

Демеуліктер= сұраулық күшейткіш нақтылық шектік

Ма,ба,па(е) ау,ақ,да,де,та қой,ғой,ды,ті ғана,қана,тек

болымсыздық

түгіл,тұрмақ

Септеулік 1.А.с. +үшін,туралы,жөнінде,арқылы

2.Б.с.+дейін,шейін

3.Ш.с.+бері,кейін,соң,әрі

4.К.с.+ бірге,қатар,қабат

Үстеу дара негізгі мезгіл,мекен,сын-қимыл,мақсат

күрделі туынды мөлшер,күшейткіш,себеп-салдар

Мысалы, мына сөйлемге морфологиялық талдау жаса:

Мен кеше әжеммен және атаммен бес әдемі жейде сатып алдым.

Мен – есімдік,дара,негізгі,жіктеу есімдігі.

Кеше – үстеу,дара,негізгі, мезгіл үстеу.

Әжеммен, атаммен – зат есім,дара,негізгі, жалпы,жанды, - мен – көмектес септік.

Және - шылау,жалғаулық шылау, дара,негізгі,ыңғайластық шылау.

Бес – сан есім,дара, негізгі, есептік сан есім.

Әдемі- сын есім,дара,негізгі, сапалық, жай шырай.

Жейде – зат есім,дара,негізгі,жалпы,жансыз,атау септік.

Сатып алдым – етістік,күрделі,туынды,болымды,өткен шақ,ашық рай.

Бұл тірек сызбаны толық ұғып,меігеріп алған оқушы кез- келген сөз табына мофологиялық талдауды жеңіл де,оңай жасайды.

Сө табыны

Предмет: Всем учителям

Категория: Мероприятия

Целевая аудитория: Прочее.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Қазақ тілі сабағында тірек сызбаларды қолдану

Автор: Тулегенова Базаргул Бораншаевна

Дата: 18.11.2016

Номер свидетельства: 360209

Похожие файлы

доклад ?аза? тілі мен ?дебиеті саба?тарында де?гейлік тапсырмалар мен тірек сызбаларды ?олдану жолдары

object(ArrayObject)#854 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(209) "доклад                      ?аза? тілі мен ?дебиеті саба?тарында де?гейлік  тапсырмалар мен тірек сызбаларды ?олдану жолдары "
    ["seo_title"] => string(114) "doklad-k-azak-tili-mien-diebiieti-sabak-tarynda-dien-ghieilik-tapsyrmalar-mien-tiriek-syzbalardy-k-oldanu-zholdary"
    ["file_id"] => string(6) "138807"
    ["category_seo"] => string(16) "nachalniyeKlassi"
    ["subcategory_seo"] => string(7) "prochee"
    ["date"] => string(10) "1417610504"
  }
}

Баяндама: «Халы? педагогикасы- ?лтты? ??ндылы?тарымыз »

object(ArrayObject)#876 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(98) "Баяндама: «Халы? педагогикасы- ?лтты? ??ндылы?тарымыз » "
    ["seo_title"] => string(59) "baiandama-khalyk-piedaghoghikasy-u-lttyk-k-u-ndylyk-tarymyz"
    ["file_id"] => string(6) "206905"
    ["category_seo"] => string(13) "vsemUchitelam"
    ["subcategory_seo"] => string(7) "prochee"
    ["date"] => string(10) "1430302021"
  }
}

Физика саба?ында " ?ш?лшемді ?дістемелік ж?йе.У?ж" технологиясын пайдалануды? тиімділігі

object(ArrayObject)#854 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(159) "Физика саба?ында " ?ш?лшемді ?дістемелік ж?йе.У?ж" технологиясын пайдалануды? тиімділігі "
    ["seo_title"] => string(98) "fizika-sabag-ynda-usholshiemdi-distiemielik-zhuiie-u-zh-tiekhnologhiiasyn-paidalanudyn-tiimdilighi"
    ["file_id"] => string(6) "160051"
    ["category_seo"] => string(6) "fizika"
    ["subcategory_seo"] => string(12) "planirovanie"
    ["date"] => string(10) "1421998094"
  }
}

Тоталитарлы? ж?йе ?аза?стан

object(ArrayObject)#876 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(48) "Тоталитарлы? ж?йе ?аза?стан"
    ["seo_title"] => string(27) "totalitarlykzhuiiekazakstan"
    ["file_id"] => string(6) "321082"
    ["category_seo"] => string(8) "istoriya"
    ["subcategory_seo"] => string(5) "uroki"
    ["date"] => string(10) "1461223203"
  }
}

Интерактивті та?таны пайдалану ж?не оны? тиімділігі

object(ArrayObject)#854 (1) {
  ["storage":"ArrayObject":private] => array(6) {
    ["title"] => string(94) "Интерактивті та?таны пайдалану ж?не оны? тиімділігі"
    ["seo_title"] => string(56) "intieraktivti-tak-tany-paidalanu-zh-nie-onyn-tiimdilighi"
    ["file_id"] => string(6) "298860"
    ["category_seo"] => string(6) "fizika"
    ["subcategory_seo"] => string(7) "prochee"
    ["date"] => string(10) "1456411875"
  }
}

Қазақ тілі сабағында тірек сызбаларды қолдану

Просмотр содержимого документа «Қазақ тілі сабағында тірек сызбаларды қолдану»

Похожие файлы

Полезное для учителя

Просмотр содержимого документа
«Қазақ тілі сабағында тірек сызбаларды қолдану»