Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Математика саба?ында о?ушыларды? шы?армашылы? ?абілетін дамыту
Баяндама
Та?ырыбы:
«Бастауыш сынып о?ушыларыны? шы?армашылы? ?абілеттерін арттыру жолдары»
Сурашева Д.С.
Бастауыш сынып м??алімі
«Мариногорка орта мектебі»КММ
2015 ж
Бастауыш сынып о?ушыларыны? шы?армашылы? ?абілеттерін арттыру жолдары
Б?гінгі к?ні мемлекетімізді? ?ркениетке жету жолында?ы ?р талабына т??ыр боларлы?тай ?рпа? о?ыту, т?рбиелеу ісін жа?а сапалы? ?згерістер де?гейіне к?теруді талап етіп отыр. Мектеп ??рылымында болып жат?ан ?згерістер, білім беру ма?саттарыны? алмасуы, оны? дамытушылы? сипаттарыны? бекітілуі, к?пн?с?алы? о?ыту?а к?шу сия?ты м?селелер орындаушылардан шы?армашылы? бастамалы?, ж?мысты? жо?ары сапасын ж?не к?сібилікті талап етеді.
Шы?армашылы? — б?л адамны? ?мір шынды?ында ?зін-?зі тану?а ?мтылуы, ізденуі. ?мірде д?рыс жол табу ?шін адам д?рыс ой т?йіп, ?здігінен сапалы, д?лелді шешімдер ?абылдай білуге ?йренуі ?ажет. Адам бойында?ы ?абілеттерін дамытып, оларды? ?шуіне жол бермеу, оны? рухани к?шін ны?айтып, ?мірден ?з орнын табу?а к?мектеседі. ?йткені адам туынды ?ана емес жаратушы да.
Б?л ?лкен жауапкершілік артатын к?рделі ма?сат. Оны шешу ?шін е? алдымен о?ыту мазм?ны жа?артылып, ?діс-т?сілді? озы?ы ?мірге келуі, олар ?рбір азаматты? жеке басыны? ?асиеттерін, ?абілеттерін дамытып, шы?армашылы?ын, талантын ?штайтындай болып ?йымдастырылуы ?ажет. Сонда ?ана мектептерден ?з ?міріне ?згеріс енгізе алатын, ?з бетінше ?мір с?ру жолдарын та?дай алатын азаматтар т?рбиеленіп шы?ады.
Баланы бастауыш сыныптардан бастап шы?армашылы? ойлау?а, ?алыптан тыс шешімдер ?абылдай алу?а, практикалы? ?рекеттерге дайын болу?а ?келуді? жолдарын к?рсету керек. Шы?армашылы? — б?кіл тірішілікті? к?зі. Адам баласыны? с?йлей баста?ан кезінен бастап, б?гінгі к?нге дейін жеткен жетістіктері шы?армашылы?ты? н?тижесі. Б??ан б?кілхалы?ты?, жалпы ж?не жеке адамны? шы?армашылы?ы ар?ылы келдік. ?р жа?а ?рпа? ?зіне дейінгі ?рпа?ты? ?ол жеткен жетістіктерін ме?геріп ?ана ?оймай, ?з іс-?рекетінде сол жетістіктерді жа?а жа?дай?а бейімдей, жетілдіре отырып, барлы? салада та??ажайып табыстар?а ?ол жеткізеді.
Баланы? шы?армашылы? ?абілетін дамыту м?селесін талдау е? алдымен «?абілет» ??ымыны? м?нін тере? т?сініп алуды ?ажет етеді. Философияда «?абілеттерді» т?л?аны? белгілі бір ?рекеті орындау?а жа?дай жасайтын жеке еркешеліктері дей келе, олар ?о?амды? —тарихи іс-?рекеттерді? н?тижесінде ?алыптасып, ?рі ?арай дамып отыратынды?ын атап к?рсеткен.
