"жал?ы мен жалпы есімдіктер"

П?ні

?аза? тілі

Сыныбы

2 сынып

Та?ырыбы

Зат есім

??зыреттілікке жеткізетін саба?ты? ма?сат-міндеттері

А) А?паратты? ??зыреттілік

?)Коммуникативтік ??зыреттілік

Б)Проблеманы шешу ??зыреттілігі

Зат есім туралы т?сінік беру.

Саба? барысында о?ушылармен жатты?улар жасау ар?ылы, ізгі ойларын дамыту

Жатты?улардан зат есімдерді тап?ызу ар?ылы о?ушыларды? ойлау ?абілеттерін арттыру.

Саба?ты? типі

аралас

Саба?та ?олданылатын технологиялар

ынтыма?тасты?, ізгілендіру

Саба?ты? ?дісі

с?здік, практикалы?

П?наралы? байланыс

?дебиеттік о?у, д?ниетану

О?ыту ??ралдары

о?улы?

Саба?ты? барысы

М??алімні? ?ызметі

О?ушыны? ?ызметі

К?тілетін н?тиже

I?йымдастыру б?лімі

Амандасу; танысу; т?гендеу

Амандасу; танысу; кезекшілік ?ызметін ат?ару

Саба??а даярлы? ?йымдастырып, о?ушыларды? зейінін аудару;

II?й тапсырмасын тексеру

?йге берілген жатты?уды орындарынан бір-бірлеп д?птерлерінен тексеріп шы?амын

Д?птерлерін ашып ?ойып, орындарынан тексертеді

?й тапсырмасына дайынды? де?гейлері аны?талады

III ?ткен материалды ?айталау ар?ылы жа?а материалды ?абылдау?а дайынды?;

- О?ушылар біз алды??ы саба? ?андай та?ырып ?тіп едік?

- ?анеки, зат есімні? ережесін айтайы?

- Жарайсы?дар! Ендеше, зат есімні? с?ра?тарын кім біледі?

?те жа?сы! Жарайсы?дар!

- Зат есім

- Затты? атын білдіретін с?здерді зат есім дейміз

- кім? кімдер? не? нелер?

Ережені с?рау ар?ылы ?ткен та?ырып бойынша ал?ан білімдері пысы?талады.

IV Жа?а материалды т?сіндіру

1-жатты?у

2- жатты?у

3- жатты?у

Сергіту с?ті

- О?ушылар енді барлы?ымыз к?нні? жадын жазамыз. Б?гін жа?а та?ырып бастаймыз. Барлы?ымыз жазып ?оямыз. Жал?ы есім мен жалпы есім.

О?ушылар барлы?ымыз ?здері?ізді? ?нататын есімдері?ді, с?йіп о?итын газет – журналдарынды, с?йікті ?ншілерінді атай ?ойындаршы.

Міне осыларды? барлы?ы жал?ы есім болып табылады.

Жалпы зат есім жал?ы ж?не жалпы болып екіге б?лінеді.

Жал?ы есімге кісіні? аты ж?ні, жер-су аттары, жан-жануарлар?а ?ойыл?ан атаулар жатады. Жал?ы есімдер бас ?ріппен жазылады. Мысалы: Астана, Айг?л, А?тау, ??лагер, А?т?с т.б

Ал жал?ы есімдерден бас?а зат есімдерді жалпы есім дейміз. Жалпы есімдер кіші ?ріппен жазылады. О?ан мысал, о?ушы,кітап, ?арбыз, ара.

Та?ырып т?сінікті ме?

С?ра?тары?ыз бар ма?

Ал енді о?улы??а назар аударайы?. Барлы?ымыз 1 – жатты?у?а ?араймыз. (Ауызша орындалады)

?ле?ді м?нерлеп о?ы. Адам аттарын тауып, с?ра? ?ой. Олар ?андай ?ріппен жазыл?ан?

- Батырларды аташы,-

Деді Бекке атасы.

Сосын сайрай ж?нелді:

- Тал?ат,

М?нш?к,

Т?леген,

Тар?ын,

?амбар,

?теген,

Н?ркен,

М?лік,

?абанбай,

Бауыржан мен Б?генбай.

Соны? б?рін ??п алып,

Атасы т?р ?уанып.

К.Ыбыраев

Ендеше келесі жатты?у?а назар аударайы?.М?тінді о?ы. Жал?ы есімдерді теріп жаз.

