Мені? тілектерім немесе мен нені ?алаймын? Ма?саты мен міндеттері: Т?л?аны? ?зін – ?зі аны?тау шеберлігін, біліктілігін дамыту, ?йрету, на?ты тілегі мен мотивизациясын аны?тау; ?атысушыларды? ба?ыты мен ?ызы?ушылы?ын бай?ау. Т?л?аны? жеке ?ызы?ушылы?ын, с?йікті ісін, ?й?арымын, тілегін аны?тау, талдау.
Уа?ыты: 45 – 60 минут. Адам саны: 20 – 30. Жасы: 15 – 18.
?ажетті материалдар: бланкілер, газетті? ма?алалары, «?ызы?ушылы? картасы» тесті. К?тілетін н?тиже: ?атынасушылар «Тілек пара?шасын» толтырады, оны? ?аншалы?ты ма?ыздылы?ына к??іл б?лу. «?ызы?ушылы? картасы» тестісін толтырып, бес ба?ыт бойынша ?зі?ні? автопортреті?ді ??растыру. Біз сіздермен сегіз модульден т?ратын «К?сіби ба?дар» немесе «Мені? тілегім, мен жасаймын, ол керек!» атты блоктарымен танысамыз модульдер маманды? та?дау барысында к?мек ету ретімен орналас?ан ?мірдегі ?з жолы?ды та?дау барысында жатты?тырушы?мен бірге ?зі?ні? тума ?абілеттері? мен бейімділігі?ді аны?тайсы?. Болып жат?ан маманды? ішінен ?зі?е ?ызы?ты да керектісін та?дау?а болады. Тестілер, ойындар, шы?армашылы? ж?мыстар, резюме ??растыру?а, ??гімелесу ж?йесіне, е?бекке орналасу модульдерімен танысасы?дар. Е? бастысы біз ?адам атта?ан сайын ?зі?ізді? жеке ?лемі?ізді таба т?сесіз! Маманды? та?дау – ?р адамны? ?міріндегі ?иын да жауапты ?адам. Болаша?та?ы та?дыры?ыз да – сол та?да?ан маманды?ы?ыз?а байланысты. Маманды?ты д?рыс та?дау – ?мірдегі ?з орны?ызды тапты?ыз деген с?з. Сіз енді кім болатыны?ызды, болаша? маманды?ы?ыз?а байланысты. Маманды?ты д?рыс та?дау – неге адам ?міріндегі е? басты м?селе деп ойлайсы?? «Маманды?ты бір рет та?дау ж?не ?мір бойы сол маманды?ты? иесі болу керек.», – деп ойлайды кейбіреулер, сол д?рыс па? Т?л?аны? ?зін – ?зі аны?тау шеберлігінде табыс?а жету ?шін алдымен ?зіні? нені ??рмет ететіндігі мен бейімділігін, жеке басыны? ?асиеттерін ?алыптастыра отырып, «?зін» жа?сы зерттей білуі керек. Сіздерге тестілеу – алдын ?сынамыз. Б?ны? ма?саты сізге неге к??іл аудару керек соны білуге де, бізге білім де?гейін аны?тау ?шін керек.
Тренингті? барысы
«К?сіби ба?дар» немесе «?алаймын, жасаймын, керек!» блогі бойынша тесті.
Ми?а шабуыл: «Мені? тілегім немесе мен нені ?алаймын?» (3 мин).С?ра?тары. К?сіби ба?дар деген не? Сіз ?андай маманды? туралы армандайсыз? Тілегі?із бар ма? К?п пе? Осы тілектері?із туралы сіз жиі армандайсыз ба? Адамдарды? тілегі болу ?ажет н?рсе ме?
