?тілетін орны: Есжан Берлі?ожа?лы атында?ы №11 орта мектеп кітапханасы
?ткізілетін к?ні: 05.03. 2015 жыл
?деби кешті? ма?саты: Жазушы Сайын М?ратбековті? ?мірі мен шы?армашылы?ы туралы о?ушылар?а м?лімет беріп, оны? ??гімелері мен повестерін тал?ылау, кейіпкерлеріні? шынайы ?мірдегі протиптері жайлы ??гіме ?оз?ау.
1-ж?ргізуші: Армысыздар, ?ымбатты ?она?тар, ?стаздар ж?не о?ушылар, жа?а ?асырды? жа?ашыл ?ландары! Біз сіздермен білім н?рімен сусындат?ан кітапханада кездесіп отыр?анымыз?а ?те ?уаныштымыз. Биыл ?аламы ?арымды жазушыны? 80 жылды?ы Республика к?лемінде тойланып жатыр. Осы орайда, аз да болса ?лкен к?лге бір тамшы тамызуды ж?н к?ріп, б?гінгі «Сайын даланы? кемел суреткері» атты ?деби кешімізді ?йымдастырып отырмыз. Кешімізді? ??рметті ?она?ы С.М?ратбековты? «Басында ?ш?араны?.» повесіні? кейіпкері За?ипа апай прототипі С?руер Н?р?алиева. Ал, ал?аш?ы с?з кезегін мектебімізді? директоры Сар?ытов ?айрат Т?лепберген?лына береміз.
1-ж?ргізуші: Сайын М?ратбековты? шы?армашылы? ?мірбаянына ?ыс?аша шолу жасау ?шін орта?а 8 б сынып о?ушысы Тлеуханова А ж?не 9 а сынып о?ушысы ?ахарман Дидар ша?ырылады.
1– о?ушы: Сайын М?ратбеков 1936 жылы 15 ?азанда Алматы облысыны? ?апал ауданында?ы ?о?ыр ауылында ту?ан.
1957- 1963 жж.?азМУ- сырттай о?ы?ан, 1971 жылы М?скеудегі Жо?ар?ы ?деби курсты бітірген. 1954- 1962 жж. Ту?ан ауылында колхозшы, м??алім, ауданды?, облысты? газеттерді? ?деби ?ызметкері,1962-1972 жж. «Ж?лдыз журналында»,«?аза? ?дебиеті»газетінде б?лім ме?герушісі, ?аза?стан Жазушылар ода?ыны? ке?есшісі, К?ркем ?дебиетті насихаттау бюросыны? директоры, ХІ сайла?ан ?аза? ?СР Жо?ар?ы Ке?есіні? депутаты бол?ан.
1989 жылы «?алы? ?ар,1995 жылы «?ліара» кітап болып шы?ты. Алматы баспаларынан орыс тілінде «Дом молодых», «Камен тугай», «Дикая яблоня», т.б кітаптары, М?скеу баспаларынан ?р жылдары жары? к?рген«Дикая яблоня», «На вершине Учкары», «Запах полыни», «У теплого родника», т.б. кітаптары, Ташкентте ?збек тілінде «Евшон иісі», ?азанда татар тілінде «?рем иісі», Украин, белорус, грузин, армян, ?зербайджан, литва, т.б. туыстас халы?тар тілдерінде ??гіме, повестері, араб тілінде «Жусан иісі», повестері мен ??гімелері жеке кітап болып шы?ты.
1-ж?ргізуші: Дидар мен Ажар?а тамаша слаидттары ?шін рахмет!
?Р ?лтты? академиялы? кітапханасы бастамасымен елімізде 2007 жылдан бастап ?йымдастырылып келе жат?ан «Бір ел – бір кітап» акциясыны? сегізінші жыл?ы кітабы, о?ырман ?здерін тол?андырып ж?рген сауалдар?а жауап таба алатын, сол ар?ылы ?мірді? ??ндылы?ына к?з ж?ргізетін, жас ?рпа?ты ?лтымыз?а т?н ??ндылы?тар?а т?рбиелей алатын шы?арма деп таныл?ан – Сайын М?ратбековты? «Жусан иісі» мен «?ш?араны? басында.» повестері. Ендігі та?ы да экран?а назар салса? («Жусан иісі» туралы видео)
1-о?ушы: Аян ?азір ?апал ауданында т?рады. Оны? 15 баласы бар. Осыдан екі жыл б?рын біз ол кісімен кездесіп, ??гімесін ты?дап, с?ра?тарымызды ?ой?анбыз.
