І?.Жа?а материалды белсенді ж?не саналы т?рде игеруіне дайындалу:
Жылы лебіз тренингі ар?ылы о?ушылар бір-біріне жылы лебіздерін білдіреді.
Жа?а саба?ты бастамас б?рын та?та?а назар аударамыз.
Саба?тын ма?сатын о?ушылар ?здері ашып алады.
?. Жана саба?:
Саба?ты бастамас б?рын мында назар салып ты?дайы?.
«Ди?ан мен саудагер» ??гімесін о?ып шы?амын
?зі егіс егуді? м?нін білмейтін,б?дан бейхабар саудагер т??ымды ?ымбат?а сатып,?гізін жалдап пайда таппа? ойменен жер жыртып ж?рген ди?ан?а келіп «Егісті олай бастамайды.?уелі т??ым сатып алу керек,сосын ?гіз жалдау керек.Бар шаруаны бітірген со? егу керек»,-деп а?ыл айтып,?а?сап ?оймапты.
Б?л істі жа?сы білетін ди?ан ты?дап т?рыпты да: «Саудагерім,сен,с?з сеуіп,тиын терген адамсы?,мен болсам т??ым сеуіп д?н терген адаммын.К?п с?йлеп ісімнен ?алдырма.Бапкер ди?ан?а «ек» деген с?з ?лім,бас білетін ?гізге «?к» деген ?лім»,-деп со?асын айдап ж?ре беріпті.
Б?гінгі та?ырыбымыз осы ?р т?рлі к?сіпке байланысты болады. «К?сіп т?бі - н?сіп» деген дана хал?ымыз.
К?сіби с?здер дегеніміз – ж?ртты? б?ріне бірдей т?сінікті бола бермейтін, белгілі бір к?сіппен я шаруашылы? саласымен ш??ылданатын адамдарды? арасында ?ана айтылатын с?здер.
Диалект с?здер – белгілі бір жердегі (айма?,облыс,аудан ) т?р?ындарыны? с?йлеу тілінде ?ана ?олданылатын с?здер.Диалект с?здер жалпыхалы?ты? болып есептелмейді. ?йткені оларды? к?пшілігіні? ?деби тілде баламалары болады. Мысалы : ?деби тілдегі т?ртіп с?зі Орал обылысында н?с?ау,б?йры? деген ма?ынада ?олданылады ; ?деби тілдегі шалбар с?зі Алматы,шы?ыс ?аза?стан облыстарында сым деп айтылады ; ?деби ?абыр?а с?зі А?т?бе облысында жар дегенді білдіреді;?деби ж?мырт?а с?зін О?т?стік ?аза?стан облысынд т??ым деп атайды.
Диалект с?здер т?рліше болып келеді. Мысалы : ты?ла – ты?да,??да?ай – ??да?а т.б.
Диалек с?з
айырмашылы?ы
К?сіби с?з
Сергіту с?ті
Жатты?улармен ж?мыс
?І. Жа?а білімдері? бекіту:
Не білдім? Не білгім келеді?
?ІІ. Ба?алау.
?ІІІ. ?йге тапсырма:
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«?ор?ыт ата кітабы.»
Артықша туған азамат
Артықша туған азамат
Жігіттіктің кезінде
Жігерлі болса, ер болар.
Тұрмаса жігіт сөзінде, Нәсілі оның кем болар.
Қажырлы болса майданда,
Халыққа сөзі ем болар. Ел үшін туған ерлердің
Алды -арты дария - кең болар.
Бірлігі кетсе ағайын,
Әркімдерге жем болар.
Білімсіз болса жолдасың,
Кылған қайырың сел болар.
Артықша туған азамат
Халыққа үлкен бел болар.
Серт адамды байлайды,
Ер жігіт серттен таймайды.
Өршеленген кезеңде
Өлімді кім ойлайды.
Жігері болса жігітің,
Орындамай қоймайды .
Атқан оқтан қайтпайтын ,
Өтірік сөз айтпайтын,
Кезеңді жерде кез болса,
Қорқып тізгін тартпайтын
Батыр Қараш, Саурық, Шапырашты,
Өтеге н Батырлардың еңбегі Таныс маған ертеден.
Жаратылыс сыры
Жаратылыс сыры
Асқар тау ғаріп емес пе,
Айдынды көлі болмаса.
Ер жігіт ғаріп емес пе,
Белгілі елі болмаса,
Ел де ғаріп емес пе,
Белгілі жерге қонбаса .
Ағаш ғаріп емес пе,
Мәуесі өсігі тұрмаса.
Су да ғаріп емес пе,
Арнасы тасып толмаса.
Әйел ғаріп емес пе,
Ерден бағы жанбаса.
Жаз да ғаріп емес пе,
Кұрғақшылық торласа.
Ұста ғаріп емес пе,
Темірдін суын таппаса.
Ақын ғаріп емес пе,
Байды өтірік мақтаса.
Заман ғаріп емес пе,
Әділеттен аттаса!
Халық ғаріп емес пе,
Айтқаны іске аспаса.
Жігіт ғаріп емес пе,
Еңбегі алға баспаса.
Арғымақ ғаріп емес пе,
Арам тер болып ақсаса.
Малшы ғаріп емес пе,
Малын жөндеп бақпаса.
