Сын есімнің мағыналық түрлері

Сабақтың тақырыбы:                    Сын есімнің мағыналық түрлері

Мақсаты:                                          Сын есімнің мағыналық түрлерін біледі,сөйлем ішінен таба алады.

Күтілетін  нәтиже :                          Барлығы: Сын есімнің мағыналық түрлерін атай алады.

                                                             Көпшілігі: Мағыналық түрлеріне мысал келтіре алады.

                                                             Кейбірі: Берілген мысалдан ереже шығара алады

Модульдері:                                      АКТ (ақпараттық коммуникативтік технология), СТО (сын тұрғысынан ойлау), ОЖЕ (оқушылардың жас     

                                                            ерекшеліктері), ТжДОЖ (талантты және дарынды оқушылармен жұмыс). ОБжК (оқытуды басқару және

                                                            көшбасшылық), ОҮБжОБ (оқыту үшін  басқару және оқытуды бағалау), ДО (диалогтық оқыту)

Бағалау:                                            Өзін өзі (ӨӨБ), жұптық (ЖБ), топтық (ТБ), жиынтық (ЖБағ)

Деректер:                                          интер белсенді тақта, стикерлер, постерге арналған қағаздар, маркерлер, бағалау парақтары

Әдіс- тәсілдер:                                  Тест, Миға шабуыл. Жигсо, семантикалық карта.

Сабақ кезеңдері

Уақыт

Тапсырма

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

Деректер

Білім

Қызығушылық

тарын  ояту

2мин

Үй тапсырмасы

Тест «ия немесе жоқ»
1. Бағдаршам – қос сөз
2. көңіл – туынды сөз                              
3. біркелкі сөздерді жаппай атайтын сөздерді жалпы есім дейді
4. мектеп дерексіз зат есім
5. туынды сын есім жалғау арқылы жасалады
1. үйдей – негізгі сын есім
2. Алатау жалқы есім
3. адамның ойлауы нәтижесінде ғана танылатын ұғым атаулары дерексіз зат есім деп аталады
4. көк ала, ойлы-қырлы – күрделі сын есім
5. –аған, -еген есім сөздерден сын есім тудыратын жұрнақ
1. –лы, -лі, -ды, -ді, -ты, -ті есім сөздерден сын есім тудыратын жұрнақ
2. сын есім заттың қимылынбілдіреді
3. қызық қоңыр - дара сын есім
4. сөздердің түбірлері өзгеріске ұшырап
бірігуін кіріккен сөз дейді
5. жақсы, әдемі сөздері заттың сапалық белгісін білдіреді
1. қосымшаның 3 түрі бар
2. күрделі атаулардың белгілі тәсілмен қысқартылып алуын қысқарған сөздер дейді
3. киім-кешек – қайталама қос сөз
4. алғыр - туынды сын есім
5. сын есім тұлғасына қарай екіге бөлінеді Оқушылар бір-біріне сұрақ қояды, жауап береді

Үйге берілген тапсырманы сұрақ-жауап арқылы диалогқа түсіру

Слайдта берілген сұрақтарға жауап беру, топпен  тапсырманы орындау

Оқушылар сұраққа жауап береді

АКТ

Түсіну

7мин

«Жигсо»  әдісі арқылы  бүгінгі сабақты меңгерту іс-әрекеті

Әр топқа абзацтарды бөліп беру.

Әдіс бойынша жаңа тақырыпты меңгереді және өз пікірлерін ортаға салады.

постерге арналған қағаздар, маркерлер

Қолдану

10мин

«Сын есімнің мағыналық топтары »  

І топ. Мақалдардың құрамындағы сапалық сын есімдерді тауып жазыңдар.

ІІ топ. Мақалдардың құрамындағы қатыстық сын есімдерді тауып жазыңдар.
ІІІ топ. Өлеңнің құрамындағы қатыстық сын есімдерді тауып жазыңдар

Жаңа тақырыпты оқушыларға қысқаша түсіндіру мақсатында осы көрсетілген әдіс бойынша жаңа материалдарға байланысты ресурстар беру, өз беттерінше дайындық жасату

Оқушылардың мақсаты мұғалімді тыңдау, өз ойлары мен пікірлерін айту. Тапсырманы жұппен орындау.

оқулық

Сергіту сәті

1 мин

 Сергіту сәті «Көршінің бейнесі» ойыны

Оқушылармен бірге сергіту сәтін жасау

 Бастаушы оқушы сын есім сөз арқылы көршісін сипаттайды, келесі оқушы солай жалғастыра береді.

АКТ

Талдау

15мин

  І деңгей. «Семантикалық карта»

№

Мысалдар

дара

күрделі

сапалық

қатыстық

1

Биік

2

Таулы

3

Ірілі- ұсақты

4

Кішірек

5

Қара торы

ІІ деңгей. Сын есімнің астына қатарлап сын есім жазыңдар. Тігінен оқығанда бірінші сөз шығатын болсын.

Үлгі:

Асқақ--     тәтті--     жақсы--     аласа

сезім--      ә--       а---      л-

қасқа--   т--       қ---      а-

ақылды-   т--       с---      с--

қоңыр-   і--      ы---     а--

ІІІ деңгей. Терме диктант

Көп нүктенің орнына тиісті әріпті қойып, сын есім жаса

қаңтар-лы, шы-амды, айла-ер, т-йінді, то-ғақ, ас-л, көкпе-бек, кү-гірт, қы-қыл, бай-улы

Топтарға жаңа тақырып бойынша жинақтау және түсініктерін тексеру мақсатында өз деңгейлік тапсырмалар таратылады.

Берілген тапсырманы уақытылы орындау, сұрақтарға нақты жауап беру, жұппен орындау.

үлестірмелі қағаздар

Жинақтау

5мин

 Сын есімдерді тұлғасы мен құрамына, мағынасына  қарай талдаңдар.

І топ. Әдемі қыз --- Өнерлі жігіт
Аласа үстел -- Желсіз күн
ІІ топ. Қызыл көйлек - Өткір пышақ
Ащы су --- Жазғы демалыс
ІІІ топ. Ауыр жүк --- Тәртіпті оқушы

Суық жел --- Білімді адам
Ережені шығару.

Ой толғаныс Не білдік?

Сын есім дегеніміз не?

Сын есімнің мағыналық түрлері?

Сапалық сын есім?

Қатыстық сын есім?

Сын есімен алған білімдерін жинақтау мақсатында тапсырма беріледі.

Оқушылардың мақсаты берілген тапсырмаларды жеке  орындау

Қалам, дәптер

Бағалау

2 мин

Өзін-өзі бағалау (2 мин)

Бағалауды басқару

Жауаптарын қабылдап, бағыт беру

Бағалайды,талқылайды. Өз пікірін айтады.

Бағалау парағы

Рефлексия

2 мин

 Екі жұлдыз бір тілек

стикерлер