1-ж?ргізуші: И?, д?рыс айтасы?дар. Мектебімізде екі рет жо?ар?ы ж?не бастауыш сыныптармен «Жусан т?бені?» басында Аянмен кездесу ?ткен. Аян атамызды? ?демі ??гімесінен сусындап н?р ал?анбыз. ?азір экранда к?рсетіліп жат?ан сол кездесуден ?ал?ан ?зік сырлар. Ал, ортамызда 6а сынып о?ушылары. «Жусан иісі» повесі бойынша к?рініс.
Апырмай неге келдім сол арадан, - деп «Басында ?ш?араны?.» кейіпкері За?ипа ?ндетіп еді. Тамаша сезім мен ?серге толы б?л повесть аясында с?з ?оз?амай, айналып ?ту м?мкін емес. Назарымызды экран?а аударса?. («Басында ?ш?араны?» повесі туралы видео)
1-ж?ргізуші: «Басында ?ш?араны?.» кейіпкері С?руар апамыз ?з естеліктерімен б?ліскелі ортамызда отыр. С?руар апа, сол повестегі сурттелген кездерді еске т?сірсек. Повестегі о?и?алар шынайы ?мірде ?алай ?рбігені жайлы, Сайын а?амыз туралы айта отырса?ыз.
О?ушылар ?ойатын с?ра?тар:
1. Сайын М?ратбеков осындай ата?ты жазушы болады деп ойлады?ыздар ма? Бас?а балалардан оны? ?згешелігі бол?ан шы?ар? М?мкін, жазушы?а т?н ?асиеттері балалы? ша?та бай?ал?ан болар?
3.Сол кездегі Сайын а?амызды? сізге деген сезімі бар екендігін біліп немесе сезіп пе еді?із?
4.К?ркем ?дебиет бол?ан со?, онда жазушы шы?арманы? к?ркемдігін арттыру ?шін ?з жадынан эмоция-экспрессия ?осады. Осы орайда, повесті? шынайы ?мірден алша?тайтын жерлері бар ма?
5.«Бай??с шектен тыс ?атал бол?анымен адал адам еді, топыра?ы тор?а болсын» - деп ?сет математика п?ніні? м??алімін еске алады, ауыл?а бара жат?анда. Мектеп кезінде бол?ан бір ?ызы?ты о?и?аны айтып бересіз бе? ?атал м??алімдер к?п болды ма?
6.С?улетай, ?бдібай, ??ра?бай сынды шы?арма кейіпкерлері туралы не айта аласыз? Олар ?азір ?айда?
7. Сайын М?ратбековпен кейін араласып т?рды?ыздар ма? Ол кісіні? отбасы жайлы айтып берсе?із.
1-ж?ргізуші: С?руар апа, ша?ыртуымызды ?абыл алып, мектебімізге келгені?ізге, о?ушыларымызбен ?демі естеліктері?ізбен б?ліскені?ізге ал?ысымызды білдіреміз. Сайын М?ратбековты? 80 жылды?ына орай ?деби кеш ?йымдастыру?а м?рынды? болып отыр?ан мектеп директорыны? о?у-?дістеме ж?нінде орынбасары К?пбаева ?лима ?ажи?ызына ?орытынды с?з беріледі. Сайын М?ратбековты? 80 жылды?ына орай кітап к?рмесін, ?деби кешті ?йымдастырып отыр?ан мектеп кітапханашысы Б.Кебекбаевас?з беріледі.
1-ж?ргізуші: С.М?ратбеков адам ?міріні? м?ні мен с?нін де, сан ?атпарлы ?иыншылы?тарын да шуа?ты н?р?а б?леп, тере? тебіреніске астастырады. Бір ?ажабы, жазушыны? сол тебіреністі тере?інен де, шуа?ты н?рынан да жусан исі б?р?ырап т?ратындай сезіледі ма?ан. Онда сыр мен саз, ?лбіреген ?мір мен м?лдіреген сезім бар. ?айтпас ?ажыр мен ?айна?ан ?уат, к?шті рух бар. Сайын даланы? Сайынына арнал?ан кешті ?сем ?нмен ая?таса?. Сахнада Д?улетхан Ернарды ?арсы алы?ыздар!
