"Топыра?"

Ашық сабақ:

-Ал шынында,топырақ деген не?

(балалардың жауабы)

2 Сабақтың такырыбын,мақсатын хабарлау.

-Бүгінгі сабақта біз

.Топырақ деген не ?

.Топырақта не бар?

Деген сұрактарға жауап іздейміз.Сабақ барысында тәжірибелер өткіземіз,сондықтан қауіпсіздік ережелерімен танысайық.

3 Қауіпсіздік ережелерімен таныстыру.

Топтық жұмыс кезіндегі ережелерді айту.

4 Тақырып бойынша жұмыс.

-Бірінші сұраққа жауап беру үшін,сөздіктердегі анықтамаларға жүгінейік.

Сары парақтағы анықтаманы оқыңдар.

Топырақ –жердің бетіндегі өсімдік өсетін борпылдақ, жумсақ қабат

Бұл берілген анықтаманы дәлелдеп көрейік.Ол үшін ақ қағазға топырақ салып,анықтап қарайық.Топырақ қандай екен?(борпылдақ,кесектелмеген,жұмсақ шашылып тұр).Топырақта не бар екенін білгілерін келе ме?

Олай болса анықтап қарандар?Не байқадыңыздар?(ұсақ қиқымдар,қалдықтар(өсімдік,жәндіктердің))

Топырақ құрамын мұнан әрі айқындай түсү үшін тәжірибелер өткізейік.

1 тәжірибе:

Бір кесек кебу топырақты стақандағы суға салыңдар. Не байқадыңдар? Жазыңдар.

Балалар алдарындағы ыдыстағы суға топырақ салып,көпіршік шыққанын байқайды.

Өзара ақылдаса отырып оның ауа екенің анықтап сызбаның бір бөлігіне жазып,белгілерін көтереді.

Жауабын бірінші берген топ-қызыл гүл,екінші-көк,үшінші-сары гүл алады.

-Бірінші топ жауабын беріңдер.Не байқадыңдар? Көпіріп шыққан не екен?

Тақтада ауа деген сөз ілінеді.

2 тәжірибе:

Бір уыс топырақты темір қалбырға салындар.Отқа қойып қыздырындар. Оның үстіне шыны ұстандар.

Бұл тәжірибиені мен өзім өткізейін,ал сендер мұқият қарап отырындар.

Топырақты отқа қыздырған кезде шынының астынғы бетінде су тамшылары пайда болады.

Шыныны балаларға көрсетіп.

-Шынының бетінде не пайда болды?

-Судың тамшылары қалай пайда болды?

Топырақта ауадан басқа не бар екен?

(су) Балалар сызбаны толтырып,мұғалімнін рұқсатымен айтады.

Тақтаға су деген сөз ілінеді.

Топырақта су бар екенін сендер қағаз майлықтарды пайдалана отырып көре аласыңдар.

Ол үшін майлыққа бір кесек топырақ салып уыстарына қысып көріндер.Не байқадыңдар?

(Майлықтар ылғалы болды)

3тәжірибе:

Топырақты одан әрі отқа қыздыра түсіңдер.Не байқадыңдар?

Біраздан соң көкшіл түтін шығады.

Бұл ненің белгісі?

Топырақта жанатын не бар?

Балалар сызбаларына жазып әңгімелейді.

(Өсімдіктердің, жәндіктердің қалдықтары,шірінділері бар)

Тақтаға түрлі қалдықтар,шірінділер деген сөз ілінеді.

4тәжірибе:

Шіріндісі жанып біткен топырақты стакандағы суға салып араластырыңдар.Не байқадыңдар?

Оқушылар стақандағы суға топырақ салып араластырады.Судын бетінде түрлі қалдықтар шығып, ал ыдыстың түбіне тұңба түседі.

Тұңбаны аңықтап қарасаңдар,не байқайсыңдар? (Құм,саз)

Бұл тәжірибеден не білдіңдер?

Алдарыңдағы сызбаны ақылдаса отырып толтырыңдар.

Мұғалім әр топтың жауаптарың тексеріп гүлдерді таратады.

Топырақ кескініне оқушылардың назарларын аударып,көрсетеді.Тақтада саз,қум деген сөздер ілінеді.

-Сонымен қорытынды жасайық.Тақтадағы сызбаға сүйене отырып бүгінгі тақырып бойынша әңгімелеп беріңдер.(1-2бала мазмұндап береді)