Ма??ыстау – м??айлы ??ір. Ол «Мы? ?ыстау» с?зінен шы??ан. Академик ?аныш С?тбаев б?л ??ірді «?й?ыда?ы ару?а» те?еген. М?нда ?ара?ия ойпаты бар. Ол м?хит де?гейінен 132 метрдей т?мен орналас?ан.

Орындап болса? келесі жатты?у?а ?арай ?ояйы?.

Алдымен кісі аттарын, содан со? жер – су аттарын жаз.

Т?ркістан, Алтынай, Сырдария, А?тау, Біржан, К?кшетау, Естай, ?ара?анды, А?ан, Алатау.

Орындап болса? барлы?ымыз орнымыздан т?рып, партамызды? жанына шы?айы?.

1) Б?бегім т?ршы

Беті?ді жушы,

Айна?а ?арашы

Шашы?ды тарашы.

2) Бала, бала, бала?ан

??не, ?айсы ала?ан?

Сауса?тары ?йбат

Былай-былай ойнат.

3) ?ол ?стасып т?рамыз,

Керегені ??рамыз

Уыктай боп иіліп,

Киіз ?йді ??рамыз.

Даптерлерін ашып, б?гінгі к?нні? жады мен жа?а та?ырыпты жазып ?ояды.

Есімдер: Айдана, Асем, Г?лназ, Айболат, Н?рд?улет.т.б.

Газет – журнал: Айг?лек, Балдыр?ан, Бала би, ?лан, М?лдір б?ла?.т.б.

?ншілер: Музарт, М.Беспаев, М.С?дуа?асова т.б.

Жа?а та?ырыпты ден ?ойып ты?дап, жалпы мен жал?ы есімдерді ажырату?а да?дыланады.

Ия

Жо?

Назар аударады, жатты?у?а ?арайды.

?ле?ді м?нерлеп о?ып, ?ле?ні? ішінен жал?ы есімді ?з беттерінше іздейді. Жал?ы есімдер мыналар: Тал?ат, М?нш?к, Т?леген, Тар?ын, ?амбар, ?теген, Н?ркен, М?лік, ?абанбай, Бауыржан мен Б?генбай

Жатты?у?а назар аударады, м?тінді о?иды.

Жал?ы есімдер: Ма??ыстау, Мы? ?ыстау, ?ара?ия, ?аныш С?тбаев

Келесі жатты?у?а дайындалады.

Алтынай, Біржан, Естай, А?ан, Т?ркістан, Сырдария, А?тау, К?кшетау, ?ара?анды, Алатау.

Барлы?ы орындарынан т?рып, партаны? шетіне шы?ады.

Жа?а материал ме?геріледі.

Адам аттарын бас ?ріппен жазылатынды?ы ескеріледі. Жатты?у негізінде ереже ?орытылады.

Жа?а саба?ты ?алай ме?гергендіктерін тексеру ар?ылы білімдерін жатты?тыру

Кісі аттарынан бас?а жер-су аттарыны? да жал?ы есімге жататынды?ы д?лелденеді.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"жал?ы мен жалпы есімдіктер"»

