Сөз тіркесі

Сабақтың   тақырыбы: Сөз тіркесі

Сабақтың   мақсаты:  1. Сөз тіркесі ұғымын толық түсіне отырып, алған  

                                             білімін толықтыру және мағынасын түсіну.

                                         2. Оқушылардың дүниетанымын, ойлау қабілетін,

                                             танымдық, шығармашылық қабілетін,

                                             белсенділігін дамыту.

                                         3. Сауаттылыққа, жылдамдыққа, еңбексүйгіштікке,  

                                             бірлікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгерту
Сабақтың әдіс: сұрақ - жауап, түсіндіру,

Сабақтың   көрнекілігі: кесте, тақырыпқа байланысты мазмұнды суреттер;

Сабақта қолданылатын техногогия: Дамыта оқыту технологиясы

Сабақтың   жүрісі:

І.  Ұйымдастыру   кезеңі

- Сәлеметсіздер  ме, оқушылар?

- Сәлеметсіз  бе!

- Ал, балалар, орнымызға отырайық. Сабағымызды  бастаймыз.

1.Кіріспе бөлімі.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.

-  Балалар, үйге жұмысына не берілді?

-  Шығарма жазып келу

- Бәріміз үйден шығарма жазып  келдік пе?

- Иә.

- Ендеше, кім маған оқып береді?

ІІІ. Өткен сабақ пен жаңа  сабақты  байланыстыру.

Жұмбақ арқылы

Сары қозы, көк қозы,
Қарындары тоқ қозы.
Күздігүні көп қозы,
Қыстыгүні жоқ қозы.   (Қауын-қарбыз)
 

Бір шар бар кіріп шығар есігі жоқ,

Су ішер, нан жемейді, тамағы тоқ.

 Ішінде көп балапан етер мекен,

Ас қылып сойып жесең балдай екен.           (Қарбыз)                                         

ІV.Жана сабақ. 

Тақтамен  жұмыс. 1-жаттығу. Суреттерге қара

-Өте жақсы, енді тақтаға қарайықшы. Нені көріп тұрмыз?

- Қарбыздың суретін

- Бұл жерді бір қарбыз үлкен, ал екіншісі кішкентай. Себебі кішкентай қарбыз бұл жерде сөз, ал үлкен қарбыз сөз тіркесі болып тұр.

Яғни,

Сөз тіркесі  - бір-біріне бағына байланысқан кемінде екі толық мағыналы сөздердің тобын айтамыз. Мысалы: тұнық су, екі оқушы, сауатты жаз.

Дәптерме жұмыс.

2-жаттығу. Бағананың екі жағындағы сөздерді салыстыр.

тау, биік; семіз, қой; оқушы,       биік тау, семіз қой, жеті оқушы, тез кел, жеті; тез, кел; директор,               мекатептің директоры                                            мектеп

3 - жаттығу. Сөз тіркестерін оқып, мағынасын түсіндір.

Жібек  орамал, өзеннің жағасы, жуас ат, сөздің мағынасы, қалың қарағай, кең сарай, оқушының құралы, Жәнияның әжесі, ауыр жүк.

Жібек  орамал, жуас ат, қалың   өзеннің жағасы, сөздің мағынасы,                                                                 қарағай, кең сарай, Жәнияның   оқушының құралы,                              әжесі, ауыр жүк.      

Сергіту жаттығулары

Орнымыздан тұрайық,
Қолымызды созайық.

 Бір отырып, бір тұрып,

Қолды белге қоямыз.
Оңға қарай иіліп,
Солға қарай иіліп,
Сәл тынығып алайық,

Орнымызды табайық.

4-жаттығу.  Мақалды оқып, жатқа жаз.

       Өтірік сөз, өрге баспас

Оқушылар өздері сөз тіркесін құрау керек. 3 қатарға бөліп ауызша өткізу.

Зат есім+етістік (ағаш қасық, мектепке келу, есеп шығару, жүк тасиды)
Сын есім+зат есім (тез оқу, көк шөп, әдімі жаз, жуас ат, ауыр жүк)
Сан есім+зат есім (төрт тоқсан, он екі ай, бес жаңғақ, екі оқушы)

5-жаттығу. Қарамен жазылған сөздерге сұрақ қой.
Бес жаңғақ,   үш сағат,  он екі ай.

Тез жинау, ақырын сөйлеу, жылдам  келу.

6-жаттығу. Сұхбатты екеуара түсініп оқыңдар.  

Темірлан: - Санжар, артыңа жасырып тұрғаның не нәрсе?

Санжар: - Байғазы берсең, көрсетем

Темірлан: - Байғазы – балалардың жаңа киімдері үшін берілетін сыйы. Байғазы сұрағанның артығы жоқ. Міне, саған жаңа асығымды берейін, көрсетші.

Санжар (басына тақиясын киіп): - Міне, әжем тігіп әкелген жаңа тақия. Ал атам маған кішкентай қошақан атады. Қозымды көргілерің келсе, көрімдік даярлаңдар. Байғазы жансыз дүниеге, ал көрімдік жансыз да, жандыға да беріледі.

7-жаттығу.  Берілген сөз тіркестерін пайдаланып, «Менің Отаным – Қазақстан» тақырыбына әңгіме құра.

есепсіз байлық                       тәуелсіз мемлекет               ұлан-байтақ дала

Менің Отаным  - Қазақстан

     жаңа астана                                                                    пайдалы қазбалар

                  бейбіт ел                                                 ұлт өкілдері

V. Жаңа   сабақты    бекіту.

1.Сөз тіркесі дегеніміз не?
2. Отан туралы мақал айт.
3. Сөз тіркесі бір-біріне  қалай байланысқан?

4. Зат есімнен құралған сөз тіркестерін айту.

VI.  Сабақты қорыту.

VII. Қорытындылау

Үйге тапсырма: «Менің Отаным – Қазақстан» тақырыбына әңгіме құрау

VIІI.  Бағалау.

Барлық балаларды мадақтап,бағалау.

Қосымша    материал.

 «Сөз ойла,  тез ойла» ойыны

Ойынға қатысушылар 3-топқа бөлінеді.  Әрбір топ  «на», «ла», «ба», «қа» «ра», «ша», «ма», «шы» буындары кездесетін сөздер ойлап табу тапсырылады. Қай топ тез әрі көп сөз тапса, сол жеңіске жетеді.