Тема. “С?лам?тлек - тормышта бар яктан иминлек”
Максат.
1.Укучыларда с?лам?т яш?? р?веше турында белемн?р системасы формалаштыру, с?лам?т яш?? ?чен тормыш р?вешене? зур ???миятк? ия ик?нен? т?шендер?, с?лам?т яш?? р?вешен? ?йр?т?.
2. Балаларда, белемн?рне табигать ??м яш?? законнары бел?н яраклаштырып, рухи ??м физик яктан с?лам?т булу к?некм?л?ре формалаштыру, тормышка ?зерл??.
3. С?лам?тлекне саклау ысулларына нигезл?неп, ?з с?лам?тлекл?рен ныгытуга, саклауга омтылыш, спортка у?ай караш т?рбиял??.
Универсаль уку гам?лл?ре формалаштыру.
Ш?хеск? кагылышлы УУГ:
Эшч?нлекне? у?ышлар критериесе нигезенд? ?зб?ял?? с?л?те формалаштыру.
Регулятив УУГ:
Укытучы ярд?менд? максатны билгели ??м формалаштыра бел?; максатка иреш? юлларын билгел??; к?м?к т?зелг?н план буенча эшл??, ?з фикере?не д?рес итеп ?йт?, т?рле ситуацияд?н чыгу юлларын таба бел?.
Коммуникатив УУГ:
?зе?не? фикере?не телд?н матур итеп ?йт? бел?; башкаларны ишет?, ты?лый бел?; диалогта катнаша бел?; укытучыны? сорауларына ?авап бир?; с?йл?м этикеты нормаларын ?т??.
Танып-бел? УУГ:
Танып бел? максатын билгел??; кир?кле информация туплау; ?тк?нд? ?йр?нг?нне я?асыннан аера бел?; д?рест? алган информацияд?н, тормыш т??риб??н?н файдаланып сорауларга ?авап бир?, алган белемн?рне тормышта куллану.
Кулланмалар.
Проектор, слайдлар, ноутбук, презентация, физкультминутка ?чен музыка, эпиграф, ?зб?я алгоритмы. Эпиграф (тактада): “Ике т?рле нигъм?тне? кешел?р кадерен белмил?р. Берсе – буш вакыт, икенчесе – с?лам?тлек”.
Д?рест?н тыш эшч?нлекне? барышы.
1. Оештыру моменты. У?ай психологик хал?т тудыру.
2. Ил?ам Шакиров башкаруында “Саумы, кояш” ?ырын ты?лау.
- Балалар, игътибарыгызны экранга юн?лтегез ?ле. (1нче слайдта кояш р?семе сур?тл?нг?н).
Д?ресебезг? кунакка Изге Кояш керг?н. Изге кояш ?иребезне ?ылыта, ?зене? нурлары аша кешел?рг? яхшылык, игелек, шатлык ?л?ш?. Кояш безг? елмая, дим?к, б?генге д?ресебез кояшлы, якты б?лм?д? узар. Ш?гылебез – кызыклы ??м файдалы, к?ефегез к?т?ренке булыр дип ышанам.
- Игътибар итик ?ле, кояш нурларына нинди с?зл?р яшеренг?н ик?н?
(С?лам?тлек - тормышта бар яктан иминлек).
- Балалар, сез ничек уйлыйсыз, б?генге эшч?нлегебезд? н?рс? турында с?йл?шербез ик?н? (С?лам?тлек турында)
- ?йе, без б?ген сезне? бел?н с?лам?тлек, с?лам?т яш?? р?веше турында, с?лам?т булу ?чен нил?р эшл?рг? кир?к булуы турында с?йл?шербез.
Б?генге эшч?нлегебез телд?н журнал формасында булыр. Ул чын журнал кебек, л?кин аны укымыйлар, ? б?лки ты?лыйлар ??м карыйлар.
3. Т?п ?леш.
1.Журналыбызны? 1 бите “Саулык – зур байлык” дип атала. (Слайд к?рс?тел?).