Пәні	Қазақ тілі
Сыныбы:	2б
Тақырыбы:	Жалқы есім және жалпы есім
Құзыреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері А) Ақпараттық құзыреттілік Ә) Коммуникативтік құзыреттілік Б) Проблеманы шешу құзыреттілігі	Жалқы есім және жалпы есім туралы түсінік беру. Ауызша, жазбаша тілде алған білімдерін жалқы есімнен жалпы есімді ажыратуын, сауатты жазуын қалыптастыру Жаттығулар мен тапсырмаларды өз бетінше орындауға дағдыландыру
Сабақтың типі	Аралас
Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар	ынтымақтастық, ізгілендіру
Сабақтың әдісі	сөздік, практикалық, көрнекілік
Пәнаралық байланыс	Әдебиеттік оқу, дүниетану
Оқыту құралдары	Оқулық, Қазақстан картасы, батырлардың портреттері
Сабақтың барысы	Мұғалімнің қызметі	Оқушының қызметі	Күтілетін нәтиже
I Ұйымдастыру бөлімі	Амандасу; Танысу; Түгендеу;	Амандасу; танысу; кезекшілік қызметін атқару	Сабаққа даярлық ұйымдастырып, оқушылардың зейінін сабаққа аудару;
II Үй тапсырмасын тексеру	Үйге берілген жаттығуды орындарынан бір-бірлеп сұрап, дәптерлерінен тексеріп шығамын	Дәптерлерін ашып қойып, орындарынан тексертеді	Үй тапсырмасына дайындық деңгейлері анықталады
III Өткен материалды қайталау арқылы жаңа материалды қабылдауға дайындық	- Оқушылар біз алдыңғы сабақ қандай тақырып өтіп едік? - қанеки, зат есімнің ережесін айтайық - Жарайсыңдар! Ендеше, зат есімнің сұрақтарын кім біледі? Өте жақсы! Жарайсыңдар! - Ендеше мысал келтірейік	- Зат есім - Заттың атын білдіретін сөздерді зат есім дейміз - кім? кімдер? не? Нелер? Ертегі,	Ережені сұрау арқылы өткен тақырып бойынша алған білімдері пысықталады.
IV Жаңа материалды түсіндіру 1-жаттығу 2- жаттығу 3- жаттығу Сергіту сәті 4 – жаттығу 5 - жаттығу	Яғни оқушылар біз бүгін зат есімнің екі түрімен танысамыз. Бүгінгі жаңа материалдың тақырыбы: Жалқы есім мен жалпы есім. - Оқушылар барлығымыз өздеріңіздің ұнататын есімдерді атай қойыныздаршы. - Мінекей осылардың барлығы жалқы есім болып табылады. Яғни зат есім жалқы және жалпы болып екіге бөлінеді. Жалқы есімге кісінің аты жөні, жер-су аттары, жан-жануарларға қойылған атаулар жатады. Жалқы есімдер бас әріппен жазылады. Мысалы: Астана, Айгүл, Ақтау, Құлагер, Ақтөс т.б Заттарды жалпылап атайтын сөздерді жалпы есім дейміз. Жалпы есімдер кіші әріппен жазылады. Оған мысал, оқушы, кітап, қарбыз, ара т.б жатады. Тақырып түсінікті ме? Сұрақтарыңыз бар ма? - Ал енді оқулыққа назар аударайық. Барлығымыз 1 – жаттығуға қараймыз. (Ауызша орындалады) - Өлеңді мәнерлеп оқы. Адам аттарын тауып, сұрақ қой. Олар қандай әріппен жазылған? - Батырларды аташы,- Деді Бекке атасы. Сосын сайрай жөнелді: - Талғат, Мәншүк, Төлеген, Тарғын, Қамбар, Өтеген, Нүркен, Мәлік, Қабанбай, Бауыржан мен Бөгенбай... Соның бәрін құп алып, Атасы тұр қуанып. К.Ыбыраев - Ендеше оқушылар өлеңде не туралы айтылған? - адам аттары қайсысы? - Олар қандай әріппен жазылған? Өте жақсы оқушылар! Ендеше келесі жаттығуға назар аударайық. Мәтінді оқы. Жалқы есімдерді теріп жаз. Маңғыстау – мұңайлы өңір. Ол «Мың қыстау» сөзінен шыққан. Академик Қаныш Сәтбаев бұл өңірді «ұйқыдағы аруға» теңеген. Мұнда Қарақия ойпаты бар. Ол мұхит деңгейінен 132 метрдей төмен орналасқан. - Осы жаттығудағы жалқы есімдер қайсысы? Орындап болсақ келесі жаттығуға қарай қояйық. Алдымен кісі аттарын, содан соң жер – су аттарын жаз. Түркістан, Алтынай, Сырдария, Ақтау, Біржан, Көкшетау, Естай, Қарағанды, Ақан, Алатау. - Осы жаттығуда кісі аттары... - Жер – су аттары қайсысы... Жаттығуды орындап болсақ барлығымыз орнымыздан тұрып, партамыздың жанына шығайық. Далада асыр сап, Билеймін ойнаймын Сабақты оқып ап, Гүлдей боп жайнаймын - Оқушылар тақтаға назар аударайықшы!? - Тақтадан не көріп тұрмыз? - Өте дұрыс!