Экологиялы? ???ы? негіздері

Үй тапсырмасын қайталау: Отбасылық құқық негіздері

Отбасылық өмірдің негізгі ережелері постер құру

Некеге тұру үшін не қажет?

Жастарды некеге тұруға дайындауды қалай жүзеге асыру қерек?

Жақсы жұбайлар мен ата-ана болу үшін жастардың бойында қандай қасиеттер болу керек ?

Қандай жағдайларда отбасы сақталады:

/ойланып көрейік/

Некеге 20 жастан асқанда тұрғандар

Отбасы сақталады:

Екеуі де толық отбасында тәрбиеленсе

Некеге тұрар алждында ұзақ дос болса

Материалдық тұрғыда қамтамасыз етілген, бірдей деңгейде білімдері бар

Жақсы жұмыс пен тұрақты табыстары бар

Кіші қалада тұратындар

Бұрын некеде болмағандар және басқа балалары жоқтар

Дінге бет бұрғандар

Жас алшақтығы аз, қызығушылықтары бірдей жастар.

Экологиялық құқық негіздері

10 сынып Адам.Қоғам

Сабитова А.Б.

“ ҚР Экологиялық Кодексі” Қазақстан Республикасының 2007 жылғы 9 қаңтардағы N 212 Кодексі

326 бап 9 бөлімнен тұрады.

• Экологиялық құқық – табиғи ресурстарды пайдалану мен қорғауға байланысты қатынастарды реттейтін құқықтық сана.
• Экологиялық сауықтыру, табиғи ресурстарды тиімді пайдалану және қорғауды қамтамасыз ететін өкілетті органдар мен қызметтер құрылған.

ҚР Конституциясы 6, 31, 38 баптар

6-бап

1. Қазақстан Республикасында мемлекеттік меншік пен жеке меншік танылады және бірдей қорғалады.

2. Меншік міндет жүктейді, оны пайдалану сонымен қатар қоғам игілігіне де қызмет етуге тиіс

. Меншік субъектілері мен объектілері, меншік иелерінің өз құқықтарын жүзеге асыру көлемі мен шектері, оларды қорғау кепілдіктері заңмен белгіленеді.

3. Жер және оның қойнауы, су көздері, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, басқа да табиғи ресурстар мемлекет меншігінде болады. Жер, сондай-ақ заңда белгіленген негіздерде, шарттар мен шектерде жеке меншікте де болуы мүмкін.

31-бап

1. Мемлекет адамның өмір сүруі мен денсаулығына қолайлы айналадағы ортаны қорғауды мақсат етіп қояды.

2. Адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін деректер мен жағдаяттарды лауазымды адамдардың жасыруы заңға сәйкес жауапкершілікке әкеп соғады.

38-бап

Қазақстан Республикасының азаматтары табиғатты сақтауға және табиғат байлықтарына ұқыпты қарауға міндетті ..

Экологиялық құқықпен қорғалатын негізгі нысандар

• Жер, су, жануарлар және өсімдіктер әлемі, атмосфералық ауа және басқа нысандар экологиялық құқықпен қорғалады.

Жеке тұлғалардың экологиялық құқығы:

• Өздерінің өмірі мен денсаулығына қолайлы қоршаған ортаға;
• Қоршаған ортаны қорғау мен сауықтыру жөніндегі шараларды жүзеге асыруға;
• Қоршаған ортаны қорғау қоғамдық бірлестіктері мен қорларын құруға;
• ҚР заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік органдардың қоршаған ортаға қатысты мәселелер бойынша шешімдер қабылдау процесіне қатысуға;
• ҚР заңнамасына сәйкес қоршаған ортаны қорғау саласындағы жиналыстарға, митингтерге, шерулер мен демонстрацияларға, референдумдарға қатысуға;
• Толық және дұрыс экологиялық ақпарат алуға;
• Экологиялық құқық бұзылғанда сотқа талап-арыз беруге құқылы.

Жеке тұлғалардың экологиялық міндеттері

• Қоршаған ортаны сақтауға, табиғи ресурстарға ұқыпты қарауға;
• Экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған шараларды іске асыруға жәрдемдесуге;
• Өз кінәсінен экологиялық қауіпсіздікке төнуі мүмкін қатерді болдырмауға;
• Өз қызметін ҚР экологиялық заңнамасына сәйкес жүзеге асыруға міндетті.

Экологиялық құқықбұзушылық үшін жауапкершілік

• ҚР экологиялық заңнамасын мүліктік жауапкершілікке әкеп соғатын бұзушылық;
• Қоршаған ортаны қорғау, табиғи ресурстарды пайдалану саласындағы әкімшілік құқықбұзушылықтар;
• Экологиялық қылмыстар жатады .

Қазақстанның табиғи ортасы әралуан. Республиканың негізгі аумағын жазық далалар, жартылай шөлдер және шөлдер алып жатыр. Каспий, Арал, Балхаш, Зайсан, Алакөл секілді қайталанбас ішкі құрлықтық көлдер мен теңіздер бар. Алайда, адамның табиғатқа араласуы табиғи ортаны бұзды .

40 жыл бойы тың және тыңайған жерді игеру кезінде жел және су эрозиясынан 1,2 млрд.тонна гумус жойылды. ҚР территориясының 60 % жуығы шөлді аймақтарға айналған.

Бір ғасырдың ішінде Арал теңізінің аумағы 2 есе қысқарды. .

• Интенсивті ауыл шаруашылығын игеру барысында және суды дұрыс пайдаланбасдың әсерінен Іле, Сырдария өзендер суының тарылуына әкеп соқтырды.

• Балхаш көлін тура осындай тағдыр күтіп тұр. Жан басын сумен қамту бойынша ҚР ТМД елдері ішінде ең соңғы орынды иемденуде.

Жыл сайын жер бетінің су қабаттарына 200млн.тонна ластанған сулар ағызылады. Қазақстанда 20 млрд.т өнеркәсіп қалдықтары жинақталған. Соның ішінде 230 млн. тонн радиоактивті қалдықтар.Олан негізінен Караганды облысы - 29,4%, Шығыс Қазақстан - 25,7%, Қостанай - 17% и Павлодар- 14,6% облыстарында жинақталған.

• Атырау және Маңғыстау облыстарындағы мұнай мен газ салаларындағы технологияның ескілігі авариялар алып келуде: ластанған аумақ көлемі- 194 мың. га, ал төгілген мұнай көлемі - 5 млн. т . құрайды. Каспийде су деңгейінің көтерілуіне байланысты мұнай өндіретін 200 скважина су астында қалса, 10 жыл ішінде балық аулау кәсібі 10 есе қысқарған .