Сын – жа?дай «Джинн» (5 мин).Ма?саты. Тілегі?ді ??растыру, жина?тау.Н?с?ау. Кенет сізді? алды?ыздан си?ыршы – джинн шы?а келеді де: «С?деметсіз бе, м?дірместен 3 тілегі?ізді ойла?ыз»,– деді. Тез басы?ыз?а не ой келді, соны жаза салы?ыз. Содан со?, ойланып отырып ?зі?ізді? бас?а ?ш тілегі?ізді жазы?ыз. Оны бірінші ойы?ызбен салыстыры?ыз.?орытынды. Та?дау?а асы?па?ыз: ?зі?ізді? шешімі?із туралы айнала?да?ылармен ке?ес; «Аспанда?ы тырнадан, ?олы?да?ы шымшы? арты?»
Жатты?у «Тілек жапыра?ы» (7 мин).Ма?саты. Толып жат?ан тілектерді? ішінен бір – екі ма?ызды да ?ажетті, ?азіргі заман?а сай деген тілектерін табу.Н?с?ау. Ж?мыс д?птері?іздегі «Тілек жапыра?ы» бетшесін толтыры?ыз. Бала кезі?ізден бастап орындалмай ?ал?ан тілектері?ізді? б?рін есі?ізге т?сірі?із. Б?л тілектері?ізді енді есі?ізден шы?арып таста?ыз, себебі б?л орындалма?ан тілектер сізді? алда?ы армандары?ызды орындау?а кедергісін тигізеді, сонды?тан да арты? тілекті? ?ажеті жо?. Содан со? тілектері?ізді? ма?ыздылы?ы мен орындалуына ?арай ретте?із. Е? же?іл тез орындалатын тілегі?ізге 1 санын, содан со? 2 ж?не т.б. Егер де тілектері?ізді? ішінде ?иынды?ы жа?ынан бірдей бірнешесі болса оны? барлы?ын бір санмен белгілеуі?ізге болады.
Жатты?у «Газет ма?алаларын тал?ылау» (10 мин).Ма?саты. О?ы?ан материалы?ызды талдап, ?ызы?ушылы?ына ?арап реттеп ?йрені?із.Н?с?ау. Топ?а б?ліні?із. Б?л ?дісті ?олдану ?шін сізге ?айшы, газет пен журналдарды? жиынты?ы керек. Мысалы, со??ы бір – екі айды? газеттері керек. Осыдан со? газетті о?ып отырып, сізді? ойы?ызша ?ызы?ты да жа?сы деген маманды?тар мен маманды? иелері туралы жазыл?ан ма?алаларды ?иып алы?ыз. Енді б?л ?иып ал?ан ма?алалары?ызды ?ш топ?а б?лі?із: ?те ?ызы?ты маманды?тар; жай ?ана ?ызы? маманды?тар; ?ал?ан маманды?тар; мені? ойымша ?ызы? боп к?рінді; біра? б?л маманды?тарды мен басында ?ана та?дамас та ж?не б?л ?ызметті ат?армас та едім. Б?л ?иынды?тарды ватман ?а?аз?а жапсыры?ыз. Жар?а іліп ?ойы?ыз да, о?у кезінде ?арап отыры?ыз. Енді ?ара?ыз, н?тижесі не болды? Енді сіз осыны басшылы??а алы?ыз.
Тест «?ызы?ушылы? картасы» (15 мин).Ма?саты. Е? басты ?ызы?ушылы?ы?ды аны?тау.Н?с?ау. ?атынасушылар?а е? басты ?ызы?ушылы?ын аны?тайтын с?ра?тары бар сауалнама беріледі. Оны? бланка т?рінде, компьютерлік н?с?асы бар сауалнамасын немесе ?ыс?артыл?ан н?с?асы «Профиль» – ді пайдалану?а болады. (А.Голомшокты? жа?артыл?ан ?дістегі «?ызы?ушылы? картасы» ). Б?л с?ра?тар ?ызметті? ?рт?рлі ба?ыттарына байланысты. С?ра?ты ты?да?ыз да, сізді? тілегі?ізге с?йкес с?ра? болса, с?ра?ты? ?асында?ы н?мірге «+». Ал егер ?намаса, онда « – » белгісін ?ойы?ыз.
