Б дыбысы мен ?рпі ( сауат ашу мад)

Бекітемін: 12.03.2015 жыл

Тақырыбы: «Әжелер – өмірдің ажары, немере – өмірдің базары» (әжелер мен немерелер сайысы)

Мақсаты: халқымыздың ата-бабадан келе жатқан , бірақ кейінгі кезде елеусіз қалған ұлттық асыл мұрасын, отбасылық тұрмыс-салтын, жақсы үлгі өнегесін, ізгілікті сән-салтанатын, кіші мен үлкенді сыйлауды, мейірімділікті , парасаттылық сияқты тәрбиеге қатысты қағидаларды әжелерден үйрену, қазақ халқының салт-дәстүрін насихаттап, ұрпақтан – ұрпаққа жеткізу.

Күтілетін нәтиже: халқымыздың ата-бабадан келе жатқан , бірақ кейінгі кезде елеусіз қалған ұлттық асыл мұрасын, отбасылық тұрмыс-салтын, жақсы үлгі өнегесін, ізгілікті сән-салтанатын, кіші мен үлкенді сыйлауды, мейірімділікті , парасаттылық сияқты тәрбиеге қатысты қағидаларды әжелерден үйренеді, қазақ халқының салт-дәстүрін білетін болады .

Көрнекілігі: нақыл сөздер, тыйым сөздер.

Өту барысы:

Армысыздар ардақты әжелер, сүйкімді балалар, ұстаздар!

Қымбатты қонақтар, ата-аналар, әріптестер! Адам үшін ең аяулы, ең қатерлі жан – ана. Бала дүниеге келген күннен бастап, өзінің жұмсақ алақаны, жылы жүзі, ыстық құшағы мен мейірімін, махаббатын бере білген аналар үшін елімізде бір күнді мейрам етіп белгілеген. Ол – 8 наурыз мерекесі.
Ана деген ыстық қой әрбір жанға
Теңеймін аналарды нұрлы жанға
Көктемгі мейрамдарыңыз құтты болсын!
Анадан артық адам бар ма, сірә!
Асылдай әжелерім қартаймашы
Таудан аққан бұлақтай сарқылмашы
Өздеріңізді мәңгілік аялаймыз
Көк аспанда жұлдыздай жарқылдашы.
Ардақты аналар, аяулы да қымбатты ақ жаулықты әжелер мерекелеріңіз құтты болсын! Отбасыларыңызға құт-береке, бірлік, дендеріңізге саулық тілейміз. Құрметті қауым! Наурыз тойын аңсап дәйім
Ата – бабам жырлап келген.
Той – думандар жалғассын деп
Той бастарды дәстүр еткен – дейді дана халқымыз.
«Әжелер – көңілдің ажары, немере – өмірдің базары» атты сайысымызға қош келдіңіздер. Халқымыздың «Өз балаң өскенше, немерең өлгенше» деген сөзі бар. Бала жөнінде ақын М.Әлімбаев атамыз былай деп жырлаған екен.

Бала деген бал екен,

Бал дегенің бала екен.

Немереңнің бойында,

Бар тәттілік бар екен.

Туған балаң жай ғана,

Демесең де жат бөтен.

Нағыз балаң ойласаң

Немере деген тәтті екен,- деп келесі кезекте сайысқа қатысатын әжелеріміз бен немереле-

рімізді ортаға шақырамыз.

Бойында мейірім ақ жүрек

Жақсылыққа толы ақ тілек.

Урбала әже келді міне,

Немересіне бақ тілеп – деп 1а сынып оқушысы Жақсыбек Толғанай мен қол өнер шебері Үрбала әжені ортаға шақырамыз.

Жанұясының тірегі

Тіршіліктің жүрегі

Әжесі бақыт ордасы

Мәпелеген жыр елі- деп ортаға 1б -сынып оқушысы Әбілахан Фарида мен нағашы әжесін ортаға шақырамыз

Еміреніп «қозым» деп,

Мейіріммен қарайтын

«Немерем аман болсын деп»,

Ай мен күнге балайтын –деп 1в-сынып оқушысы Жәңгір Заңғар мен Аниша әжені ортаға шақырамыз

Сыздайтұғын жүрегі

Құлап қалса сүрініп.

... әжесі кеп отыр

Қамқор болған балаға –деп , 1г сынып оқушысы Абдижаппар Алдияр мен Дүйсебаева Жанат әжені ортаға шақырамыз

Менің әжем – шежіре,
Көп ертегі біледі.
Сыртта жүрген кезінде,
Бізді ойлап жүреді

Әділқазылар алқасымен таныстырып өтейік.
1. №110 мектеп-лицей директорының оқу ісі жөніндегі орынбасары – Дариха Жармахан
2. №110 мектеп-лицейінің бастауыш сынып мұғалімі – Берженбаева Асемкүл (Әділқазылар алқасының құрамын бекітіп, әжелерді сайыстың шартымен таныстыру)

І бөлім

«Мен, анамын, ұрпағын әлдилеген» (өзін таныстыру)

ІІ бөлім
«Көтерейік көңілді ән-жырменен» (өнер сайысы)

ІІІ бөлім
«Білгенге маржан» (салт дәстүрден көрініс)

ІҮ бөлім
«Өнерлі саусақтар» (дайын қолөнер бұйымдарды көрсету)

Ү бөлім

Сұраққа жауап

Қорытынды:

Қайырымды қасиетті
Ең ардақты ақ әжем
Әрбір сөзі өсиетті
Баға жетпес, бал әжем
Аман – есен жүріңізші
Бар тілегім сол әжем – дей отырып, әжелерімізге денсаулық, ұзақ ғұмыр, бақыт тілейміз.
Ардақты ана, аяулы ана, қымбаттым
Тәтті ұйқыңды бөліп талай үн қаттың.
Өміріме нәрін берді ақ сүттің
Кең шуағың аясындай гүл бақтың – дей отырып бүгінгі мерекелік сайысымызды аяқтаймыз.

1. «Қымызмұрындық» деген не?

Қымызмұрындық – жаз тойы, мамыр айынан басталып, маусым айына дейін созылатын үлкен той. Ол кезде биелерді желіге байлап, ағайын туысты алғашқы қымыз ішуге шақырады.Бұл той «көпке бұйырсын» деген тілекпен жасалады.

1. «Соғым басы» деген не?

Алғаш қар жауып аяз түскен кезде , ауыл адамдары соғымға сақтаған малдарын сойып, бірін-бірі қонаққа шақырады.

1. «Қапқағар» деген қандай дәстүр?

Қыс аяқталып, көктем басталғанда ет сүрленіп азая бастайды. Ол ет қапта болады. Сол ет асылып, бірнеше адам шақырады. Қаптың ең соңғысын асып, бөлісіп жеуді «қапқағар» дейді.

1. «Бәсіре» деген қандай дәстүр?

Бала туылғанда немесе сүндетке отырғызылып, мектепке барғанда атасы не өз әке-шешесі оған тай атайды. Оны «бәсіре» тай дейді.

1. «Тымаққа салу» деген не?

Тымаққа салу – салт. Халықта шала туған сәбиді осылай өсіретін ғұрып бар. Оның себебі шала туған бала ұстауға , бесікке салуға келмейді, тымақ әрі жылы, әрі бөлеуге, ұстауға ыңғайлы болады.

1. «Наурызкөк» деген не?

Наурызкөк – наурыз айында ұшып келетін көктем құсы. Наурызкөкті ешкім қумайды, үркітпейді, оны бақыт құсы қатарына қосады.

1. «Қымызмұрындық» деген не?

1. «Соғым басы» деген не?

1. «Қапқағар» деген қандай дәстүр?

1. «Бәсіре» деген қандай дәстүр?

1. «Тымаққа салу» деген не?

1. «Наурызкөк» деген не?

«Әжелер – өмірдің ажары, немере – өмірдің базары»

Әжелер сайысының қорытындысы