Просмотр содержимого документа
«АХМЕТ ИАССАУИ( ашық сабақ)»
1-нұсқа
1. Өсімдіктердің көбеюі:а) тұқым в) сабақ с) жеміс д) гүл 2. Шөл өсімдігі:а) қазжуа в) жоңышқа с) ақ таспалар д) мыңжапырақ 3. Жемін түнде ғана аулайтын жануар:а) тышқан в) қоңыз с) құр д) жапалақ 4. Қазақстанда «Қызыл кітаптың» шығу жылы а) 2000 жыл в) 1991 жыл с) 1996 жыл д) 1986 жыл 5. Жер шарында судың алып жатқан көлемі:а) төрттен екі бөлігі с) төрттен үш бөлігі в) бестен бір бөлігі д) төрттен бір бөлігі 6. Өзеннің ағып шығатын жері:а) сала в) қайнар көз с) жылға д) бастау 7. Ластанған ауаны тазартудың ең тиімді жолы а) тыңайту в) ылғалдандыру с) көгалдандыру д) от жағу 8. Топырақтың тау жыныстарынан басты айырмашылығы а) тұздылығы в) ылғалдылығы с) көп түрлілігі д) құнарлылығы 9. Ашық даланы, шөлейт жерлерде тіршілік ететін жүйрік жануар а) ақбөкен в) саршұнақ с) тасбақа д) қасқыр 10. Тығыз тау жыныстары а) тас көмір, гранит, саз, мәрмәр с) құм, гранит, мәрмәр, құмтас в) гранит, мәрмәр, құмтас, тас көмір д) мәрмәр, құмтас, құм, саз 11. Жер бетінің жырылып, тілімденуінен пайда болған шұңқыр а) қыраттар в) террикондар с) жыра д) сай 12. Құрылысқа пайдаланылатын пайдалы қазбаларды белгіле а) мақта в) алтын с) әктас д) тас көмір 13. Кенге жатпайтын пайдалы қазбаларды анықта а) мыс, темір в) газ, мұнай с) тас көмір, мұнай д) тұз, гранит
14. Тыңайтқыш алынатын қоңыр түсті тас а) көң в) асбест с) тұз д) фосфорит 15. Картада таулардың түсі:а) қоңыр в) жасыл с) қызыл д) көк 16. Жер бетінің биік бөлігі: а) тау в) қырат с) дөң д) төбе 17. Қара металдан қорытып алынады а) алтын в) алюминий с) темір д) қорғасын 18. Үй тұрмысында қолданылатын алюминийден жасалған бұйымдар: а) кереует, диван, орындық с) қасық, шанышқы, ыдыс - аяқтар в) төсеніштер д) есік, терезе
19. Шалғында көп кездесетін, ұйысқан қалың шөп арасына ұя жасайтын құс а) қарлығаш в) бозторғай с) бөдене д) көкек
20. Құрлық бетінің тегіс немесе сәл белесті алқаптарын не деп атайды?
А) жазық Ә) қырат Б) белес В) тау
21.Көгалдан аумағы жағынан үлкенін қалай атайды? А) бақша Ә) шалғын Б) егістік В) дала
22. Ормансыз жазық алқап қалай аталады?
А) шалғын Ә) шөл Б) дала В) тау
23.Суға тапшы аймақ қалай аталады? А) шөл Ә) шалғын Б) өзен В) тау
24. Мол суда өсетін азықтық дақыл қалай аталады? А) жүгері Ә) мақта Б) тары В) күріш
25. Дала жануарлары:а) суыр, қарсақ, дуадақ в) жайран,кесен, тышқан
с) көртышқан,бозторғай, ара д)қабан,тасбақа, аю
Сабақ тақырыбы: М. Мүсірепов Ана құшағында
Мақсаты:. Оқушыларға Ғ. Мүсіреповтың « Қазақ солдаты » романынан
үзінді «Ана құшағында» атты әңгімесін түсініп оқуға және түсінгенін әңгімелеп айтуға үйрету. Өз ойларын ортаға салып, топпен жұмыс істеуге, ананың бала өміріндегі орнын білуге үйрету, романдағы басты кейіпкер туралы білім беру.Өзекті, түйінді ойын ашуға жағдай жасау және байланыстырып сөйлеу дағдысын қалыптастырып, әр түрлі тапсырмалар беру арқылы ойлау қабілетін дамыту. Оқушылардың тіл байлығын, сөздік қорын, шығармашылық ойын, танымдық қабілеттерін дамыту.Ананы құрметтей білуге, адамгершілікке тәрбиелеу. Батырдың да, алыптың да анадан туатындығын, сондықтан ана - өмір бастауы екендігін ұғындыру. Алдарына қойған мақсаттарына жетуге ұмтылу. Әдісі: Әңгімелеу, түсіндіру, сұрақ - жауап, дамыта оқыту технологиясы, көрнекілік, топтық жұмыс, сын тұрғысынан ойлау элементтері Сабақтың түрі: Жаңа сабақты түсіндіру
Сабақ барысы:І. Ұйымдастыру кезеңі.
