?
Коучинг жайында?ы рефлексиялы? есебім
«Б?л кітапта мен тек б?где адамдарды? г?лдерін жинап,
г?лшо?ын жасадым, менікі тек оларды байлап
т?р?ан таспа бау ?ана»
Мишель Монтень
Коуч ?з мектебіндегі ?ріптестеріне ?ажетті да?дылар мен болаша??а деген к?з?арастарын дамыту?а к?мектесу ?шін оларды ба?ыттап ж?не белсенді ынталандырып отыру?а м?мкіндік алу ма?сатында м??алімге к?мек к?рсетеді (МАН, 81- бет). Мен келесі коучингімді «О?ыту мен о?уда а?паратты?- коммуникациялы? технологияларды пайдалану» та?ырыбында ?ткіздім. Б?л та?ырыпты та?дау себебім- м??алімдерді? санды? сауаттылы?ыны? азды?ы, ж?мыстарына ?ажетті программаларды жасай алмауы. К?п м??алімдерді? компьютер сауаттылы?ы аз болуы жа?дайында, ж?ргізілетін ж?мыстар ар?ылы ?ызы?ушылы?тарын ояту. Е? алдымен та?ырыпты еске т?сіріп, ?ыс?а мерзімді жоспар ?зірлеп, м??алімдерге берілетін м?ліметтерді іріктедім. Сессия?а 15 м??алім ?атынасты: математик-2, тіл мамандары-3, бастауыш- 4, географ, ?зін- ?зі тану, биолог, т?лімгер, ?леуметтік педагог, технолог. Саба?ты психологиялы? ахуалмен бастадым. Са?атты? 12 цифрына ?атысушыларды? есімін жазып, вербалды ж?не вербалды емес с?лемдесу ?дісін пайдаландым. ?р тілге с?йкес келетін іс- ?рекетті орындау ?шін орта?а бір м??алімді ша?ырдым. Ма?ан к?мекке математика п?ні м??алімі Сауле апай келді. Ол кісіні? тап?ырлы?ы, шеберлігі барлы? м??алімді т?нті етті. Мысалы, 7- санына с?йкес келген ?ріптестеріне: - ?йлері?нен мынау б?гін а?ып жат?ан су то?тамай, ?здіксіз а?сын.( сол к?ні «А?б?ла?» ба?дарламасы бойынша ауылымыз?а су жіберу іске ?осыл?ан еді). Су н?рі к?п болсын. ?з бала- ша?алары?мен ?за? ??мыр с?рі?дер. ?стазды? деген ?лкен ат?а лайы? болы?ыздар!
Со?ында 12- цифрда?ы ?ріптестен мада?тау алу. Сауле апай:
- Ал, мына коучингті ?алай ?ткіздім? ?алай ба?а бересі?? Гау?ар:
- Сауле апай, б?гінгі коучингті ?те к??ілді бастады?ыз. Сізді? шеберлігі?із, к?рсеткен ?діс- т?сілдері?із ?те ?найды,- деп ба?а берді.
?тілетін та?ырып?а сай м??алімдерді АКТ деп аталатын ?ш топ?а б?лдім. Ал?ан ?ріптерімен топтаса бастады. Коучингті? ма?сат- міндетін таныстырдым. Коучингті? ма?саты- ба?дарламаны? т?йінді идеясы жайлы т?сінік. М??алімні? болаша?та?ы т?жірибесінде АКТ- ны пайдалану?а м?мкіндік беретін ?дістерді ме?герту. К?тілетін н?тиже- технологияны? ?тымдылы?ын зерделейді, сурeттeрдi топтaстырудa AutoCollage прогрaммaсын, Киностудия Windows Live прогрaммaсын пaйдaлaнып гиперссылка жасауды ме?гереді. Т?йінді идеясы- АКТ- ны білім беруде тиімді пайдалану, жа?а заман талабына сай а?паратты? ??зыреттіліктерін арттыру. О?ыту ?дістері- сыни ойлау, топты? ж?мыс, АКТ, бірін- бірі ба?алау. Т?рткі ретінде интербелсенді та?тадан коучинг барысында жасалатын коллаж бен гиперссылканы к?рсеттім. Коллажды ІІ де?гейді о?у кезіндегі ж?не сыныбымда ?ткізген ата- аналар жиналысыны? суреттерінен топтастырдым. Ата- аналар жиналысы «?лемдік кафе» топты? ж?мысы т?рінде ?ткен болатын. Гиперссылка?а ата- аналарды? постер ?ор?ауын ?ойдым. Атал?ан ба?дарламаны? теориясы жайлы ?ыс?а м?ліметтен со?, постер ??ру?а тапсырма берілді. Постер с?ра?ы: «А?паратты? коммуникациялы? технологияны? ?андай т?рлерін білесіздер? О?ыту ??ралы ретінде ?алай пайдалану?а болады?». Топта?ы р?лдері ескертілді: лидер, тайм- кипер, хатшы, дизайнер, спикер. ?р топ р?лдері бойынша іске кірісіп кетті. Бірін- бірі ба?алайтынды?тары ескертілді.
