Та?ырыбы: Сан есім
Ма?саты: а) Сан есімді о?ыта отырып, сан есімні? жасалу жолдарын, ма?ыналы? ??рамын ??ындыру. Дара ж?не к?рделі сан есімні? айырмашылы?тарын ажырата білуді ?алыптастыру.
?) Сауатты жауап бере отырып, саутты жаза білуге, тияна?тылы??а т?рбиелеу
Б) Тапсырмалармен ж?мыс жасай отырып сан есімні? жасалу жолын ж?рна?тар ар?ылы ажырата білу, ойлау, сараптау ?абілеттерін дамыту.
Саба? т?рі: Аралас
Саба? ?дісі: Т?сіндіру, с?ра?-жауап, сараптау,
К?рнекіліктер: Интраактивті та?та, о?улы?тар, ?лестірмелі ?а?аздар.
П?н аралы? байланыс: математика, ана тілі
К?рнекіліктер: Интерактивті та?та, ?лестірмелі карточкалар, ба?алау пара?тары.
І. ?йымдастыру кезе?і:
А) Амандасу
?) О?ушыларды т?гендеу
Б) Саба??а назар аударту.
Психололгиялы? дайынды?
Арайлап та? атты
Алтын с?уле таратты.
Жар?ырайды к?німіз
?айырлы та? балалар!
?айырлы та? ?она?тар!
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру
61 жатты?у
Сын есімдерді білдіретін ма?ынасына ?арай кестеге орналастыр.
(та?тада орындату)
Затты?
т?сі
к?лемі
сыны
д?мі
пішіні
?ызыл, ш?бар, с?р
?зын
Таза, ?алы?, ?ызы?, суы?,ж?йрік,?ткір
Д?мді,т?тті, т?щы, ащы
Тегіс,аласа, ?шкір, с?йір, жалпа?, д??гелек, до?ал,
ІІ тапсырма (4-5)
Досы?ды, ана?ды, немесе ?зі? ма?тан т?татын адамды сын есіммен байланыстыра отырып бейнелеп, суретте. Жазыл??ан шы?арма?нан сын есімдерді тауып с?з ??рамына талдай отырып, жасалу жолын аны?та.
Мені? анам ?те а? жар?ын адам. Анамны? мейірімділігне шек ?оя алмайсыз. Барлы? елді? баласын ?з баласындай к?реді. Отбасыны? тынышты?ын са?тайтын а?ылды, білгір адам
-Ал енді ??рметті о?ушылар сын есімнен ?ткенімізді ?орытындылау ма?сатында мен бір о?ушы?а с?ра? ?оямын, ол о?ушы жауап беріп, ?зі ?ала?ан о?ушы?а ?зіні? ?ой?ысы, білгісі келетін с?ра?тарын ?ояды келістік пе?
-Мен с?ра?ымды Аяулым?а ?ой?ым келіп т?р. Сын есім дегеніміз не?
-Сын есім-затты? т?рін, т?сін, сапасын, салма?ын, к?лемін білдіретін с?з табы. С?ра?тары ?андай?, ?ай?
-Сын есім т?л?асына ?арай нешеге б?лінеді, ?алай?
-Т?л?асына ?арай Негізгі сын есім, т?бір сын есім (сары, таза, т?тті) Туынды сын есім Ж?рна? ар?ылы жасал?ан сын есім.(с?зше?, айнадай, тап?ыр)
-Туынды сын есім ?андай с?з таптарынан жасалады?
-Зат есімдерден. Далалы, кекшіл, таулы, с?н?ой, тарихи, орманды, айнадай.
-Сын есімні? салыстырмалы шырайларына мысалдар келтір
Етістіктерден: тап?ыш, білгіш, тап?ыр, ал?ыр,айт?ыш.
-Жарайсыздар. Ал енді балар назарымызды та?та?а аударып к?рі?іздерші.
Ребус «Елу жылда ел жа?а» (жаздырту та?та?а)
Б?л ??ымды ана тілінде біз ?алай атаймыз?
Ма?ал.
-Олай болса осы бір халы? даналы?ынан ?ал?ан асыл с?зді ?алай т?сінесі?дер?
– «Елу жылда ел жа?а» дегеніміз Бізді? еліміз 70 жыл Ресейді? ?арама?ында болса, енді міне арасына бірнеше жылдар салып мені? елім Егеменді, т?уелсіз ел атанды.
-13 жылды? ішінде бас?а елдер ?ызы?ы да, ?ыз?ана да ?арайтын жа?а Астана бой к?терді.
-Олай болса о?ушылар бізді? ма?алымыз, с?ра?тар?а берген жауабымыз, ?андай с?з табыны? ар?асында ойымызды аны? жеткізе алды??
-Сан есім.
-Б?гін с?уір айыны? нешесі?
-жиырмасы
-Д?л ?азір са?ат неше?
-То?ыздан жиырма минут кетті.
-Та?ерте? саб??а кешікпеу ?шін сен нешеде т?расы??
-Жетіде
-Нешінші сыныпта о?исы??
