Табигать ??м аны саклау

Тема: Табигать ??м аны саклау. (Учимся с библиотекой”Бала”)

Максат:Кеше тарафыннан табигатьк? салына торган зыян турында беренчел к?заллау булдыру;Кече яшьт?ге м?кт?п балаларыны? табигатьне ничек саклый алуларын к?рс?т?; Табигатьне? матурлыгын к?р?,б?яли белерг? ?йр?т?,кешене? табигатьк? м?н?с?б?тен ачыклау; Табигатьк? м?х?бб?т ??м сакчыл караш т?рбиял??. урмандагы ??р тереклекне? бер-берсе бел?н б?йл?нешт? торуын, урманны? кеше тормышындагы ???миятен ?йр?т?не д?вам ит?; туган як табигате бел?н таныштыруда милли т?б?к компонентлары куллану, туган ягыбызны ярату хисл?ре т?рбиял??;

?и?азлау: “??йге урман картинасы,”??йге урман видиоязмасы,электрон презентация”Табигать-безне? байлыгыбыз”,Кызыл китап ; укучылар ясаган р?семн?р, ”Бала ”библиотекасыннан “Агачлар да авырый” мультфильмы,компьютер,проектор

Д?рес барышы

1.Оештыру. Психологик у?ай хал?т тудыру

Х?ерле ирт?, укучылар!

-Х?ерле ирт? си?а,

- Х?ерле ирт? ми?а.

- Х?ерл? ирт? безг?,

- Х?ерле ирт? сезг?.

-Ис?нмесез,дуслар.Б?генге д?ресебезне башлыйбыз.

2.Актуальл?штер?.

-?йтегез ?ле, без нинди республикада яшибез? (.)

-Нинди районда, нинди авылда яшибез? (.)

-?зебезне? Аеш авылы сезг? охшыймы? Ни ?чен? Безне? авылыбызны? нинди к?рк?м урыннарын бел?сез? (.)

Без б?ген шушы к?рк?м урыннар турында с?йл?шербез. Мин сезг? табышма клар ?йт?м, игътибар бел?н ты?лагыз ?ле
??йне? буе бал ?ыя, кышны? буе х?л ?ыя (бал корты)
. Чик-чик ит? - читк? сикер?. «Тоттым» диг?нд? тора да кит?.(чикертк?)
Аллы-г?лле очкалак, оча г?лл?р кочкалап.(к?б?л?к)
?аны булмаса да гомер ит?(агач)
Олысы да, кечесе д? эшл?п? киг?н.(г?мб?)
Лампа т?гел — яктырта,Мич т?гел — ?ылыта(кояш)

3.Я?а тема ?стенд? эш.

1.Бик д?рес ?йттегез, балалар! Боларны бер с?з бел?н ничек атап була?

Табигать.
?йе, д?рес. Авылыбызны? й?рс?? сокланып туймаслык урыннары бик к?п.Балалар, ?йд?гез, б?ген без ?зебезне? авылны? кечкен? ген? “ табигать почмагын” ясыйбыз. Ул табигать почмыгында н?рс?л?р булырга тиеш?
Агачлар,куаклар,елга,балыклар,ташлар,ч?ч?кл?р,кошлар.б???кл?р,?.б.(слайдлар ярд?менд? “табигать почмагы” ясау))
Барлык тереклек куелгач, табигать яш?реп, матурланып китк?н. Кошлар сайрый башлаганнар.

Н?ти?? ясау. Табигать-туган йортыбыз. ? 2013 ел-Татарстан Республикасында Экологик культура ??м ?йл?н?-тир? мохитне саклау елы дип игълан ителде.Н?рс? ул экологик культура ?