Бақсы ғаріп емес пе,
Өтірік айтып ақтаса.
Көл де ғаріп емес пе,
Қаз -үйрек келіп қонбаса .
Шебер ғаріп емес пе,
Ағашты дұрыс жонбаса?!
Заманның сыры емес пе,
Заманға қайғы жемес пе,
Домбырасын қолға алып,
Патша әмірі тарылды
Қызығыңды көп көрдім,
Қарабастау, Құлансаз * .
Күндерімді өткердім ,
Сенде жүріп ұзақ жаз.
Көк орайға жайылған
Секілді еді күйрек, қаз.
Ештеңе жоқ уайымнан,
Жүруші едік көңіл мәз.
Патша әмірі тарылды,
Оған қылар барма ылаж?!
Ішке толған зарымды
Кімге айтармын қылып наз!
Көген көзді қосақтап ,
Қалай қиып берерміз?!
Көздің жасы моншақтап,
Көңіл шер боп өлерміз .
Көк жайлауды қалдырып ,
Қайда көшіп кетерміз?!
Көкіректі зар қылып ,
Қорлықпен қайтіп өтерміз?!
«Бес үйден бір жігіт!» деп,
Болыстар жүр шап қылап.
Жасауылы үй тінтпек,
Қылыштары жарқылдап.
Бүйтіп көрген күн құрсын,
Жапырақтай қалтырап !
Таусылғандай тынысың,
Күнде жүрек қансырап .
Дүниенің кеңдігі - Жүргеніңде басың бос.
Жан қысылса, белгілі,
Таба алмайсың жақын дос.
Өз араңнан шыққандар
Таяқ соғар өзіңе .
«Әр нәрсеге -бір зауал»
Дейтін еді кезінде.
Би, болысты тәңірі атты,
Ел қорғауға жарамай.
Ағайынды еңіретті,
Көз жасына қарамай.
Енді ойласақ, не қалды,
Ата жұрттан кету бар.
Жолға тігіп не жанды,
Тәуекелге беку бар!
Не болмаса шыбындап,
Тағдырыңа көну бар.
Көнсең, күнде шығындап,
Ит қорлықта өлу бар
Тәуелсіздік
Еркіндігім. Қасиеттім. Қастерлім. Өзің барда өзегімде жоқ шер мұң! Кеше сенің келбетіңді арман ғып, Боданына бұғауландық басқа елдің. Бабалардың басын тігіп бәйгеге, Аналардың жанарына жас бердің! Уа, Еркіндік, қош келдің!
Өзегімді өртке ораған қоғамда, Өз үйіме өзім өгей болам ба?! Алшаң басып жүре алмаса алты алаш Азаттығым! Қадірің де жоқ онда! ...Саған жету қиын болса қаншалық, Сақтап тұру қиынырақ одан да! Алла берген азаттықтың әр сәті- Аманат қой Маған, Саған Оған да!
Саясатқа сермей алмай семсерді, Езгі күнге тері қылдым еңсемді! Желтоқсанда жалын атып жастығым, Құрсау болған темір қоғам теңселді! Есте даңқы қыршындардың қалды ма, Сексен алты ерлігім бе-ей, ең соңғы!? Уа, еркіндік, Құның немен өлшеңді!?
Уа, еркіндік! Құның немен өлшенді?! Сені көксеп Боздақтарым өлсе өлді! Сенсің менің ең ғажайып өлеңім, Ең шуақты, Ең шырайлы, Ең шерлі! Әр таңыңды сүйіншілеп тұрайын- Құдай берген ғұмырымда өлшеулі!
Қалқаман Сарин
Желтоқсан алаңы
Сәл аялдап, тағзым етпей бұл алаңнан өтпеңдер... Желтоқсанда ызғырықтан тітіркеніп көк пен бел, Бұл жер, қалқам, асқақ рух жарылысы өткен жер, Қайта оянған ұлт намысы қызыл қанға бөккен жер,
Ерте есейген ару қызды шаштан сүйреп, тепкен жер, Жатты мұнда естен танып күзге айналған көктемдер... Алаң шетін қоршап тұрған шыршаларға ала көк, Жас бүлдіршін, сезіміңді жанар етіп қарап өт. Сол арадан сатқындықта елестейді қара бет, Қара беттің көбі бүгін дара тұлға, дара бет. Жас бүлдіршін, мұз құрсанған шыршаларға қарап өт, Заманыңның жеңісі мен жеңілісін санап өт. Ұлттың бағы жанар ма екен хас тұлпары, нары жоқ, Ал, біреулер намысы жоқ, жігер, қауқар, қары жоқ, Кемсітпекші "желтоқсанның жалаң аяқтары" деп. Жоқ!!! Кешегі сын сағатта көкірегінде жанып от, Тұрған солар аяз сорған қызыл беттің ары боп, Дәуірінің тауығына шашылмаған тары боп. Тірліктегі әр ісіңнің жаңғырығы болады Бұл табиғи жасырын заң өзгеріссіз қалады, Сол заңға сай сені бақыт, не сор іздеп табады. ... Дүниені дүр сілкінткен жас толқынның саналы Даңқын ешкім, ешкім бүркей алмас. Оны да еске салады Желтоқсанның бас алаңы, қайсар рух алаңы.