Жатты?у «?зін – ?зі аны?тау «Мен бол?ым келеді» (5 мин).Ма?сат. ?зі?ізді? ?ызы?ушылы? автопортреті?ізді ??растыру.?атысушылар?а «?ызы?ушылы? картасы» бойынша алын?ан н?тижеге сай, бес ба?ыттан аспайтын ?зіні? автопортретін ??растыру ?сынылады. Бес ба?ытты? ?лкен д??гелегінен бастап, ?лкен жол?а дейінгі жолды? суретін салы?ыз. ?р?айсысына аты?ызды жазы?ыз. Б?л жолды? бойына нышаны?ызды немесе белгі?ізді? суретін салу?а болады. Б?ны? б?рі сізді? б?л жол?а деген ?атынасы?ызды жобалайды.
Жатты?у «Маманды?ты та?да» (10 мин).Ма?сат. ?зі?ізді? шын тідегі?ізді аша білу. ?зі?ізге с?ра? ?ойы?ыз: «Шынымен ма?ан не ?ажет?», «?айда ж?мыс жаса?ым келеді?», «Кім бол?ым келеді?». Сізді? к?сіби ?ызы?ушылы?ы?ыз бен бейімділігі?із «Мен жасаймын» ?станымыбойынша ?андай? ?зі?із ?шін е? ?ызы?ты маманды? ж?нінде ша?ын шы?арма жазы?ыз. Сіз ?шін олар неге ?ызы? ж?не тартымды? Т?сіндірі?із.
?орытынды с?з. Бізді? бірінші саба?ымыз бойынша к?сіби ба?дар ?те ?ызы іс, біра? тез шешілмейді. Сіздер ?здері?ні? тілектері?із туралы айтты?ыздар, газет ?иындыларынан коллаж жасады?ыздар, тестіден ?тті?дер, ?лкен жол?а ал?аш?ы ?адамды та?дады?ыздар. Келесі модульдерде сіз ?зі?ізді бас?а жа?ынан танытуы?ыз м?мкін.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«О?ушыларды ?БТ – ке психологиялы? жа?ынан дайындау »
Оқушыларды ҰБТ – ке психологиялық жағынан дайындау
Бүгінгі таңда білім беру жүйесінде ҰБТ – ке деген жауапкершілік арта түсуде. Ұлттық бірыңғай тестілеуге оқушылардың психологиялық дайындығы өзекті мәселенің бірі. Бұл әдістемелік нұсқау мұғалімдерге, ата – аналарға, тәрбиешілерге арналған. Мұнда бірыңғай мемлекеттік емтиханға дайындық кезеңге оқушылардың мінез – құлық стратегиясы мен практикасын өңдеу, өзін – өзін реттеу, өзін – өзін бақылау дағдысын оқыту, өзіне сенімділігін арттыру практикалық сабақтары берілген. Осы әдістемелік құралды негізге ала отырып, бітіруші сыныптар арасында ҰБТ – ға байланысты іс – шара түзіп, біршама жұмыстар атқарылуда. Атап айтқанда, «Стреске қарсы тұру жолдары», «Эмоцияны» басқаруға мини – лекциялар және рольдік ойындар, «Мен өзімді… мақтаймын», «Шынымды айтсам….», «Өз жұлдызыңды тап» т.б.тақырыптарға тренингтер, жаттығулар, кіші топтағы пікір сайыстар өткізілді. Осындай жаттығуларды орындату барысында оқушы бойында жақсы дағды қалыптастыру мүмкіндігі бар.
Оқушыларды ҰБТ – ке психологиялық жағынан дайындау
Мақсаты: Бірыңғай мемлекеттік емтиханға дайындық кезеңге оқушылардың мінез – құлық стратегиясы мен тактикасын өңдеуін; өзін – өзі реттеуін; өзін – өзі бақылау дағдысын оқытуын; сенімділігін арттыруын жүзеге асыру.
Әдістер: ойын әдістері, топтық пікір – талас, медитациялық техникалар
Міндеттер:
1. Стреске қарсы тұруын арттыру.
