Түсінік хат
Өзектілігі: Мектепке енгізілетін өзгеріс орасан зор адамдар ресурсын және уақытты қажет етеді. Ол мектептің алдына ұзақ мерзімдік міндет қояды. Демек, бүкіл мектеп деңгейіндегі өзгерістің табысқа жетуі сол мектеп ішінен күш жұмылдырғанда ғана іске асады. Бүкіл өзгеріс процесінде әр қатысушының өзіндік билігі болуы керек, және өзгеріс мектеп директоры мен мұғалімдері, оқушылар мен ата-аналар қатыса отырып, бірлесе істелетін процесс болуы керек. Өзгеру процесіне қатысқан әр субъект бірігіп жұмыс істейді және тұрақты түрде формальды қолдауға ие болып отырулары керек. Соңда, ата-аналар мектептің білім беру саясатының субъектілеріне айналу үшін мектеп директоры, педагогикалық ұжым өздерінің жұмысын қалай құрастыру (жүргізу) қажет?
Жаңашылдығы: Табысты мектепке жету үшін ата-ананы мектепке серіктес ретінде тарту маңызды фактор болып табылады. Өзгеріс жолындағы іс-әрекет жүйелі, әрі жақсы ұйымдастырылған, теория жүзінде дәлелденетіндей, әрі қолданбалы және ыңғайлы болуы керек[2]. Осы мәселені шешуде ұсынылып отырған жолдарының бірі, ата-аналарды мектепке серіктес ретінде сыныпты бақылау тәжірибесіне «сыншы дос» ретінде қатыстыру.
Мақсаты: Табысты тұлғаны тәрбиелеуде отбасымен мектеп арасында жүйелі қарым-қатынас құру қажет.
Міндеттері:
- Бірлескен бақылау, зерттеу жұмыстары арқылы ата-аналарды серіктестікке тарту.
- Сапалы тұлғаны қалыптастыруда отбасы, мектеп, оқушы арасында жауапкершілікті бөлісу.
- Зерттеу нәтижелерін назарда ұстау арқылы прогреске қол жеткізу
- Мектептің білім беру процесіне ата-аналардың субъект ретінде белсенді қатысуына әрекетесу
- Ынтымақтастық мәдениетін құру.
Ата-аналармен конструктивті өзара әрекетте болуға педагогтардың ата-аналармен қарым-қатынасында келесі ережелер негізге алынуы тиіс:
- Ата-аналарға түсінікті тілде сөйлеу – арнайы терминологияны қолданбау арқылы;
- Нақты болу, қойылған сұрақтарға толыққанды жауап беру;
- Белсенді болу, ата-ананың бастауынсыз - ақ онымен диалогты өзі бастау: ата-аналар педагогтан интервью алмауы тиіс;
- Үйретуден, ақыл айтушылықтан, өр көкіректіктен бас тартып, серіктестік тұрғысында сөйлесу.
Сыныпты бақылау тәжірибесінің мектепте өткізген кезеңдері
І кезең - 2017 жылдың 20- 25 қараша аралығы
ІІ кезең - 2018 жылдың 12- 16 ақпан аралығы
ІІІ кезең - 2018 жылдың 7 – 14 сәуір аралығы
Практикалық маңыздылығы.
СЫНЫПТЫ БАҚЫЛАУ ТӘЖІРИБЕСІ
І кезең
Зерттеу алдындағы сұрақтар:
1. Бірлескен сыныпты бақылау тәжірибесі арқылы оқушылардың, ата-аналардың, мұғалімдердің жауапкершілігін арттыруға болады ма?
2. Оқушылардың білім сапасының көтерілуіне әсері бола ма?
3. Мектеп педагогтарының тәжірибесін жетілдіруге қалай әсер етеді?
Мақсаты: оқушының оқуға деген ынтасына кері әсер етеін факторларды анықтау.
Белгіленген мақсатқа жету үшін келесі міндеттер алға қойылды:
- Оқушының сабақ барысындағы іс-әрекетін бақылау;
- Оқушылардың пәнге деген қызығушылығын анықтау;
- Сыныптағы оқушылардың сабақ үстіндегі қарым-қатынасын бақылау;
- Оқушының өзін-өзі дамыту дағдысын қалыптастырудағы әрекеттерін бақылау;
- Сабақ үдерісіндегі бағалаудың тиімділігін анықтау;
- Оқушының кері байланыс берудегі әрекетін бақылау.
Сыныпты бақылау тәжірибесі 2017 жылдың 20- 25 қараша аралығы белгіленді. Бірлескен зерттеу барысында барлығы 1-11 сыныптар бойынша 567 ата-ана сабаққа қатысты қатысты.
Ата-аналарға сабақты бақылау парақтары ұсынылып, кері байланыс алынды.
