Просмотр содержимого документа
«Бастауыш сыныпта мәтінмен жұмыс істеу арқылы оқушылардың сөйлеу тілін дамыту»
Тақырыбы:
«Бастауыш сыныпта мәтінмен жұмыс істеу арқылы оқушылардың сөйлеу тілін дамыту»
Мақсаты:
Бастауыш сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту барысында мәтінмен жұмыс істеу, талдау әдіс-тәсілдерін қарастыру.
Міндеттері:
Мәтінге берілетін сипаттама мен анықтамалар арқылы мәтіннін не екенін көрсету
Мәтіннің мазмұндық құрылымы мен түрлерін ашу
Бастауыш сыныптарда мәтінмен жұмыс істеу әдісін көрсету
Мәтінмен жұмыс істеу функционалдық оқу сауаттылығына байланысты жүргізілетін жұмыстарды анықтау
Мәтінмен жұмыс істеу функционалдық оқу сауаттылығының өзіндік талдауы әдіс тәсілдерін қолдану
Өзектілігі:
Төменгі сыныптан ауызша және жазбаша сөйлеу дағдылары басталады.Олай болса,оқушының бойында сөйлеу тілін мәтін арқылы жаттықтырып,жаттығулар жүйесін дамыту-өзекті мәселе.
Әңгімелеу
Түрлері
Сипаттау
Пайымдау
Құрылымы
Басы
Негізгі бөлім
Қорытынды
Мәтінді оқытуда функционалдық сауаттылықты арттыруда қолданылатын әдіс тәсілдер
мозаика
мәтін индексі
графикалық журнал
Мәтін
Мәтін (лат. тextus – мата, қосылу, бірігу –мәтін) – мағынасы жақын белгілердің тізбегі, бірліктер мағыналық байланыста болуы шарт. Мәтіннің негізгі қасиеттері: байланыста болуы және тұтастығы. Тіл білімінде – ол тек сөз белгілері ғана болады. Ауызша және жазбаша мәтін болуы мүмкін. Мәтінді зерттеумен филологияның мәтінтану саласы айналысады. Мәтінмен жұмыс барысындағы графикалық органайзерлердің орны
Мәтіндік талдаудың алгоритмі
Оқу
Сөздікпен жұмыс
Бөліктерге бөліп ат қою, жоспар жасау
Әр бөлікті мазмұндап айту
Бөліктегі негізгі оқиғаны анықтайды, ондағы кейіпкерлерді талқылайды, оған сипаттама баға береді, автордың позициясын анықтайды
Автор тіліне талдау жасайды
Оқиғалар жүйесін түзеді
Тақырыппен идеясын ашады
Тапсырмалар орындайды
Рефлексия
Сурет бойынша түйінді табу
Ат тіл қатты Өгізге:
-Мені, «жатым» дегізбе,
Үйге жиі кел де,
Босағаны керме!
Мысыққа Қанден жөн айтты,
Жөн айтқанда деп айтты:
-Аузыңды аашып текке,
Ақты жерге төкпе!
Венн диаграммасы
Мәтінді талдау
Жазғы каникулда Арман мен Нұрлан атасы мен әжесінің ауылына қыдырып барды. Бірде олар аталарына аула ішіндегі бау-бақшаны арамшөптерден тазартып, ретке келтіруге көмектесіп жүр еді. Арман Нұрланды шақырды.
Барса, жерде шиқылдап сары ауыз балапан жатыр екен. Бұл ағаш басындағы ұядан құлап түскен торғайдың балапаны болып шықты. Өзі кіп-кішкентай, жүні жоқ, қызылшақа.Балапан шиқылдай береді.
Арман басқышқа мініп, балапанды ұясына қайта салды. Арман мен Нұрлан балапанға қарайлап, үнемі қамқорлық жасап жүретін болды.
· Жазғы каникулда Арман мен Нұрлан қайда қыдырып барды?
· Олар ата-әжесіне қалай көмектесті?
· Олар нені көрді?
· Торғайдың балапаны қайдан құлап түскен?
· Балалар қандай жақсы іс-әрекет жасады?
· Өздерің құстарға қандай қамқорлық жасайсыңдар?
Оқиға картасы
Балалар балапанды тауып алуы
Балалардың қамқорлығы
Арман мен Нұрлан ауылға келіп көмектескені
Оқиға, сурет
Оқиға, сурет
Оқиға, сурет
Қорытынды:
Бастауыш сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту барысында мәтінмен жұмыс істеу, талдау әдіс-тәсілдерін қарастыру мақсаттары мен міндеттерін аша отырып: Мәтіннің мазмұндық құрылымы мен түрлерін ашу жолдарын, мәтінмен жұмыс істеу әдіс-тәсілдерін, мәтінді талдаудың алгоритімін құрастыру арқылы оқушылардың функционалдық сауаттылығын арттыруда мәтінмен жұмыстың ролі ерекше маңызды.