2. Сенімді мінез – құлық дағдысын арттыру.
3. Эмоциялық ерік сферасын дамыту.
4. Эмпатия сезімін дамыту, өзіне көңіл бөлу және айналадағыларға сенім білдіру.
5. Ішкі резервтерді тірек етіп, өзін – өзі бақылау дағдыларын дамыту.
6. Іс – әрекетін талдағанда өз жауапкершілігін сезінуге көмектесу.
7. Конструктивті өзара әрекет дағдысын оқыту.
Өтілген жаттығуларды талдау: Сіздерге өтілген жаттығу, тренинг қандай сезімдер тудырды? Бүгінгі сабақтан қандай әсер алдыңыз? Өзіңізге қандай жаңалық аштыңыздар? Болашақта нені қолданар едіңіздер? Өздеріңізге қандай қорытынды жасадыңыздар? Мектеп психологы оқу ісі меңгерушісі және пән мұғалімімен ҰБТ жөнінде пікірлесуде.
Тренинг
Менің тілектерім немесе мен нені қалаймын? Мақсаты мен міндеттері: Түлғаның өзін – өзі анықтау шеберлігін, біліктілігін дамыту, үйрету, нақты тілегі мен мотивизациясын анықтау; қатысушылардың бағыты мен қызығушылығын байқау. Тұлғаның жеке қызығушылығын, сүйікті ісін, ұйғарымын, тілегін анықтау, талдау.
Уақыты: 45 – 60 минут. Адам саны: 20 – 30. Жасы: 15 – 18.
Қажетті материалдар: бланкілер, газеттің мақалалары, «Қызығушылық картасы» тесті. Күтілетін нәтиже: қатынасушылар «Тілек парақшасын» толтырады, оның қаншалықты маңыздылығына көңіл бөлу. «Қызығушылық картасы» тестісін толтырып, бес бағыт бойынша өзіңнің автопортретіңді құрастыру. Біз сіздермен сегіз модульден тұратын «Кәсіби бағдар» немесе «Менің тілегім, мен жасаймын, ол керек!» атты блоктарымен танысамыз модульдер мамандық таңдау барысында көмек ету ретімен орналасқан өмірдегі өз жолыңды таңдау барысында жаттықтырушыңмен бірге өзіңнің тума қабілеттерің мен бейімділігіңді анықтайсың. Болып жатқан мамандық ішінен өзіңе қызықты да керектісін таңдауға болады. Тестілер, ойындар, шығармашылық жұмыстар, резюме құрастыруға, әңгімелесу жүйесіне, еңбекке орналасу модульдерімен танысасыңдар. Ең бастысы біз қадам аттаған сайын өзіңіздің жеке әлеміңізді таба түсесіз! Мамандық таңдау – әр адамның өміріндегі қиын да жауапты қадам. Болашақтағы тағдырыңыз да – сол таңдаған мамандығыңызға байланысты. Мамандықты дұрыс таңдау – өмірдегі өз орныңызды таптыңыз деген сөз. Сіз енді кім болатыныңызды, болашақ мамандығыңызға байланысты. Мамандықты дұрыс таңдау – неге адам өміріндегі ең басты мәселе деп ойлайсың? «Мамандықты бір рет таңдау және өмір бойы сол мамандықтың иесі болу керек.», – деп ойлайды кейбіреулер, сол дұрыс па? Тұлғаның өзін – өзі анықтау шеберлігінде табысқа жету үшін алдымен өзінің нені құрмет ететіндігі мен бейімділігін, жеке басының қасиеттерін қалыптастыра отырып, «Өзін» жақсы зерттей білуі керек. Сіздерге тестілеу – алдын ұсынамыз. Бүның мақсаты сізге неге көңіл аудару керек соны білуге де, бізге білім деңгейін анықтау үшін керек.
Тренингтің барысы
«Кәсіби бағдар» немесе «Қалаймын, жасаймын, керек!» блогі бойынша тесті.
1.Кәсіби бағдар деген не?
