??ра? ??рау туралы т?сінік беру. ??ра? ??рау технологиясы

Саба?ты? та?ырыбы: ??ра? ??рау туралы т?сінік беру.??ра? ??рау технологиясы

Саба?ты? ма?саты :

а) білімділік: О?ушылар?а ??ра? ??рау ?нері туралы т?сінік беру, ??ра? т?рлерін тігуді? ерекшелігімен ??ра? б?ліктерін д?рыс орналастыру реттілігін ж?не ??деу технологиясын ?йрету.

?) т?рбиелік: О?ушыларды? ?немділікке, икемділікке, ??ыптылы??а, тияна?ты болу?а т?рбиелеу, шапша?ды??а, е?бек с?йгіштікке баулу.

б)дамытушылы? О?ушыларды? теориялы? білімдерін іс-ж?зінде шы?армашылы?пен ?штастыру, ?нерге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру.

Саба?ты? т?рі: Аралас саба?

Саба?ты? ?дісі: т?сіндіру, с?ра?-жауап, н?с?ау, сараманды? ж?мыс

П?наралы? байланыс:Тарих, Геометрия, Бейнелеу, Сызу.

Керекті ??рал-жабды?тар: интерактивті та?та, ?атты ?а?аз,

?лгілер, сыз?ыш, ине, жіптер, ?айшы,бор немесе ?арындаш

Саба?ты? барысы:

І.?йымдастыру кезе?і: о?ушыларды т?гендеу, сынып тазалы?ына м?н беру.

О?ушылар екі топ?а б?лініп отырады

1-Топ «Ботак?з» 2-топ «Тырна»

II. ?й тапсырмасын тексеру

1.?ол?нер т?рлері

2.С?ндік ?олдан1балы ?нер ?андай материалдан жасалады?

С?з ж?мба? шешу

ІІ.Жа?а саба?

Б?рын?ы ?же-?пкелеріміз к?нделікті ?й-тіршілігінде ?зіндік орны бар,

пайдалануына ?арай, ш?й ??юшы?а арнал?ан ша?ын к?рпеше,мейман?а салатын «т?р к?рпеше», ?йы?тарда салатын мамы? к?рпеше, ?ыз ?затыларда беретін т?рлі т?сті с?нді «атасына, енесіне» арналып, ??ра? к?рпе-к?рпешелер жасауын дайында?ан.

??ра? ??рау ?неріні? тере? м?н-ма?ынасы бар. Ертеде апа-?желеріміз ??ра? ??рай отырып, ?ыз-немересіне арнал?ан ??ра?ты:«Отан болып ??ралып кетсін, ?сіп-?нсін»деген тілекпен жаса?ан.

