Тұздықтар мен қатықтар. Гр. Есімдік және оның түрлері

Күнтізбелік тақырыптық жоспардың

сабақ жоспары

№_______

Сабақтың тақырыбы: Тұздықтар мен қатықтар.

Гр. Есімдік және оның түрлері.

Сабақтың мақсаты: студенттерге дәмдеуіштер туралы түсінік беру

Білімділік: тұздықтар мен қатықтың жасалу жолдарын және тағамдарға қолданылу барысын түсіндіру, тұздық процесіне қойылатын санитарлық талаптар және оларды қалай сақтау керек екендігін үйрету.
Дамытушылық: Студенттерге есімдік және оның түрлері туралы мәлімет беру , студенттің сөздік қорын молайтып, тіл байлығын дамыту.
Тәрбиелік: студенттердің пәнге қызығушылығын арттырып, тілді құрметтеуге, тіл байлығын, маңызын түсіне білуге баулу.
Сабақтың көрнекіліктері: суреттер 
Сабақтың түрі:Жаңа сабақ
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі
ІІ. Үй жұмысын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақ.

1-тапсырма. Берілген мәтінді түсініп оқып , орыс тіліне аударыңыздар. 

Соус — соус тағам дәмін түрлендіреді, тағамдық құндылығын жоғарылатады. Бірдей өнімдерден даярланған, бірақ әр түрлі соустармен берілген тағамдардың да дәмі де, түрі де әр түрлі болады. Соустармен өнімнің табиғи дәмін күшейтуге немесе азайтуға болады. Соустарды үш белгісі бойынша келесі топтарға ажыратуға болады: ұн қосылуына байланысты — ұн қосылған және ұнсыз соустар; сұйық негізі бойынша — сорпада, сүтте, қаймақта, сары майда, өсімдік майында және сірке суында даярланған соустар; температурасы бойынша — ыстық және суық соустар. Ерекше тобы — тәтті тағамдарға берілетін тәтті соустар. Дайын соустарды ыстық күйінде 3 сағ-қа дейін жабық ыдыста 70°С температурада сақтайды. Оларды жеке соус сауытта немесе негізгі өнім үстіне құйып береді. Ұн қосылған соустарға сорпа (ет, балық, саңырауқұлақ және қоңыр сорпаларда), сүт және қаймақ негізінде даярланған ыстық соустар жатады. Бұл соустардың маңызды құрамдас бөлігі ұн болып табылады.

2-тапсырма. Берілген сөздерді орыс тіліне аударыңыздар.

тағамдық-

өнімдер-

дәм-

ұн-

сұйық-

сорпа-

сүт-

қаймақ-

сары май-

өсімдік майы-

сірке суы-

3-тапсырма. Сөздерді сәйкестендір. Жауап үлгісі: 

Жұмыртқамен ақ тұздық сюпрем

Көкөністермен томат тұздығы бордос

Майонез тұздығы провансаль

Корнишонмен майонез тартар

көк шөппен майонез равигот

Томатпен майонез шарон

Желмен майонез банкеттік

Желекпен қаймақ тұздығы лефор

4-тапсырма. Шағын мәтінді орыс тіліне аудару, дәндерінен, крахмалын, соусқа

Сөздеріне фонетикалық талдау жасау.

Сөздегі әріп саны, дыбыс саны

Буын саны,буынның түрлері

Сөз

Сингорманизм заңына сәйкестігі

Ықпал түрі

Тасымал

Екпін

Дыбыстың дауыс қатысына қарай жіктелуі

Алма тұздығы
Дайындалу технологиясы: 

Алманы дәндерінен тазалап, тілімше етіп турап, ыстық су құйып 6 - 8 минут беті жабық күйінде қайнатады. Содан кейін пюре тәріздес консистенцияға дейін езеді, сұйықтығына қайтадан қосады, қант, лимон қышқылын қосып қайнатады. Картоп крахмалын алманың суық сұйықтығында (аз мөлшерде) араластырып қояды. Дайын тұрған крахмал езбесін қайнап тұрған сұйықтыққа қосып қайнатады. Дайын соусқа корица қосады. Корицаны қоспаса да болады.

ІҮ. Ереже.

5-тапсырма. Есімдік және оның түрлері. (Местоимение)

Есімдік - заттың  атын, сынын, санын,олардың аттарын білдірмейтін, бірақ солардың (зат есім, сын есім, сан есімдердің) орнына жұмсалатын сөз табы.^[1] Есімідіктер белгілі бір түсінікті я ойды жалпылама түрде мегзеу арқылы білдіреді. Есімдіктердің нақтылы мағыналары өздерінен бұрын айтылған сөйлемге немесе жалпы сөйлеу аңғарына қарай айқындалады. (Местоимение – самостоятельная часть речи, которая указывает на предметы, признаки, количество, но не называет их.)

Есімдік түрлері (Виды местоимений):

құрамына қарай:

• Дара (простое – один корень). Мысалы: мен, сен, ол.

• Күрделі (сложное – несколько корней). Мысалы: бірнеше, кейбіреу, қай-қайсысы.
  тұлғасына қарай:

• Негізгі (непроизводное – нет суффикса). Мысалы: бұл, міне.

• Туынды (производное – есть суффикс). Мысалы: біреу, мынау, барлық.
  мағынасына қарай:

• Жіктеу (личное). Мысалы: мен, сен, сіз, ол, олар, біз.

• Сілтеу (указательное). Мысалы: бұл, сол, мынау, осы, міне, анау.

• Сұрау (вопросительное). Мысалы: кім? не? неше? қай? қалай? қашан?

• Өздік (возвратное). Мысалы: өз, өзім, өзі.

• Белгісіздік (неопределенное). Мысалы: кейбіреу, әлдеқайда, әлдеқандай, әрқалай.

• Болымсыздық (отрицательное). Мысалы: ешкім, ешқашан, ешқайда, ешқандай.

• Жалпылау (определительное). Мысалы: бәрі, бүкіл, барлық, бүтін, түгел.
  
  

6- тапсырма. Есімдік түрлерін анықтау.

Бұл менің үйім.Үйді өзім тұрғыздым.Мен жеміс-жидек сатып алмаймын.аулада бақшам бар.Көкөністерді де өз ауламда өсіремін.Қызанақ, сәбіз, қызылша, қырыққабат, сарымсақ, пиязды өзің күтіп, баптағаның жақсы. Бұл жұмыс маған ұнайды.Көкөністерді өсіргеніме біраз болды.

V. Сабақты қорытындылау. 

Бағалау

Үйге тапсырма: Есімдік және оның түрлері ережесін оқу.