?р топты? постерінде бір ерекшелік болды. Мысалы, І топ та?ырыпты ж?мба?тап келтірді. Кенжег?л:
« Байланыс?а шы?ы?ыз- телефон, жандыны жа??ырт?ан- фотоаппарат, білмейтіні?ді ?лемдік шартараптан іздеп табасы?- интернет, білімні? шар айнасы- интербелсенді та?та, іздегенде табылатын ?асымнан, «жандосым»- ноутбук, айшылы? алыс жерлерден жылдам хабар ал?ызды- сотка, лезде.тез.шапша?.-факс. Біз осыларды? б?рін ?олданамыз» деп таныстырылымын ая?тады. ІІ топ АКТ т?рлерін тіл білімі мен жаратылыстану п?ндері бойынша топтастырса, ІІІ топ АКТ т?рлеріні? ?ызметтеріне то?талды. Соны? ішінде «Онлайн ж?йесі аулымызда ?олжетімді болса» деген армандарын ?оса кетті.
Постерді ба?алау ?шін «Екі ж?лдыз, бір тілек» ?дісін ?олдандым. ?сел: «Бірінші ж?лдыз-ж?мба? ?дісіні? ?тымды та?далуы, екінші- суретпен безендіруі к?кейге ?онады. Тілек- ж?мба? мазм?нына назар аудару ?ажет деп ойлаймыз». Сауле апай: «Бірінші ж?лдыз- ?з саба?ында ?алай ?олданатынды?ын жа?сы т?сіндірді, екінші ж?лдыз- жалпы постер ??рылымы ?шін, тілегім- болаша?та интербелсенді та?талар мектебімізді? барлы? п?ндеріне де жеткілікті болып, м??алімге к?мекші ??рал болса екен». Сергіту с?тінде «Тілек музыкасы» ?осылып, ерте?гі ?ор?айтын ж?мыстарына с?ттілік тіледім( то?сан со?ы бол?анды?тан электронды т?рде есеп ?ор?айтын). М?нан со? интербелсенді та?тадан «Мектеп- кеше, б?гін, ерте?» видеоресурсын к?рсеттім. М??алімдер а?паратты? ??ралдарды? болаша?та?ы м?мкіндіктерін к?ріп, ?зара ой б?лісті. Практикалы? б?лімде суреттерді топтастыру мен гиперссылканы? алгоритмі жазыл?ан пара?ша ?сынып, ?зім та?тадан жасап к?рсеттім. Б?л ж?мысты І, ІІ топтар жылдам ат?арды. ІІІ топ с?л кешеуілдеп орындады.
Кері байланыс пара?ында ?атынсаушылар?а с?ра?тар ?сындым. 1.Не ?йрендім? 2. ?з т?жірибе?ізде ?алай пайдаланар еді?із? 3. ?андай кедергілер болды? 4. Та?ы не білгім келеді? 5.?сынысы?ыз?
М??алімдер пікірінен ?зінді. Г?лба?ыт: 1.Б?рін 2.Тілек колейдоскобын 3. Суреттер топтастыруда 4. К?тпеген ты? идея 5. Бір саба? келесісінен асып т?ссін. ?сел: 1. Суреттерді шо?ырландыру?а болатынын 2. Презентацияларда ?олданар едім 3. Ресурстарды? жетіспеушілігі 4. АКТ- ны? та?ы бір т?рін 5. Коллаж жасау мен гиперссылка екі б?лек ?тіп, тере? ме?герсек Сауле апай: 1.АКТ туралы ма?л?мат алдым 2.Интербелсенді та?таны ?олданамын 3. Автоколлаж жасау 4. Саба?ты ?олдан?анды 5. Жиірек ?олданса? Жадыра: 1.Коллаж жасауды ?йрендім 2.Саба?ымда бірнеше суретті бір уа?ытта к?рсетуге болады 3. Кедергі бол?ан жо? 4. Та?ы да осындай программалармен ж?мыс жасауды ?йренгім келеді 5. К?птеген сергіту с?тіні? т?рлері к?рсетілсе ??ралай: 1.Саба?та о?ушыларды? ынтыма?таса ж?мыс істеулеріне ы?палдастыру жолын. Автоколлаж, гиперссылка жасауды саба?та пайдаланамын 2.Осы ?йренгендерімді саба?та пайдаланамын 3. АКТ- ны? т?рлерін к?п пайдалану?а болады 4. Коучинг жиі ?тсе,- деп пікірлерін білдірді.
Рефлексия ретінде о?у барысында ?йренген «Тілектер шо?ыры» колейдоскобын алдым. Т?зды к?ріп, сурет саламыз ба, не істейді екенбіз деп шыдамсызданып с?рап жатты. Осы ж?мыс барысында м??алімдерді? ?з беттерімен шы?армашылы??а бет б?р?анын к?рдім. Б?л оларды? ?ызы?ушылы?тарыны? арт?анын к?рсетті. Біреуі ж?рек, екіншісі тілек а?ашын, г?л, аспан т.б бейнелерді сала бастады. На?ыз ?ызы? алда еді. Тілек айта отырып, колейдоскоп жасап шы??анда?ы ?серлері ерекше болды. М??алімдер жаз?ан тілек шо?ырларынан ?зінді. Кенжег?л : «Т?з ?асиетті бол?анды?тан мен ??ралай апайды? басынан айналдырам, тілдіні? тілінен, к?здіні? к?зінен са?тасын». ??ралай: «Барлы? ?ріптестеріме с?ттілік тілеймін. Жаса?ан ж?мысымыз осындай табысты болсын». Г?лба?ыт: «К?к туымыз осы к?к т?здай желбірей берсін». Сауле апай: «Жа?ашыл семинар ?ткізіп бізді ?ызы?тырып жатсы?, ?стаздарды? ?стазы боп таныла бер. Жар?ырап биіктерден к?ріне бер, ?йреткені?е рахмет». ?сел: «Жа?а ?асырды? жа?ашыл ?стазы болы?ыздар». Осылайша ?з тілектерін білдірді.
Коучингті? с?тсіз т?стары: техникалы? ??ралдарды? жеткіліксіздігі, кейбір м??алімдерді? ?лі де м?мкіндіктерін толы? к?рсетпеуі, компьютер сауаттылы?ыны? азды?ы, ?з ойын ашып айта алмау.
С?тті т?стары: м??алімдерді? шы?армашылы? ?абілеттеріні? к?рінуі, саба?та ?олдану?а талаптануы,алдарына жоспар ??руы, ?лкен м??алімдерді? коучингте к?мектесуі, жастарды жа?алы??а ?мтылдыруы, ынтыма?таса ж?мыс жасау.
Коуч ретінде м??алімдерге ба?ыт бере отырып, оларды? ?з м?мкіндіктерін к?рсете білуіне, жоспарлы ж?мысты ?з беттерімен жасауына жа?дай ту?ызу?а тырыстым. Есепті? басында айтыл?андай коучингке ?атысушы м??алімдер г?лшо?ы болса, ал мен тек оларды байланыстырып т?р?ан таспа ?ызметін ат?ардым. М??алімдерді? жа?алы??а ??марлы?ы, оларды? келесі коучингті асы?а к?тетіні ма?ан жа?а міндеттер артты. «Кім де кім ?лемді ?оз?а?ысы келсе, ?уелі ?зін ?оз?асын» деген Сократ с?зіні? шынды?ына та?ы да к?з жеткіздім. Алда?ы ж?мыстар б?дан да ау?ымды, б?дан да ?ызы?ты боларына сенімім мол.