Демек, бастауыш сынып о?ушыларыны? т?л?алылы?ын т?рбиелеу ?шін, е? алдымен оларды? ?абілеттерін дамытуды? м?ні зор. ?абілеттер м?селесін ?орытындылай келе, педагогикалы? практика ?шін м?ні ерекше мына жа?дайлар?а айры?ша то?талу ж?н. Бірінші — адамдарды? ?абілеттер де?гейі жа?ынан те? д?режеде болмауы. ?абілеттерді? бірдей емес екендігін сыныпта отыр?ан о?ушыларды? ?р?айсысыны? ?р п?нге ж?не ?р де?гейде ?абілетті болатынды?ымен д?лелдеуге болады. Бірі есепке ж?йрік болса, екіншісі тілге бай, ал енді біреулері сурет сал?анды т?уір к?реді. Оларды? ?абілеттеріні? ??рлымы да, оны ??райтын компоненттер де ?р т?рлі болады. М?селен: математикалы? ?абілеті басым балаларда ойлау операциялары тез, д?л болады да, бейнелеу ?неріне ?абілетті балаларда на?ты заттарды? б?ліктеріні? ара?атынасын жылдам аны?тай білу сия?ты белгілер басым болады. Музыка?а ?абілетті бала есту, ритмді т?сіну, сезімталды? сия?ты сапаларымен ерекшеленеді.
Екінші — адамдар бойында ?абілетті? бір т?рі ?ана бола ма, ?лде ?р т?рлі ?абілетті? белгілері бола ма деген сауал т??ірегіндегі пікірлер жайлы. ?алымдар керісінше к?з?арастарды? бар екендігіне ?арамастан, адам бойында ?рекетті? бірнеше т?рін оындай алу м?мкіндіктерін бар екендігін д?лелдейді. Мысалы а?ынды?ымен ?атар музыка?а, суретке ?абілетті адамдар.
Психологтар ?абілеттерді? екі т?рлі де?гейіні? болатынды?ын д?лелдейді.
- Репродуктивті — іс-?рекетті, білімді берілген ?лгі бойынша ?абылдай алу де?гейі.
- Шы?армашылы? — жа?алы? ойлап табу?а ба?ыттал?ан ?абілеттер де?гейі.
«Шы?армашылы?» с?зіні? т?ркіні этимологиясы «шы?ару», «ойлап табу» дегенге келіп саяды. Демек жа?а н?рсе ойлап табу, сол ар?ылы жетістікке ?ол жеткізу деп т?сіну керек. Философиялы? с?здікте «шы?армашылы? ?айталанбайтын тарихи-?о?амды? м?ні бар, жо?ары сапада?ы жа?алы? ашатын іс-?рекет», — деп т?сіндіріледі.
Бастауыш сынып о?ушыларыны? ?абілеттері екі т?рлі ?рекетте дамиды. Біріншіден, кез келген бала о?у ?рекетінде адамзат баласыны? осы кезге дейінгі жина?тал?ан т?жірибесін ме?герсе екіншіден, кез келген о?ушы шы?армашылы? ?рекеттер орындау ар?ылы ?зіні? ішкі м?мкіндіктерін дамытады. О?у ?рекетінен шы?армашылы? ?рекетті? айырмашылы?ы — ол баланы? ?зін-?зі ?алыптастыруына ?з идеясын ж?зеге асыруына ба?ыттал?ан жа?а ?діс-т?сілдерді іздейді. Проблеманы ?зінше, жа?аша шешуге талпыныс жасайды. Бізді? ойымызша, б?гінгі бастауыш сынып о?ушыларыны? кез келгені шы?армашылы? тапсырмалар шешуді табыспен ме?гере алады. Тек ол ж?мыс?а д?рыс басшылы?, шебер ?йымдастырушылы? ?ажет.
