Сынып: 5
Пәні: әдебиетСабақтың тақырыбы: Ә. Тәжібаев «Толағай» әдеби ертегісіСабақтың мақсаты:
Білімділік: Толағайдың жанашырлық, елге деген сүйіспеншілік сезімдері туралы баяндау.Дамытушылық: Өз ойын еркін жеткізе білуге дағдыландыру, шығармашылыққа баулу.
Тәрбиелік : Елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі : жаңа сабақӘдісі: әдеби ертегіні талдау, мәнерлеп оқу, мәтінмен жұмыс, іздену, баяндау, сұрақ - жауап.Көрнекіліктер: Оқулық, интербелсенді тақта
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі:
1.Оқушылармен амандасу.
2. Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару. (бір-біріне жақсы тілектер айту)
Интербелсенді тақтадан 4 ертегіден үзінді тыңдату.
1.«Керқұла атты Кендебай» (қиял-ғажайып)
2. «Аяз би» (шыншыл)
3. «Түлкі мен ешкі» (хайуанаттар)
4. «Толағай» (әдеби ертегі)
Әр топқа тапсырмалар беріледі.
1 топ
Әдеби ертегілер туралы
2 топ
Әбділда Тәжібаев туралы
3 топ
Қарасөз
4 топ «Толағай» мазмұндау
ІІІ. Жаңа сабақ.
«Толағай» мультфильмін көрсету. Сұрақ-жауап арқылы өз ойларын сұрау.
Толағай Тарбағатай тауының шатқалын бөліп арқалап әкеледі. Картадан Тарбағатай тауын көрсету. Тарбағатай тауы Шығыс Қазақстан облысында.
Әр топқа мәтінді бөліп беріп, қысқаша түсінігін айтқызу.
Сергіту сәті
Осы әдеби ертегіде қай жыл мезгілі бейнеленген? (Жаз)
Жаз жыл мезгіліне қатысты іс-әрекеттерді айтқызып, орындату.
Кәне, кәне, тұрайық! Алға, артқа бұрылайық. Ағаштар секілді тербелейік, Самал желдей соғайық.
Топпен жұмыс. Әр тоқа тапсырма беріледі.
I топ : Сюжеттік жоспарын құру.
I топ. Сюжеттік жоспар:
Дүниеге «алып болар» баланың келуі. 2. Толағайдың ержетуі. 3. Алғашқы ерлік. 4. Алыптың жан күйзелісі. 5. Тау көтерген Толағай. 6. Ер есімі ел есінде.
II топ : Ертегінің тақырыбы, идеясы, композициялық құрылымы.
Ертегінің тақырыбы:Ерлік туралы.
Ертегінің идеясы:Отан үшін,ел үшін Толағайдай ерлер туса екен деген тілек,ниет.
Ертегінің композициялық құрылымы:
Басталуы:Саржан атты мергеннің ұлды болуы.
Дамуы:Толағайдың ер жетуі.
Шиеленісуі:Толағайдың халқын ойлап күйзелуі.
Шарықтау шегі:Толағайдың еліне тауды көтеріп әкеліп,жаңбыр жауғызуы.
Шешімі:Толағай-елі үшін құрбан болды.
III топ : Толағайға мінездеме беру.
Топтастыру стратегиясын пайдалану.
ІҮ топ
Толағай – мерген, күшті, батыр, алып. Сәйкестіндір.
Күшті.
Арқалады ауыр тауды,
Жаншып бара жатыр жанды,
Маңдайынан тер көл болып ақты.
Жеткенше дем алмайын деп,
Жарты жолда қалмайын деп,
Шаршаса да тоқтамапты.
Алып.
Арқаласа он баланы –
Қайыспайды қабырғасы.
Мерген.
Аң аулауға – кең даладан,
Құтылмайды қашқан құлан.
Жалғыз толғап тартуынан
Жан құтқармас болды қыран.
Батыр .
«Келе қал,- деп,-болсаң күшті»,
Құйрығынан алды барып,
Таяқ құрлы көрмей тіпті,
Жолбарысты дөңгелетті.
Қорытынды:
Толағай секілді ер болу қолыңнан келе ме? Алда-жалда жұрт күйзелсе, сен не істер едің? Жазбаша жауап беру.
Отан сөзінің 2 тілде аудармасы. (Родина, Motherland)
Үй тапсырмасы: Ертегіден өзіңе ұнаған сюжеттен үзінді жаттап, суретін салу.
Бағалау: Өзін-өзі бағалау.