? х?зер барыбыз да к?зл?ребезне йомабыз да ??м табигатьк? чыгабыз 1,2,3.без табигать почмагында. (Видеоязмада ??йге урман,су буе к?ренеше.Анда ботагы сынган агач та бар)

Физминутка “??йге урманда”

- К?ренекле рус язучысы Михаил Пришвин бик матур с?зл?р язган:”Балыкка–су,кошларга-?ава,хайваннарга-кыр ??м урман,? кешег? яш?рг? Туган иле кир?к.Табигатьне саклау ул-Туган иле?не саклау диг?н с?з.”Шу?а к?р? безне? ??ркайсыбыз табигатьк? сакчыл карарга тиеш.Ч?нки кеше бик к?пк? табигатьк? бурычлы.Шулай да, ни ?чен табигать безг? кадерле со??Табигать бел?н ни ?чен дуслашабыз? (.)
?йе, бик д?рес, табигать – кешене? дусты.Табигатьне? бик к?п ?лешен агачлар т?шкил ит?.Урман- планета ?чен кислород фабрикасы ул.Аны ?ирне? атмосферасын чистартучы фильтр дип атарга була 1 гектар яшел ?семлек 1 с?гатьт? 2 кг уклекислый газны йота.Безне? район территориясене? 4,9%ы урман бел?н капланган. К?з алдына китерегез ?ле:- урманнар б?тенл?й юк,-ди.Н?рс? булыр иде икэн?(Укучыларны? ?аваплары ты?ланыла.
Кошлар –урман докторлары.К?кк?к гад?ти булмаган аппетитлы кош:1 с?гатьк? ул 100 гусеницаны ашый.? м?че башлы ябалак 1 елга 1000 г? якын кимер?чене юк ит?.?г?р бер кимер?чене? елга 1 килограмм б?ртек ашаганын ис?пк? алсак,бер ябалак елга 1 тонна икм?кне коткара диг?н с?з.Сыерчыклар да га??еп кошлар.??й буена матур сайраулары бел?н безне с?ендереп торган сыерчыклар балалары бел?н 250 000 г? якын б???кне юк ит?.
Кошларны? табигатьк? бик к?п файдасы тия.Безне? табигать почмагында балалар зыянланган урыннар да бар т?гелме со??
Каен агачыны? ботаклары сынган?
?йе, балалар кеше ?зе д? сизм?ст?н табигатьк? бик зур зыян сала.Яз ?итс? каен агачларыннан су агызу,Я?а ел б?йр?мн?ренд? р?хс?тсез чыршы,нарат агачлары кис?,завод –фабрикалар салган башка бик к?п зыян турында с?з бара. Алдагы мультфильмда с?з н?рс? турында ик?н?Карап китик ?ле.

- Мультфильм карау “Агачлар да авырый”

Мультфильм буенча ??г?м?:

-Агачка н?рс? зыян сала?

-?тисе кызына нинди ки??ш бир??

-Агачларны ничек д?валарга була?

Н?ти??: Табигатьк? зыян салырга ярамый,?г?р андый х?л була ик?н,хаталарны т?з?терг? кир?к.Кеше табигатьк? нинди зыян сала ала?(укучыларны? ?аваплары ты?ланыла(слайдлар)

Викторина.Табигатьк? ял ит?рг? без д? чыгыйк ?ле:?йд?гез без сезне? бел?н табигать кочагына “табышмакка” барабыз.

- Шырпыны нинди агачтан ясыйлар?(усак)

-Ча?гы ясау ?чен нинди агач кулланыла?(каен)

-Нинди агачларны? к?зен яфраклары кызыл була?(клен,мил?ш)

- Пианиноны нинди агачтан ясыйлар?(чыршы)

- И? ?ылы агачларны атагыз (им?н,каен)

-Нинди агач каен кебек баллы сок бир??(клен)

-?семлекл?р кышын кар астында ?л?ме?(юк,алар йоклыйлар)

- Нинди кошлар кышын бала чыгара?(чукыр)

- Нинди кошлар оя кормый,бала чыгармый?(к?кк?к)

“ Д?вам ит” уены Кызганычка каршы барлык ?лк?нн?р ??м балалар да урманда ?з-?зл?рен д?рес тотмыйлар .?йд?гез ?ле экологик кагыйд?л?рне иск? т?шерик.Мин башлыйм, ? сез д?вам итегез:

(Укучылар кагыйд?л?рне ?йт?л?р,? укытучы экранда кагыйд?г? туры килг?н билгене к?рс?т?)

