Кітап б?ла?ы

Кітап б?ла?ы

Адамзат баласыны? ?ол жеткізген ?лы игіліктеріні? бірі – білім ?азынасы. Ал білім сипаты алуан т?рлі. Ол ?рпа?тан – ?рпа??а ауызша, жазбаша т?рде немесе к?ркем ?дебиет ар?ылы да жеткен. Кітап адам баласыны? сан ?асырлы? а?ыл – ойыны? жемісі, тарихы мен та?ылымыны? алтын санды?ы. «Кітап дегеніміз – алды??ы ?рпа?ты? арт?ы ?рпа??а ?алдыр?ан рухани ?сиеті. Кітап о?удан тиылса?, ой ойлаудан да тиылар едік» - деген еді ?абит М?сірепов.
Кітап та?дап тал?ап о?и білу, оны т?сіну мен т?йсіну, ал?ан ?сері?ді ?мір ?ажеті?е жарата білу – ?рбір адамны? білігі мен білімін, пайымы мен парасатын ай?ындайтын ал?ы шарттарды? бірі. Міне осы асыл ?азынаны о?у ?азіргі та?да т?мендеп отыр. «Кітап ма?ан та?тан да ?ымбат», - деп атап к?рсеткен Шекспир.
?кінішке орай к?ркем ?дебиетке деген ?з бетімен балаларды? ?ызы?ушылы?ы азайды. ?дебиетке деген ??лы?сызды? пайда болды. Оны? себептерін к?нделікті ?олданыс?а енген ?алам торабын, компьютер секілді ??ралдарды? ?сері деп білеміз. Б?дан со??ы себеп, атта?ан ?р ?адамы?ыз а?ша керек болатын к?нделікті тіршілік ?амы адамдарды? кітап?а деген ынтасын т?мендетіп жіберетіндігі. Бала кітап о?ып, ойын ?орытуды? орнына теледидардан дайын ?німдерді к?руге бейім. М?ны? барлы?ы балаларды? кітап о?уына ?лкен кедергі келтіреді. Ал ата – аналар тым ж?мысбасты. Баланы? теледидар ?арауын белгілі бір уа?ыт?а ?ана шектеп, кітап о?уына арнайы к??іл б?ліп, ?ада?алап отыру?а олар уа?ыт таппайды. ?рине, м?ны жауап деуге де келе ?оймас, ?йткені, б?л себеп к?зі?ара?ты адамны? б?ріне м?лім. ?о?амымызды? рухани ?лемін ж?та?датып ?кетіп бара жат?ан осы м?селеге ден ?оюымыз да тегін емес. Ма?сатымыз – кітап неге о?ылмайды деген сауалды? жауабын жан – жа?ты іздеу.
?аза? балаларын ?аза? ?дебиетінен алыстатып алмауды? амалын бірлесіп табу. Кітап?а деген баланы? ?ызы?ушылы?ын арттыру. Мені? ойымша ?азіргі кезде о?ырман баланы? ?ызы?ушылы?ын арттыру ?шін «балаба?ша - мектеп – кітапхана – м??алім – ата – ана» деген ара – жігі ажырамайтын схемамен ж?мыс жасау ?ажет. Бала балаба?ша табалдыры?ын атта?ан к?ннен бастап кітапты? ??діретін ??ындыру. Жыртпау?а, сызбау?а, боямау?а ?йрету. Бірінші сыныпта ?зіні? ал?аш бастап о?ы?ан п?н о?улы?ы туралы ма?л?мат беру. Мысалы: мектептегі бірінші сыныпта ?ліппе п?нін о?ып бітіргеннен кейін кітапханашылар м??