Табиғат 6 сынып

Мектеп:  Көктөбе жалпы орта білім беретін мектеп                                                      Мұғалім: Дюсенбаева Шынар Акановна

Пән:  Өзін – өзі  тану

Сынып: 6

Тақырыбы:   Табиғат

Құндылық:  Қиянат  жасамау

Қасиет: сүйіспеншілік,  қамқорлық,  мейірімділік.

Мақсаты: оқушыларға  табиғатқа  қиянат  жасамау  құндылығын  ұғындыру  арқылы  туған  жердің  табиғаты  туралы  білімдерін  толықтыру,  мәнін  ашу

Міндеттері:

-ойлау , есте  сақтау, көру  қабілеттерін  дамыту;

-туған  жер  табиғатының сұлулығын  сезіне  білуге  баулу;

-табиғатқа  қиянат  жасамауға  тәрбиелей  отырып,  елі  мен  жеріне  сүйіспеншілік  көзқарасын  арттыру.

Ресурстар: слайд,  үлестірме  қима- қағаздар.

Пәнаралық  байланыс: әдебиет,  биология,  география.

Сабақтың  барысы:

І. Ұйымдастыру  кезеңі

Оқушылардан  «5 -Т» ережесін  еске  түсіру:  талап, тәртіп, тыныштық,  тазалық, татулық.

Тыныштық  сәті:  «Орманға  ойша  серуен» Арқаңызды тік ұстап отырыңыз. Көзіңізді жұмып, терең тыныс алыңыз. Әрбір тыныс алған сайын неғұрлым көбірек босаңсып, сабырлы болуға тырысыңыз. Қазір біз орманға серуенге шығамыз. Өзіңіздің сынып есігіне қарай беттеп, есікті ашқаныңызды, дәлізбен өтіп, далаға шыққаныңызды елестетіңіз. Таза ауаны жұтып, шашыңызды желбіреткен желдің лебін және бетіңізді сәл-пәл қыздырған күн сәулесін сезініңіз. Орманға қарай жүре бастаңыз. Келе жатқанда абай болыңыз, жәндіктерді басып кетпеңіз. Бір минут тоқтап айналаға көз салыңыз. Табиғаттың әсемдігі мен балғындығын сезініңіз. Гүлдердің біріне жақындап, еңкейіп, оның нәзіктігі мен жұқалығына зейін салыңыз. Оны иіскеңіз және хош иісін жұтыңыз. Айналадағы бар нәрсені бақылап, ары қарай жүре беріңіз. Гүлдер, гүлдер мен ағаштардың иісі, құстардың дауысы және жәндіктердің ызыңы. Орманға ендей түсіңіз,  қараңызшы, ағаштар биіктей әрі қалыңдай түсті. Жарық пен көлеңкенің ойынын қызықтаңыз, жапырақтардың сыбдырын тыңдаңыз. Біз өзімізді орманда бақытты әрі қауіпсіз сезінеміз. Алаңқайға шығып, осында бірнеше минут демалыңыз. Түбіне барып отырғыңыз келетін ағашты таңдаңыз. Ағашқа жақындаңыз да оны діңінен құшақтаңыз. Оның қуаттылығын сезініңіз, ондағы өмір қуатын сезінуге және ұғынуға тырысыңыз. Енді оның діңіне арқаңызды сүйеп отырыңыз. Көзіңізді жұмыңыз, терең тыныс алыңыз және қоршаған айналаның жым-жырт тыныштығына  көңіл бөліңіз. (Осы жерде мұғалім 1-2 минут үзіліс жасауына болады).

Бізге қалайша жеңіл әрі тыныш және бақытты сезіну қандай. Табиғат неткен ғажап, оны қалайша сүйетінімізді бен қадірлейтінімізді, бірде бір тірі жәндікке зиян тигізбес үшін қамқорлық жасауды түсінеміз. Сіздің өз ағашыңыз бар екенін және кез келген уақытта  оған келе алатыныңызды есте ұстаңыз. Ал қазір мектепке қайтуға дайындалыңыз. Орныңыздан тұрып, айналаға тағы бір көз қырын салыңыз. Келген жолыңызбен кері қайтыңыз, жолыңыздағы жәндіктерді басып кетпеңіз. Міне, мектептің алдына да келдік. Айналаңызға тағы бір қараңыз, таза ауаны терең жұтыңыз, есікті ашып, өз орныңызға қайтып келіңіз. Осы жым-жырттық, тыныштық, қанағат сезімін өзіңізде сақтаңыз. Көзіңізді ашып, күлімсіреңіз!