Кош ояларын.туздырма.
П?р?вез ?епл?рен.?зм?,?рм?к?чл?рне ??м башка б???кл?рне.?терм?.
Кырмыска ояларын.ватма.
Урманда учак. якма,шырпы бел?н. уйнама.
Ч?ч?кл?рне. ?зм?,агачларны.сындырма.
Урманда тынычлыкны. сакла,шаулама.
Урманда ч?п-чар.калдырма
Сулыкларны пычратма

Укытучы. Табигатьт? ??р н?рс? бер – берсе бел?н тыгыз б?йл?нг?н. Берсен юк итс??, икенчесе, ?ченчесе ?л?. Мен? шундый чылбыр буенча барып, табигать тулысынча ?леп бет?рг? м?мкин. Шу?а к?р?, к?п кен? ?семлекл?р ??м ??нлекл?р закон т?ртибенд? сакланалар, ч?нки алар ?ирд? бик аз калганнар. Бу ?семлекл?р ??м ??нлкел?р Кызыл китапка кертелг?н. Кызыл т?с – кис?ткеч т?с. Куркыныч астында калганнар! Юкка чыгулары бар!Сакла! Якла! Мен? н?рс?г? чакыра бу китап.

Кызыл китапны ??м а?а кертелг?н ?семлекл?рне ??м ??нлекл?рне к?рс?т?.

III. Йомгаклау.

Укытучы. Балалар, сез ?ск?ч т? табигатьк?, ?ир- анага м?рх?м?тле, ш?фкатьле балалар булып калырсыз дип ышанам. ? сезне? табигатьк?, ?ир – анага нинди с?зл?регез бар?

Укучылар. – Сакларбыз, ?семлекл?рне,

- ?зм?без ч?ч?кл?рне,

- Кош оясына тим?без,

-Сакларбыз б???кл?рне.

- Агач куаклар утыртып,

Урманнар ?стерербаз.

- Чишм? - к?лл?рне ??рвакыт

Без чистартып торырбыз.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Табигать ??м аны саклау »

Татарстан Республикасы Актаныш муниципаль районы

Аеш төп гомуми белем бирү мәктәбе

Табигать һәм

аны саклау

(1 КЛАССТА ӘЙЛӘНӘ-ТИРӘ ДӨНьЯ ФӘНЕННӘН ДӘРЕС ПЛАНЫ)

Актаныш муниципаль районы Аеш төп

гомуми белем бирү мәктәбе укытучысы

Закирова Фәнзия Рәвис кызы

Тема: Табигать һәм аны саклау. (Учимся с библиотекой”Бала”)

Максат:Кеше тарафыннан табигатькә салына торган зыян турында беренчел күзаллау булдыру;Кече яшьтәге мәктәп балаларының табигатьне ничек саклый алуларын күрсәтү; Табигатьнең матурлыгын күрә,бәяли белергә өйрәтү ,кешенең табигатькә мөнәсәбәтен ачыклау; Табигатькә мәхәббәт һәм сакчыл караш тәрбияләү. урмандагы һәр тереклекнең бер-берсе белән бәйләнештә торуын, урманның кеше тормышындагы әһәмиятен өйрәтүне дәвам итү; туган як табигате белән таныштыруда милли төбәк компонентлары куллану, туган ягыбызны ярату хисләре тәрбияләү;

Җиһазлау: “Җәйге урман картинасы,”Җәйге урман видиоязмасы,электрон презентация”Табигать-безнең байлыгыбыз”,Кызыл китап ; укучылар ясаган рәсемнәр, ”Бала ”библиотекасыннан “Агачлар да авырый” мультфильмы,компьютер,проектор

Дәрес барышы

1.Оештыру. Психологик уңай халәт тудыру

Хәерле иртә, укучылар!

-Хәерле иртә сиңа,

- Хәерле иртә миңа.

- Хәерлә иртә безгә,

- Хәерле иртә сезгә .

-Исэнмесез,дуслар.Бүгенге дәресебезне башлыйбыз.

2.Актуальләштерү.