Просмотр содержимого документа
«Сайын даланы? Сайыны»
Сайын даланың кемел суреткері (Сайын Мұратбековтың 80 жылдығына арналған әдеби кеш)
Өтілетін орны: Есжан Берліқожаұлы атындағы №11 орта мектеп кітапханасы
Өткізілетін күні: 05.03. 2015 жыл
Әдеби кештің мақсаты: Жазушы Сайын Мұратбековтің өмірі мен шығармашылығы туралы оқушыларға мәлімет беріп, оның әңгімелері мен повестерін талқылау, кейіпкерлерінің шынайы өмірдегі протиптері жайлы әңгіме қозғау.
1-жүргізуші: Армысыздар, қымбатты қонақтар, ұстаздар және оқушылар, жаңа ғасырдың жаңашыл ұландары! Біз сіздермен білім нәрімен сусындатқан кітапханада кездесіп отырғанымызға өте қуаныштымыз. Биыл қаламы қарымды жазушының 80 жылдығы Республика көлемінде тойланып жатыр. Осы орайда, аз да болса үлкен көлге бір тамшы тамызуды жөн көріп, бүгінгі «Сайын даланың кемел суреткері» атты әдеби кешімізді ұйымдастырып отырмыз. Кешіміздің құрметті қонағы С.Мұратбековтың «Басында Үшқараның...» повесінің кейіпкері Зағипа апай прототипі Сәруер Нұрғалиева. Ал, алғашқы сөз кезегін мектебіміздің директоры Сарқытов Қайрат Төлепбергенұлына береміз.
1-жүргізуші: Сайын Мұратбековтың шығармашылық өмірбаянына қысқаша шолу жасау үшін ортаға 8 б сынып оқушысы Тлеуханова А және 9 а сынып оқушысы Қахарман Дидар шақырылады.
1– оқушы: Сайын Мұратбеков 1936 жылы 15 қазанда Алматы облысының Қапал ауданындағы Қоңыр ауылында туған.
1957- 1963 жж.ҚазМУ- сырттай оқыған, 1971 жылы Мәскеудегі Жоғарғы әдеби курсты бітірген. 1954- 1962 жж. Туған ауылында колхозшы, мұғалім, аудандық, облыстық газеттердің әдеби қызметкері,1962-1972 жж.. «Жұлдыз журналында»,«Қазақ әдебиеті»газетінде бөлім меңгерушісі, Қазақстан Жазушылар одағының кеңесшісі, Көркем әдебиетті насихаттау бюросының директоры, ХІ сайлаған Қазақ ҚСР Жоғарғы Кеңесінің депутаты болған.
2- оқушы: Жазушының алғашқы шығармалары 50- жылдардың аяғында жариялана бастаған. Содан бергі уақытта әңгімелері мен повестерінің «Менің қарындасым» (1961), «Ауыл оты» (1964), «Көкорай» (1967), «Отау үй » (1968), «Жабайы алма» (1972), «Дос іздеп жүрмін» (1973) жинақтары, таңдамалы шығармаларының бір томдығы(1981),1986 және екі томдығы жарық көрген.
1989 жылы «Қалың қар,1995 жылы «Өліара» кітап болып шықты. Алматы баспаларынан орыс тілінде «Дом молодых», «Камен тугай», «Дикая яблоня», т.б кітаптары, Мәскеу баспаларынан әр жылдары жарық көрген«Дикая яблоня», «На вершине Учкары», «Запах полыни», «У теплого родника», т.б. кітаптары, Ташкентте өзбек тілінде «Евшон иісі», Қазанда татар тілінде «Әрем иісі», Украин, белорус, грузин, армян, әзербайджан, литва, т.б. туыстас халықтар тілдерінде әңгіме, повестері, араб тілінде «Жусан иісі», повестері мен әңгімелері жеке кітап болып шықты.
1-жүргізуші: Дидар мен Ажарға тамаша слаидттары үшін рахмет!
ҚР Ұлттық академиялық кітапханасы бастамасымен елімізде 2007 жылдан бастап ұйымдастырылып келе жатқан «Бір ел – бір кітап» акциясының сегізінші жылғы кітабы, оқырман өздерін толғандырып жүрген сауалдарға жауап таба алатын, сол арқылы өмірдің құндылығына көз жүргізетін, жас ұрпақты ұлтымызға тән құндылықтарға тәрбиелей алатын шығарма деп танылған – Сайын Мұратбековтың «Жусан иісі» мен «Үшқараның басында...» повестері. Ендігі тағы да экранға назар салсақ («Жусан иісі» туралы видео)
1-жүргізуші: Қалай ойлайсыздар? Шынымен, Аян қайда екен?
