І. Ұйымдастыру Шаттық шеңбері Армысың досым, Кел, маған қосыл (қолымен шақырады). Алақанға салып алақан, Шеңберге бірге тұрайық (қолдарынан ұстайды). Жер шарындай айналып, Әлемге жарық ұқсайық (айналады). Қолымызды көтеріп, Күннің нұрын алайық (қолдарын көкке созады). Ортамызда күн нұры, Құшаққа оны алайық (құшақтасады). Ойын «Кім тапқыр?» Оқушыларға жұмбақтар жасырылады. Оқушылар шешуін табады. Ақ сандығым ашылды, Ішінен жібек шашылды. (Күннің көзі) Қараңғыда жымыңдай жанады, Жарық түссе бірден сөніп қалады (Жұлдыз) Таңмен көзін ашады, Әлемге нұрын шашады. /Күн/ Қызыл күлше тау асады, Ыстық нұрын шашады. /Күн/
Кейде орта, кейде толы бір тегене, Көрінер кейде күндіз, кейде түнде, Бетіне ақ шағыдан перде тартқан, Балалар, ойлап қара, бұл немене? /Ай/
Су ішінде екі жайын, Бірі кетсе, бірі дайын./Ай мен күн/ Сығырайып қарады, Аласарып барады. Жан-жаққа жарық шашады. Майы тамшы боп ағады. /Майшам/.
Жарығы күндей, Таңқалдырар адамды, Жалындап күймей, Төбеде жанып тұрады. /Электр жарығы/ -Балалар, жұмбақтардың шешуі не болды? Жарық көздері екіге бөлінеді. Олар Табиғи және жасанды жарық көздері. -Балалар, біздің кабинетімізде қандай жарық көздері бар? -Олар жарық көздерінің қай түріне жатады? Неліктен? /оқушылардың жауаптарын тыңдау/ «Жарық қайдан пайда болады?» -Суреттерге назар аударыңдаршы. Бұл не? -Бұлардың ортақ қасиетін анықтаңдар. /оқушылардың жауаптарын тыңдау Жарық табиғи және жасанды болып екіге бөлінеді. Жарық майда бөлшектер ағыны әрі электромагнитті толқын болып табылады.Ай жарығы күн сәулесінің шағылуынан пайда болады. Күн — қызған газды шар. Күн сәулесіне тура қарауға болмайды. “Жарық — қараңғы” деген ойын өткізу керек. Рет-ретімен тәуліктің күндізгі және түнгі суреттерін көрсету. Oқушылар күнделікті тәжірибелеріне сүйене отырып, әр уақыттағы адамның іс-әрекетін көрсетеді. -“Неліктен адам қараңғыға қарағанда жарықта тым белсенді болады?” Оқушылар “жарықта айнала жақсы көрінеді” деген қорытындыға келуі керек. Адам мен жан-жануарлардың табиғатпен қарым-қатынасын қараңғылық шектейді. Қараңғыда кейбір тіршілік иелері белсенді өмір сүреді, олардың есту, көру және сезу қабілеттері өте жақсы дамыған. Кейбір адамдар өз мамандығы бойынша (дәрігер, өртсөндіруші, полиция, зауыт және фабрикадағы кешкі кезектегі жұмыскерлер) түнгі уақытта жұмыс істеп, күндізгі уақытта ұйықтап, демалады. Түнгі кезекте жұмыс істейтін мамандық иелеріне назар аударыңыздар. Оқулықпен жұмыс. Дүниежүзі бойынша 19 сәуірде Бәйшешек күні атап өтіледі. Бәйшешек гүлі — шуақты күннің басталғанының белгісі. Күндіз жылы және жарық болған кезде гүлдер күлтелерін ашады, ал түнгі уақытта түйіршіктеніп жабылады. Бәйшешек туралы аңыз “Ертеде бір Қыс есімді әже өзінің Аяз және Жел деген қызметшілерімен жер бетіне Көктемді келтіргісі келмейді. Бірақ батыл Бәйшешек бой түзеп, жапырақтарын жазып, Күннен көмек сұрайды. Күн ержүрек Бәйшешекті көріп, жер бетіне күн шуағын шашып, Көктемге жол ашады”. |