алімдермен ты?ыз байланыста?ы ба?дарламаны жыл к?леміне ?йымдастырса. Ал?аш?ы к?ннен бастап «Бізді? кітапхана» деген балалар кітапханасында жыл к?лемінде акция ?йымдастырылса. Кітапханашылар?а к?мекші ретінде о?ушылар арасынан кітапханашыларды сайлап ?ойса?. Барлы? о?ушы кезекпен кітапханашы болып шы??аны д?рыс. Акция?а кезекші баланы? ата – анасыны? біреуі айына бір – рет баласыны? ж?мысын кітапхана келіп к?рсе, танысса. М?мкін бол?ан жа?дайда бірге бір к?н ж?мыс жасасса. Ол апта сайын ауысып, кезек келе береді. Б?л ж?мыс о?ушыларды? кітапхана?а деген ?ызы?ушылы?ын арттырады деп ойлаймын. Олар ?зімен бірге бас?а о?ушыларды тартары с?зсіз. Кітапхана?а деген д?рыс к?з?арасы ?алыптасып ?седі, кітапты ??ыптап ?стауына, уа?ытында ал?ан кітапты ?айтаруына, кітпаханашы маманыды?ына деген ?стірт ой, жа?са? мінез ?алыптаспауына болысады.
Сыныпты? білім сапасы жо?арылайды, жолдасты? сезімі оянады. Ата – ана жауапкершлігі артады. ?орытынды шы?арылып «Кім к?п кітап о?ыды?», «Кім жылдам?» деген сайстар ?ткізу. Сайыста зейінді, жылдам, о?ымысты, м?нерлеп о?итын, сауатты о?ушыны а??арып мада?тау. Бас?а о?ырмандар да со?ан ??сау, не жа?аны ойлап табуы ?алыптасады.
Кітап о?ымайды деп байбалам сал?анша жан – жа?ты болып ?ызмет жасауымыз керек. О?ырман мен кітап о?ушы ?о?амды ?алыптастыру ата – ана, мектеп, кітапханашы ?ызметі жо?ары д?режеде болуы керек. ?рине сауалдар мен себептер к?п. Одан ?алды т?рлі сылтау?а кезігеді екенбіз. Ал ол себептерді? ар жа?ынан ?деби кітапты? о?ылуы ?шін кім ?андай к?ш ж?мсауы тиіс деген ?исынды сауал туады. Кітапханашылар жас ?рпа?ты ?дебиеттен тыс еле?дететін а?парат т?рлері к?п, ?аза? тілінде балалар?а арнал?ан ?дебиеттер тым аз деп шырылдайды. ?р баланы? жасына сай, тіліне жаты?, безендірілуі к?ркем орыс тілінде басыл?ан кітаптар сия?ты ?аза? тіліндегі басылымдарды? сапасы осындай болуын ?тінеді.?р т?рлі салада?ы балар?а арнал?ан ана тіліндегі энциклопедияларды? жо?ты?ы.
?аза?ты? к?ркем тілі – ?аза? тілі ?аза?ты? к?ркем ?дебиетінде. Ал ?р ?лтты? ?дебиеті мен тілі е? алдымен ?р ?лтты? ?дебиеті мен тілі е? алдымен ?р ?лтты? ?зіне керек. ?азіргі ?аза? ?о?амыны? алдында жас ?рпа?ты кітап?а, оны? ішінде ?аза? тілінде жазыл?ан кітап?а баулу.
2 с?уір – Халы?аралы? балалар кітаптарыны? к?ні к?нделікті баланы? ?міріні? да?ыдысына айналса игі а?айын.