Шаттық шеңбер:Ән: «Ана туралы жыр»
ІІ . Үйтапсырмасынтексеру
Б.Бұлқышев туралы не білеміз?
«Ана»әңгімесі ІII. Жаңа сабаққа әзірлік.Қызығушылықты ояту «Ой қозғау»
Ғ.Мүсірепов суретін көрсету,сурет арқылы ақын туралы әңгімелеу;
Ғ.Мүсірепов өмірбаяны;
Шығармалары;
Ғ.Мүсірепов ескерткіштері,атындағы мектеп,кітапхана туралы әңгімелеу;
IV.Мағынаны тану
Қазақтың көрнекті жазушысы Ғабит Мүсірепов 1902 - 1985 — жылдар аралығында өмір сүрді. Оның «Тұтқын қыз», «Қазақ солдаты», « Ұлпан » т. б. атты еңбектері бар. Алматы қаласында ол кісіге арналған ескерткіш бар. 3 – сыныпта « Таңның атуы » атты шығармасымен танысқанбыз.
- Кемеңгер жазушының Қазақ солдаты деп отырғаны кім екен?
Қайырғали Смағұлов - 2-дүниежүзілік соғысқа қатысушы, кіші лейтенант,қазақ. Кеңесәскері қатарына 1939 жылы шақырылған. 1941 жылдыңмаусымынанСолтүстік Кавказ майданы 18-армия 318-атқыштар дивизиясы 1339-атқыштар полкіқұрамындаҰлыОтансоғысынақатысқан. Оныңайрықшақайсарлығы, әсіресе, Керчь түбегіндегіұрыстабайқалды. Десантшыжауынгерлерденқұрылған 20 сарбаз 44 күнбойыжауқыспағынатөтепберген. Сымағұловжекеөзі Ельтиген (Украина, Қырымтүбегі, Эльтиген) қыстағыүшінболғанұрыстажаудың 20-ға жуықәскерінжойған. Сымағұловқабатылдығыүшін КСРО ЖоғарғыКеңесіТөралқасыныңЖарлығыменКеңесОдағының Батыры атағыберілді (17.11.1943). 1946 жылызапасқашықты. 1950 жылы Алматыдағы партия мектебіжанындағыкурстыбітірген. 1955 жылы №12 кәсіптік-техникалықучилищесінің директоры қызметінатқарған. Батырдыңөмірі мен ерлігі Ғ.Мүсіреповтің«Қазақсолдаты»шығармасына арқауболған.
Соғыстанкейінгіжылдарыаймақтыңәлеуметтікқамсыздандыружұмыстарынабасшылықжасады. 1963-1973 жылдараралығында Атырау университетіндеАзаматтыққорғаныскафедрасындаеңбекетті.
Теңдік атындағы (Атырау қалалық әкімдігі аумағында) орта мектепке Сымағұловтың есімі берілген. Ленин, l-дәрежелі Отан соғысы ордендерімен, бірнеше медальдармен марапатталған.
