| Балалар алдымен сабағымызды бастамас бұрын мына сөзжұмбақты шешіп алайық. Сөйлемді оқып, нені сипаттап тұрғанын жаз. 1. Сағат емес, бірақ соғып тұрады. 2.Адам денесіне қорек жеткізіп жүрген ұшы-қиыры жоқ пойыз дерсің. 3.Тоқ кезінде үндемейді, ал аш кезінде шұрылдайды. 4.Көреді бәрін өзгенің көре алмайды өздерін. 5.Бірде көтеріліп, бірде сығылып. Жұмысы бір көрік іспетті. 6.Бір тыным таппайды, тамақ та жейді, сөз де сөйлейді.
- Балалар бүгінгі біздің жаңа тақырыбымыз қанайналым жүйесі, жүрек және оның қызметі. Жүрек- организмдегі аса маңызды ағза. Қан барлық ағзаларға оттегі мен қоректік заттарды тасымалдайды.Қан организмнен зиянды заттарды шығарады. Адам денсаулығы жүректің жұмысымен тығыз байланысты. Қанайналым жүйесі жүректен және қан тамырларынан тұрады.
Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап бер.Жауаптарыңды жұмыс дәптеріне жаз. Жүрек-организмдегі аса маңызды мүшелердің бірі.Жүрек демалыссыз жұмыс істеп тұрады.Өйткені жүрек насос сияқты қанды тамырларға айдайды.Жүректің жұмысы қанды бүкіл денеге тарату.Айналымдағы қан барлық ағзаларға оттегі мен қоректік заттарды тасымалдайды.Олардан зиянды қалдықтарды алып кетеді. Жүрек сол жақ және оң жақ жартыдан тұрады.Оң жақ жартысынан артерия қан тамырлары шығады.Жүрек жиырылғанда қанды осы артерияларға айдайды.Ол ағзаларға оттегі мен қоректік заттарға бай қанды апарады.Сол жақ жартысына күретамырлар келіп бекиді.Күретамырлармен жүрекке ішкі ағзалардан көмірқышқыл газы бар қан қайтып оралады.Жүрек босансиды да, күретамырдардағы қан оны толтырады. Бұл қан әрі қарай өкпеге,одан соң организмнен зиянды заттарды шығаратын бүйрек және басқа ағзаларға барады.Бұл қан қозғалысы немесе ағысы қанайналым деп аталады. Жүректен күшпен итеріліп шығатын қан серпіні бірден қан тамырларына беріледі.Оны тамырдың соғуы дейді. 
Суретке қарап, оны жұбыңмен бірге талқыла. Егер 1 минутта тамыр соғысын есептесек, жүрек минутына неше рет жиырылып, босаңситынын анықтауға болады. Сол қолыңның тамыр соғуын байқа.Жүрегің минутына неше рет соққанын есепте. 
Сенің тамырың 1 минутта неше рет соғады?Сана. 1.Жайлы отыр, тыныштан, сол қолыңның білегін оң қолыңмен ұста, тамырыңның соғысын санап, жаз: 1минутта  рет соқты.
2.10 рет отырып ,тұр.Тағы да тамырынның соғысын сана: 
1минутта рет соқты. Қорытынды:  Қалыпты жағдайда адамның тамыры 1минутта рет соғады, ал дене шынықтыру жаттығуларын жасаған соң 1минутта  рет соғады. Дене жаттығуынан соң тамыр соғысы жиіледі, олай болса жүректің жұмысы да артты. Демек, дене жаттығулары жүрек бұлшық еттерін шынықтырады. Сенің организмінде 3 литрдей қызыл түсті ерекше сұйық зат – қан бар.Ересек адамда 5-6 литрдей қан болады. Егер адамнан қан кететін болса,оны тоқтату үшін жәрдем көрсету керек. Жараның айналасын тазалап,таза таңғышпен байлаймыз.Егер мұрыннан қан ақса, таңауды қысып, басты төмен түсіріп отыру керек.Қан тоқтамаса, дәрігер шақыртқан жөн. 
Әр адамның дені сау және жүрегі мықты болуы керек. Әлсіз жүрек жақсы жұмыс істей алмайды.Сондықтан адам жиі ауыра беретін болады.Әбден сүлдері құрығаншща жүгіруге,титықтағанша жұмыс істеуге болмайды.
Жүректі сақтау адамға не үшін керек?Жүрек сау,мықты болу үшін не істейміз? Осы сұрақтарды сыныптастарыңмен талқыла. Таңертеңгілік жаттығу жаса. Денені шынықтыр. Көп қимылда (үй шаруашысына көмектес) Зиянды әдеттерден (темекі шегу, ішімдік ішу) аулақ бол.
1.Қанайналым жүйесі қандай мүшелерден тұрады? 2.Жүрек қалай жұмыс істейді? 3.Артерия,күретамыр деп қандай қантамырларын айтады? 4.Егер адамнан қан кететін болса,оны тоқтату үшін не істеу керек? 5.Қанайналым жүйесі басқа қай жүйемен бірлесіп жұмыс істейді?Қалай?Дәлелде. 6.Өзіннің және ата-ананның жүрек көлемін салыстыр. Ол үшін кімнің жұдырығы үлкен екенін анықта. Жұдырықтың көлемі жүрек көлемімен сәйкес келеді. Жүрек, қан тамырлары, артерия,күретамыр, тамырдың соғуы. Адам тамыры бір тәулікте 100 мың рет соғады. Ал 1 Жылда 40 млн. Рет соғады. Сау жүрек бағдарламасынан Шылым шекпе, ішімдік ішпе. Ұйқыға жеткілікті уақыт бөл.Ұйқы- жүрек саулығының негізі. Асқа қарапайым, табиғи азық-түліктерді пайдалан. Тойып тамақтанба. Асты асықпай,жақсы шайнау керек. Күнделікті дене шынықтыру жаттығуларын жаса. Жақсы әдеттерді бойыңа сіңір. Кофе, шай,ішімдіктен бойыңды аулақ ұста. Жаяу жүр! Терең дем ал... Тұзды аз пайдалан! Жемістер мен көкеністер күнделікті астың 50% құрауы тиіс. Консервіленген қант алмастырушыларды пайдаланба. Аптасына 24сағат ашық.
| 