-?шінші
-Сені? сыныбы?да неше о?ушы бар?
-Жиырма т?рт.
-Міне балалар біз сан есімдердеі с?збен с?зді байланыстыру ?шін ?ана емес, к?нделікті ?мірімізде сан есімдерден ??ралады екен.
-Олай болса бізді? б?гінгі ?тетеін та?ырыбымыз ?андай с?з табы болма??
-Сан есім.
Д?птерге к?нді, та?ырыпты жаздырту. (та?тада)
М?тінмен ж?мыс.
?аза?стан жа?а жиырма бірінші ?асырды? табалдыры?ын аттады. (нешінші, реттік)
Биыл Т?уелсіз ?аза?станны? Егемендігіне жиырма жыл тол?алы т?р. (неше, есептік)
Алтау ала болса-ауызда?ы кетеді (нешеу жина?ты?)
Т?ртеу т?гел болса-т?бедегі келеді.
Біз сынып ?стелінде екеуден отырамыз. (нешеден?топтау)
Кешегі ?ткен к?ні бізді? мектебімізге жиырма ша?ты мектеп басшылары жиналды. (?ай шамалы боолжалды?)
Ар?анны? екіден бір б?лігі ?иылып ?алды. (б?лшектік сан есім ?анша? Неше?)
-М?тіндегі сан есімдерді теріп жазу.
Кластер ?дісі: Сан есім: Жиырма бірінші, реттік, нешінші ретін білдіріп т?р. Жиырма жыл-неше, есептік, на?ты санды білдіріп т??р. Алтау, т?ртеу-Жина?тьы?, нешеу? Екеуден-Нешеден? Топтау.Жиырма ша?ты-?ай шамалы?болжалды?.Екіден бір б?лігі- неше б?лігі?. Б?лшектік.
-Олай болса балалар сан есім ма?ынасына ?арай неше т?рге б?лінеді екен?
-Сан есім ма?ынасына ?арай 6 т?рге б?лінеді.
-Ал мына жазулардан не бай?ау?а болады?
-Бес, ж?з, мы?. Отыз, онда?ан, жетеу.
-Он бес, ж?з екі, ?ш-?штен, екіден бір.
-Бірініші ба?анда?ы с?здер бір ?ана т?бірден, ал екінші ба?анда?ы сан есімдер екі с?зден ??рал?ан.
-Ал ?андай ?орытынды шы?ару?а болады?
-Сан есім ??рамына ?арай Дара сан есім, к?рделі сан есім болып б?лінеді.
Жа?а саба?ты бекіту:
5 жатты?у
Ж?мба?ты? шешуін тап. Жат?а жаз. Сан есімдерді тауып ??рамына дара, к?рделі сан есімдерге ажырат.
Алтын терек, он екі б?та?,
?ш ж?з алпыс бес жапыра?
Жауабы: (бір жыл, он екі ай, ?ш ж?з алпыс бес к?н)
Тест ж?мысы.
Мысалдар
Есептік сан есім
Реттік сан есім
Жина?ты? сан есім
Топтау сан есім
Болжалды? сан есім
Б?лшектік сан есім
Елулерде, отыздар шамасында
+
Алпысыншы
+
Бестен
+
Он-оннан
+
Екі мы?ыншы
+
Бес б?тін екіден бір
+
Жетеу
+
Жиырма жеті
2. Дамыту.
8 жатты?у Ауызша
К??ілді шума?ты о?у.Ерекшелігін бай?ау.
Бір?азан с?зін екі тор к?зге ?алай сыйдыру?а болады?
2 жатты?у.
Сандарды с?збен жазып, с?йлемді к?шіріп жаз. Сан есімдерді ??рамына ?арай талдай отырып, тіркескен с?з табын аны?тау. (зат есімдермен тіркеседі)
5 Карточкамен ж?мыс. Берілген с?йлемдердегі тасталып кеткен к?п н?ктені? орнына ?ажетті сан есімді ?ойып, ма?ынасына ?арай сан есімдерді с?з ??рамына талдай отырып, ж?рна?тарын аны?та.
Мені? сыныбымда …………… о?ушы бар. Біз ?р ?атарда —————
——— отырамыз. Екпінділер саны——————- ?ана болып ?алады.Кешегі
?ткен зерделілік ойын?а ——————- ?атысты?.Мен ———————
?атарды?,——————– ?стелінде отырамын.Сыныпты? ———————–
бір б?лігі екпінділер ?атарын ??райды.
?орытынды
Тест ж?мысы
№
С?ра?
1
Сан есім ма?ынасына ?арай неше т?рге б?лінеді? Жазып к?рсет.
2
Болжалды? сан есімні? с?ра?тарын жаз
3
Сан есім ??рамына ?арай неше т?рге б?лінеді? Жазып к?рсет.
Сан есім ?атыс?ан 2 ма?а жаз.
5
Болжалды? сан есімді ?атыстыра отырып, с?йлем ??ра
6
?ш к?рделі сан есім жаз
Ба?алау
