"Қаныш Сәтбаев"

• 110 сыны. Қазақ тілі.
  Сабақтың тақырыбы: Қаныш Сәтбаев.
  Сабақтың мақсаты: Көрнекті ғалым ,қоғам қайраткері, Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының тұңғыш президенті Қаныш Сәтбаев жайлы мағлұмат беру.
  Сабақтың міндеттері:
  Білімділік: Оқушыларға Қаныш Сәтбаев жайлы мәлімет бере отырып,оқушылардың байланыстырып сөйлеуін , әдеби тілін қалыптастырады,сөздік қорын молайтады.
  Дамытушылық: Оқушылардың ауызекі сөйлеу дағдыларын дамытып, ой - өрісін кеңейтеді, шығармашылық қабілеттерін жетілдіреді.
  Тәрбиелік: Пәнге деген қызығушылықтарын арттырады, ғалымның өнегесі мен еңбектері арқылы оқушыларды білімді, дарынды, өнегелі болуға тәрбиелейді, отансүйгіштік сезімдерін арттырады. Мемлекеттік тілге деген құрмет сезімдерін қалыптастырады.
  Сабақтың түрі: аралас сабақ
  Сабақтың әдісі: сұрақ – жауап, түсіндіру, жеке жұмыс, жұппен жұмыс,топтық жұмыс,ойландыру, салыстыру, іздендіру,компьютерлік әдіс.
  Сабақтың көрнекілігі: Слайдтар,ғалымның портреті, оқулық, парақшалар.
  Пәнаралық байланыс: орыс тілі, әдебиет,тарих,жаратылыстану,математика.
  Сабақтың барысы
  I. Ұйымдастыру кезеңі.
  Оқушыларды түгендеп ,сабақтың мақсатын айту.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.
а)«Блиц-турнир» арқылы үй тапсырмасын сұрау.

1.Шылау дегеніміз не?

2.Шылау неше топқа бөлінеді?

3.Септеулік шылау дегеніміз не?

4.Септеулік шылауларды ата.

5.Жалғаулық шылауларды ата.

6.Демеулік шылауларды ата.

б) Сөзжұмбақ шешу.
II. Жаңа сабақ: І.Қызығушылықты ояту»

Қаныш Сәтбаевтың портреті көрсетіліді.

-         Осы ұлы тұлға туралы не білеміз?

ІІ Миға шабуыл

1. Сұраққа жауап береді. Кестенің бірінші бағанын толтырады.Оқушылар Қ.Сәтбаев туралы білетіндерін бірінші бағанға жазады.

«БББ» стратегиясы.

Эпиграфы: «Жері байдың – елі бай»
Балалар, бүгінгі сабақтың эпиграфын «Жері байдың - елі бай» деп тегін алып отырған жоқпын. Өздерің білесіңдер, жердің бізге берері мол , ал осы байлықты алу үшін көп тер төгу керек. Осындай өз елі , оның болашағы үшін аянбай еңбек еткен, өз өмірін ғылымға арнаған адамдардың бірі - Қаныш Имантайұлы Сәтбаев.

2.Қ.Сәтбаев туралы бейнежазба көрсетіледі.

3.Тыңдалым әдісі.а)Мәтінді аудио таспадан тыңдайды.

б)Жаңа сөздермен жұмыс.  Оқушыларға жаңа сөздерді таныстырып,сол сөздердің омонимін,антонимін айтқызып,сөздік дәптерлеріне жазғызу.

Жааңа сөздер:
Тағайындалу – назначаться
Жаратылыстану – естествознание,природоведение
Геологиялық-барлау – геологическая разведка
Марапатталу – быть награжденным
Ғұлама – мудрец, признанный ученый
Көз жұму (қайтыс болу) – закрыть глаза, т.е. умереть

4.«Кластер» стратегиясы.Мұқият қарайды. Бейнежазбада айтылған мәліметтер және тыңдаған мәтініндегі ақпараттар бойынша, «кластер» толтырады.

Қ.Сәтбаев

5.Тест. Оқушылар тыңдаған мәтіндері бойынша тест сұрақтарына жауап береді.

IV. Білімдерін бекіту:
2- тапсырма , жұптық жұмыс.Көп нүктенің орнына керекті сөздер мен сөз тіркестерін жазу. (жаттығу жазылған парақшалар таратылады, жазып болған соң ,бірін-бірі үлгі бойынша тексереді,қателерін түзетіп,мұғалімге береді,бір оқушы дұрыс жауабын оқиды)
1.Ауыл мектебінде арабша ... танып, араб ... үйреніп, парсы, түркі әдебиетінің ... танысады.2. Институтты бітіргеннен ... Қ.И. Сәтбаев өзінің ... Қазақстанына оралып, бүкіл ...геологияны ... және туған өлкесінің минералдық ... базасын жасауға арнады. 3.1912 жылы Қаныш Павлодар ... екі кластық орыс-қазақ ... түсіп, бұл мектептің ... жұлдызы болып көрінеді. 4.Біраз ... кейін Қаныш комиссия алдында ... тапсырып, Томскідегі технология ... түседі.
4-тапсырма. Тақтамен жұмыс. Көп нүктенің орнына тиісті тәуелдік жалғауларын жазу.
1.Қаныштың әке ... Имантай бір ауылға би, ата ... Сәтбай қажы болған. 2. Имантай би бала ... н кітап оқуға және ән-жырға баулыды. 3. Қаныш бала кез ... нен Румидің, Науаидың өлеңдер ... н жатқа білді. 4. Бала кез ... нен алғыр, зерек болған Қаныш ауыл молда ... ның да, ауылдық орыс-қазақ мектеб ... нің де , Павлодар қала ... ндағы екі кластық училищенің де, Семейдегі оқытушылар семинария ... ның да оқу ...н жақсы оқыды.
3- тапсырма. Сөйлемдерді аяқтау.
1. Қаныш Сәтбаев бала ... .
2.Алты жасынан ... .
3.Ауыл мектебінде арабша ... .
4.Парсы, түркі ... .
5.Қаныш Павлодар қаласындағы екі кластық орыс-қазақ мектебінің ... .
6. Абай мен орыс ақындарының ... .
7.1918-1919 дары Қаныш Семей қаласындағы екі жылдық ... .
8.Біраз дайындықтан кейін Қаныш комиссия алдында ... .
9.Екінші курстан кейін ... .
10.Институтты бітіргеннен кейін Қ.И. Сәтбаев өзінің ... .
11.Еңбек жолын Атбасар түсті ... .
12.Ол 640-тан ... .
V. Сабақты қорытындылау:
- Бүгін сабақта не білдік?
- Қаныш Сәтбаев кім? (Сызба сызады) . Осы сабақ бойынша білгендерін екінші бағанға толтырады. Үшінші бағанға қандай мәлімет білгілері келетіндерін жазады.

1. Сонымен,бүгінгі сабақты қорыта келе, Қаныш Имантайұлы Сәтбаев тек қана геология саласында ғана емес , оның әдебиетке де қатысы бар екенін білдіңдер.Оған дәлел оның жазған «Ер Едіге», «Обаған», «Қазақстанның ұлт театры туралы», «Том қаласындағы ұлттар кеші», т. б. шығармалары дәлел. «Алгебра оқулығына» қосқан 220 терминдері арқылы да оның нағыз сөз атасы болғандығын түсінеміз.
   VI. Бағалау
   VII. Үй тапсырмасын беру: 1.Мәтіннің мазмұнын айту

2. Ғаламтордан «БББ» стратегиясының үшінші бағанына жазған сұрақтары бойынша мәліметтер жинап келеді.