-Әйтегез әле, без нинди республикада яшибез? (...)

-Нинди районда, нинди авылда яшибез? (...)

-Үзебезнең Аеш авылы сезгә охшыймы? Ни өчен? Безнең авылыбызның нинди күркәм урыннарын беләсез? (...)

Без бүген шушы күркәм урыннар турында сөйләшербез. Мин сезгә табышма клар әйтәм, игътибар белән тыңлагыз әле
Җәйнең буе бал җыя, кышның буе хәл җыя (бал корты)
. Чик-чик итә - читкә сикерә. «Тоттым» дигәндә тора да китә.(чикерткә)
Аллы-гөлле очкалак, оча гөлләр кочкалап.(күбәләк)
Җаны булмаса да гомер итә(агач)
Олысы да, кечесе дә эшләпә кигән.(гөмбә)

7. Лампа түгел — яктырта,Мич түгел — җылыта(кояш)

3.Яңа тема өстендә эш.

1.Бик дөрес әйттегез, балалар! Боларны бер сүз белән ничек атап була?

Табигать.
Әйе, дөрес. Авылыбызның йөрсәң сокланып туймаслык урыннары бик күп.Балалар, әйдәгез, бүген без үзебезнең авылның кечкенә генә “ табигать почмагын” ясыйбыз. Ул табигать почмыгында нәрсәләр булырга тиеш?
Агачлар,куаклар,елга,балыклар,ташлар,чәчәкләр,кошлар.бөҗәкләр,һ.б.(слайдлар ярдәмендә “табигать почмагы” ясау))
Барлык тереклек куелгач, табигать яшәреп, матурланып киткән. Кошлар сайрый башлаганнар.

Нәтиҗә ясау. Табигать-туган йортыбыз. Ә 2013 ел-Татарстан Республикасында Экологик культура һәм әйләнә-тирә мохитне саклау елы дип игълан ителде.Нәрсә ул экологик культура ?

Ә хәзер барыбыз да күзләребезне йомабыз да һәм табигатькә чыгабыз 1,2,3....без табигать почмагында. (Видеоязмада җәйге урман,су буе күренеше.Анда ботагы сынган агач та бар)

Физминутка “Җәйге урманда”

- Күренекле рус язучысы Михаил Пришвин бик матур сүзләр язган:”Балыкка–су,кошларга-һава,хайваннарга-кыр һәм урман ,ә кешегә яшәргә Туган иле кирәк.Табигатьне саклау ул-Туган илеңне саклау дигән сүз.”Шуңа күрә безнең һәркайсыбыз табигатькә сакчыл карарга тиеш.Чөнки кеше бик күпкә табигатькә бурычлы.Шулай да, ни өчен табигать безгә кадерле соң?Табигать белән ни өчен дуслашабыз? (...)
Әйе, бик дәрес, табигать – кешенең дусты.Табигатьнең бик күп өлешен агачлар тәшкил итә.Урман- планета өчен кислород фабрикасы ул.Аны җирнең атмосферасын чистартучы фильтр дип атарга була 1 гектар яшел үсемлек 1 сәгатьтә 2 кг уклекислый газны йота.Безнең район территориясенең 4,9%ы урман белән капланган. Күз алдына китерегез әле:- урманнар бөтенләй юк ,-ди.Нәрсә булыр иде икэн?(Укучыларның җаваплары тыңланыла.
Кошлар –урман докторлары.Кәккүк гадәти булмаган аппетитлы кош:1 сәгатькә ул 100 гусеницаны ашый.Ә мәче башлы ябалак 1 елга 1000 гә якын кимерүчене юк итә.Әгәр бер кимерүченең елга 1 килограмм бөртек ашаганын исәпкә алсак,бер ябалак елга 1 тонна икмәкне коткара дигән сүз.Сыерчыклар да гаҗәеп кошлар.Җәй буена матур сайраулары белән безне сөендереп торган сыерчыклар балалары белән 250 000 гә якын бөҗәкне юк итә.
Кошларның табигатькә бик күп файдасы тия.Безнең табигать почмагында балалар зыянланган урыннар да бар түгелме соң?
Каен агачының ботаклары сынган?
Әйе, балалар кеше үзе дә сизмәстән табигатькә бик зур зыян сала.Яз җитсә каен агачларыннан су агызу,Яңа ел бәйрәмнәрендә рөхсәтсез чыршы ,нарат агачлары кисү ,завод –фабрикалар салган башка бик күп зыян турында сүз бара. Алдагы мультфильмда сүз нәрсә турында икән?Карап китик әле.