?олданыл?ан ?дебиеттер тізімі:

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Кітап б?ла?ы»

Кітап білім бұлағы

Адамзат баласының қол жеткізген ұлы игіліктерінің бірі – білім қазынасы. Ал білім сипаты алуан түрлі. Ол ұрпақтан – ұрпаққа ауызша, жазбаша түрде немесе көркем әдебиет арқылы да жеткен. Кітап адам баласының сан ғасырлық ақыл – ойының жемісі, тарихы мен тағылымының алтын сандығы. «Кітап дегеніміз – алдыңғы ұрпақтың артқы ұрпаққа қалдырған рухани өсиеті. Кітап оқудан тиылсақ, ой ойлаудан да тиылар едік» - деген еді Ғабит Мүсірепов.
Кітап таңдап талғап оқи білу, оны түсіну мен түйсіну, алған әсеріңді өмір қажетіңе жарата білу – әрбір адамның білігі мен білімін, пайымы мен парасатын айқындайтын алғы шарттардың бірі. Міне осы асыл қазынаны оқу қазіргі таңда төмендеп отыр. «Кітап маған тақтан да қымбат», - деп атап көрсеткен Шекспир.
Өкінішке орай көркем әдебиетке деген өз бетімен балалардың қызығушылығы азайды. Әдебиетке деген құлықсыздық пайда болды. Оның себептерін күнделікті қолданысқа енген ғалам торабын , компьютер секілді құралдардың әсері деп білеміз. Бұдан соңғы себеп, аттаған әр қадамыңыз ақша керек болатын күнделікті тіршілік қамы адамдардың кітапқа деген ынтасын төмендетіп жіберетіндігі. Бала кітап оқып, ойын қорытудың орнына теледидардан дайын өнімдерді көруге бейім. Мұның барлығы балалардың кітап оқуына үлкен кедергі келтіреді. Ал ата – аналар тым жұмысбасты. Баланың теледидар қарауын белгілі бір уақытқа ғана шектеп, кітап оқуына арнайы көңіл бөліп, қадағалап отыруға олар уақыт таппайды. Әрине, мұны жауап деуге де келе қоймас, өйткені, бұл себеп көзіқарақты адамның бәріне мәлім. Қоғамымыздың рухани әлемін жұтаңдатып әкетіп бара жатқан осы мәселеге ден қоюымыз да тегін емес. Мақсатымыз – кітап неге оқылмайды деген сауалдың жауабын жан – жақты іздеу.
Қазақ балаларын қазақ әдебиетінен алыстатып алмаудың амалын бірлесіп табу. Кітапқа деген баланың қызығушылығын арттыру. Менің ойымша қазіргі кезде оқырман баланың қызығушылығын арттыру үшін «балабақша - мектеп – кітапхана – мұғалім – ата – ана» деген ара – жігі ажырамайтын схемамен жұмыс жасау қажет. Бала балабақша табалдырығын аттаған күннен бастап кітаптың құдіретін ұғындыру. Жыртпауға, сызбауға, боямауға үйрету. Бірінші сыныпта өзінің алғаш бастап оқыған пән оқулығы туралы мағлұмат беру. Мысалы: мектептегі бірінші сыныпта әліппе пәнін оқып бітіргеннен кейін кітапханашылар мұғалімдермен тығыз байланыстағы бағдарламаны жыл көлеміне ұйымдастырса. Алғашқы күннен бастап «Біздің кітапхана» деген балалар кітапханасында жыл көлемінде акция ұйымдастырылса.. Кітапханашыларға көмекші ретінде оқушылар арасынан кітапханашыларды сайлап қойсақ. Барлық оқушы кезекпен кітапханашы болып шыққаны дұрыс. Акцияға кезекші баланың ата – анасының біреуі айына бір – рет баласының жұмысын кітапхана келіп көрсе, танысса. Мүмкін болған жағдайда бірге бір күн жұмыс жасасса. Ол апта сайын ауысып, кезек келе береді. Бұл жұмыс оқушылардың кітапханаға деген қызығушылығын арттырады деп ойлаймын. Олар өзімен бірге басқа оқушыларды тартары сөзсіз. Кітапханаға деген дұрыс көзқарасы қалыптасып өседі, кітапты ұқыптап ұстауына, уақытында алған кітапты қайтаруына, кітпаханашы маманыдығына деген үстірт ой, жаңсақ мінез қалыптаспауына болысады.
Сыныптың білім сапасы жоғарылайды, жолдастық сезімі оянады. Ата – ана жауапкершлігі артады. Қорытынды шығарылып «Кім көп кітап оқыды?», «Кім жылдам?» деген сайстар өткізу. Сайыста зейінді, жылдам, оқымысты, мәнерлеп оқитын, сауатты оқушыны аңғарып мадақтау. Басқа оқырмандар да соған ұқсау , не жаңаны ойлап табуы қалыптасады.
Кітап оқымайды деп байбалам салғанша жан – жақты болып қызмет жасауымыз керек. Оқырман мен кітап оқушы қоғамды қалыптастыру ата – ана, мектеп, кітапханашы қызметі жоғары дәрежеде болуы керек. Әрине сауалдар мен себептер көп. Одан қалды түрлі сылтауға кезігеді екенбіз. Ал ол себептердің ар жағынан әдеби кітаптың оқылуы үшін кім қандай күш жұмсауы тиіс деген қисынды сауал туады. Кітапханашылар жас ұрпақты әдебиеттен тыс елеңдететін ақпарат түрлері көп, қазақ тілінде балаларға арналған әдебиеттер тым аз деп шырылдайды. Әр баланың жасына сай, тіліне жатық, безендірілуі көркем орыс тілінде басылған кітаптар сияқты қазақ тіліндегі басылымдардың сапасы осындай болуын өтінеді.Әр түрлі саладағы баларға арналған ана тіліндегі энциклопедиялардың жоқтығы.
Қазақтың көркем тілі – қазақ тілі қазақтың көркем әдебиетінде. Ал әр ұлттың әдебиеті мен тілі ең алдымен әр ұлттың әдебиеті мен тілі ең алдымен әр ұлттың өзіне керек. Қазіргі қазақ қоғамының алдында жас ұрпақты кітапқа, оның ішінде қазақ тілінде жазылған кітапқа баулу.
2 сәуір – Халықаралық балалар кітаптарының күні күнделікті баланың өмірінің дағыдысына айналса игі ағайын.

Қолданылған әдебиеттер тізімі: