Дзяржаўная ўстанова адукацыі “Сярэдняя школа №45 г. Магілёва”
Інструкцыя карыстальніка
(на русском языке)
Гульня “Сакрэты беларускай мовы”
3 клас
Аўтар: настаўнік пачатковых класаў
Лазоўская Аксана Аляксандраўна
2014
Цель: Формирование умений грамотного письма на белорусском языке, владения правилами и особенностями, связанными с употреблениями букв и сочетаний белорусского алфавита.
Задачи:
- совершенствовать навыки овладения белорусским языком, его правилами: правописание апострафа и разделительного мягкого знака, написание [ц] вместо русского [ть], переход Э,О в А, Е,Ё в Я в первом слоге перед ударением, употребление [ ў ] и другими;
-воспитывать любовь к Родине, к природе;
-развивать интерес к родному языку, сообразительность, память учащихся.
Игра предназначена для учителей начальных классов, учителей-дефектологов, воспитателей ГПД, родителей и учащихся 2, 3 классов.
В игре используются межпредметные связи: белорусский язык и человек и мир. Здесь много информации о достопримечательностях и особенностях природы Беларуси. Игру можно использовать как “визитную карточку” Беларуси, с помощью неё знакомить иностранцев с «секретами» языка и достопримечательностями нашей страны.
Главное окно программы
После запуска программы появляется заставка (рисунок 1), которая сама по времени переходит на следующий слайд – правила первой (вводной) игры.
рисунок 1
Игроку показывается картинка, в которой изображены картинки разных животных с буквами, предлагается «убрать», кликнув по ним, лишние буквы - те, которых нет в белорусском языке, и оставить буквы, которые есть в белорусском алфавите (рисунки 2,3).
рисунок 2 рисунок 3
Начало игры
Начать игру можно, нажав на кнопку «Дальше» (рисунок 3)
Далее происходит переход на слайд, где находится главное меню игры в виде карты 6 областей Беларуси (рисунок 4).
рисунок 4
Нажимая по очереди на карты - разделы игры ( в любом порядке), происходит переход на одну из 6 игр с разными заданиями. Подробное описание каждого задания написано на главном слайде каждого раздела. Начать игру можно, кликнув на значок «НАЧАТЬ» (рисунки 5,6,7,8,9,10).
рисунок 5 рисунок 6
рисунок 7 рисунок 8
рисунок 9 рисунок 10
Выполняем задания каждого раздела и проверяем свои знания. В углу каждого задания есть свёрток со знаком ? - нажимаем и читаем напоминание о задании, для перехода к следующему заданию нажимаем ДАЛЕЕ.
(рисунок 11).
рисунок 11
Игра раздела заканчивается, когда появляются слайды с салютом, надписью МОЛОДЦЫ и звуковыми сигналами. Вернуться в основное меню можно, нажав кнопку в виде домика (рисунки 12,13,14,15,16,17).
рисунок 12 рисунок 13
рисунок 14 рисунок 15
рисунок 16 рисунок 17
Описание заданий:
**Трэба знайсці словы, у якіх пішацца ДЗ.
Нажимаем на слова, в которых после Д стоят гласные Е,Ё,Ю,Я,І, и в белорусском языке они переходят в ДЗ. Если ответ правильный, раздаётся звуковой сигнал и правильный вариант, а если нет - слово зачёркивается красной линией ( рисунки 18,19).
рисунок 20 рисунок 21
** У якіх словах патрэбна паставіць ‘, а ў якіх- ь?
(рисунки 20,21)
рисунок 20 рисунок 21
** Вы павінны знайсці ў наступным заданні словы, у якіх пішацца [ Ц ]. Калі слова знойдзена правільна, вы атрымаеце “кавалакі сцяны”, з якіх будаваўся Мірскі замак (рисунки 22,23).
рисунок 22 рисунок 23
** Трэба ўспомніць правілы беларускай мовы, калі Э,О пераходзяць у А: калі вы знойдзеце слова, у якім пішацца А, вы “атрымаеце” кветку, а калі Э ці О - камень.(рисунки 24,25)
рисунок 24 рисунок 25
** Вы павінны ўспомніць правілы, калі ў беларускай мове Е,Ё пераходзяць у Я. Словы, у якіх пішацца Я, знікнуць, а застануцца словы, у якіх пішацца Е,Ё (рисунки 26,27).
рисунок 26 рисунок 27
** Заданне: трэба ўспомніць, у якіх словах у беларускай мове пішацца ў. Если слова найдены правильно, появляется звуковой сигнал и знак правильного ответа (рисунки 28,29,30).
рисунок 28 рисунок 29 рисунок 30
Завершение игры
Завершить игру можно, если перейти в основное меню (домик) на любом этапе последнего раздела каждой игры, а затем нажав кнопку «ВЫХОД» в нижнем углу основного меню (рисунок 4).
УДАЧИ В ИГРЕ!
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Игра по изучению белорусского языка»
Сакрэты беларускай мовы
,
Запрашаем разам з намі ў падарожжа па краіне ведаў - ведаў пра родную мову.
Прапануем разгадаць некалькі яе сакрэтаў. Перш за ўсё давайце ўспомнім беларускі алфавіт. Вы павінны ўбраць тыя літары, якіх няма ў беларускім алфавіце.
ъ
ь
ў
s
G
щ
і
ДАЛЕЙ
,
Добра, алфавіт успомнілі! Працягваем нашу гульню.
ь
ў
і
ДАЛЕЙ
Перад вамі карта Беларусі з выдзеленымі на ёй абласцямі. Падарожнічайце з намі па розных абласцях - і вы даведаецеся шмат новага і цікавага: пра нашу краіну і сакрэты беларускай мовы.
,
Віцебская
вобласць
Гродненская
вобласць
Магілёўская
вобласць
Мінская
вобласць
Брэсцкая
вобласць
Гомельская
вобласць
ВЫХАД
Мы знаходзімся ля будынка нацыянальнай бібліятэкі ў Мінску. Каб падняцца на самы верхні паверх і паглядзець на ўвесь горад, трэба выканаць заданні, якія “змешчаны” на старонках кніг бібліятэкі: знайсці словы, у якіх пішацца ДЗ .
ПАЧАЦЬ
?
Выберыце словы, у якіх пішацца дз
гняз□о
ня□еля
нядзеля
па□арунак
ва□а
ДАЛЕЙ
Выберыце словы, у якіх пішацца дз
?
□ыня
людзі
лю□і
дзякуй
□якуй
□яцел
дзяцел
ДАЛЕЙ
Выберыце словы, у якіх пішацца дз
?
злодзей
□обры
зло□ей
□арога
рэ□ька
рэдзька
ДАЛЕЙ
Выберыце словы, у якіх пішацца дз
?
са□ы
□ровы
па□яка
дзед
□ед
падзяка
ДАЛЕЙ
Выберыце словы, у якіх пішацца дз
?
□удка
ты□ень
тыдзень
сядзіць
ся□іць
□ённік
дзённік
ДАЛЕЙ
Малайцы! Усе заданні выканалі і дабраліся да пляцоўкі на даху бібліятэкі.Якая прыгожая наша сталіца з вышыні!
Мы з вамі знаходзімся ў Белавежскай пушчы, што пад Брэстам.Сюды, у рэзідэнцыю беларускага Дзеда Мароза, прыходзіць шмат пісем ад дзяцей, асабліва пад Новы год. Дапамажыце яму і Снягурачцы разабраць пошту, адкажыце на пытанне - у якіх словах патрэбна паставіць‘, а ў якіх -раздзяляльны ь.
ПАЧАЦЬ
У гэтым слове пішацца ‘ або ь ?
?
л…ю
л ь ю
ДАЛЕЙ
У гэтым слове пішацца ‘ або ь ?
?
піс…мо
піс ь мо
ДАЛЕЙ
?
У гэтым слове пішацца ‘ або ь ?
сям…я
сям ’ я
ДАЛЕЙ
У гэтым слове пішацца ‘ або ь ?
?
паштал…ён
паштал ь ён
ДАЛЕЙ
?
У гэтым слове пішацца ‘ або ь ?
аб…ява
аб ’ ява
ДАЛЕЙ
?
У гэтым слове пішацца: ‘ або ь ?
пад…ём
пад ’ ём
ДАЛЕЙ
У гэтым слове пішацца: ‘ або ь ?
?
медал…ён
медал ь ён
ДАЛЕЙ
?
У гэтым слове пішацца ‘ або ь ?
аб…езд
аб ’ езд
ДАЛЕЙ
Малайцы! Дапамаглі Дзеду Марозу сабраць усе пісьмы дзяцей.
Мы апынуліся ў сапраўдным замку ў п.Мір Гродненскай вобласці. Каб уявіць сябе сапраўднымі будаўнікамі гэтага прыгожага замка з чырвонай цэглы, вы павінны знайсці ў наступным заданні словы, у якіх пішацца [ Ц ]. Калі слова знойдзена правільна, вы атрымаеце “кавалкі сцяны”, з якіх будаваўся замак.
ПАЧАЦЬ
?
Выберыце словы, у якіх пішацца літара ц
ко…ік
…элевізар
рабо…а
дзе…і
пар…а
шах…ёр
ве…ер
раке…а
бра…ік
…элефон
ДАЛЕЙ
Малайцы! Вось такую сцяну замка самі “пабудавалі”!
Мы знаходзімся ў Віцебскай вобласці, якая славіцца сваімі прыгожымі азёрамі. Трэба выканаць правільна наступнае заданне і атрымаць за гэта прыгожую кветку-ГАРЛАЧЫК БЕЛЫ(на рускай мове-КУВШИНКА) Трэба ўспомніць правілы беларускай мовы, калі Э,О пераходзяць у А.Калі вы знойдзеце слова, у якім пішацца А, вы атрымаеце кветку, а калі Э ці О - камень. Будзьце ўважлівы!
ПАЧАЦЬ
Выберыце слова, у якім о ці э перайшло ў а
?
м…сцік
р…ка
ДАЛЕЙ
Выберыце слова, у якім о ці э перайшло ў а
?
др…ўцы
пч…ла
ДАЛЕЙ
Выберыце слова, у якім о ці э перайшло ў а
?
г…рка
стр…ла
ДАЛЕЙ
Выберыце слова, у якім о ці э перайшло ў а
?
д…ўга
к…ласы
ДАЛЕЙ
А вось і кветкі, якія вы збіралі!Якое прыгожае возера атрымалася!
Гомельскі цырк - знакамітае месца для дзяцей і дарослых. Уявіце сабе, што вы прыйшлі сюды са сваімі сябрамі і не можаце знайсці свае рады на адным з сектароў. Каб знайсці свой рад, вы павінны ўспомніць правіла, калі ў беларускай мове Е,Ё пераходзяць у Я. Словы, у якіх пішацца Я знікнуць, а застануцца словы, у якіх пішацца Е,Ё - там і будуць вашы рады ў гэтым цыркавым сектары.
ПАЧАЦЬ
?
Выберыце словы, у якіх е не пераходзіць ў я
дз…нёк
сн…гіры
снегіры
м…тла
сн…гір
зв…рок
сн…гавік
снегавік
сн…жынка
св…тлы
светлы
ДАЛЕЙ
Вось і знайшлі свае рады!Добрага вам настрою ў цырку!!
Мы з вамі – у Магілёве. Гэта Буйніцкае поле, дзе ў 1941 годзе адбываліся цяжкія баі падчас абароны Магілёва ад фашысцкіх захопнікаў. Тут нас чакае заданне: трэба ўспомніць, у якіх словах у беларускай мове пішаццаў.
ПАЧАЦЬ
Выберыце словы, у якіх пішацца ў
?
во…к
ла…ка
а…сянка
ДАЛЕЙ
Выберыце словы, у якіх пішацца ў
?
га…ка
жура…лі
ласта…ка
ДАЛЕЙ
Выберыце словы, у якіх пішацца ў
?
па…ка
бу…ка
ка…баса
ДАЛЕЙ
воўкаўсянкалаўкаластаўкажураўлікаўбаса
ДАЛЕЙ
4
Малайцы! Знайшлі ўсе словы з [ў]. А ў сказах [ў] пішацца замест [у] ў пачатку слова, калі папярэдняе слова заканчваецца на галосную літару.