Та??ажайып талантымен талайларды тамсандыр?ан ?аза? ?ол?неріні? ?арапайым да ?айталанбас т?рі – ?иыстырып ??ра? ?ию, одан к?зді? жауын алатындай ?те ба?алы б?йымдар жасау. Оны? ?ымбат ??ндылы?ыны? бір ай?а?ы ??ра?тан жасал?ан заттарды? ?затылатын ?ыз жасауына еніп, б?л д?ние-м?лікті? ажарын арайландырып жіберетіні, ?й ішіне ?лтты? ре? беріп, адамны? рухын ас?а?тататыны. ??ра?–т?рге т?сейтін к?рпеше. Мата ?иындыларын ?июластырып, т?марша, сегіз жапыра?, ромб т?різді ?рнектерден ??рал?ан к?рпені ??ра? немесе ??ра? к?рпе деп атайды. Ежелден ?она?жай ?аза? хал?ы т?рін ?она??а арнал?ан “?асиетті орын” сана?ан. Ерте кезде баласы ?ліп, то?тама?ан ?й “тіл-к?зден аман болсын” деген ырыммен ?ыры? ??ра? ??рап, баласын со?ан ора?ан. ??ра? к?рпені арасына ма?та немесе ?ойды?, т?йені? ж?нін салып, сырып тігеді.
         ?аза?ты? ісмер, шебер ?йелдері ??ра? к?рпеден ??ра? кеудешеге дейін, ??ра? б?стектен ??ра? ойыншы??а дейін жасап, керемет н?рселерді? де ?арапайым т?сілмен-а? ?мірге келетінін ежелден-а? ?алы? ж?рт?а паш етіп келеді. Зердесінде зейіні бар адамдарды? ?ай-?айсы да ??ра?тан жасал?ан заттар?а ойлы к?збен назар аударса, сан алуан с?нді т?стерді? бір-бірімен жарасым тауып, ?демілік ?лемін сый?а тартып т?р?анын ай?ын а??ара алады. Ол ар?ылы хал?ымызды? ??нарлы д?ниетанымын, эстетикалы? талап-тал?амын, с?лулы?ты а?са?ан і?к?р сезімін айт?ызбай-а? танисы?.
        Басты б?йымдары к?рпе, т?скиіз, ендеше, жасты?, т?рлі ойыншы?тар болып келетін ??ра? ??рау – ?аза? д?ст?рінде ?ыз балалар кішкентайынан біліп, ?йренуге тиісті ?ол?нер т?рі. Ол ?ыздарды т?зімділікке, ?немділікке, шеберлікке, бояуларды ажыратып, оларды? бір-бірімен ?йлесімділік табуын т?сініп, тану?а шы?дайды, тазалы??а, ?семдікке ?ндейді, жан-д?ниесін байытып, ой-?рісін ке?ейтеді. ??ра? негізінен, т?рлі-т?сті маталардан ??ралады. Мата ?иы?ын ?олына ?ста?ан ?рбір ?йел оны білмей т?рып ?иы? ??рай алмайды, жаса?ан б?йымы к?ріксіз болып шы?ады. Я?ни, ??ра? ??рауда ?ойылатын басты шарт: онымен айналысатын адамны? бойында ?нерді т?сінетін ?асиет, ?ш?ыр ?иял, бояуларды? сырын білетін таным болу?а тиіс.
        ??ра?тарды? мы? ??был?ан с?ні мен с?лулы?ына ?арап т?р?аны?да, «Шіркін-ай, ?аза?ты? б?л ??ра?тары мен ою-?рнегіне тіл бітсе, олар м??гілік ??мыр, асыл махаббат, ?шпес с?лулы? туралы бізге таусылмас сыр мен жыр тол?ар еді-ау!», - деп те ой?а ?алатыны?ды ?айтерсі?. Я?ни, ??ра? ??рау, оны тамашалау ?ыз-келіншектерді с?лулы?пен сырласу?а, оны ?н-бойы?а сі?іруге, бояулар ?лемін танып, т?сінуге ?йретеді. Ал жаны с?лу адамны? ісі де, мінез-??лы?ы да, с?зі де, отбасы да с?лу.

??ра??а ?ойылатын талап біреу – ол мата б?лшектеріні? симметриялы болуы ж?не т?стеріні? ?йлесімді орналасуы.
Т?с ше?берінде т?стер екі топ?а б?лінеді: жылы ж?не суы?. Т?с ше?берінде бір-біріне ?арсы т?р?ан т?стерді ?арама-?арсы т?стер дейді.Олар ?ызыл-жасыл, сары-к?лгін, к?к-?о?ыр т.б.

А??у ??ра? Г?л ??ра? Тырна?атар Шахмат ??ра? Сегізжапыра?

1. Жапыра?,сегіз жапыра? ??ра?тар-?она? б?лмелерде ?олданылады.

2. Г?л жапыра?тар салын?ан ??ра?-жас ж?байлар?а дайындалады.

3. Ши ??ра?тар к?біне т?секте ?олданылады.?ыз жасауларында ?олданады.

4. А??у жас ж?байларды? шымылдыры?ында ?ызды? т?сек жап?ышында ж?не шымылдыры?ты? т?сына ілінетін т?с киіз ??ірінде ?олданылады.

