Ойын арқылы баланың білімін бекіту

Оқытудың белсенді тәсілдерінің ішінде дидактикалық ойындар ерекше орын алады. Кезінде А.В.Луначарский: «Ойын – белгілі дәрежеде барлық адамзат мәдениетінің негізі болып саналады! – деп жазды. Дидактикалық ойын – кішкене балаларға тән оқыту формасы болып табылады.Арғы тегі ойынды өлеңмен, қимылды ұштастыру негізінде жатыр. Міндеті –ойынның оқыту сипатын , оның мазмұны баланың танымдық әрекетін дамытуға бағытталады .

Дидактикалық ойындарға қойылатын талаптар:

1. Ойынға берілген уақыт оқушыны жалықтырмайтындай болуы;

2. Тақырып аясынан ауытқымай, оның мазмұнын ашуы қатаң ескеріледі;

3. Ойынға қажетті материалдар алдын ала даярлануы;

4. Ойынның оқушыға беретін білімдік және тәрбиелік мәні болуы ;

5. Оқушының жан-жақты дамуына, танымдық қызметінің артуына әсер етуі керек

Дидактикалық ойындардың мазмұны мыналарды қамтуы тиіс.

• Сыныптағы бағдарлама материалға, оның ішінде нақты сабақтың

мазмұнына сай болып, тапсырманың мәнің ашу керек.

2. Ойындардағы тапсырмалардығың әр түрлі тәсілмен орындауын қадағалау

және оқытудың тәрбиелік ықпал ету қажет ықпалын күшейтуге ықпал ету керек.

3. Дидактикалық ойындар нақты, қысқа, қызықты, тартымды болуы міндетті.

4. Дидактикалық ойындарда қолданылатын материалдар мен Көрнекіліктер

қарапайым болып, олардың жасалуы мен дайындалуы тез әрі жеңіл болуы шарт.

5. Дидактикалық ойындардың нәтижелері, тапсырма жауаптары қорытындылануы тиіс.

Дидактикалық ойын барысында есту, көру, сезіну, қабылдау сияқты үрдістері дамиды. Мұндай ойындарда балалардың ептілігі, қимылдың әдемілігі дамып қалыптасады, кеңістікті, уақытты бағдарлауға үйренеді, тәртіптілік, ойын ережесіне бағына білу сияқты адамгершілік сапаларын қалыптастырады. Мысалы, математика сабақтарында ойындар арқылы балалар әр түрлі амалдар мен жаттығулар орындайды, сөйтіп, олар математикалық сипаттағы қиыншылықтарды меңгергендерін тіпті байқамай қалады. Бұл ойындар жай ғана емес, оқу ойыны болып табылады.

• санамақ – ойындар,
• жұмбақ – ойындар,
• «Тізбек», «Поезд»,
• «Көрші-көрші»,
• «Керекті санды қой?»,
• “ Қайсы жауап дұрыс?

• «Ою құрастыру»,
• «Фигураны тап»,
• «Себеттегі сәбіздер». «Аюға көмектес» «Фигураларда қанша бұрыш бар»
• «Қоянның сәбіздері»
• «Ретімен орналастыр

• “ Не өзгерді?”
• “ Не қайда өмір сүреді?!
• “ Не артық?”
• “ Қарап ал да, есіңе сақта”
• “ Ұлттық киімдер”
• “ Үй жануарлары”
• “ Жалпы атауын ата”
• “ Заттарды топта”
• “ Бұл киімдерді қай мезгілде киеді?”

• «Буыннан сөз құрайық»,
• «Қағып ал»,
• «Сиқырлы сөздер»,
• «Сөз ойла ,тез ойла»
• «Сөйлемді жалғастыр»
• «Әріпті тап» «Сөзді оқы»
• «Жасырынбақ»

Ойын технологиясы мектепалды даярлық сыныптарында кең тараған технология болып табылады. Бұл ойындарды әрбір сабақта түрлендіріп қолдануға болады. Көрнекіліктер тартымды болса, балалар қызыға қатысады.

Ойын оқу процесін ширатады, баланың оқуға деген ынтасын арттырады, сабақ қызықты өтеді. Ойын белгілі бір қабілеттердің қосындысы, оны былай көрсетуге болады:

Ойынды халқымыз балаларын тәрбиелеуде ертеден пайдаланған. А.Байтұрсынов «...баланы ойынға үйрету, ойынға қатыстыру арқылы ойыны қайсы, үйретуі қайсы екенін балалар айырмастай, сезбестей етіп үйретуі керек» деген қағидасын басшылыққа алған жөн. Ойын – үйрету әдісінің ерекше түрі. Ол үйренуді мәжбүр етпейді, баланың өз еркімен, ынтасымен орындалады

Ойын әдісі мына бағытта жүргізіледі: - үйретудегі баланың міндеті ойын арқылы шешіледі; - балаларға жаңа ұғымдар меңгертуге қажетті оқу материалы ойын құралы ретінде пайдаланылады; - үйрету де, үйрену де ойын – жарыс түрінде жүргізіледі ;

Біріншіден,

ойын баланың жас шамасына байланысты ерекшеліктерін жақсы білуге көмектеседі. Бұл арқылы баланың психологиясына жете үңіліп, мінез-құлқын білуге болады.

Екіншіден,

ойын баланың жауапкершілігін арттырады, ұйымшылдыққа тәрбиелейді. Кез келген бала ешуақытта жалғыз ойнамайды, қатар құрбыларымен бірлесіп ойнайды. Топқа бөліп жүргізілетін ойындарда бала өз тобының жеңіп шығуына өзінің тікелей қатысы барын ұғынады. Басқалардың алдындағы жауапкершілігін сезінеді де, берілген тапсырманы ынтамен, зейін сала ықыласпен орындауға тырысады. Сонымен бірге олардың бойында бауырмалдық, жанашырлық, ізеттілік, үлкенді сыйлау, кішіге қамқорлық сияқты жақсы қасиеттер қалыптаса бастайды.

Үшіншіден,

ойын арқылы бала оқу материалын жеңіл түсініп, терең меңгереді және оны ұзақ уақыт бойы есте сақтайтын болады, оқу әрекетіне қызығушылығы арта түседі.

Дидактикалық ойындарды тиімді қолдана білсек, балалардың рухани дүниесін ізгілендіруге, жеке тұлғалық қасиеттерін қалыптастыруға жол ашамыз. Ұлттық педагогика негіздерімен балаларды оқыту арқылы олардың өз халқын сыйлауға, туған тілін құрметтеуге үйренеді. Бұл балалар бойына бір-бірімен қарым-қатынас кезінде өзара кішіпейілдікпен қарауды, әдеп сақтауды, сыпайы сөйлесуді қалыптастырады және соның нәтижесінде балалардың тіл мәдениеті жетіледі.