Ана тілі
2-сынып
Саба?ты? та?ырыбы: БАЛА АБАЙ.
Саба?ты? ма?саты: 1. О?ушыларды ?аза?ты? классик а?ыны Абай ??нанбаевты? ?мірімен толы?ыра? таныстыру.
2. М?тіндегі негізгі идеяны ??ындыру.
3. ?р т?рлі ой дамыту стратегиялары ар?ылы ?здік ж?мыс істеуге, ізденуге, творчестволы? ойлануына ы?пал ету.
Саба?ты? т?рбиелік ма?саты: Абай ?ле?дері ар?ылы балаларды жа?сы ?асиетерге т?рбилеу, ?р?ашан ??ыпты, ал?ыр, зерек болу?а ?йрету.
Саба?ты? т?рі: Дамытушылы? саба?.
Саба?та ?олданылатын ?дістер: Ой ?оз?ау, негізгі идеяны суреттеу, с?ра?тар ?ою, Венн диаграммасы, топпен ж?мыс істеу ?дістері.
К?рнекіліктер: Абай ??нанбаевты?, М?хтар ?уезовті? портреттері, ?осымша ?р т?рлі кітаптар, сюжетті таблицалар, Абай туралы карточкалар, ватман ?а?аз, суреттер т.б. заттар.
Саба?ты? барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і. О?ушыларды? назарын саба??а аудару.
2. ?й тапсырмасын тексеру.
?йге берілген тапсырма: ?.?айырбековті? “Ал?аш?ы ?о?ырау” ?ле?ін м?нерлеп о?у ж?не шы?арма?а с?йкес сурет салып келу тапсырыл?ан. Екі, ?ш о?ушы?а м?нерлеп о?ытамын, ?осымша с?ра?-жауап алынады. Ы.Алтынсарин туралы т.б. с?ра?тар. Сосын ?здері сал?ан суреттері бойынша ??гімелеп береді. Екі, ?ш о?ушыдан с?рау, та?та?а немесе ?абыр?а?а суреттерді т?гел ілу.
Жа?а саба?: М.?уезовті? “Бала Абай” ??гімесін о?имыз деп т?сіндіріп ?темін.
1. М.?уезовті? “Абай жолы” романы туралы бірер с?з айтамын.
?ызы?ушылы?ты ояту. Ой ?оз?ау. Мысалы: - Бала Абай деген кім деп ойлайсыздар? Екі минуттай ойлану, серіктесімен ой б?лісу.
2. С?ра?-жауап. Диалог. Оны? ?андай ?ле?дерін білеміз, т.б. талдау ж?мысы. Енді бір ба?ан?а жазу білетінімізді тізбектеп айтамыз, д?птерге жазамыз: Абай – а?ын, композитор, суретші, аудармашы, реалист-шыншыл т.б. тізбектеп жазу. Ал енді, балалар, Абайды? балалы? ша?ы туралы романнан ?зінді берілген, соны о?ып беремін. ??гімені? ?на?ан, ?нама?анын с?раймын.
1. М?нерлеп о?у (?зім).
2. С?ра?-жауап.
3. Рольмен о?ыту.
4. Кейіпкерлерді табу.
Енді т?ртіп алу ж?йесімен ж?мыс істеу v + - ? осы (- +) белгілер бойынша с?здік ж?мысы ж?ргізіледі.
О?ушы т?сінбеген с?з, с?йлем, с?з тіркестерін с?райды, бір-бірімен ой б?ліседі. Сергіту с?ті. Топпен ж?мыс.
?рбір негізгі с?ра??а ?осымша с?ра?тар беру (3, 4, 5) ар?ылы т?гел балаларды? ж?мыс істеуіне жа?дай ту?ызамын.
І. Топты? с?ра?ы. Бала Абай?а мінездеме бері?дер.
ІІ. Топты? с?ра?ы. Абайды? ?жесі мен анасына мінездеме бері?дер.
ІІІ. Топты? с?ра?ы. Байк?кшеге мінездеме бері?дер.
ІV. Топты? с?ра?ы. Барлас?а мінездеме бері?дер.
