П?ні: Жас тілші
Сыныбы: 8 «А» сынып
Саба?ты? та?ырыбы: С?з тіркесі
Саба?ты? ма?саты: А) С?з тіркесі туралы т?сінік беру,с?йлемдерден с?з тіркестерін табу?а жатты?тыру, к?ркем, таза жазу каллиграфиясына т?селдіру.
?) С?йлеу кезінде с?з тіркестерін саналы т?рде пайдалана білу да?дысын ?алыптастырып, ойлауын, тілін дамыту.Б) Кішіпейілділікке, м?дениетілікке т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі
Саба?ты? ?дісі: М??алімні? с?здік ?дісі, ішінара зерттеу, салыстыру, д?лелдеу, талдау - жина?тау.
Саба?ты? к?рнекілігі:
П?наралы? байланыс: ана тілі, д?ниетану, математика, музыка, е?бекке баулу.
Саба?ты? барысы:
I ?йымдастыру кезе?і:
О?ушылармен амандасу,т?гелдеу, о?у ??ралдарын тексеру, сыныпты? тазалы?ына к??іл б?лу. О?ушыларды? зейінін саба??а аудару.
II Негізгі б?лім
С?йлемде с?здерді? бір-бірімен байланысуы негізінде с?з тіркесі жасалады. Толы? ма?ыналы кем дегенде екі с?зді? ?зара саба?таса, бірі екіншісіне ба?ына байланысуын с?з тіркесі деп атайды. Тіркестегі ба?ындырып т?р?ан с?з басы??ы деп, басы??ы?а ба?ынып т?ратын с?з ба?ыны??ы деп аталады. Мысалы: самал жел, о?ы?ан жігіт дегенде самал, о?ы?ан — ба?ыны??ы сы?арлар, жел, жігіт — басы?кы сы?арлар. Мысалы, а?аш ?й, алтын са?ат, темір к?рек, ойлап с?йлеу, а?ырын ж?ру дегендер — жай тіркес те, а? боз ат, ой?а беріліп кетпеу, ж?з ша?ты кісі, те?із жа?асында ж?ру, сары ала тон дегендер — к?рделі тіркестер. ?йткені б?л тіркестер с?з бен к?рделі с?здерді? ?зара бірі екіншісіне ба?ына байланысуы ар?ылы жасал?ан. С?здер бір-бірімен тіркескенде, кейбірі есім с?зді?, кейбірі етістікті? айналасына топталады. Осы?ан с?йкес с?з тіркесі есімді с?з тіркестері ж?не етістік с?з тіркестері болып екіге б?лінеді. есімді с?з тіркестеріні? сы?арлары бір-бірімен ?абыса, матаса, ме?геріле байланысады. С?з тіркесі кем дегенде екі толы? ма?ыналы с?зден ??ралатынды?тан ж?не олар бір-бірімен саба?таса, бірі екіншісіне ба?ына байланысатынды?тан, онда с?з байланысыны? матасу, ме?геру, ?абысу т?рлері болады да, ?иысу болмайды. ?йткені ?иысу — бастауыш пен баяндауышты? арасында?ы байланыс т?рі, с?з тіркесі емес, с?йлем ??райды, негізгі ойды білдіреді. С?з тіркесі с?йлем іші?де болады да, ойды білдіре алмайды.
С?з тіркесі
К?рделі с?здер
Т?ра?ты тіркес
К?ре? ат
?демі ?ыз
Кішкентай бауыры
К?ре? кер
Ала жаздай
Ж?з жиырма бес
?ыр?и ?аба?
К?ре? к?з
Тая? тастам жер
Сергіту с?ті
Біздер тату баламыз,
Г?л - г?л жайнап жанамыз.
Жатты?улар жасаса?,
Біздер сергіп ?аламыз.
(?зіндік ж?мыс) С?з тіркестерін,к?рделі с?з, т?ра?ты тіркестерді ?атыстырып «Мейірімділік» та?ырыбына ша?ын ой тол?ау жазу.
«Тіркесін тап»
жазыл?ан с?здерге ауызша тіркестерін тап?ызу.
?зен, т?сек, к?белек, к?ктем, жыл, сурет, к?мір, ?й.
«Ойлан тап» ойыны
Карточкалармен ж?мыс.
С?ра?тар:
1. Отан туралы ма?ал айт.
2. ?аза?ты? ?ш биін ата.
3. Бишілер с?зін с?з ??рамына талда
III ?орытынды.
- Б?гін не ?йрендік?- С?з тіркесі деген не?
- ?андай ж?мыстар жасады??- ?ай ма?алды ескере отырып ж?мыс жасады??
- Бірлесіп ж?мыс жасаса?, неге ?ол жеткізуге болады?
- Саба? сендерге ?нады ма? Биік тау, м?лдір б?ла?, ке? ?ріс, ашы? аспан, а? тауы?, таза сынып, таза жазу, ?лкен ?й, т?тті шырын, ?алы? ?ар, тере? ??ды?, жа?сы о?ушы.
IV О?ушыларды ба?алау.
V.?й тапсырмасы: С?з тіркестерін пайдаланып, «Мені? Отаным – ?аза?стан» та?ырыбына ??гіме ??рау. Ереже жаттау.