«Сыныпты бақылау» тәжірибесінің І кезеңі ата-аналар тарапынан оқушыларға берілген «кері байланыс»
| Жақсы жақтары | Кедергілер |
| Сабақта өзін –өзі жақсы ұстайды | Балам қысылып ойын еркін жеткізе алмады. |
| Мұғалімді және өзге оқушыларды тыңдай біледі | Баламның әдебиеттік оқуда мазмұндауы төмен екенін байқадым |
| Тапсырманы топта да жұптық жұмыстарда да, жеке тапсырмаларды орындауда белсенділігі өте жақсы. | Менің байқағаным өз баламның басқа балаларға қарағанда есеп шығаруы төмен екен |
| Сабаққа кері байланыс жасай алады. | Үндемей (сабаққа аралсапай) отыратын балалар бар |
| Мен өз баламның білім деңгейін басқа балалармен салыстырдым. | Мәтінмен берілген есепті толық түсіне оқымайды, сол себепті де дұрыс шығара алмайтынына көз жеткіздім. |
СЫНЫПТЫ БАҚЫЛАУ ТӘЖІРИБЕСІНІҢ БІРІНШІ ЦИКЛІНІҢ НӘТИЖЕЛЕРІ ҚАНДАЙ БОЛДЫ?
Сабақтарды бақылау циклі І кезең аяқталғаннан кейін «Ата-ана мен бала: идеал мен шындық» тақырыбында дөңгелек үстел өткізіліп, ата-аналар ашық алаңда сындарлы диалогқа тартылды. Бұның мақсаты сындарлы кері байланыс беру арқылы озық тәжірибелерді анықтау, тәжірибені жетілдіру үшін идеялар ұсыну және пікір алмасу, даму аймақтарын белгілеу болып табылды.
Ата-аналар гимназия ұжымыммен бірлесе отырып келесі жұмыстарды жүргізуге ұсыныстар білдірді:
- Серіктестігі арқылы «Оқырман бұрышы» ұйымдастырылу;
- Оқушылардың логикалық ойлау дағдысын дамыту бағытында жұмыстар жүргізу.
Ата-аналардың ұсыныстарын негізге ала отырып гимназияда «Оқырман бұрышы», «Отбасы клубы» ашылып, жұмыс жасап жатыр.
СЫНЫПТЫ БАҚЫЛАУ ТӘЖІРИБЕСІ
ІІ кезең
2017-2018 оқу жылының ақпан айының 12-16 аралығында «Сыныпты бақылау тәжірибесі» атты ашық есік апталығының ІІ кезеңі өтті.
Зерттеу алдындағы сұрақтар:
1. Бірлескен зерттеу арқылы оқушының өзін-өзі дамыту дағдысын арттыруға болады ма?
2. Ата-ана мен мектеп серіктестігінің жұмысы баланың даралығын ашу, оның айқындауына, дамуына, тұрақтануына қалай әсер етеді?
Күтілетін нәтиже:
- Оқушының іс-әрекетін бақылау арқылы оқу белсенділігіне әсер ететін факторлар анықталады;
- Оқушылардың қызығушылық танытатын пәндері анықталады;
- Бақылау барысында сыныптағы оқушылардың сабақ үстіндегі қарым-қатынасының жағымды, жағымсыз жақтары анықталады;
- ЖББМ-ғы оқушыларға қажет дағдыларды қалыптастырудағы кедергілер анықталады;
- ЖББМ-ғы бағалаудағы қиындықтар анықталады;
- Мұғалім тәжірибесіндегі оқыту тәсілдерінің тиімділігі анықталады;
- Оқу мен оқытудағы кедергілерді жою жолдары ұсынылады.
ІІ кезең бойынша сабаққа қатысқан ата-аналардың бақылау парақтарын талдау қорытындысы
Барлығы 1-11 сыныптардан 306 ата – ана қатысты
СЫНЫПТЫ БАҚЫЛАУ ТӘЖІРИБЕСІ ІІ КЕЗЕҢ ҚОРЫТЫНДЫСЫ
1-11 сыныптар бойынша сабақтарға 306 ата-ана қатысты.
ІІ кезең қорытындысы бойынша «Сыныпты бақылау тәжірибесінен кейінгі талдау» тақырыбында ашық-сұхбат өтті.
Ашық-сұхбат барысында ата-аналар тарапынан мынадай ұсыныстар болды.
1.«Отбасымдағы бір күнім» деген тақырыпта видеоролик түсіріп, сынып сағаттарында көрсетілсе. Соның нәтижесінде сыныптар арасындағы мектепішілік сайысқа жіберілсе.
2. «Қайырымды іс- отбасынан бір ағаш» мектеп жанына ағаш көшеттерін отырғызып, аллея жасау.
3. «Қаладағы мәдени орындарға саяхат» атты фотосурет көрмесін ұйымдастыру.