Осы?ан орай, ?алымдар ж?ргізілген т?жірибе барысында, барлы? п?ндердегі білім мазм?нында о?ушыны? шы?армашылы? ?абілеттеріні? дамуы басты нысана болып алынуымен байланысты, о?улы?тарда берілген тапсырмалардан бас?а ?здігінен ба?ылау ж?ргізу, ?арапайым т?жірибе, эксперимент ?ою, м?тінмен, сызбамен, суретпен, диаграммамен ж?мыс істеу, жекеден жалпыны шы?ару, жалпыны жекелей ?олдану т.б. сия?ты о?ушыны іскерлікке, дербестікке баулитын, ойына т?рткі болып, шы?армашылы??а жетелейтін, ?здігінен ізденіске салатын, айналада?ы д?ниемен ?арым-?атыныс?а т?сіретін, «жа?алы? ашып», оны? н?тижесіні? «?ызы?ына» б?лейтін ?діс-т?сілдер мен мазм?нды? ойындар, ?ызы?ты тапсырмалар т?ра?ты ж?ргізіліп отырылуы біз к?теріп отыр?ан м?селені н?тижелі ететіні на?тыланды.
Математика саба?ында о?ушыларды? шы?армашылы? ?абілетін дамыту
?азіргі заманда?ы ?стаздар ?ауымыны? алдында?ы ?лкен ма?сат: ?мірді? барлы? саласында?ы белсенді, шы?армашылы? іс — ?рекетіне ?абілетті, еркін ж?не жан — жа?ты жетілген т?л?а т?рбиелеу. ?мірдегі сан алуан ?иынды?ты шеше білу тек шы?армашыл адамны? ?олынан келеді. Шы?армашыл адамны? бойында батылды?, еркіндік, ?ш?ырлы?, сезімталды? сия?ты ?асиеттер мен ?атар ерекше ой ?ызметі, ?айшылы?тарды т?сіну, за?дылы?тарды аны?тау, шы?армашылы??а деген ??штарлы? болу керек.
О?ушыны? шы?армашылы? ?абілетін дамыту ?шін бірнеше шарт орындалу тиіс. Олар:
Шы?армашылы? ?абілетін дамытуды ерте бастан ?ол?а алу;
- Ж?йелі т?рде шы?армашылы? ?рекет жа?дайында болуы;
- Ойлау м?мкіндігіні? е? жо?ар?ы де?гейіне жету;
- О?ушыны? шы?армашылы? іс — ?рекетіне жа?дай ту?ызу;
О?ушыны? шы?армашылы? іс — ?рекетіне жа?дай ту?ызу дегеніміз — о?ушыны ойлай білуге ?йрету екені с?зсіз. Мектеп табалдыры?ын жа?а атта?ан б?лдіршіннен шы?армашылы? ?абілетті талап етпес б?рын, оны со?ан ?йреткен ж?н. О?ушыны? зейінін, есін, ?иялын, интеллектісін дамыта отырып, ойлау ?абілетін, шы?армашылы? іс — ?рекетін жо?ары де?гейде к?теруге болады. О?ушыны? математика саба?ында?ы шы?армашылы? ?абілетін дамыту.
№ 1. Слайд
Бірінші сынып о?ушыларымен осы ба?ытта ж?ргізілген ж?мыстар?а то?талайы?.
- О?ушыларды? зейінін жатты?тыру?а жеке дамыту?а берілген тапсырмаларды? кейбіреулерін таныстыра кетейік.
- Зейін т?ра?тылы?ын дамыту ж?не жатты?тыру?а арнал?ан тапсырмалар Шульте кестесіні? к?мегімен ж?ргізіледі.
№ 2. Слайд
Шульте кестесі
Зейінді дамыту?а бірнеше шы?армашылы? тапсырмалар орындау?а болады.
- Цифрларды ?су ретімен тауып, атау.
- Кему ретін атау.
- Та? ж?не ж?п сандарды ?су ж?не кему ретімен атау.
