Повторение имен существительных

Тема: Исемн?рне гомумил?штереп кабатлау.

Максат: 1. Исем темасы буенча укучылар ?зл?штерг?н белем ??м к?некм?л?рне  ныгыту, системалаштыру; ?з белемн?рен тикшер? ??м б?ял?? к?некм?л?рен ?стер?.

2. Укучыларны? танып-бел? эшч?нлеген активлаштыру.

3.Балаларда ?ти-?нил?рг?, туган илг?, телг? м?х?бб?т т?рбиял??.

Д?рес тибы: гомумил?штереп кабатлау.

?и?азлау: компьютер, проектор, экран, магнитлы такта, презентация, биремле карточкалар,

Д?рес планы:

1. Оештыру моменты.

Укучыларны с?ламл??, у?ай психологик хал?т тудыру.

1. Актуальл?штер?.

1. Текст бел?н танышу.
2. Тексттан исемн?рне табу.
3. Сорауларга ?авап бир?.
4. Уку м?сьл?се кую.

1. Материалны гомумил?штереп кабатлау.

1. Исемне? н?рс?не белдер?ен ачыклау.
2. Исемне? сорауларын иск? т?шер?.
3. Исемне? т?ркемч?сен аеру.
4. Берлек ??м к?плек сандагы исемн?рне ныгыту.

1. Физкультминут.
2. Материалны гомумил?штереп кабатлауны д?вам ит?.

1. “Хатаны тап” уены.
2. Исемне? тартым бел?н т?рл?н?ен иск? т?шер? (кроссворд чиш?).
3. Исемн?рне? ясалышы.
4. Исемне? ??мл?д?ге функциясе.

1. Укучыларны? белемн?рен тикшер?.

1. Тестлы биремн?р ?т??.
2. Белемн?рне б?ял??.

1. Исемне? моделен т?з?.
2. ?й эше бир?.
3. Йомгаклау.

Д?рес барышы:

1. Оештыру.

- Х?ерле к?н, х?рм?тле коллегалар, укучылар! Б?генге татар теле д?ресе гад?ти булмаган шартларда ?т?. Безне? сыйныфта кунаклар, ?йд?гез аларга елмаю б?л?к итик, ис?нл?шик. Елмаеп башланган эшне? ахыры да к??елле т?мамланыр. Утырыгыз.

- Барыгызда ?й эшен эшл?п килдегезме? 17 нче сорауга ?авап бирерг? кир?к иде. Р?хм?т.

                II. Актуальл?штер?.     

            1. - Укучылар мин сезне? игътибарыгызга кечкен? текст т?къдим ит?м. Игътибар бел?н экранга карагыз ??м ты?лагыз.

?тием-горурлыгым

    Гаил?д? и? зур, баш кеше - ?ти. Ч?нки ул гаил?не? барлык башка кешел?ре турында кайгырта, ?илд?н, я?гырдан саклый, т?рле авырлыклар килг?нд? аларны яклый. ?йд?ге и? авыр эшл?рне д? ?ти эшли. Ул ?йне? тер?ге, ?йне? ген? т?гел ?ле, ?ти кеше Ватанны? ныклы таянычы. ?тиегез сезне акыллылыгы, д?ньядагы бар н?рс?не бел?е бел?н с?ендер?.

1. Тексттан исемн?рне табу.

1. Беренче ??м икенче ??мл?д?н бернич? исемне табыгыз эле.
2. . (гаил?, кеше, ?ти, ?ил, я?гыр)
3. Ни ?чен мин сезг? исемн?рне табарга куштым со??
4. .(ч?нки исем темасын кабатлыйбыз)
5. Шулай булгач,  б?ген исемн?рне нишл?тербез?
6. .(гомуил?штереп кабатларбыз)
7. ?йе, балалар, б?ген без сезне? бел?н исемн?рне гомумил?штереп кабатларбыз. Д?фт?рл?регезне ачыгыз ??м теманы язып куегыз.
8. ? нинди максат куярбыз?
9. . (Исем турында алган белемн?ребезне ныгытырга)

 III. Материалны гомумил?штереп кабатлау.

1. Исемне? н?рс?не белдер?ен ачыклау.

а) текст ?стенд? эш;

Текстка кире кайтып,  исем н?рс?не белдер?ен иск? т?шерик ?ле.(слайд)

предмет

затны

?йне?

я?гырдан

?тием

          кеше

Н?ТИ??: Шулай итеп, исемн?р предметны, затны белдер? ик?н.

    2.  Исем нинди сорауларга ?авап бир??

- Кем? Н?рс??

- Шуны онытмагыз, татар теленд? кешег? ген? кем? диг?н сорау куябыз, ? рус теленд? барлык ?анлы предметларга кем? соравы куела.

   3. Т?б?нд? бирелг?н мисалдан исемн?рне табыгыз.

- ?йд?ле, Акбай! ?йр?н син, арт аягы? берл? тор,

Аума, аума! Туп-туры тор, т?з утыр, яхшы утыр.  (Г.Тукай)

- Нинди исемн?р таптыгыз?

-. (Акбай ??м аяк)

- Акбай нинди исем?

-. (Ялгызлык исеме).

- Тагын нинди исемн?р бар?

-. (Аяк – уртаклык исем)

Н?ти??: Шулай итеп, исемн?р ялгызлык ??м уртаклык исемн?рг? б?лен?л?р ик?н, ялгызлык исемн?р баш х?рефт?н языла.

    4. Беренче т?ркемд?ге с?зл?р бел?н икенче т?ркем с?зл?ре бер-берсенн?н н?рс? бел?н аерыла? (с?зл?р бир?м.)

1. Агач, урам, т?н, бала, д?рес, чир?м, та?,  уенчык.

2. Агачлар, урамнар, т?нн?р, балалар, д?ресл?р, чир?мн?р, та?нар, уенчыклар

-…

- Ни ?чен кайбер с?зл?рг?  -нар,  -н?р, кайберл?рен?  – лар, – л?р кушымчалары ?ст?лг?н?

-.(Ч?нки урам, т?н, чир?м, та? с?зл?ре борын авазларына бетк?н, аларга –нар, -н?р ялгана, ? калган барлык очракта да –лар, -л?р кушымчасы ялгана).

Н?ти??: Шулай итеп, исемн?р берлек ??м к?плек санда кил?л?р ик?н.

IV.Физкультминут.

- Алга таба эшне д?вам итк?нче, бераз ял итеп алыйк ?ле. Ягез, кем б?ген д?рест? инструктор ролен башкарыр.

Х?зер бераз ял итик

Т?небезг? к?ч кертик

Бер урында таптаныйк,

Сикерг?л?п т? алыйк,

У?га таба к?з салыйк,

Сулга таба к?з салыйк.

Муенннарны боргалыйк,

Ишк?кл?рне нык ишик

Бел?кл?рне ныгытыйк,

Кулларны алга сузыйк,

?ткен кайчылар булыйк.

Бер ч?г?лик, бер торыйк,

Кул тегерм?не ясыйк

Тиз армаска тырышыйк

Арганнарга булышыйк

Х?р?к?тт? – б?р?к?т

Т?нг? сих?т, ?анга – р?х?т

Х?р?к?тт? ме? р?хм?т!

V. Материалны гомумил?штереп кабатлауны д?вам ит?.

1. “Хатаны тап” уены. Без бу биремн?рне  т?ркемн?рд? эшл?рбез.

- 1нче т?ркем ?ти с?зене? д?реслеген тикшерегез.

Б.к. ?тиг?

И.к. ?тине

Ю.к. ?тине?

Т.к. ?ти

Ч. к. ?тид?

Ур. в. к. ?тид?н

- 2 нче т?ркем ?ни с?зене? д?реслеген тикшерегез.

Б.к. ?ниг?

И.к. ?нине

Ю.к. ?нине?

Т.к. ?ни

Ч. к. ?нид?

Ур. в. к. ?нид?н

Р?хм?т,  балалар,  булдырдыгыз. Дим?к,  татар теленд? барлыгы нич? килеш бар?

1. 6 (хор бел?н кабатлыйбыз.)

Н?ти??: Шулай итеп, татар теленд? рус теленд?ге кебек ?к 6 килеш бар, дим?к, исемн?р килеш бел?н д? т?рл?н?л?р ик?н.

5. Исемн?рне? тартым бел?н т?рл?н?ен иск? т?шер?. (Кроссворд чиш?.)

 -Исем тагын н?рс? бел?н т?рл?н? со?? Моны бел? ?чен без кроссворд чишеп карарбыз. Урамда, бакчаларда к?з х?кемлек ит?. Сезд? ?ти-?нил?регез бел?н берг?л?п бакчаларыгыздан т?мле яшелч?л?р ?ыйгансыздыр. Шуларны? исемн?рен ?йтеп китик эле.

1. Й?з кат кием, барысы да т?йм?сез.(к?бест?)

2. Ормый сукмый,

    ?зе кешене елата.(суган)

3. ?сте яшел, асты кызыл, ?ирд? ?с?.(кишер)

4. Шалкан кебек йомры,

    Алма кебек кызыл, сарымсак кебек ?че.(т?четорма)

5. Ашка салса?, т?м керт?,

    Борынга салса?, т?чкерт?.(борыч)

6. Утырабыз урманда

    Ап-ак эшл?п? киеп.

    Киптер? д?, кыздыра да

    Кешел?р безне ?ыеп.(г?мб?)

6. Исемн?рне? ясалышы.

- Экранда бирелг?н  с?зл?р ясалышы ягыннан ниндил?р?

?ни ?йд? булганда, ??рвакыт р?х?т.

Ана - тормышны? б?ек юлдашы.

Д?? ?нил?р с?зен? колак салырга кир?к.

Аны?  ?тисене? исеме – Иргали.

Укытучы ирт?г? ?ти-?нил?рне ?ыелышка чакырды.

- тамыр, ясалма, тезм?, кушма, парлы исемн?рне таптык.

? нинди т?рен? мисал китерелм?г?н?

- кыскартылма.

Н?ти??:  Шулай итеп, ясалышы ягыннан исемн?р 6 т?рле булалар ик?н. (слайд)

7. Д?реслек бел?н эш.

 - 23 нче к?нег?,17 нче бит, исемн?рне  ясалышлары ягыннан т?ркемн?рг? б?леп языгыз.

8. Исемне? ??мл?д?ге функциясе.

??мл?л?рне укып чыгыгыз ??м к?череп языгыз. ??мл?д?ге исемн?рне табып кайсы ??мл? кис?ге ик?нен билгел?гез.

Тал буенда ?ск?н камышлар да

Бер-берен? серен с?йл?ми.

Тишелг?ндер, ахыры, к?кне? т?бе,

Сиб?ли д?, я?гыр сиб?ли.                   (“К?зге мо?сулык”    М. Максиев.)

 

Гомерлекк? килм?г?нбез,

Без бу ?ирд? кунак кына.                                                   (М.Максиев.)   Н?ти??: Шулай итеп, исемн?р барлык ??мл? кис?ге д? булып кил? ала ик?н.

VI.  Белемн?рне тикшер?.

1. Тестлы биремн?р ?т??;

2. Белемн?рне б?ял??.

VII. Исемне? моделен т?з?.

 -?йд?гез, балалар, ?тк?нн?рг? нигезл?неп, д?ресне? моделен т?зеп карыйк ?ле.

Исемне? моделен т?з?

исем

Ялгызлык

уртаклык

белдер?

сораулары

т?рл?неше

ясалышы

функциясе

предмет

предмет-

сыз  т?шенч?

затны

кем?

н?рс??

килеш

сан

тартым

тамыр

ясалма

кушма

парлы

тезм?

кыскартылма

ия

х?б?р

аергыч

т?мамлык

х?л

VIII. ?й эше:

1. Модель буенча  исем темасын с?йли белерг?.
2. Ялгызлык ??м уртаклык исемн?рен кулланып,  “Минем гаил?” темасына инша язып килерг?.

     3. Рефлексия

1. Д?рест? нинди тема ?телде?
2. Максатыбызга ирештекме?
3. Ничек ирештек?
4. Кил?се д?рест? нишл?рбез?  (контроль бирем – тест эшл?рбез)

(25 нче  ноябрьд? ?нил?р к?не, ? 6 нчы декабрь- ?тил?р к?не у?аеннан ??г?м?)