V. Топты? с?ра?ы. Барлас Абай?а ?андай бата берді?
VІ. М?тіндегі на?ыл с?здерді тап, д?птерлері?е жаз.
Топпен ж?мыс ж?ргізіліп, топ басшылары жауап береді.
3. Ой тол?аныс кезе?і. Венн диаграммасын ??райы?. Екі кейіпкерді алып, орта? ж?не ??самайтын ?ш ?асиетін тауып жазу тапсырылады. Б?л ж?ппен ж?мыс. Ж?птасу ар?ылы ой б?лісу.
Саба?ты ?орыту: Венн диаграммасы.
Барлас Байк?кше
1. А?ын
2. ?арта? 1. Екеуі де ер адам 1. Жыршы
2. Жастау
3. “?обыланды батыр” жырын біледі 2. Екеуі де жыршы 3. “?озы К?рпеш-Баян с?лу” жырын біледі
Венн диаграммасына жалпы ойды ?орытып, та?та?а ватман ?а?аз?а жазып іліп ?оямын. Жалпы таблицалар мен кітаптар?а шолу. С?ра?тар ?ою. Абайды? на?ыл с?з, ма?ал, афоризмдерін с?рап ?ту.
?й ж?мысы: М?тінді м?нерлеп о?у. 5-6 тапсырма.
1. С?здік д?птермен ж?мыс.
2. Авторлы? д?птерлеріне Абай мен М?хтар?а Венн диаграммасын ??рып келу тапсырылады.
Ба?алау кезе?і.
Ана тілі
2-сынып
Саба?ты? та?ырыбы: М.ДУЛАТОВ. “БАЙЛЫ?”.
Саба?ты? ма?саты: 1. О?ушылар?а байлы?ты? не екендігін т?сіндіру, ??гімені? мазм?нын ашу.
2. Ой ?оз?ау стратегиясын пайдалана отырып, о?ушыларды ойлану?а, ?здері ізденіп, с?ра??а жауап беруге жол ашу.
3. Топпен ж?мыс ар?ылы ?з пікірін еркін айту?а ?йрету.
Саба?ты? т?рі: Дамытушылы? саба?.
Саба?ты? т?рбиелік ма?саты: Байлы?ты? ?алай келетіндігін, е?бек ар?ылы б?ріне ?ол жеткізуге болатынды?ын, жалпы байлы? дегенні? не екендігіне к?з жеткізу.
Саба?та ?олданылатын ?дістер: Ой ?оз?ау, негізгі идеяны суреттеу, с?ра? ?ою, Венн диаграммасы, т?ртіп алу ж?йесі, топпен ж?мыс, болжау, к?рнекілік стратегияларын пайдалану.
Саба?ты? к?рнекіліктері: М.Дулатовты? портреті, ватман ?а?аз, сюжетті суреттер, ?осымша кітаптар, карточкалар, т.б.
Саба?ты? барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і. О?ушыларды? назарын саба??а аудару.
2. ?й тапсырмасын тексеру.
?й ж?мысын тексеру: М?зафар ?лімбаевты? “С?з ??діреті” ?ле?ін 1, 2 о?ушы м?нерлеп о?иды. Сонан со? 2, 3 тапсырма бойынша ?здеріні? жаз?ан шы?армаларын о?иды. Шы?арма?а с?йкес сал?ан суреттерін айтып, ??гімелеп береді. Сыпайы, ?атты с?здер туралы ма?ал-м?телдер айтылады. О?ушыларды? сал?ан суреттерін т?гел ?абыр?а?а ілемін.
Жа?а саба?: Жа?а б?лім “Е?бек т?бі – береке” атты та?ырып туралы бірер с?з. ?ткен б?лімді пысы?тап ?ту, “Байлы?” та?ырыбын ?тетіндігіміз ж?не кіріспе б?лімінде е?бек туралы бірер с?з, автор М.Дулатов туралы айтылып ?тіледі, портретімен таныстырамын.
?ызы?ушылы?ты ояту: Ой ?оз?ау: Байлы? дегеніміз не? О?ушылар?а уа?ыт беріледі. ?з ойын д?птерге жазу, оны серіктесімен б?лісу. Орта? ойды та?та?а жазу байлы?ты? 2 т?рін б?ліп к?рсетемін.