яғни Қазақстан картамыздың ішіндегі бүкіл аймақтағы елдердің, облыстардың,жер – су аттардың барлығы да жалқы есімге жатады және олар бас әріппен жазылады. Сол сияқты елім, жерім деп күрескен батырлар есімдері де жалқы есім болып табылады және бас әріппен жазылады. - Ендеше оқушылар қазағымыздың батырларынан кімдерді білесіздер? - А әрпімен басталатын қала аттарын тауып жаз. Өлеңнен жалпы есімді тап	дәптерлерін ашып, бүгінгі күннің жады мен жаңа тақырыпты жазып қояды. - Айдана, Әсем, Гүлназ, Айболат, Нұрдәулет.т.б. Ия Жоқ - Назар аударады, жаттығуға қарайды, жаттығуды ауызша орындайды Өлеңді мәнерлеп оқиды Адам аттарын тауып, сұрақ қояды - өлеңде батырлар туралы айтылған - Талғат, Мәншүк, Төлеген, Тарғын, Қамбар, Өтеген, Нүркен, Мәлік, Қабанбай, Бауыржан мен Бөгенбай - бас әріппен Жаттығуға назар аударады, мәтінді оқиды. - Маңғыстау, Мың қыстау, Қаныш Сәтбаев, Қарақия Келесі жаттығуға дайындалады. - Алтынай, Біржан, Естай, Ақан - Түркістан, Сырдария, Ақтау, Көкшетау, Қарағанды, Алатау. Барлығы орындарынан тұрып, партаның шетіне шығады. - Тақтаға назар аударады - Қазақстан картасын, батырларды - Қабанбай, Бөгенбай, Наурызбай, Төлеген, Әлия, Мәншүк т.б. А әріпінен басталатын қала аттарын табады Жалпы есімді табады	Жаңа тақырыпты ден қойып тыңдап, жалпы мен жалқы есімдерді ажыратуға дағдыланады Жаңа материал меңгеріледі. Өлеңді мәнерлеп оқып, өлеңнің ішінен жалқы есімді өз беттерінше іздейді Адам аттарын бас әріппен жазылатындығы ескеріледі. Жаттығу негізінде ереже қорытылады. Жаңа сабақты қалай меңгергендіктерін тексеру арқылы білімдерін жаттықтыру Кісі аттарынан басқа жер-су аттарының да жалқы есімге жататындығы дәлелденеді. Сергіп демалады Қазақстан картасы мен батырлар туралы шағын мәлімет алады Өздері білетін қала аттарын естеріне түсіреді Сөйлемдердің ішінен зат есімдерді тауып, олардың бас әріппен жазылғандары жалқы есім екенін айтады да, ал кіші әріппен жазылған зат есімдердің жалпы есім деп аталатындығын біледі
V Жаңа білімді бекіту VI Бекіту	Оқушылар қазір біз сөздік диктант орындаймыз. Осы сөздердің ішінен жалпы есімдердің астын сызамыз. Көлеңке, жұлдыз, Жамбыл, көрме, Семей, ірімшік, шаңғы, Айнұр, кітап. Өте жақсы оқушылар, сіздер диктантты жақсы орындадыңыздар! Оқушыларды жауап бергендері бойынша бағалап, бағаларын күнделіктеріне қоямын	Сөздік диктант орындайды, ішінен жалпы есімдердің астын сызады Көлеңке, жұлдыз, Жамбыл, көрме, Семей, ірімшік, шаңғы, Айнұр, кітап Күнделікке бағаларын қойдырады	Жылдам ойлап, тез арада жауап беруге дағдыланады. Өз деңгейлерінің қаншалықты екенін білу
VII Үйге тапсырма	Үйге 5 – жаттығу орындап келу, суретте бейнеленген зат атаулары жалқы есім бе, жалпы есімбе? Осы сөздерді қатыстырып, сөйлемдер құрастырып жаз	Үй тапсырмасын күнделіктеріне белгілеп, жазып алады	Өз беттерімен жұмыс істеуге дағдыландыру
VIII Қорытынды	- Сонымен оқушылар зат есім нешеге бөлінеді? - Жалқы есім дегеніміз? - Жалпы есім дегеніміз? - Өте жақсы оқушылар! - Бүгінгі сабақ түсінікті ме? - Бүгінгі сабақ бойынша сұрақтарыңыз бар ма? - Сабақ аяқталды - Сау болыңыздар!	- екіге, жалқы және жалпы есім - кісінің аты – жөні, жер – су аттары, жан – жануарларға қойылған атаулар жалқы есім дейміз - заттарды жалпылап атайтын сөздерді жалпы есім дейміз - ия - жоқ - Сау болыңыз!	Бүгінгі алған материалдарын қорыту. Деңгейлерін бағалау