ІІ Үй  тапсырмасын  тексеру:

Сұрақ жауап арқылы

ІІІ.  Дәйексөз:

«Таза  болса  табиғат,  аман  болар  адамзат»  Ф.  Оңғарсынова

-Дәйексөздің  мағынасын  қалай  түсінеміз?

-Табиғат  тазалығы,  адамзаттың  амандығы  дегенді  қалай  түсінеміз?

Дәйексөзді  1-2 рет  хормен  қайталап,  дәптерлеріне  жазғызу.

ІV  Мұғалімнің  сыйы;  «Екі  түп  алма  ағашы»  аңыз  әңгімені  оқу,  талдау.                                                  

         Бір  бағбанның  қолына екі  түп алма  ағашының  көшеті  түседі.  Бағбан  әлгі  көшеттерден  өздерін  қай  жерге  отырғызғанын  қалайтындықтарын  сұрайды.  Сонда  біріншісі:

   -Мені  көлеңке  емес,  үнемі  күннің  көзі  түсіп,  су  тиіп, елдің  көз  алдында  болатын  жерге  отырғызыңыз.  Және  жиі  қопсытып,  қарап  тұрғаныңызды  қалаймын, - дейді.  Ал  екіншісі  болса:

           -Маған  бәрібір,  сіздің  онсыз  да  бақта  басқа  шаруаларыңыз  жеткілікті,  сондықтан  мені  қай  жерге,  қандай  орынға  отырғызсаңыз  да  өзіңіздің  қалауыңыз  білсін.  Күн  түсіп,  не  түспеуі  де  міндетті  емес.  Орын  болмаса,  басқа  алма  ағаштарының  қасына  еге  салыңыз, - дейді.

         Бағбан  оларды  өз  тілектеріне  сай  отырғызды.  Бірінші  түп  алма  ағашы  тез  бой  көтеріп,  жайқалып  күн  астында  құлпырып  өсе   бастайды.  Бағбан  күнде  оны  суарып,  түбін  қопсытып  жүреді.  Өсе  келе  ол  керемет  жеміс  береді. Жан – жағына  төгіле  пісіп,  көздің  жауын  алады. Көрген  адамдар  оған  таң – тамаша  еді.  Екінші  түп  алма  ағашы  болса,  сол  күйінде  баяу өсіп, берген  жемісін  құрт  басып  кетеді. Адамдар  да  оған  аса  мән  беріп  қарай  бермейді.

Талқылау  сұрақтары:

-Балалар,  әңгіме  не   туралы  болды?

-Бағбанның  сұрағына  қай  алма  ағашы  дұрыс  жауап  берді  деп  ойлайсыңдар?

-Екінші  алма  ағашы  неліктен  жеміс  бермеді?

V  Шығармашылық  жұмыс:

І топ: Күзгі табиғат. Сурет салу

ІІ топ Күз кереметі Өлең шығару

Қорытынды: Адамдардың  табиғатсыз  күні  жоқ.  Туған  жер  табиғаты – халқымыздың  ұлттық  мақтанышы.  Сондықтан оны  қорғауымыз  керек.

VI.  Топпен  ән  айту:

«Атамекен» әнді  хормен  айту.

VII. Үйге  тапсырма

-Табиғат  туралы  сөз жұмбақ құрастыру, мақал-мәтел

VIII. Соңғы  тыныштық  сәті.  Баяу  әуен  қойылады.

          -Көзімізді   жұмып,  еркін   жайғасайық.  Енді,  бүгінгі   өткен   сабағымыздан  нені   түсіндік, қандай  жақсы  нәрселерді үйрендік, өзімізге  нені алдық  сол  жөнінде  ойланайық.  Осының  барлығын  жүрегімізге  салып,  көкейімізге  түйіп  алайық. Жайлап,  көздеріңізді  ашуға   болады.  Бүгінгі  керемет  сабақ  үшін  сіздерге  көп  рахмет!

-Көзімізді   жұмып, еркін жайғасайық. Енді, бүгінгі өткен  сабағымыздан  нені  түсіндік,  қандай  жақсы  нәрселерді  үйренді,  өзімізге  нені  алдық  сол  жөнінде  ойланайық.  Осының  барлығын   жүрегімізге  салып,  көкейімізге  түйіп  алайық.  Жайлап,  көздеріңізді  ашуға   болады.  Рахмет.