Байлы?
Материалды?: Рухани:
Киімі, тама?ы, т?рт т?лік малы, машина, а?ша, доллар, д?ние-м?лкі т.б. А?ыл-ой, денсаулы?, ?айрат-к?ш, білімі, ?нері, е?бегі, спортпен айналысу т.б.
?з ойларын ?айталамай, бір-бірлеп айтып шы?ады. Оны та?та?а тізіп жазамын. Балаларды? ойын білген со? о?улы?ты? 116-бетіндегі “Байлы?” та?ырыбына назар аударып, о?ымас б?рын сюжетті, суреттерді магнитті та?та?а іліп, балаларды жа?а саба??а ?зірлеймін. Болжау стратегиясы бойынша с?ра? ?ойып, осы суретті? жа?а саба??а байланысы бар екендігін т?сіндіремін. Сурет бойынша балалар тіл дамытып, ??гімелейді. Сосын та?ырыпты м?нерлеп о?ып беремін. ?здеріне іштей о?ытамын. Рольмен ?ш о?ушы о?ып шы?ады. Сонан со? с?ра?-жауаптар айтылады. “Т?ртіп алу ж?йесі” стратегиясы бойынша + v - ? т?сінбеген с?здерді белгілетіп, с?здік ж?мысын ж?ргіземін. Мысалы: жарлы жігіт, м??ын ша?ты, ?адірлі кісі, ш?кірт т.б. с?здерге т?сініктеме беріледі.
Сергіту с?ті: ?зын ??ла?, с?р ?оян,
Естіп ?алып сыбдырды.
Ойлы-?ырлы жерлермен,
Ыт?ып-ыт?ып ж?гірді (?имылдармен орындайды).
Ма?ынаны тану: топпен ж?мыс. О?ушылар?а с?ра?тар жазыл?ан карточкалар таратылады.
І топ: Жарлы жігітке сипаттама бер. ?най ма? Неге?
ІІ топ: ?стаз?а мінездеме бер. ??са?ылары? келе ме? Неге?
ІІІ топ: Б?л ??гіме туралы не ойлайсы?дар?
ІV топ: “Е?бексіз к?ні? жо?” дегенді ?алай т?сінесі?дер?
V топ: ??гімені? ?на?ан жа?сы жа?тарын, ?нама?ан жа?тарын айтып бер.
VІ топ: Егер сендер жарлы жігіт (орнында) болса?дар не істер еді?дер?
Топпен ж?мыс талданып бол?ан со? Венн диаграммасын ??рамыз. Ол ?шін ?ткен саба?тарда?ы Д.Исабековты? “?кініш” ??гімесіндегі басты кейіпкер “Мал?аржан” мен “Жарлы жігітті” салыстырамыз. ??гімені еске т?сіріп бол?ан со? о?ушылар?а ?р топ?а ватман ?а?аз таратылады. Топтар?а ватман ?а?аз таратылып, жалпы суреттер беріледі. Мал?аржан мен Жарлы жігітті? орта? 3 ?асиетін ж?не ??самайтын 3 ?асиетін б?ліп к?рсетіп, ше?берге жазу.
Ой тол?аныс: Венн диаграммасы.
Мал?аржан
Жарлы жігіт
1. Кішкентай бала 1. ?лкен жігіт
2. ?жесіні? еркесі 2. Ту?ан-туыстары жо?
3. О?ушы бала (2с) 1. Жал?ау 3. О?у бітірген, а?ыл
4. ?азіргі заманда?ы о?и?а 2. Еріншек
3. Ер бала то?тат?ан жігіт
4. Бай мен жарлы
заманында бол?ан
??састы?ы/ ??самайтын жа?тары
?р топ ?з ойларын ше?берге жазады. Топ басшылары ?з топтарыны? ойын айтады. Со?ынан жалпы ше?берді о?ушыларды? орта? ойымен толтырамын. ?ал?ан о?ушыларды? е?бегі т?гел та?та?а, ?абыр?а?а ілінеді. Саба?ты осылай ?орытып бол?ан со? ??гімені? де идеясы – е?бек ету ар?ылы табыс?а жетуге болатынды?ы, адам бойында?ы жа?сы ?асиеттерді жетілдіріп отыру керектігін ?здері ж?не м??алім айтып, пысы?тайды.
Саба?ты ?орыту: ?здері білетін ма?ал-м?телдер айтылады. Байлы? т?рлері туралы. “Байлы? дегеніміз не? Байлы? дегеніміз ………” К?п н?ктені? орнына ?ркім ?з ойын тізбектеп жазады.
?йге тапсырма: “Егер мен жарлы жігіт болсам” атты ??гімені ая?тап, ?ркім ?з шы?армасын жазып келеді ж?не м?тінді м?нерлеп о?у тапсырылады.
Ба?алау кезе?і.
Ана тілі
2-сынып
Саба?ты? та?ырыбы: ?ЫЗ?АЛДА? ПЕН ?АРАСОРА (мысал). С.Сар?ас?аев
Саба?ты? ма?саты: 1. О?ушылар?а м?тіндегі негізгі ойды, идеяны ??ындыру.
2. Ой ?оз?ау стратегиясын пайдалана отырып, о?ушыларды с?ра? ?ою ар?ылы жан-жа?ты ойлану?а ?йрету.
3. Топпен ж?мыс, ??гіме кестесі, болжау стратегияларын пайдаланып, ?зіндік ж?мыс істеуге, ізденуге ?йрету.
Саба?ты? т?рі: Дамытушылы? саба?.
Саба?ты? т?рбиелік ма?саты: Адам бойында?ы жа?сы ?асиеттерге т?рбиелеп, жаман ?асиеттерден (?ыз?аныш, ма?танша?ты?) аула? болу?а т?рбиелеу.
Саба?та ?олданылатын ?дістер: Ой ?оз?ау, негізгі идеяны суреттеу, с?ра? ?ою, ??гіме кестесі (салыстыру кестесі), к?рнекілік стратегияларын пайдалану.
Саба?ты? к?рнекіліктері: ватман ?а?аз, сюжетті суреттер, ?осымша кітаптар, суреттер, д?рілік ш?птер.
Саба?ты? барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і. О?ушыларды? назарын саба??а аудару.
2. ?й тапсырмасын тексеру.
?йге берілген тапсырма - ?бдрахман Асылбековты? “Т?лкі мен тиін” мысалын д?рыс т?сіну, м?нерлеп о?у ж?не мысалды болжау стратегиясы бойынша ?згертіп, 99 айлалы ?у т?лкіні ?лімнен ??т?ару?а (т?лкіні а?ылды етіп суреттеу ар?ылы) ??гіме жазу, ?здеріні? суретін салып салып келу берілген.
О?ушылардын та?ырып?а байланысты с?ра?-жауап алынады, мысалды о?и?а желісіне ?арай б?ліктерге б?ліп ??гімелейді.
Рольмен о?ыту. Т?лкі мен тиінге мінездеме беру. ?р о?ушы ?з ??гімесін о?ып, сал?ан суреті туралы айтып береді.
Болжау стратегиясы ар?ылы жаз?ан, сал?ан ж?мыстары талданады, тексеріледі.
Жа?а саба?: О?ушылар?а ма?танша?ты?тан бас?а адам бойында?ы ?андай жа?сы ?асиеттерді білетіндіктері жайлы айт?ызу.
А?ын туралы т.б. ма?ал, ?анатты с?здер, Абай ??нанбаевты? ?сиетті с?здерін (Бес асыл іс) еске т?сіріп айтады (о?улы?тарды жаптыру).
Енді “?ыз?алда? пен ?арасора” атты мысалды о?имыз. Б?л жаман ?детті? бірін сынау?а арнал?ан, мысалды? авторы Сансызбай Сар?ас?аев туралы ?ыс?аша ма?л?мат беру, мысалды? ?ара с?збен жазыл?аны туралы айту.
?ызы?ушылы?ты ояту:
- ?ыз?алда? - ?арасора
- ?сімдік - ?сімдік
- г?л - ш?п
- ?демі, хош иісті - иісі жо?
- к?ктемде шы?ады - к?ктемде шы?ады
- ?ызыл, сары - жасыл, к?к
- ауа, су, жары?, жылу керек - ауа, су, жары?, жылу керек
- ?йде, далада ?седі - далада ?седі
Білгенімізді тізіп айтты?, енді мысалды о?имыз. О?улы?ты? 85-бетін ашамыз.
М??алім мысалды м?нерлеп о?иды, суреттерді к?рсетеді. Сендерге ?нады ма? С?ра?-жауап ар?ылы талдау ж?мысы. Мысалды талдау. Мысал не туралы?
О?ушыларды? ?здеріне іштей о?ыту, одан кейін рольмен о?ыту.
Ма?ынаны тану: v, +, -, ? белгілері бойынша ж?мыс істеу. О?ушыларды? т?сінбеген с?здерін, с?з тіркестерін, с?йлемдерін -, ? белгі бойынша с?раймын.
Мысалы, С?лут?р, ?шкір-?шкір, к?ре?деніп, жыртып тастады т.б. с?здерге т?сініктеме беріліп, с?здік ж?мысы ж?ргізіледі.
Сергіту с?ті: Отырайы? ж?релеп,
Г?лді ?зіп алайы?.
Орнымыздан т?регеп,
Бас?а г?лге барайы?.
Ой тол?аныс: Топпен ж?мыс.
І топ: ?ыз?алда??а мінездеме беру. Сендер ?ыз?алда??а ??са?ылары? келе ме? Неге?
ІІ топ: ?арасора сендерге ?най ма, жо? па? О?ан ??са?ылары? келе ме? Неге?
ІІІ топ: ?андай д?рілік ш?птерді білесі?дер? Неге олар д?рілік ш?птер деп аталады?
ІV топ: ?ызыл кітап?а енген ?андай ?сімдік, а?, жануарларды білесі?дер? ?ыз?алда? ?ызыл кітап?а енген бе?
V топ: ?андай г?л т?рлерін білесі?дер? Ата?дар.
?р топ?а 5 минут, топ басшысына 1,2 минут уа?ыт беріледі. Топпен ж?мыс талданып бол?ан со? “Салыстыру кестесімен ж?мыс істейміз”.
Та?та?а ватман ?а?аз ілінеді. “??гіме кестесі”
1. Мысалды? аты “Т?лкі мен тиін” ?ыз?алда? пен ?арасора
2. Авторы ?.Асылбеков С.Сар?ас?аев
3. О?и?а орны – орманда Далада
4. Кейіпкерлер – т?лкі мен тиін ?ыз?алда? пен ?арасора
5. Не ?шін ма?танды?
?улы?ымен жеу ?шін ?ыз?анышпен
6. Кімдікі д?рыс? – Тиіндікі ?ыз?алда?тікі
7. Кейіпкер несімен ?нады? Неге?
– Тиін а?ылдылы?ымен ?ыз?алда? ?демілігімен, ?арапайымдылы?ымен
8. Мысалды? со?ында не болды? Т?лкіні ?ас?ыр жеп ?ойды, ?йткені т?лкі а?ылды бол?анда ?ас?ырдан ??тылар еді ?арасораны ди?андар жыртып тастады, ?арасораны? іші тар
9. Мазм?ныны? идеясы ?андай?
– А?ылды болу керек, ма?танша? болмау керек. ?ыз?анша? болмау керек, ?арапайым да ?демі болу керек.
Екі та?ырып?а байланысты 9 с?ра??а о?ушылар жеке іздене отырып жауап береді. Топтасып ой ?орыту:
Бірінші мысал а?ылды болу?а, ал екінші мысал ?арапайым, ?демі болу?а ?йретеді екен.
?демілік туралы ?андай ма?ал-м?телдер білесі?дер?
Ма?ал-м?тел, с?ра?-жауап ар?ылы о?ушыларды? ал?ан білімін пысы?тау.
Ба?алау.
?йге тапсырма: “Мені? г?лім” атты ??гіме жазу, суретін салу, м?тінді м?нерлеп о?у тапсырылады. С?здік д?птермен ж?мыс