«??ра? ??рау» ?неріні? тікелей ?й жи?аздарыны? с?нділігі, мата т?рлерін пайдалануда ?немділігі, адам баласы к?нделікті т?тынатын т?сеніш, т?н ?й?ысы келсе жаурамайтын жамыл?ысы бол?ан.

?осымша ма?л?маттар беріледі.

?аза? хал?ында ??ра? ??рау ?нері ХV-ХVІ ?асырда дамы?ан

??ра? ??рау Еуропада «Пэчворк техникасы» деп те аталады.

-Орыс хал?ында «Лоскутная техника» немесе «Лепочиха».

-Жапон хал?ында «Сашико» дейді

1. 2. 3.

Пэчворк-(patchwork» а?ылшын тілінен аудар?анда, «??ра? ??рау, ??растыру»)

?ызы?ты ж?мыс, ?иял беруші ?нер. Отаны Индия елінен табыл?ан.

??ра? техникасы А?Ш, Германия, Швеция елдеріні? м?ражайында кездеседі.

Алматыда?ы ?.?астеев м?ражайында ??ра?пен жасалын?ан б?йымдар ж?не бар.

ІV. Сараманды? ж?мыс.

«Талаппен бастап,

Тал?аммен ая?та!»

1топ «Ботак?з» тобы «Тырна» ??ра?ын ??райды

2 топ «Тырна» тобы «Ботак?з» ??ра?ын ??райды

Сараманды? ж?мыс?а кіріспес б?рын шеберханада?ы ?ауіпсіздік ережелерін еске т?сіріп аламыз. Алдымен ж?мыс орнын ?йымдастырып аламыз.

?айшыны жолдасы?а ?шкір ?шымен берме.
?айшыны ойыншы? ретінде пайдалану?а болмайды.
?айшыны ашы? тастама.

??ра? к?здерін ?алай біріктіру туралы н?с?ау беріледі.

??рау технологиясы:

1.?андай ?рнекті ??раса? та сол ?рнекті? сызбасын ?а?аз бетіне т?сіріп аламыз.
2. Алдары?а ?атырма ?а?аз ?иындыларын беремін. Матаны? т?р т?сіні? ?йлесімділігін аны?тау ?шін оны т?рлі т?сті ?а?аздан т?с та?дай отырып, ?иямыз
3. Геометриялы? пішінде ?лгі ?а?аз даярлап аламыз да, сол ?а?азды ?лгі етіп, пайдалану ар?ылы, ?иып аламыз.
4. ?иыл?ан ?атырма ?а?азы ?рнек бойынша рет-ретімен: - ?уелі орта??ы б?лік, содан кейін шеткі б?ліктерді ?а?аз?а ?ойып аламыз
Ал, енді жоба бойынша геометриялы? пішіндерді т?рлі-т?сті ?а?аздан ?иып алып, оларды к?рпеше т?різді ?атырма ?а?аз бетіне д?рыс орналастырып, желімдейміз. Н?тижесінде т?рлі-т?сті ?сем ??ра?тар пайда болады.

?орытынды есебінде барлы? ??ра? ??рау ?нері туралы білген білімдерімізді ?штастыру, еске т?сіру ма?сатында с?зж?мба? шешейік.

VІ. Саба?ты бекіту.

1. Жас ж?байларды? к?рпесіне ?олданылатын ??ра? т?рі ?андай ?(А??у)

2. Аспан денесіне байланысты аталатын ??ра? т?рін ата ? (Ж?лдызша)

3. Еуропа хал?ында ??ра? ??рау ?алай аталады ? (Пэчворк)

4. Жапон хал?ында ??ра? ??рау ?алай аталады ? (Сашико)

5. ?ол?нерді? бір т?рі? / ??ра?/

«К?нілсіз ж?мыс ?німсіз». К??іл ?ойса?,?олдан келмейтін іс жо?.