- Цифрларды кезектесіп санау. 1, 3, 5, 7…(ж?птасып) 2, 4, 6, 8…
- Топпен ж?мыс істеу. 1–5 тура ж?не кері сана. 6-10 санау.
Осы кесте бойынша бірнеше шы?армашылы? ж?мыс т. б.
5
14
12
23
2
16
25
7
24
13
11
3
20
4
18
8
10
19
22
1
21
15
9
17
6
№ 3. Слайд
О?ушыларды? бай?а?ышты?ын дамыту?а арнал?ан тапсырма. М?нда, пішіндері мен орналасу ы??айына ?арай арты? ?ш фигураны (басты) табу. Арты? ?ш фигураны? о? ??ла?ы ?шб?рыш, ал сол ??ла?ы «Сопа?ша» пішінді. (жауап 1, 6, 8 ).
№ 4. Слайд
Суретте барлы?ы неше ?шб?рыш бар? Ма?саты: ?шб?рышты бас?а фигуралар арасынан ажырата ж?не тани білуге ?йрету.
№ 5. Слайд
Ойлан, тап. Ма?саты: о?ушыларды? амал та?баларын та?айындай білу да?дыларын дамыта т?су.
№ 6. Слайд
Мына фигура?а бір кесінді ж?ргізу ар?ылы бір тік т?ртб?рыш, бір ?шб?рыш шы?арып алу?а болады. Ол ?шін ?ай н?ктелерді ?осу керек?
Ма?саты: геометриялы? фигураларды ажырата ж?не тани білуге ?йрету.
№ 7. Слайд
Екі адам 2 са?ат шахмат ойнайды. Оларды? ?р?айсысы неше са?ат шахмат ойнайды? Ма?саты: О?ушыларды м?тінні? логикалы? т?йінін т?сіне білуге ?йрету.
№ 8. Слайд
Си?ырлы ?шб?рышта?ы бос орынды толтыр. Ма?саты: о?ушыларды? жылдам есептеу да?дыларын дамыта т?су.
О?ушыларды шы?армашылы??а баулу, білім де?гейін жетілдіру — ?за? ?рі ж?йелілікті ?ажет ететін процесс. О?ушыны? дамуы біртіндеп жа?а сапа?а к?теріле береді.
?орытынды: ?зімізді? іс… т?жірбиемізді ?орыта келіп, мынадай т?йін т?юге болады.
- Осы шы?армашылы? тапсырмаларды п?ндерге бейімдеп ?олданудан, о?ушыларды? п?нге ?ызы?ушылы?ы артады.
- О?ушыларды? білім сапасы к?теріледі.
- О?ушыларды? логикалы? ойлауы, шы?армашылы? іс — ?рекетке ?абілеті артады.
- ?р м??алім болаша? ?шін ?ызмет істейді. Ол ?р о?ушыны жеке т?л?а ретінде к?ріп, оны? ?міріндегі ?з орнын табуына, сынып ??ымын ?алыптастыру?а, ата… аналармен ынтыма?тасу?а, о?ытуда ?иынды? к?ріп ж?рген о?ушы?а к?мегі тиері с?зсіз.
Ол ?шін жалы?пай жа?а инновациялы? технологияларды ?з ж?мысымызда пайдаланып, сонымен ?атар о?ушыларды мада?тап, ынталандырып отыр?ан орынды. Баланы? ?иялын дамыта отырып, ойын дамытамыз. Ойы дамы?ан ш?кіртімізді? танымды? ?ызы?ушылы?ы арта отырып, шы?армашылы? ?рекеті жо?ары де?гейге к?теріледі.
?олданыл?ан ?дебиеттер:
- ?стазды? шы?армашылы? Б.А. Т?р?ынбаева Алматы, 2007 ж.
- Шы?армашылы? ?абілеттер ж?не дамыта о?ыту Б.А. Т?р?ынбаева Алматы, 1999 ж.
- Математикадан ?ызы?ты тапсырмалар Ш.Х. ??рманалина, С.Ш. С?рсенбаева, Р.?. ?міртаева
- Бастауыш білім журналы № , 2004 ж.