Эпиграфны уку. “Ике т?рле нигъм?тне? кешел?р кадерен белмил?р. Берсе – буш вакыт, икенчесе – с?лам?тлек”, диг?н бер акыл иясе. Чынлап та, саулык – зур байлык. Ирт?ме-со?мы моны? шулай ик?нен? ??ркайсыбыз т?шен?. Саулыгыны? байлык ик?нен? аны югалтканчы ук а?лаган кеше с?лам?тлеген саклау турында алдан кайгырта. К?чле, ?итез, акыллы, чиста к??елле, эшк? с?л?тле, с?лам?т булу ?чен барысын да ?чен эшл?рг? кир?к. С?лам?т кеше матур була, ул кыенлыкларны ?и?еп чыга, аны? бел?н аралашуы ?и?ел. С?лам?т кеше башкаларга яхшы к?еф б?л?к ит?. ?йд?гез, барыбыз да ?ит?кл?шик ??м бер-беребезг? елмайыйк. Мен? сез д? яхшы к?еф б?л?к иттегез. С?лам?т кеше чын к??елд?н эшли д?, ял ит? д? бел?. С?лам?тлек б?тен кешег? д? бирелг?н, л?кин аны ничек сакларга? Нинди кеше турында с?лам?т яш?? р?веше алып бара дип ?йтеп була? С?лам?тлекне саклау ??м ныгыту кагыйд?л?рен белеп кен? с?лам?т булып буламы? ( Бел? ген? т?гел, ул кагыйд?л?рне т?г?л ?т?рг? тырышырга кир?к.
2.Журналыбызны? 2 бите “С?лам?тлеге?не яшьт?н сакла” баш астында “С?лам?тлекне? дусты – чисталык” дип атала. (Слайд к?рс?тел?)
??рчак чиста, п?хт? булу да с?лам?тлекне сакларга ярд?м ит?. Ш?хси гигиена кагыйд?л?рен иск? т?шер?.
3. Журналыбызны? 3 бите “С?лам?тлекне? дусты – д?рес туклану” дип атала. (Слайд к?рс?тел?).
Д?рес туклану-с?лам?т яш?? р?веше нигезл?ренн?н берсе. Дим?к, ризыкны т?рл?ндереп чама бел?н, ?з, вакытында ашыкмыйча ??м к?бр?к яшелч? ??м ?ил?к-?имешл?р ашарга кир?к.
С?лам?т булу ?чен тагын д?рес тукланырга, витаминнарга бай ризыклар ашарга кир?к. Витаминнар – яш?? ?чен м??им органик матд?л?р.
? х?зер “Д?ресен сайлап ал” уенын уйнарбыз.
артыгын ашама
- ризыкны т?рл?ндер
- ризыкны к?нг? 3-4 тапкыр, ?з-?зл?п кабул ит
- йоклар алдыннан ашама, эчм?
- бер т?рле ризык бел?н туклан
- тозлы, баллы, майлы ?йберл?рне чамалап куллан
- вакытлы-вакытсыз аша
- азыкны яхшылап ч?йн?
- татлы ризыкларны к?п куллан
- юып, бозылмаган ризыклар гына аша.
- кабаланып аша
Д?рес булмаганнарын д?ресл?п ?йт?.
?йе, балалар, д?рес туклану бик к?п авыруларны булдырмаска ярд?м ит?.
4. Журналыбызны? 4 бите “Саулык башы - хезм?тт?” дип атала. (Слайд к?рс?тел?).
? х?зер балалар с?лам?тлекне? дусты хезм?т бел?н танышыйк.
Хезм?т т? уйлап кына,
С?з ?йтте тыйнак кына:
Эшт?н ген? торсам да,
К?ч-ку?т ?стим си?а,
Саулык башы хезм?тт?.
Физик хезм?тне? кешег? файдасын санап к?рс?тегез ( т?нг? к?ч- ку?т ?сти, мускулларны ныгыта, к?чсез-к?члег? ?йл?н? ала).
5. Журналыбызны? 5 бите “Чыныгу” дип атала. (Слайд к?рс?тел?).
Кояш, ?ава, су – с?лам?тлекне? чын дуслары. Физик яктан сау-с?лам?т, чыныккан кеше ген? авыруларга каршы тора ала. Чыныгу ?чен кайбер кагыйд?л?рне бел? кир?к. ?йд?гез, чыныгу процедураларын т?ртипк? салыйк ?ле.