VІІ.О?ушылар ба?алау. Белсенді араласып, с?ра?тар?а жауап берген, тапсырманы д?рыс орында?ан о?ушыларды ба?алау

VІІІ.?йге тапсырма. ?атырма ?а?аздан ?иып жаса?ан ??ра?тарын мата?а т?сіріп, к?ктеу

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«??ра? ??рау туралы т?сінік беру. ??ра? ??рау технологиясы»

Ғ.Мұратбаев атындағы №17орта мектебі

Құрақ құрау туралы түсінік беру. Құрақ құрау технологиясы Сыныбы: 8

Мұғалімі: Г.Маханова

Тараз 2015 жыл

Сабақтың тақырыбы: Құрақ құрау туралы түсінік беру.Құрақ құрау технологиясы

Сабақтың мақсаты :

а) білімділік: Оқушыларға құрақ құрау өнері туралы түсінік беру, құрақ түрлерін тігудің ерекшелігімен құрақ бөліктерін дұрыс орналастыру реттілігін және өңдеу технологиясын үйрету.

ә) тәрбиелік: Оқушылардың үнемділікке, икемділікке, ұқыптылыққа, тиянақты болуға тәрбиелеу, шапшаңдыққа, еңбек сүйгіштікке баулу.

б)дамытушылық Оқушылардың теориялық білімдерін іс-жүзінде шығармашылықпен ұштастыру, өнерге деген қызығушылығын арттыру.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, нұсқау, сарамандық жұмыс

Пәнаралық байланыс:Тарих, Геометрия, Бейнелеу, Сызу.

Керекті құрал-жабдықтар: интерактивті тақта, қатты қағаз,

үлгілер, сызғыш, ине, жіптер, қайшы,бор немесе қарындаш

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі: оқушыларды түгендеу, сынып тазалығына мән беру.

Оқушылар екі топқа бөлініп отырады

1-Топ «Ботакөз» 2-топ «Тырна»

II. Үй тапсырмасын тексеру

1.Қолөнер түрлері

2.Сәндік қолдан1балы өнер қандай материалдан жасалады?

Сөз жұмбақ шешу

ІІ.Жаңа сабақ

Жаңа сабақ құрақ түрлерін еске түсіріп, топтастыру әдісімен басталады.

Сегізжапырақ

Аққу құрақ

Құрақтың түрлері

Оюлы

Тырнақатар

Шахмат құрақ Гүл құрақ

Құрақ, оның түрлері туралы мағлұмат:

Құрақты қандай мақсатта құраймыз?

-Біріншіден, мата қиындыларын іске асыру, кәдеге жарату.

-Екіншіден,әдемілікке,ұқыптылыққа, тәрбиелілікке мән беру.

Құрақ құрау-халқымыздың үй-тұрмысы бұйымдарында ұрпақтан-ұрпаққа ұласқан ұлттық тәсілдегі өнері.

Құрақ құрау үшін, қалған қиынды маталар қолданған. Құрақ құрау-мата қиындыларын іске ұқсату, кәдеге жарату және үлкен сәнділікпен матадан әр түрлі пішіндерді қиюластыра отырып келтіру.

Бұрынғы әже-әпкелеріміз күнделікті үй-тіршілігінде өзіндік орны бар,

пайдалануына қарай, шәй құюшыға арналған шағын көрпеше,мейманға салатын «төр көрпеше», ұйықтарда салатын мамық көрпеше, қыз ұзатыларда беретін түрлі түсті сәнді «атасына, енесіне» арналып, құрақ көрпе-көрпешелер жасауын дайындаған.

Құрақ құрау өнерінің терең мән-мағынасы бар. Ертеде апа-әжелеріміз құрақ құрай отырып, қыз-немересіне арналған құрақты:«Отан болып құралып кетсін, өсіп-өнсін»деген тілекпен жасаған.