- Математиканы о?ытуда?ы методикалы? к?мек М. С?тімбаева
- Бастауыш сыныпта о?ыту журналы № 1, 2, 2008 ж.
- Мен ж?не б?рі, б?рі, б?рі Алматы, «Аруна», 2006 ж.
- ?рекеттегі RWCT философиясы мен ?дістері, Алматы, 2004 ж.
- Бастауыш мектеп журналы, № 1, 2006 ж.
- Что такое развивающее обучение Н.В. Репкина «Пеленг», 1993
- Педогогическая риторика Пермь, 1995
- О?ушылар?а тіліді ме?герту жолдары Алматы «Ана тілі», 1997 ж.
- Шешендік с?здер С. Негимов Алматы, «Ана тілі» 1997 ж
Просмотр содержимого документа
«Математика саба?ында о?ушыларды? шы?армашылы? ?абілетін дамыту »
Баяндама
Тақырыбы:
«Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін арттыру жолдары»
Сурашева Д.С.
Бастауыш сынып мұғалімі
«Мариногорка орта мектебі»КММ
2015 ж
Бастауыш сынып оқушыларының шығармашылық қабілеттерін арттыру жолдары
Бүгінгі күні мемлекетіміздің өркениетке жету жолындағы өр талабына тұғыр боларлықтай ұрпақ оқыту, тәрбиелеу ісін жаңа сапалық өзгерістер деңгейіне көтеруді талап етіп отыр. Мектеп құрылымында болып жатқан өзгерістер, білім беру мақсаттарының алмасуы, оның дамытушылық сипаттарының бекітілуі, көпнұсқалық оқытуға көшу сияқты мәселелер орындаушылардан шығармашылық бастамалық, жұмыстың жоғары сапасын және кәсібилікті талап етеді.
Шығармашылық — бұл адамның өмір шындығында өзін-өзі тануға ұмтылуы, ізденуі. Өмірде дұрыс жол табу үшін адам дұрыс ой түйіп, өздігінен сапалы, дәлелді шешімдер қабылдай білуге үйренуі қажет. Адам бойындағы қабілеттерін дамытып, олардың өшуіне жол бермеу, оның рухани күшін нығайтып, өмірден өз орнын табуға көмектеседі. Өйткені адам туынды ғана емес жаратушы да.
Бұл үлкен жауапкершілік артатын күрделі мақсат. Оны шешу үшін ең алдымен оқыту мазмұны жаңартылып, әдіс-тәсілдің озығы өмірге келуі, олар әрбір азаматтың жеке басының қасиеттерін, қабілеттерін дамытып, шығармашылығын, талантын ұштайтындай болып ұйымдастырылуы қажет. Сонда ғана мектептерден өз өміріне өзгеріс енгізе алатын, өз бетінше өмір сүру жолдарын таңдай алатын азаматтар тәрбиеленіп шығады.
Баланы бастауыш сыныптардан бастап шығармашылық ойлауға, қалыптан тыс шешімдер қабылдай алуға, практикалық әрекеттерге дайын болуға әкелудің жолдарын көрсету керек. Шығармашылық — бүкіл тірішіліктің көзі. Адам баласының сөйлей бастаған кезінен бастап, бүгінгі күнге дейін жеткен жетістіктері шығармашылықтың нәтижесі. Бұған бүкілхалықтық, жалпы және жеке адамның шығармашылығы арқылы келдік. Әр жаңа ұрпақ өзіне дейінгі ұрпақтың қол жеткен жетістіктерін меңгеріп қана қоймай, өз іс-әрекетінде сол жетістіктерді жаңа жағдайға бейімдей, жетілдіре отырып, барлық салада таңғажайып табыстарға қол жеткізеді.