Дим?к, ??р к?н к?нег?л?р ясау, чыныгу, ш?хси гигиена кагыйд?л?рен ?т?? – болар барысы актив эшч?нлекне барлыкка китер?л?р.
6. Журналыбызны? 6 бите “Минем с?лам?тлегем”дип атала. (Слайд к?рс?тел?)
Уятмый аны бер?? д? килеп,
Ятмас иренеп, ул ?зе торыр.
Зарядка ясар, урынын ?ыяр,
Бит-кулын юар, вакытында ашар,
Портфелен барлап, киен? башлар.
Кы?гырау булганчы м?кт?пк? килер,
Мондый балалар д?ресен д? белер.
Баланы? яш?? р?веше сезг? ошадымы?
- ? сез к?нд?лек режимны т?г?л ?тисезме? ??г?м?. Сорауларга ?авап бирик ?ле.
-Физкультура бел?н ирт?н ш?гыльл?н? – бу…. (зарядка)
-Сез нич?д? йокларга ятарга тиеш? ( 21 с?г.)
-Тешл?рне к?нг? нич? тапкыр чистартырга кир?к? (2 тапкыр)
-Ашарга утырыр алдыннан н?рс? эшл?рг? кир?к? (кулларны юарга)
-Н?рс? акчадан кыймм?тр?к? (с?лам?тлек)
Укучылар, ?г?р сез к?негезне мен? шулай д?рес планлаштырып вакытында йокыдан торып, вакытында д?реск? барып, вакытында саф ?авада й?реп, буш вакытыгызны файдалы итеп ?тк?реп уздырсагыз, сезне? ??р к?негез матур, файдалы ?т?р, сау-с?лам?т балалар булып ?с?рсез.
7. Журналыбызны? 7 бите “Табигать – матурлык ??м с?лам?тлек чыганагы ул” дип атала. (Слайд к?рс?тел?)
Табигать! Н?рс?л?рне ген? ?з эче?? алмый ул! Серле д? ул, г?з?л д? ул! Табигатьне? матурлыгына хозурлану гына аз, аны саклый белерг? д? кир?к. Кеше тормышы ??рвакыт табигать бел?н б?йле. Ул - кешене? с?лам?тлек, туклану, гомум?н, яш?еш чыганагы. 2013 ел Татарстан Республикасында Экологик культура ??м ?йл?н?-тир? мохитне саклау елы дип игълан ителде. Без барыбыз да– кешел?р, хайваннар,?семлекл?р, кошлар ?ир планетасында яшибез. Бу безне? уртак йортыбыз. Без сезне? бел?н табигать турында, экологик культура ??м ?йл?н?-тир? мохитне саклауга карата эмблемалар ясадык.
(??р укучы ?зене? эмблемасына а?латма бир?.)
Дим?к, н?ти?? ясыйк:
– Ч?ч?кл?рне ?з?рг? ярамый!
– Агач ботакларын сындырма!
– Я?а ел б?йр?мен? ясалма чыршы биз?с?? яхшырак булыр!
– К?б?л?кл?рне тотарга ярамый!
– Б???кл?рне, бакаларны ?терм?!
– Кош ояларын тузгытма!
– Агачларны пычак бел?н каезлама, аларны сындырма! ?.б.
Уен-энергизатор. “Ис?нме, дус”!
Ис?нме, дус! (кул)
Син ничек? (и?с?)
Кайда булды?? (колак)
Мин сагындым. (й?р?к)
Син килде?! (колач)
Бик яхшы! (кочак)
8. Журналыбызны? 8 бите “С?лам?т т?нд? – с?лам?т акыл” дип атала. (Слайд к?рс?тел?).
Укучылар, ? сез с?лам?тлек турында м?кальл?р бел?сезме?
Мин сезг? башын ?йт?м, ? сез ахырын д?вам ит?рсез.
Саулык –( зур байлык.)
Байлык бер айлык, (саулык - гомерлек.)
Байлыкны? башы - (тазалык.)
Гыйлемн?н яхшы дус юк, (чирд?н яман дошман юк.)
Д?ньяда и? кечкен? б?хет - байлык, (и? зур б?хет – саулык)
Пакълек с?йг?н (сау булыр.)
Саф ?ава – (т?нг? д?ва.)
С?лам?тлек – ж????р, (л?кин тиз югала).
Таза булса?, таш та(ярып була.)
М?кальл?рне уку, м?гън?л?рен а?лату.
9. Журналыбызны? 9 бите “С?лам?тлек ??м спорт” дип атала. (Слайд к?рс?тел?).
Кешене? гомеренд? спорт бел?н с?лам?тлек кулга - кул тотынышып яшил?р. Спорт бел?н дус булган кешене? ?з-?зен? ышанычы арта, яш?? д?рте к?ч?я, ул ??мгыятьт? ?з урыны?ны табарга да булыша.
?йд?гез ?ле, спорт ярышларыны? т?рл?рен ?йтеп ?тик.
Без д? с?лам?т, к?чле, ?итез булыйк.
Ритмик музыка астында укытучы бел?н берг?л?п к?нег?л?р эшл??.
10. Журналыбызны? 10 бите “??ркем ?з д?фт?рен ?зе яза” дип атала. (Слайд к?рс?тел?).
Кешене? и? зур байлыгы - т?не ??м ?аны с?лам?т булу. С?лам?т кеше ген? ?зене? тел?к–омтылышларына иреш?, тир?-юньне танып бел?, ??мгыять тормышында актив катнаша, хезм?тт?н, уеннар, бию ??м физик к?нег?л?рд?н кан?гатьлек ала.
С?лам?тлек - ул физик ??м рухи иминлек, к??ел к?т?ренкелеге, у?ай кичерешл?р бел?н яш??. С?лам?т булу ?зе?н?н тора. Т?м?ке тарту, спиртлы эчемлекл?р ??м наркотиклар куллану – и? начар, зарарлы гад?тл?р. ??р кешене? язмышы ?з кулында, бары тик начар гад?тл?рд?н, ялгышлардан гына сакланып, ?з-?зе?? ышаныч, намус бел?н яш?рг? кир?к. С?лам?тлек ул – ??ркем ?зе к?т?релерг? тиешле биеклек. С?лам?тлек – ул чыныгу, рациональ туклану, к?нд?лек режим, яхшы эмоциял?р, хезм?т, начар гад?тл?рне булдырмау, ??м ?лб?тт? х?р?к?т!
11. Журналыбызны? 11 бите “Яшик бу д?ньяны яратып” дип атала. (Слайд к?рс?тел?).
С?лам?тлек агачын т?з?.
Сезне? алда С?лам?тлек агачы. ?йд?гез, аны яфраклар бел?н бизик.
Укучылар бел?н с?лам?т булу ?чен нил?р эшл?рг?? диг?н сорауга ?авапларны гомумил?штереп, кагыйд?л?р чыгару.
- Кояш, ?ава ??м су бел?н дус бул! Чынык!
- Д?рес туклан! Яшелч?, ?ил?к-?имешл?рне юып аша!
- Ирт?н зарядка ясарга онытма! К?бр?к х?р?к?тл?н! Спортны ярат!
- Начар гад?тл?рне булдырма!
- К??еле? саф, чиста булсын! К??ел к?зге? сау булсын!
- С?лам?тлек – ??р кеше тормышында б?ял?п бетергесез б?хет. С?лам?т яш?? р?веше алып бар!
4. Йомгаклау. Эшч?нлек рефлексиясе.
-Сине? ?чен б?ген н?рс? ачыш булды?
-Сине н?рс? га??пл?ндерде?
-Н?рс? шатландырды?
-?зе?не (ипт?ше?не) б?ген ни ?чен мактый аласы??
?зл?рен б?ялил?р (Слайд к?рс?тел?).
- Балалар, без б?ген белемн?ребезне барлап, баетып, системага салдык. Чыннан да, д?ньяда и? кир?к н?рс? - саулык, с?лам?тлек. С?лам?тлек- кешене? и? зур байлыгы. Озак ??м б?хетле яшисе килс?, ??р кеше и? беренче чиратта ?зене? с?лам?тлеге турында кайгыртырга тиеш.
? с?лам?т булуны? нигезе - яш?? р?вешене? д?рес булуында.