Таңғажайып талантымен талайларды тамсандырған қазақ қолөнерінің қарапайым да қайталанбас түрі – қиыстырып құрақ қию, одан көздің жауын алатындай өте бағалы бұйымдар жасау. Оның қымбат құндылығының бір айғағы құрақтан жасалған заттардың ұзатылатын қыз жасауына еніп, бұл дүние-мүліктің ажарын арайландырып жіберетіні, үй ішіне ұлттық рең беріп, адамның рухын асқақтататыны. құрақ–төрге төсейтін көрпеше. Мата қиындыларын қиюластырып, тұмарша, сегіз жапырақ, ромб тәрізді өрнектерден құралған көрпені құрақ немесе құрақ көрпе деп атайды. Ежелден қонақжай қазақ халқы төрін қонаққа арналған “қасиетті орын” санаған. Ерте кезде баласы өліп, тоқтамаған үй “тіл-көзден аман болсын” деген ырыммен қырық құрақ құрап, баласын соған ораған. Құрақ көрпені арасына мақта немесе қойдың, түйенің жүнін салып, сырып тігеді.
Қазақтың ісмер, шебер әйелдері құрақ көрпеден құрақ кеудешеге дейін, құрақ бөстектен құрақ ойыншыққа дейін жасап, керемет нәрселердің де қарапайым тәсілмен-ақ өмірге келетінін ежелден-ақ қалың жұртқа паш етіп келеді. Зердесінде зейіні бар адамдардың қай-қайсы да құрақтан жасалған заттарға ойлы көзбен назар аударса, сан алуан сәнді түстердің бір-бірімен жарасым тауып, әдемілік әлемін сыйға тартып тұрғанын айқын аңғара алады. Ол арқылы халқымыздың құнарлы дүниетанымын, эстетикалық талап-талғамын, сұлулықты аңсаған іңкәр сезімін айтқызбай-ақ танисың.
Басты бұйымдары көрпе, тұскиіз, ендеше, жастық, түрлі ойыншықтар болып келетін құрақ құрау – қазақ дәстүрінде қыз балалар кішкентайынан біліп, үйренуге тиісті қолөнер түрі. Ол қыздарды төзімділікке, үнемділікке, шеберлікке, бояуларды ажыратып, олардың бір-бірімен үйлесімділік табуын түсініп, тануға шыңдайды, тазалыққа, әсемдікке үндейді, жан-дүниесін байытып, ой-өрісін кеңейтеді. Құрақ негізінен, түрлі-түсті маталардан құралады. Мата қиығын қолына ұстаған әрбір әйел оны білмей тұрып қиық құрай алмайды, жасаған бұйымы көріксіз болып шығады. Яғни, құрақ құрауда қойылатын басты шарт: онымен айналысатын адамның бойында өнерді түсінетін қасиет, ұшқыр қиял, бояулардың сырын білетін таным болуға тиіс.
Құрақтардың мың құбылған сәні мен сұлулығына қарап тұрғаныңда, «Шіркін-ай, қазақтың бұл құрақтары мен ою-өрнегіне тіл бітсе, олар мәңгілік ғұмыр, асыл махаббат, өшпес сұлулық туралы бізге таусылмас сыр мен жыр толғар еді-ау!», - деп те ойға қалатыныңды қайтерсің. Яғни, құрақ құрау, оны тамашалау қыз-келіншектерді сұлулықпен сырласуға, оны өн-бойыңа сіңіруге, бояулар әлемін танып, түсінуге үйретеді. Ал жаны сұлу адамның ісі де, мінез-құлығы да, сөзі де, отбасы да сұлу.

Құраққа қойылатын талап біреу – ол мата бөлшектерінің симметриялы болуы және түстерінің үйлесімді орналасуы.
Түс шеңберінде түстер екі топқа бөлінеді: жылы және суық. Түс шеңберінде бір-біріне қарсы тұрған түстерді қарама-қарсы түстер дейді.Олар қызыл-жасыл, сары-күлгін, көк-қоңыр т.б.

Аққу құрақ Гүл құрақ Тырнақатар Шахмат құрақ Сегізжапырақ

1. Жапырақ,сегіз жапырақ құрақтар-қонақ бөлмелерде қолданылады.

2. Гүл жапырақтар салынған құрақ-жас жұбайларға дайындалады.

3. Ши құрақтар көбіне төсекте қолданылады.Қыз жасауларында қолданады.

4. Аққу жас жұбайлардың шымылдырығында қыздың төсек жапқышында және шымылдырықтың тұсына ілінетін тұс киіз өңірінде қолданылады.

«Құрақ құрау» өнерінің тікелей үй жиһаздарының сәнділігі, мата түрлерін пайдалануда үнемділігі, адам баласы күнделікті тұтынатын төсеніш, түн ұйқысы келсе жаурамайтын жамылғысы болған.

Қосымша мағлұматтар беріледі.

Қазақ халқында құрақ құрау өнері ХV-ХVІ ғасырда дамыған

Құрақ құрау Еуропада «Пэчворк техникасы» деп те аталады.

-Орыс халқында «Лоскутная техника» немесе «Лепочиха».

-Жапон халқында «Сашико» дейді

1. 2. 3.

Пэчворк-(patchwork» ағылшын тілінен аударғанда, «құрақ құрау, құрастыру»)

қызықты жұмыс, қиял беруші өнер. Отаны Индия елінен табылған.

Құрақ техникасы АҚШ, Германия, Швеция елдерінің мұражайында кездеседі.

Алматыдағы Ә.Қастеев мұражайында құрақпен жасалынған бұйымдар және бар.

ІV. Сарамандық жұмыс.

«Талаппен бастап,

Талғаммен аяқта!»

1топ «Ботакөз» тобы «Тырна» құрағын құрайды

2 топ «Тырна» тобы «Ботакөз» құрағын құрайды

Сарамандық жұмысқа кіріспес бұрын шеберханадағы қауіпсіздік ережелерін еске түсіріп аламыз. Алдымен жұмыс орнын ұйымдастырып аламыз.

Қайшыны жолдасыңа үшкір ұшымен берме.
Қайшыны ойыншық ретінде пайдалануға болмайды.
Қайшыны ашық тастама.

Құрақ көздерін қалай біріктіру туралы нұсқау беріледі.

Құрау технологиясы:

1.Қандай өрнекті құрасақ та сол өрнектің сызбасын қағаз бетіне түсіріп аламыз.
2. Алдарыңа қатырма қағаз қиындыларын беремін. Матаның түр түсінің үйлесімділігін анықтау үшін оны түрлі түсті қағаздан түс таңдай отырып, қиямыз
3. Геометриялық пішінде үлгі қағаз даярлап аламыз да, сол қағазды үлгі етіп, пайдалану арқылы, қиып аламыз.
4. Қиылған қатырма қағазы өрнек бойынша рет-ретімен: - әуелі ортаңғы бөлік, содан кейін шеткі бөліктерді қағазға қойып аламыз
Ал, енді жоба бойынша геометриялық пішіндерді түрлі-түсті қағаздан қиып алып, оларды көрпеше тәрізді қатырма қағаз бетіне дұрыс орналастырып, желімдейміз. Нәтижесінде түрлі-түсті әсем құрақтар пайда болады.

Қорытынды есебінде барлық құрақ құрау өнері туралы білген білімдерімізді ұштастыру, еске түсіру мақсатында сөзжұмбақ шешейік.

VІ. Сабақты бекіту .

1. Жас жұбайлардың көрпесіне қолданылатын құрақ түрі қандай ?(Аққу)

2. Аспан денесіне байланысты аталатын құрақ түрін ата ? (Жұлдызша)

3. Еуропа халқында құрақ құрау қалай аталады ? (Пэчворк)

4. Жапон халқында құрақ құрау қалай аталады ? (Сашико)

5. Қолөнердің бір түрі? / құрақ/