Баланың шығармашылық қабілетін дамыту мәселесін талдау ең алдымен «қабілет» ұғымының мәнін терең түсініп алуды қажет етеді. Философияда «қабілеттерді» тұлғаның белгілі бір әрекеті орындауға жағдай жасайтын жеке еркешеліктері дей келе, олар қоғамдық —тарихи іс-әрекеттердің нәтижесінде қалыптасып, әрі қарай дамып отыратындығын атап көрсеткен.
Демек, бастауыш сынып оқушыларының тұлғалылығын тәрбиелеу үшін, ең алдымен олардың қабілеттерін дамытудың мәні зор. Қабілеттер мәселесін қорытындылай келе, педагогикалық практика үшін мәні ерекше мына жағдайларға айрықша тоқталу жөн. Бірінші — адамдардың қабілеттер деңгейі жағынан тең дәрежеде болмауы. Қабілеттердің бірдей емес екендігін сыныпта отырған оқушылардың әрқайсысының әр пәнге және әр деңгейде қабілетті болатындығымен дәлелдеуге болады. Бірі есепке жүйрік болса, екіншісі тілге бай, ал енді біреулері сурет салғанды тәуір көреді. Олардың қабілеттерінің құрлымы да, оны құрайтын компоненттер де әр түрлі болады. Мәселен: математикалық қабілеті басым балаларда ойлау операциялары тез, дәл болады да, бейнелеу өнеріне қабілетті балаларда нақты заттардың бөліктерінің арақатынасын жылдам анықтай білу сияқты белгілер басым болады. Музыкаға қабілетті бала есту, ритмді түсіну, сезімталдық сияқты сапаларымен ерекшеленеді.
Екінші — адамдар бойында қабілеттің бір түрі ғана бола ма, әлде әр түрлі қабілеттің белгілері бола ма деген сауал төңірегіндегі пікірлер жайлы. Ғалымдар керісінше көзқарастардың бар екендігіне қарамастан, адам бойында әрекеттің бірнеше түрін оындай алу мүмкіндіктерін бар екендігін дәлелдейді. Мысалы ақындығымен қатар музыкаға, суретке қабілетті адамдар.
Психологтар қабілеттердің екі түрлі деңгейінің болатындығын дәлелдейді.
Репродуктивті — іс-әрекетті, білімді берілген үлгі бойынша қабылдай алу деңгейі.
Шығармашылық — жаңалық ойлап табуға бағытталған қабілеттер деңгейі.
«Шығармашылық» сөзінің төркіні этимологиясы «шығару», «ойлап табу» дегенге келіп саяды. Демек жаңа нәрсе ойлап табу, сол арқылы жетістікке қол жеткізу деп түсіну керек. Философиялық сөздікте «шығармашылық қайталанбайтын тарихи-қоғамдық мәні бар, жоғары сападағы жаңалық ашатын іс-әрекет», — деп түсіндіріледі.
Бастауыш сынып оқушыларының қабілеттері екі түрлі әрекетте дамиды. Біріншіден, кез келген бала оқу әрекетінде адамзат баласының осы кезге дейінгі жинақталған тәжірибесін меңгерсе екіншіден, кез келген оқушы шығармашылық әрекеттер орындау арқылы өзінің ішкі мүмкіндіктерін дамытады. Оқу әрекетінен шығармашылық әрекеттің айырмашылығы — ол баланың өзін-өзі қалыптастыруына өз идеясын жүзеге асыруына бағытталған жаңа әдіс-тәсілдерді іздейді. Проблеманы өзінше, жаңаша шешуге талпыныс жасайды. Біздің ойымызша, бүгінгі бастауыш сынып оқушыларының кез келгені шығармашылық тапсырмалар шешуді табыспен меңгере алады. Тек ол жұмысқа дұрыс басшылық, шебер ұйымдастырушылық қажет.