1-оқушы: Аян қазір Қапал ауданында тұрады. Оның 15 баласы бар. Осыдан екі жыл бұрын біз ол кісімен кездесіп, әңгімесін тыңдап, сұрақтарымызды қойғанбыз.
1-жүргізуші: Иә, дұрыс айтасыңдар. Мектебімізде екі рет жоғарғы және бастауыш сыныптармен «Жусан төбенің» басында Аянмен кездесу өткен. Аян атамыздың әдемі әңгімесінен сусындап нәр алғанбыз. Қазір экранда көрсетіліп жатқан сол кездесуден қалған үзік сырлар... Ал, ортамызда 6а сынып оқушылары. «Жусан иісі» повесі бойынша көрініс.
1-жүргізуші: 6а сынып оқушыларының көрінісі қандай керемет, әсерлі талаптарыңа нұр жаусын.
Басында үш қараның қос барабан,
Сол таудан дария шалқар су тараған.
Сұлу қыз көркем жігіт бәрі сонда,
Апырмай неге келдім сол арадан, - деп «Басында Үшқараның...» кейіпкері Зағипа әндетіп еді. Тамаша сезім мен әсерге толы бұл повесть аясында сөз қозғамай, айналып өту мүмкін емес. Назарымызды экранға аударсақ. («Басында Үшқараның» повесі туралы видео)
1-жүргізуші: «Басында Үшқараның...» кейіпкері Сәруар апамыз өз естеліктерімен бөліскелі ортамызда отыр. Сәруар апа, сол повестегі сурттелген кездерді еске түсірсек. Повестегі оқиғалар шынайы өмірде қалай өрбігені жайлы, Сайын ағамыз туралы айта отырсаңыз.
Оқушылар қойатын сұрақтар:
1. Сайын Мұратбеков осындай атақты жазушы болады деп ойладыңыздар ма? Басқа балалардан оның өзгешелігі болған шығар? Мүмкін, жазушыға тән қасиеттері балалық шақта байқалған болар?
2.Сайын Мұратбеков өмірде қандай адам болды? Нені жақсы көрді? Нені жек көрді? Нені ұнатты?
3.Сол кездегі Сайын ағамыздың сізге деген сезімі бар екендігін біліп немесе сезіп пе едіңіз?
4.Көркем әдебиет болған соң, онда жазушы шығарманың көркемдігін арттыру үшін өз жадынан эмоция-экспрессия қосады. Осы орайда, повестің шынайы өмірден алшақтайтын жерлері бар ма?
5.«Байғұс шектен тыс қатал болғанымен адал адам еді, топырағы торқа болсын» - деп Әсет математика пәнінің мұғалімін еске алады, ауылға бара жатқанда. Мектеп кезінде болған бір қызықты оқиғаны айтып бересіз бе? Қатал мұғалімдер көп болды ма?
6.Сәулетай, Әбдібай, Құрақбай сынды шығарма кейіпкерлері туралы не айта аласыз? Олар қазір қайда?
7. Сайын Мұратбековпен кейін араласып тұрдыңыздар ма? Ол кісінің отбасы жайлы айтып берсеңіз.
1-жүргізуші: Сәруар апа, шақыртуымызды қабыл алып, мектебімізге келгеніңізге, оқушыларымызбен әдемі естеліктеріңізбен бөліскеніңізге алғысымызды білдіреміз. Сайын Мұратбековтың 80 жылдығына орай әдеби кеш ұйымдастыруға мұрындық болып отырған мектеп директорының оқу-әдістеме жөнінде орынбасары Көпбаева Әлима Қажиқызына қорытынды сөз беріледі. Сайын Мұратбековтың 80 жылдығына орай кітап көрмесін, әдеби кешті ұйымдастырып отырған мектеп кітапханашысы Б.Кебекбаевасөз беріледі.
1-жүргізуші: С.Мұратбеков адам өмірінің мәні мен сәнін де, сан қатпарлы қиыншылықтарын да шуақты нұрға бөлеп, терең тебіреніске астастырады. Бір ғажабы, жазушының сол тебіреністі тереңінен де, шуақты нұрынан да жусан исі бұрқырап тұратындай сезіледі маған. Онда сыр мен саз, үлбіреген өмір мен мөлдіреген сезім бар. Қайтпас қажыр мен қайнаған қуат, күшті рух бар. Сайын даланың Сайынына арналған кешті әсем әнмен аяқтасақ. Сахнада Дәулетхан Ернарды қарсы алыңыздар!
1-жүргізуші: Жарқын күндерде, жақсы кештерде кездескенше