а) бұл өмір азимуты
ә) мамандық таңдау немесе мамандыққа бағыт алу
б) өзін – өзі анықтау
в) жоғарыда айтылғанның бәрі
2. Қызығушылық картасы деген не?
а) қызығушылар тобы
ә) ойын
б) тест
в) географиялық карта
3. «Қабілеттілік» сөзінің дұрыс анықтамасын таңдаңыз
а) жеңіл де жылдам жаңа амалдар мен тәсілдерді үйрену
ә) жұмысты орындау қабілеті
б) арнайы мамандық
в) дұрыс жауабы жоқ
4. Клер Гордон тесті анықтайды
а) математикалық қабілет
ә) ойлау қабілеті
б) музыкалық қабілет
в) жоғарыда айтылғанның бәрі
5. Адам мамандықсыз өмір сүре ала ма?
а) иә
б) жоқ
б) анда – санда
в) әрқашан
6. Қазіргі заман білімінің үш тірек нүктесі
а) менеджмент, қаржы, психология
ә) бағыт, маркетинг, үш тілді білу
б) компьютерлік сауаттылық, үш тілді білу, адамдармен тату қарым – қатынас
в) математика, компьютерлік сауаттылық, физика
7. Әлеуметтік түрге қай мамандық жатады?
а) офис – менеджер, бухгалтер
ә) мұғалім, дәрігер, психолог
б) әртіс, журналист, телеоператор
в) музыкант, дизайнер, әдебиетші
8. Резюме неге керек?
а) әдептілік үшін
ә) ыңғайлылық үшін
б) өз – өзіңді ұсыну үшін
в) құжаттарды толық жинау үшін
9. Еңбек биржасында не істейді?
а) жәрдем ақша алу үшін
ә) жұмыссыздықтар есепке тұрады
б) қайта білім алудан өтеді
в) жоғарыда айтылғанның бәрі
10. Бос орын туралы қайдан білуге болады?
а) достардан
ә) газеттер мен еңбек биржасынан
б) интернеттегі http://www.rabota.kz сайтынан
в) жоғарыда айтылғанның бәрі
Миға шабуыл: «Менің тілегім немесе мен нені қалаймын?» (3 мин).Сұрақтары. Кәсіби бағдар деген не? Сіз қандай мамандық туралы армандайсыз? Тілегіңіз бар ма? Көп пе? Осы тілектеріңіз туралы сіз жиі армандайсыз ба? Адамдардың тілегі болу қажет нәрсе ме?
Сын – жағдай «Джинн» (5 мин).Мақсаты. Тілегіңді құрастыру, жинақтау.Нұсқау. Кенет сіздің алдыңыздан сиқыршы – джинн шыға келеді де: «Сәдеметсіз бе, мүдірместен 3 тілегіңізді ойлаңыз»,– деді. Тез басыңызға не ой келді, соны жаза салыңыз. Содан соң, ойланып отырып өзіңіздің басқа үш тілегіңізді жазыңыз. Оны бірінші ойыңызбен салыстырыңыз.Қорытынды. Таңдауға асықпаңыз: өзіңіздің шешіміңіз туралы айналаңдағылармен кеңес; «Аспандағы тырнадан, қолыңдағы шымшық артық»
Жаттығу «Тілек жапырағы» (7 мин).Мақсаты. Толып жатқан тілектердің ішінен бір – екі маңызды да қажетті, қазіргі заманға сай деген тілектерін табу.Нұсқау. Жұмыс дәптеріңіздегі «Тілек жапырағы» бетшесін толтырыңыз. Бала кезіңізден бастап орындалмай қалған тілектеріңіздің бәрін есіңізге түсіріңіз. Бұл тілектеріңізді енді есіңізден шығарып тастаңыз, себебі бұл орындалмаған тілектер сіздің алдағы армандарыңызды орындауға кедергісін тигізеді, сондықтан да артық тілектің қажеті жоқ. Содан соң тілектеріңіздің маңыздылығы мен орындалуына қарай реттеңіз. Ең жеңіл тез орындалатын тілегіңізге 1 санын, содан соң 2 және т.б. Егер де тілектеріңіздің ішінде қиындығы жағынан бірдей бірнешесі болса оның барлығын бір санмен белгілеуіңізге болады.