Осыған орай, ғалымдар жүргізілген тәжірибе барысында, барлық пәндердегі білім мазмұнында оқушының шығармашылық қабілеттерінің дамуы басты нысана болып алынуымен байланысты, оқулықтарда берілген тапсырмалардан басқа өздігінен бақылау жүргізу, қарапайым тәжірибе, эксперимент қою, мәтінмен, сызбамен, суретпен, диаграммамен жұмыс істеу, жекеден жалпыны шығару, жалпыны жекелей қолдану т.б. сияқты оқушыны іскерлікке, дербестікке баулитын, ойына түрткі болып, шығармашылыққа жетелейтін, өздігінен ізденіске салатын, айналадағы дүниемен қарым-қатынысқа түсіретін, «жаңалық ашып», оның нәтижесінің «қызығына» бөлейтін әдіс-тәсілдер мен мазмұндық ойындар, қызықты тапсырмалар тұрақты жүргізіліп отырылуы біз көтеріп отырған мәселені нәтижелі ететіні нақтыланды.
Математика сабағында оқушылардың шығармашылық қабілетін дамыту
Қазіргі замандағы ұстаздар қауымының алдындағы үлкен мақсат: өмірдің барлық саласындағы белсенді, шығармашылық іс — әрекетіне қабілетті, еркін және жан — жақты жетілген тұлға тәрбиелеу. Өмірдегі сан алуан қиындықты шеше білу тек шығармашыл адамның қолынан келеді. Шығармашыл адамның бойында батылдық, еркіндік, ұшқырлық, сезімталдық сияқты қасиеттер мен қатар ерекше ой қызметі, қайшылықтарды түсіну, заңдылықтарды анықтау, шығармашылыққа деген құштарлық болу керек.
Оқушының шығармашылық қабілетін дамыту үшін бірнеше шарт орындалу тиіс. Олар:
Шығармашылық қабілетін дамытуды ерте бастан қолға алу;
Жүйелі түрде шығармашылық әрекет жағдайында болуы;
Ойлау мүмкіндігінің ең жоғарғы деңгейіне жету;
Оқушының шығармашылық іс — әрекетіне жағдай туғызу;
Оқушының шығармашылық іс — әрекетіне жағдай туғызу дегеніміз — оқушыны ойлай білуге үйрету екені сөзсіз. Мектеп табалдырығын жаңа аттаған бүлдіршіннен шығармашылық қабілетті талап етпес бұрын, оны соған үйреткен жөн. Оқушының зейінін, есін, қиялын, интеллектісін дамыта отырып, ойлау қабілетін, шығармашылық іс — әрекетін жоғары деңгейде көтеруге болады. Оқушының математика сабағындағы шығармашылық қабілетін дамыту.
№ 1. Слайд
Бірінші сынып оқушыларымен осы бағытта жүргізілген жұмыстарға тоқталайық.
Оқушылардың зейінін жаттықтыруға жеке дамытуға берілген тапсырмалардың кейбіреулерін таныстыра кетейік.
Зейін тұрақтылығын дамыту және жаттықтыруға арналған тапсырмалар Шульте кестесінің көмегімен жүргізіледі.
№ 2. Слайд
Шульте кестесі
Зейінді дамытуға бірнеше шығармашылық тапсырмалар орындауға болады.
Цифрларды өсу ретімен тауып, атау.
Кему ретін атау.
Тақ және жұп сандарды өсу және кему ретімен атау.
Цифрларды кезектесіп санау. 1, 3, 5, 7…(жұптасып) 2, 4, 6, 8…
Топпен жұмыс істеу. 1–5 тура және кері сана. 6-10 санау.
Осы кесте бойынша бірнеше шығармашылық жұмыс т. б.
| 5 | 14 | 12 | 23 | 2 |
| 16 | 25 | 7 | 24 | 13 |
| 11 | 3 | 20 | 4 | 18 |
| 8 | 10 | 19 | 22 | 1 |
| 21 | 15 | 9 | 17 | 6 |
№ 3. Слайд
Оқушылардың байқағыштығын дамытуға арналған тапсырма. Мұнда, пішіндері мен орналасу ыңғайына қарай артық үш фигураны (басты) табу. Артық үш фигураның оң құлағы үшбұрыш, ал сол құлағы «Сопақша» пішінді. (жауап 1, 6, 8 ).