(«Көңіл толқыны» күйі орындалып тұрады)
- «Қазақ солдаты» романы «Зытыпкелем, зытыпкелем. Артымақарай - қарайзытам… Зытыпкележатқаным, қашыпкелемін. Артымақарайберетінім, қорқыпкелемін» - дегенсөздеріменбасталады БұләңгімедеҚайырғалиСмағұловдегенбаланыбәріҚайрошдепатайды. 10 жастағыҚайрошқаауылдыңсиыр, бұзау, торпағынбақтырыпқояды. Оныңалдына 87 бас мал салыпберіп, егербір бас малдыжоғалтсаң, 10 жылқорағақамаймындейдіқарамұртты. Мен қашаноқимындепжүргендебірқасқаторпақжоғалыпкетеді. Ары санайды 86, берісанайды 86. Жержұттыма? Ізі де жоқ. ҚорқыпкеткенҚайрошқалағақарайқашажөнеледі. Зытыпкелем, зытыпкелем. Артымақарай - қарайзытыпкелем. Қайрошсолзытқаннан Гурьев қаласындағыбалаларүйінеорналасады. - Балаларүйікімдергеарналған? - Панасыз, әке - шешесізбалаларғаарналған. «Құлыным, Қайрошым... Қайдажоғалыпкеттің? » -дегенәлсіздауысестіледі - Кімніңдаусыдепойлайсыңдар? Әрине, анасыныңдаусы.
Ү Жаңа сабақ. «Ана құшағында » Әңгімені 4 – 5 балаға жалғастыра оқыту. Сұрақтар қою арқылы мазмұнын аша түсу. ҮІ Ой толғаныс
1 Анасы Қайрошты қайда іздеп келді? ( балалар үйіне )
2 Қайроштың досының аты кім? (Шеген)
3 Оның атын әңгіменің қай жерінде кездестіресің? (Әңгіменің басында … тізесіне сорпа шашырағанда; … Анасы кеткенде Қайроштың көзінен жас шыққанда.)
4 Ана мен баланың бір-біріне деген ыстық сезімін әңгіменің қай жерінен оқуға болады?
5 Мариям апай деп отырған кісі кім деп ойлайсың?
6 Қайрош неліктен анасымен бірге ауылға кетіп қалмады?
7 Қайроштың анасының портретін жаса
ҮІІ Топпен жұмыс
Қайроштың анасына сипаттама бер:
Киімі Сөйлеген сөзі мінезі
«Бес жол өлең» стратегиясы.
5 жолды өлең стратегиясы: 1 зат есім, 2 сын есім, 3 етістік, 1 сөйлем, 1 синоним құра. Зат есіміміз «Ана» сөзі болсын. - «Ана»-
мейірімді, сезімтал –
тәрбиелейді, жұбатады, үйретеді –
Ана мейірімділікке үйретеді –
шеше. Бізді барлық жақсылыққа жетелейтін ол біздің анамыз екен
ҮІІІ .Топтастыру-
Ана есімін аузына алмайтын адам баласы жоққа тән. Жердің өзіне де жер ана деп теңеу айтып жүрміз.Аналардың қоғамда алатын орны да ерекше. Себебі, ана тек баласының тәрбиелеушісі ғана емес, ол - қызметкер.(Оқушылар аналарының қызметтері жайлы айтады).
- Ана бізге жарық дүние сыйлады. - Барлық жақсыны бізге арнады. - Барлық жақсы сөздерді айтады. -Аналарың сендерді қалай еркелетеді? -Құлыншағым, айым, күнім, ботақаным, жаным. т.б. 5. Интерактивті тақтамен жұмыс. -Ана күн секілді айналаға мейірімін, жылуын шашып тұрады. Олай болса мына күннің айналасына аналарыңның сендерге айтатын жылы сөздерін жаза қойыңдар.
IX.Қорытынды
«Дұрыс жауабын тап»ойыны. Шарты: ойын барысында бірнеше сөйлемдер оқылады,егер оқылған сөйлем дұрыс болса,қол шапалақтаймыз;
Дұрыс емес болса, сөйлемді дұрыстаймыз. 1.Анамның даусын айырмай тұрып ақ жүрегім қақ айырылып қоя берді.Қайроштың ішкі сезімі (қол шапалақтау)
2.«Қазақ солдаты »романының авторы- Ғ.Мүсірепов (қол шапалақтау)
3.Қайроштың досының есімі- Баубек (Шеген)
4.Мариям апай- Қайроштың анасының есімі (тәрбиеші апайы)
5.Қайрош- Атырау облысында туған. (қол шапалақтау)