Жаттығу «Газет мақалаларын талқылау» (10 мин).Мақсаты. Оқыған материалыңызды талдап, қызығушылығына қарап реттеп үйреніңіз.Нұсқау. Топқа бөлініңіз. Бұл әдісті қолдану үшін сізге қайшы, газет пен журналдардың жиынтығы керек. Мысалы, соңғы бір – екі айдың газеттері керек. Осыдан соң газетті оқып отырып, сіздің ойыңызша қызықты да жақсы деген мамандықтар мен мамандық иелері туралы жазылған мақалаларды қиып алыңыз. Енді бұл қиып алған мақалаларыңызды үш топқа бөліңіз: өте қызықты мамандықтар; жай ғана қызық мамандықтар; қалған мамандықтар; менің ойымша қызық боп көрінді; бірақ бұл мамандықтарды мен басында ғана таңдамас та және бұл қызметті атқармас та едім. Бұл қиындықтарды ватман қағазға жапсырыңыз. Жарға іліп қойыңыз да, оқу кезінде қарап отырыңыз. Енді қараңыз, нәтижесі не болды? Енді сіз осыны басшылыққа алыңыз.
Тест «Қызығушылық картасы» (15 мин).Мақсаты. Ең басты қызығушылығыңды анықтау.Нұсқау. Қатынасушыларға ең басты қызығушылығын анықтайтын сұрақтары бар сауалнама беріледі. Оның бланка түрінде, компьютерлік нұсқасы бар сауалнамасын немесе қысқартылған нұсқасы «Профиль» – ді пайдалануға болады. (А.Голомшоктың жаңартылған әдістегі «Қызығушылық картасы» ). Бұл сұрақтар қызметтің әртүрлі бағыттарына байланысты. Сұрақты тыңдаңыз да, сіздің тілегіңізге сәйкес сұрақ болса, сұрақтың қасындағы нөмірге «+». Ал егер ұнамаса, онда « – » белгісін қойыңыз.
Жаттығу «Өзін – өзі анықтау «Мен болғым келеді» (5 мин).Мақсат. Өзіңіздің қызығушылық автопортретіңізді құрастыру.Қатысушыларға «Қызығушылық картасы» бойынша алынған нәтижеге сай, бес бағыттан аспайтын өзінің автопортретін құрастыру ұсынылады. Бес бағыттың үлкен дөңгелегінен бастап, үлкен жолға дейінгі жолдың суретін салыңыз. Әрқайсысына атыңызды жазыңыз. Бұл жолдың бойына нышаныңызды немесе белгіңіздің суретін салуға болады. Бұның бәрі сіздің бұл жолға деген қатынасыңызды жобалайды.
Жаттығу «Мамандықты таңда» (10 мин).Мақсат. Өзіңіздің шын тідегіңізді аша білу. Өзіңізге сұрақ қойыңыз: «Шынымен маған не қажет?», «Қайда жұмыс жасағым келеді?», «Кім болғым келеді?». Сіздің кәсіби қызығушылығыңыз бен бейімділігіңіз «Мен жасаймын» ұстанымыбойынша қандай? Өзіңіз үшін ең қызықты мамандық жөнінде шағын шығарма жазыңыз. Сіз үшін олар неге қызық және тартымды? Түсіндіріңіз.
Қорытынды сөз. Біздің бірінші сабағымыз бойынша кәсіби бағдар өте қызы іс, бірақ тез шешілмейді. Сіздер өздеріңнің тілектеріңіз туралы айттыңыздар, газет қиындыларынан коллаж жасадыңыздар, тестіден өттіңдер, үлкен жолға алғашқы қадамды таңдадыңыздар. Келесі модульдерде сіз өзіңізді басқа жағынан танытуыңыз мүмкін.