- Мультфильм карау “Агачлар да авырый”

Мультфильм буенча әңгәмә:

-Агачка нәрсә зыян сала?

-Әтисе кызына нинди киңәш бирә?

-Агачларны ничек дәваларга була?

Нәтиҗә: Табигатькә зыян салырга ярамый,әгәр андый хәл була икән,хаталарны төзәтергә кирәк.Кеше табигатькә нинди зыян сала ала?(укучыларның җаваплары тыңланыла(слайдлар)

Викторина.Табигатькә ял итәргә без дә чыгыйк әле:Әйдәгез без сезнең белән табигать кочагына “табышмакка” барабыз.

- Шырпыны нинди агачтан ясыйлар?(усак)

-Чаңгы ясау өчен нинди агач кулланыла?(каен)

-Нинди агачларның көзен яфраклары кызыл була?(клен,миләш)

- Пианиноны нинди агачтан ясыйлар?(чыршы)

- Иң җылы агачларны атагыз (имән ,каен)

-Нинди агач каен кебек баллы сок бирә?(клен)

-Үсемлекләр кышын кар астында үләме?(юк ,алар йоклыйлар)

- Нинди кошлар кышын бала чыгара?(чукыр)

- Нинди кошлар оя кормый,бала чыгармый?(кәккүк)

“ Дәвам ит” уены Кызганычка каршы барлык өлкәннәр һәм балалар да урманда үз-үзләрен дөрес тотмыйлар .Әйдәгез әле экологик кагыйдәләрне искә төшерик.Мин башлыйм, ә сез дәвам итегез:

(Укучылар кагыйдәләрне әйтәләр,ә укытучы экранда кагыйдәгә туры килгән билгене күрсәтә)

Кош ояларын ....туздырма.
Пәрәвез җепләрен ....өзмә,үрмәкүчләрне һәм башка бөҗәкләрне ...үтермә.
Кырмыска ояларын ....ватма.
Урманда учак... якма,шырпы белән .... уйнама.
Чәчәкләрне.... өзмә,агачларны ...сындырма.
Урманда тынычлыкны.... сакла,шаулама.
Урманда чүп-чар ...калдырма
Сулыкларны пычратма

Укытучы. Табигатьтә һәр нәрсә бер – берсе белән тыгыз бәйләнгән. Берсен юк итсәң, икенчесе, өченчесе үлә. Менә шундый чылбыр буенча барып, табигать тулысынча үлеп бетәргә мөмкин. Шуңа күрә, күп кенә үсемлекләр һәм җәнлекләр закон тәртибендә сакланалар, чөнки алар җирдә бик аз калганнар. Бу үсемлекләр һәм җәнлкеләр Кызыл китапка кертелгән. Кызыл төс – кисәткеч төс. Куркыныч астында калганнар! Юкка чыгулары бар!Сакла! Якла! Менә нәрсәгә чакыра бу китап.

Кызыл китапны һәм аңа кертелгән үсемлекләрне һәм җәнлекләрне күрсәтү.

III. Йомгаклау.

Укытучы. Балалар, сез үскәч тә табигатькә, Җир- анага мәрхәмәтле, шәфкатьле балалар булып калырсыз дип ышанам. Ә сезнең табигатькә, Җир – анага нинди сүзләрегез бар?

Укучылар. – Сакларбыз, үсемлекләрне,

- Өзмәбез чәчәкләрне,

- Кош оясына тимәбез,

-Сакларбыз бөҗәкләрне.

- Агач куаклар утыртып,

Урманнар үстерербаз.

- Чишмә - күлләрне һәрвакыт

Без чистартып торырбыз.