Қысқа мерзімді жоспар
Сабақ жоспары
Сабақ: дүниетану Мектеп:№46 орта мектеп
Күні: Мұғалімнің аты: Джуматаева Гульжан Карипбаевна
Сынып:1 Қатысқандар: Қатыспағандар:
Тақырыбы:
Ортақ тақырып:
Бөлімше: Көне жазбалар
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті
Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар
Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары 1.3.3.1 Қазақстан аумағындағы көне жазу туралы білу.
1.3.3.2 Түрлі материалдарды, әдістер мен құралдарды пайдалана отырып көне жазуларды бейнелеу
1.3.1.2 Көне заманның танымал тарихи ескерткіштері/жәдігерлері туралы әңгімелеу
Бағалау критерийлері 1.Қазақстан аумағындағы көне жазумен танысады.
2.Көне жазбалардың таңбаларын қазіргі кирилл әріпімен алмастырып отырып, салыстыра отырып өз есімін ермексазбен жазып көрсетеді.
3. Көне жазбалар жазылған «Күлтегін» ескерткіші туралы әңгімелейді.
Сабақтың мақсаттары Барлық оқушылар: өткен мен қазіргі кезеңді көз алдына елестетудің түрлі тәсілдерімен танысады;
Оқушылардың басым бөлігі: Қазақстанның ежелгі салт- дәстүрімен, ауыз әдебиетін біледі.
Кейбір оқушылар: Көне жазбалар мен олардың мағынасы туралы біледі.
Тілдік мақсат Оқушылар ежелгі адамдардың тасқа таңба жазуы арқылы өздерінің тарихын қалдырып отырғанын әңгімелейді.
Түйінді сөздер мен сөз тіркестері:ақпарат – информация – information; жазу – письменность – writing.
Сыныптағы диалог/жазылым үшін сай келетін тіл стилі:ауызша, жазбаша
Талқылауға арналған сұрақтар:
Қазақ жерінде бұрын жазу болды деп ойлайсыңдар ма?
Көне жазулар қай ескерткіштер арқылы белгілі?
Олардың өмірі туралы міліметтер бізге қалай жеткен?
Не себепті.деп ойлайсыз?
Ишара: «Бас бармақ» тәсілі
Алдыңғы оқу: Қазақстан Республикасының рәміздерінажырата алады, мемлекеттік тудың қай кезде көтерілетінін біледі жәнеАбылайханның әскерлері Жоңғарларды жеңіп, жеріміз қорғап қалғанын айтады.
Жоспар
Жоспарланған уақыт есебі Жоспарланған жаттығу түрлері ресурстар
Басы
Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру
Бастаушының айтуымен шаңырақтың бейнесін іс- қимылмен көрсету, ұранды сөздер айту.
Таңбаларды таңдау арқылы топқа бөлу
Ортасы
І-кезең
Бейне жазба көрсету.
Дескриптор:көне жазулармен танысады, бақылайды.
Кері байланыс: «Бас бармақ» әдісі
Қалыптастырушы бағалау. Монета тарату.
ІІ-кезең
Мағынаны тану
-көне жазу (руна жазуы)
-күлтегін ескерткіші
Жазу — адамның ой-пікірін, басқа адамға хабарлап айтқысы келген сөзін, мағлұматын таңбалар арқылы жеткізуді қамтамасыз ететін белгілер жүйесі. Оның алғашқы нұсқалары өте ерте заманда жасалды. Өз ойын басқаға жеткізу үшін адамдар әуелде заттың өзін пайдаланды. Ойды зат арқылы білдіру үрдісі ежелгі замандарда тайпалар арасындағы елшілік қарым-қатынастарда да пайдаланылған. Соғысатынын хабарлау үшін қарсы жаққа айбалта жіберетін болған. Елші оны әкеліп жерге қояды, егер жау жақ оны көтерсе — соғысуды мақұлдағаны. Кейін мұндай рәміздік зат орнына таңбалар бедерленген бұйымдар қолданылған. Осылайша алғашқы жазу пайда болған. Адамдар алғашқы жазу құралы ретінде саз балшықтан жасалған тақтаны, ағаштың қабығын, т.б. пайдаланған. Жазу жүйесі таңбалардың жиынтығынан құралған. Ол таңбалар тұтас хабарды, не сөзді, не буынды, не дыбысты белгілейді. Әр таңбаның графикалық формасы, белгілі бір мағынасы болады.
Интербелсенді тақтадан көне жазуларды көрсету.
Дескриптор:көне жазба туралы тыңдайды, қазіргі жазумен салыстырады.
Кері байланыс: «Жетістік баспалдағы» әдісі
Қалыптастырушы бағалау. Монета тарату.
Топпен жұмыс. Постер құрау.
Тастағы таңбалар неге ұқсайды? Суретін салу,салыстыру, түсіндіру.
Дескриптор:көне жазулар туралы айтады, салыстырады, түсіндіреді.
Кері байланыс: «Қаламсап ортада» әдісі
Қалыптастырушы бағалау. Монета тарату.
ІІІ-кезең
Оқулықпен жұмыс:
Тапсырма мақсаты: Оқушылардың байқампаздығын, ой-қиялын дамыту.
-Өзіңді сурет салынған үңгірді тапқан ғалыммын деп елестет. Тастағы суреттерге қарап не айтар едің?
Дескриптор:көне жазулардыанықтайды, әңгімелейді
Кері байланыс: «Бас бармақ» тәсілі
Қалыптастырушы бағалау. Монета тарату.
Сергіту сәті
Хормен айту
Отан - менің ата - анам,
Отан – досым, бауырым,
Отан – өлкем, Астанам,
Отан – туған ауылым.
Отан – тарих, Отан – тіл,
Жасаған елім, өз халқым.
Отан – өлең, Отан – жыр.
Көтерген көкке ел даңқын.
«Қара жорға» биін видео арқылы қайталау.
Жұппен жұмыс.
Тапсырма мақсаты: оқушылардың көне руна жазуларының таңбаларын сауатты жазу дағдысын қалыптастыру
Әр оқушы өз есімін көне руна жазуымен жазады
Дескриптор: көне жазуларды саралайды, таңбалайды
Кері байланыс: «Білдім. Білгім келеді. Білмедім» смайликтермен көрсету
Қалыптастырушы бағалау. Монета тарату.
Дәптермен жұмыс
Күлтегін ескерткішін дәптерге бейнелейді.
Оқулықтағы тасқа қашалып салынған суретке әңгіме құрайды.
Деңгейлік тапсырма (саралау)
Кейбір оқушы досының атын, кейбір оқушы тілек жазу, кейбір оқушы өздері таңба құрастырады.
Оқушылар шағын тақтайшаға ермексазды пайдаланып, жазу жазатын негіз жасайды. Одан кейін тақтайшаға жазу үшін ұшы үшкір ағаш таяқшаны пайдаланады.
Дескриптор: көне жазуларды саралайды, таңбалайды
Кері байланыс: «Екі жұлдыз, бір тілек» әдісі
Қалыптастырушы бағалау. Монета тарату.
Интербелсенді тақта
Оқулық
Интербелсенді тақта
Тақтайша, ермексаз, ағаш таяқша
Соңы «Аквариум» әдісімен қорыту. Зерек оқушы ортада тұрады, қалғандары шетінен қоршап, оған сұрақ қояды. Білімдерімен алмасады.
Жалпы сабаққа кері байланыс. «Менің шапшаңдығым» әдісі
Балалар бүгінгі сабақты игеруде, тапсырмаларды орындау барысындағы шапшаңдықтарына қарай көлік түрлеріне қарай өз жылдамдықтарына баға береді.
Ұшақ. Тапсырмаларды түсініп, жылдам орындаған оқушы.
Поезд. Тапсырмаларды түсініп, жақсы орындаған оқушы.
Жеңіл машина. Тапсырмаларды түсініп, орташа орындаған оқушы.
Қалыптастырушы бағалау. Монета тарату арқылы мадақтау. Жалпы монеталар жиынтығын санау.