№ 4. Слайд
Суретте барлығы неше үшбұрыш бар? Мақсаты: үшбұрышты басқа фигуралар арасынан ажырата және тани білуге үйрету.
№ 5. Слайд
Ойлан, тап. Мақсаты: оқушылардың амал таңбаларын тағайындай білу дағдыларын дамыта түсу.
№ 6. Слайд
Мына фигураға бір кесінді жүргізу арқылы бір тік төртбұрыш, бір үшбұрыш шығарып алуға болады. Ол үшін қай нүктелерді қосу керек?
Мақсаты: геометриялық фигураларды ажырата және тани білуге үйрету.
№ 7. Слайд
Екі адам 2 сағат шахмат ойнайды. Олардың әрқайсысы неше сағат шахмат ойнайды? Мақсаты: Оқушыларды мәтіннің логикалық түйінін түсіне білуге үйрету.
№ 8. Слайд
Сиқырлы үшбұрыштағы бос орынды толтыр. Мақсаты: оқушылардың жылдам есептеу дағдыларын дамыта түсу.
Оқушыларды шығармашылыққа баулу, білім деңгейін жетілдіру — ұзақ әрі жүйелілікті қажет ететін процесс. Оқушының дамуы біртіндеп жаңа сапаға көтеріле береді.
Қорытынды: өзіміздің іс… тәжірбиемізді қорыта келіп, мынадай түйін түюге болады.
Осы шығармашылық тапсырмаларды пәндерге бейімдеп қолданудан, оқушылардың пәнге қызығушылығы артады.
Оқушылардың білім сапасы көтеріледі.
Оқушылардың логикалық ойлауы, шығармашылық іс — әрекетке қабілеті артады.
Әр мұғалім болашақ үшін қызмет істейді. Ол әр оқушыны жеке тұлға ретінде көріп, оның өміріндегі өз орнын табуына, сынып ұғымын қалыптастыруға, ата… аналармен ынтымақтасуға, оқытуда қиындық көріп жүрген оқушыға көмегі тиері сөзсіз.
Ол үшін жалықпай жаңа инновациялық технологияларды өз жұмысымызда пайдаланып, сонымен қатар оқушыларды мадақтап, ынталандырып отырған орынды. Баланың қиялын дамыта отырып, ойын дамытамыз. Ойы дамыған шәкіртіміздің танымдық қызығушылығы арта отырып, шығармашылық әрекеті жоғары деңгейге көтеріледі.
Қолданылған әдебиеттер:
Ұстаздық шығармашылық Б.А. Тұрғынбаева Алматы, 2007 ж.
Шығармашылық қабілеттер және дамыта оқыту Б.А. Тұрғынбаева Алматы, 1999 ж.
Математикадан қызықты тапсырмалар Ш.Х. Құрманалина, С.Ш. Сәрсенбаева, Р.Қ. Өміртаева
Бастауыш білім журналы № , 2004 ж.
Математиканы оқытудағы методикалық көмек М. Сәтімбаева
Бастауыш сыныпта оқыту журналы № 1, 2, 2008 ж.
Мен және бәрі, бәрі, бәрі Алматы, «Аруна», 2006 ж.
Әрекеттегі RWCT философиясы мен әдістері, Алматы, 2004 ж.
Бастауыш мектеп журналы, № 1, 2006 ж.
Что такое развивающее обучение Н.В. Репкина «Пеленг», 1993
Педогогическая риторика Пермь, 1995
Оқушыларға тіліді меңгерту жолдары Алматы «Ана тілі», 1997 ж.
Шешендік сөздер С. Негимов Алматы, «Ана тілі» 1997 ж
Полезное для учителя
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт