Саба?ты? та?ырыбы: Есімдік туралы т?сінік. Жіктеу есімдігі. Саба?ты? ма?саты:
а) білімділік: о?ушылар?а есімдік туралы т?сінік, жіктеу есімдігі туралы толы? т?рде м?лімет бере отырып оларды? ой-пікірін ?алыптастыру.
?) дамытушылы?: ой-?рісін, ойлау белсенділігін, с?йлеу шеберлігін, тіл м?дениетін дамыту, с?здік ?орын молайту.
б) т?рбиелік; елін, жерін, Отанын ?адірлеуге, адамгершілікке, адалды??а, е?бекс?йгіштікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: ?алыпты саба?.
Саба?ты? ?дісі: т?сіндіру, суреттеу, салыстыру, с?ра?-жауап, с?здікпен ж?мыс, ба?алау, бекіту, ?орытындылау.
Саба?ты? к?рнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе ?а?аздары, тірек сызбалар.
Саба?ты? формалары: жеке баламен, топпен, сынып ?жымымен ж?мыс ж?ргізу.
Саба?ты? типтері: ?йымдастыру кезе?і, ?й тапсырмасын с?рау, жа?а саба?ты т?сіндіру, ?орытындылау, ба?алау.
Саба?ты? барысы:
а) ?йымдастыру кезе?і.
- С?лемдесу.
- Кезекші м?лімдемесі.
З.Журнал бойынша т?гендеу.
4.Жа?а саба??а дайынды?.
?) ?й тапсырмасын с?рау.
- ?ткен саба?та ?тілген ережені с?рау.
- Жатты?у ж?мысыны? орындалу барысын д?птерлерінен тексеру.
- О?ушыларды? берген жауаптарына ?арай білімдерін ба?алау.
б) Жа?а саба?ты т?сіндіру.
Б?гінгі жа?а саба?та о?ушылар?а «Есімдік туралы т?сінік. Жіктеу есімдігі» та?ырыбы жайлы т?сіндіремін.
Есімдіктер есім с?здерді? (зат есім, жэне сын есім, сан есім) атын да, белгісін де, санын да атамай, тек соларды н?с?ап, ме?зеп к?рсетеді де, соларды? орнына ?олданылады. Сонды?тан да кейде есімдіктерді орынбасар с?здер деп те атайды.
Есімдіктер ма?ынасына ?арай жеті топ?а б?лінеді: жіктеу есімдігі, сілтеу есімдігі, с?рау есімдігі, ?здік есімдігі, жалпылау есімдігі, болымсызды? есімдігі ж?не белгісіздік есімдігі.
1.Жіктеу есімдігі
Белгілі бір затты? ??ыммен байланысты ?олданылатын есімдікті? т?рі жіктеу есімдігі
деп аталады. Жіктеу есімдіктері мен, сен, ол, біз, біздер, сендер, сіздер, олар. Жіктеу
есімдіктеріні? ?ш жа?ы ж?не жекеше, к?пше т?рі бар. Олар мынадай:
Жа? Жекеше т?рі К?пше т?рі
I
мен
біз, біздер
II
сен (анайы)
сендер (анайы)
сіз (сыпайы)
сіздер (сыпайы)
II
ол
олар
Бірінші жа?—айтушы, с?йлеуші жа?, екінші жа?—ты?даушы жа?. Б?лар—адам?а байланысты атаулар, сонды?тан кім? Деген с?ра??а жауап береді. ?шінші жа?—б?где жа?. Ол адам?а, адамнан бас?а да заттар?а байланысты бола береді. Сонды?тан кім? немесе не? деген с?ра?тар?а жауап береді. Мысалы: Ол (кім?)—о?ы?ан азамат. Ол (не?) -биік тау, т.б.
Міне, осылайша жа?а саба?ты т?сіндіріп бол?ан со? жатты?у ж?мыстарын орындатамын. Ал?аш?ы орындалатын тапсырма: 192-жатты?у ж?мысыны? орындалу шартын т?сіндіремін: М?тінді м?нерлеп о?ы?дар. С?йлемдегі есімдіктер ?андай с?здерді? орнына ж?мсалып т?р?анын айты?дар.
Келесі тапсырманы ауызша т?рде орындатамын: 193-жатты?у ж?мысыны? орындалу шарты т?мендегідей: С?йлемдерді о?ып, жіктеу есімдігін табы?дар.
Келесі тапсырма: 194-жатты?у ж?мысыны? орындалу шарты мынадай: М?тінді о?ып шы?ып, ат ?ойы?дар. Жіктеу есімдіктерін теріп жазы?дар, ?ай септікте т?р?анын к?рсеті?дер
Осы жатты?у ж?мысын орындап бол?ан со? ?осымша тапсырма беремін. М?тін маз-м?нын ?лгі ете отырып, бейбіт к?ндегі т?уелсіз елді? ?ланы ретінде ?з ойлары?ды жазы?дар.
Саба?ты? ?орытындысы:
1. С?ра? ?ою ар?ылы жа?а саба?ты ?орытындылаймын.
- О?ушыларды? берген жауаптарына ?арай білімдерін ба?алаймын.