"Бала тәрбиесінің маңыздылығы"

БАЛА ТӘРБИЕСІНІҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

Отбасын құрып, отау тіккен соң жарық дүниеде ата – ананың сүйеніші, мақтанышы, қуанышы, арманы бала сүю. Яғни, ата – ана үшін бала өмірдің сәні. Сондықтан кез келген ата – ана АЛЛАҺ тағаладан жақсы перзент беруін тілейді. Ал, перзент отбасының шайқалмауында үлкен рөл атқарады. Расын айту керек, кейде кейбір отбасында сәби дүниеге келмей, балаға зар болып, бармақтарынтістепжатса, кейбірата – анабаласыныңболғандығынакейіп,

қарғысынжаудырыпжатады. Десе де, ата – ананыңжақсылықжасауынабірденбірқұқылыадамдардыңбірі – перзенті. Өйткені бала – АЛЛАҺтыңбізгеберген аманаты. Жаратушымызолардыңтәніне де, жанына да жақсытәрбиеберудіөсиететкен. Осы тұрғыдабалаларымызғажасағанәрбірүлкенді – кішіліісімізмойнымыздағыміндеттіорындауболыптабылады, әрібіздіжақсылыққажақындататынсауабы мол игіәрекеттердіңбірісаналады.

Тәртіпті де, тәрбиелі ұрпақ өсіру отбасылық өмірдің негізгі мақсаттарының бірі. Өмірде ата –ананың баласына жақсы тәрбиеден артық берер сыйлығы болмақ емес. Алайда кейбір ата – аналардың баласына бір тілім нан тауып беруі үшін, күнкөрістің қамымен үй бетін көрмей, тіршілік етіп жүргені ащы болса да шындық. Осылайша, отбасының материалдық әл – ауқатын жақсартамын деп жүргенде бала тәрбиесі деген ұғым тіпті шет қалып жатады.

Бала тәрбиесі – бақытқа апаратын бірден – бір жол. Олай дейтін себебіміз баланы өсіреміз, оқытамыз, жеткіземіз, қатардан қалдырмаймыз деп жас күнімізде жанталасамыз. Бар күшімізді сарп етеміз. Қартайғанда, күшіміз кеткенде бізді бағатын, мейірімізді өсіретін бала болмақ. Егерде балаға осындай дәрежеге жеткізетіндей жеткілікті түрде тәрбие берілсе. Алайда, өкінішке орай, бүгінгі таңда баланың тәрбиесі шет қалып, ешкімде жоқты кигізсем, ешкім оқымаған, ешкім оқыта алмайтындай жерде оқытсам деген бәсекелестік ұстаным басымырақ. Тәрбиесізберілгенбілім – адамзаттыңқасжауыекенінестеншығармағанымызабзал.

«Материалдыққажеттілік те өтемаңызды. Балаңыздыөззаманынанқалдырмаңыз » делінгенекенбірхадисте. Олайболса, баланыңөзқатарынанқалмағанынқамтамсызетуата – ананыңміндеті. Бірақ, күнделіктікүйбеңтіршілікпенайналысып, үйдегібаланыңжағдайынамәнбермеуодан да сорақы.

Күнделікті шаруадан кешкісін үйге келгесін баласының үйде жүргенімен өзін жұбатып, таң атпай қайнаған тіршіліктің көкпарына қайта еніп, кешке тағы да сол күндегі жайды қайталау балаға қажетті назар салудан аластатады. Айталық, құрылысшы әке тұрғызып жатқан үйінің әрбір қышына мән берсе,базардағы ана сатып отырған затынан алданып қалмай, үйге табыспен оралуды көздейді. Ал, баласының ойы, онымен сырласу, кімдермен арласып жүргендігі, күнделікті сабағын оқыған – оқымағандығы, болашақ өмірге дайындығы мен арман – мақсаттары тыңдалмай ескерусіз қала береді. Бала көшедегі көрген білгенін әке деп санаса, үйдегі теледидар мен жүгенсіз кеткен ғаламтордағы бұзақы көріністер анасы болуда. Яғни, көше – әке, теледидардағы неше түрлі ақпараттар – ана болып шыға келеді. Ата –анасынан тірідей айрылғандардың қатарына осындай балаларды жатқызуға болады.

Қараңыз, бала өсіп келеді. Тәрбиесімен ешкімнің шаруасы жоқ. Анда – санда баласын төмпештеп соғып – соғып алады. «Әкенің айтқанын істемейтін баланы қайдан көрдің?!» сылтау осы. Кілең зұлымдықпен өсіп келеді. Анасының күнделікті үзілмейтін сериалдарынан да шаршады. Теледидардың ішіндегіге өз бауырының қайғысындай қайғырып, кейде ұрысып алады. Дүниенің қамы… Үйдегіғаламторойыны, ұяттанжұрдайадамдардыңқылықтары, қан – жоса, атыс – тартысшетелдіңфильмдері. Баланыңкешкедейінгіжұмысы осы. Көпшілігіміздіңтәрбиеміздіңнегізі осы ғой. Жоқ! Тәрбиебұлайболмайды.

Ата – ананың тәлім – тәрбиесі қандай болса, қоғамның мінез – құлқы сондай болмақ. Өйткені, халық та, қоғам да, Отан да ата – анадан, айналдырғанекіадамнанқұралады. Сондықтан, еңәуеліадамныңөзідұрысболуыкерек. Өзікірадамбіреудіқалайшатазалайды?! Өзіқисықадамбасқанықандайқұралментүзетеді?! Ата – ананыңкөзідаладаболса, баланыңкөзіқайдаболады?! Сөзімдітүйіндейкелгендеата – анағақұрмететудіңшегіжоқ. Ал, ата – ананың бала тәрбиесінекөңілбөлмеуініңзалалыүлкен. Яғни, перзент мол жеміскүтетінбаубақшаіспеттес, бұлжасбақтарғакөңілбөлмесек, дер кезіндесуарып, зияндынәрселердентазартпасақ, өсіп – өркендеп, қанатжаюынақажеттіжағдайжасамасақ, оларданжеміскүтубарыптұрғанақымақтықболареді.

Ендеше, ертеңгі күні орныңды басушы, бақытыңның белгісі игілік әкелетін перзент тәрбиелеуде күш – қуаттарыңыз сарқылмасын дегім келеді.

Ата-аналарға психологиялық кеңес

1. Балаларыңызды жетістік пен дәрежесі үшін емес, сол қалпында сөзсіз қабылдап жақсы көретініңізді сездіріңіз.
2. Қателескені үшін баланы кекетіп, бетінен алмаңыз, басқа балалармен оны салыстырмаңыз.
3. Баланың сұрақтарына жауап берген кезде шын және шыдамдылықпен жауап беріңіз.
4. Күнде балаңызбен жеке сөйлесуге уақыт бөліңіз.
5. Жас мөлшері әртүрлі адамдармен дұрыс қарым-қатынас жасауға үйретіңіз.
6. Баланың әрбір жетістігі үшін мақтап отырыңыз.
7. Балаға баға бермеңіз, оның іс-әрекетін бағалаңыз.
8. Табысқа күшпен жетуге болмайды, сондықтан балаңызға күш көрсетіп, тапсырманы орында деп талап етпеңіз.
9. Баланың қателік жіберуге құқығы бар екенін айтыңыз.
10. Үлкендер балаға қалай қараса, бала да өзіне солай қарайды.
11. Жалпы, өзіңізді баланың орнына қойып отырыңыз

МҚКК «Балалар мен жасөспірімдер шығармашылығы Орталығы»

БАЛА ТӘРБИЕСІНІҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

(жадынама)

Құрастырған:«БЖШО» әдіскері А.С.Ибраева

Ақтөбе – 2017 жыл

сәуір

Құрастырған: А.С.Ибраева

«БЖШО» әдіскері

Тақырыбы:«Бала тәрбиесінің маңыздылығы» атты жадынама

(Ата-аналарға арналған)

БЖШО, 2017ж.,

«Бала тәрбиесінің маңыздылығы» атты жадынама ата-аналарға арналған көмекші құрал. Бұл әдістемелік құрал тәртіпті де, тәрбиелі ұрпақ өсіру отбасылық өмірдің негізгі мақсаттарының бірі, өмірде ата –ананың баласына жақсы тәрбиеден артық берер сыйлығы болмақ еместігін ұғындыру мақсатында жазылған.Бала тәрбиесі – бақытқа апаратын бірден – бір жол екенін түсіндіру мақсатында құрылған.

Рецензент: Г.А.Ауесханова - бұқаралық-ұйымдастыру

бөлімінің меңгерушісі

БЖШО-ның әдістемелік кеңесінде бекітілді.

Хаттама № ___ ___________2017 жыл