Тәрбие сағатының мақсаты: Оқушыларды еліміздің тәуелсіздік алған жылдар ішіндегі жеткен жеңістіктерімен таныстыру,әлем таныған ел екенін дәлелдеу,білімдерін кеңейту.
Болашақ ұрпақтың рухани тұлғалық және адамгершілік құндылықтарын дамыту.
Отанын сүюге,ел тарихын білуге,еліміздің мемлекеттік рәміздерін қастерлеуге,отанымыздың байлығын қорғауға,елімізді өркендетуге білімді ұрпақ болуға тәрбиелеу.
Тәрбие сағатының көрнекілігі: Қазақ елі суреттері,Қзақстан Республикасының рәміздері:Туы,Елтаңбасы,Әнұраны.Н.Ә Назарбаевтың суреті.
Нақыл сөздер,Қазақстан туралы әндер.
Тәрбие сағатының барысы:
Қазақстан туралы не білеміз? Мен Қазақстанда тұрамын. Мен Қазақстанда білім алып жатырмын.Мен еліммен мақтанамын.Елімнің гүлдене бергенін қалаймын.
Мұғалім сөзі. Міне оқушылар біздер елімізбен мақтанамыз. Бұл еркіндік оңайлықпен келген жоқ. Қазақ елі еркіндікке жету үшін қаншама қиын-қыстау кезеңдерді бастан кешірді.Мыңдаған жылдық тарихы бар.Қазақстан тәуелсіздік алды.
Ал, 1986 жылғы оқиға халықтың есінде мәңгі сақталады.
Оқушы:16 желтоқсанда қазақ жастары Орталық алаңға шығып,Қазақстан тәуелсіздігін талап етті.
Оқушы:Осының нәтижесінде 1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігі туралы заң қабылданды.
Оқушы: Халқымның мақтанышы - алып тұлға. «Бәйтерек» суреті
Әлемнің назары ауды Ақ ордаға
Бәйтерек – көкке қолын созып тұрған,
Ұқсайды менің асқақ арманыма.
Оқушы: Ел болдық егеменді, теңдік алып,
Бар әлем қазақ елін болды танып
Қайнауы кенге толы Қазақ елі,
Жыл сайын келеді өсіп қанат жайып.
«Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә Назарбаев» суреті.
Оқушы: Ел болдық ерік алдық астаналы
Енді кімнен қазағым жасқанады?
Тәуелсіз мемлекеттің шежіресі,
Нұрсұлтанның атымен басталады.
Оқушы: Жаралдық молшылықтан толы ағыстан
Жолың бар жақсылықты қалап ұшқан
Ғасырдың биігіне шықтың ту боп,
Көркейген елім менің – Қазақстан!
Хор «Елім менің» Сөзі: Н. Назарбаев Әні: Б.Тілеуханов
«Астанаға саяхат» суреттер көрсетіледі.
Оқушы: Көз қуанып күн сайын көркеміне,
Көңіліміз сенеді ертеңіне «Астана» суреті
Қазақстан – алып ел, төрі Астана,
Таңым ғана лайық ел төріне.
Оқушы: Кең далалы, кең пейілді қазақпыз,
Құл емеспіз, еркі жанбыз, азатпыз
Ел намысын ешбір жанға бермейиіз,
Өмірді алға бастырамыз өрлейміз.
Отан туралы мақал-мәтел білеміз бе?
Ойын «Мақал-мәтел» жалғасын тап.
Оқушы: Отаным – Қазақстан туған жерім,
Мұнай мен газ болады асыл кенім
Көркейтіп бір өзіңді келе жатқан,
Артамыз елбасына үлкен сенім.
Оқушы: Ұлттық өрнек мұрамыз
Адастырмас мұраттай
Нық көтеріп тұрамыз
Жалауды біз құлатпай.
Оқушы: Бүгін әрбір мемлекеттің ғасырлық тарихына байланысты рәміздері бар.
Мемлекеттік рәміздер – Ту, Елтаңба, Әнұран. Бұл халық бірлігінің белгілері.Қазақстан Республи- касының да өз рәміздері бар.Мемлекеттік рәміздерді құрметтеу - әрбір азаматтың міндеті.
Оқушы: Бұлт баспасын күнімді «Ту» суреті
Тарылмасын өрісім.
Биік ұстау Туымды-
Қасиетті борышым.
Оқушы: Қазақстан Республикасының мемлекеттік Туы ортасында шұғылалы күн, оның астын- да қадықтап ұшқан қыран бейнеленген тік бұрвшты көгілдір түсті мата. Бұл түс- ашық аспанның,тыныштықтың белгісін көрсетеді.Тудың ортасындағы алтын күн – баршаға ортақ, бәрі- не нұрын шашып, сәулесін төгеді.Оның жылуы жер бетіндегі бүкіл тіршілік тіршілік атаулыға ортақ. Алтын күнді қанатымен жебеп, өрге көтер»п ұшып бара жатқан қыран құс – ерлік белгісі. Матаның сол жағында ою - өр негі бар тік жолақ орналасқан. Бұл қазақ елінің әшекейі. Алтын күн, Қыран және ою- өрнек біздің халқымыздың ашық келешегі мен бай – берекесі, тыныштық пен байлықтың белгісі.
Оқушы: Желбірейді шалықтап
Қазақстан жалауы
Көкке қыран қалықтап,
Қанат қағып барады.
Оқушы: Мен қазақпын, ұланымын қазақтың
Тәуелсізбін, егеменмін азатпын
Көк байрағым тұр көгімде желбіреп
Алатаудай көкке өрлеген азатпен
Оқушы: Бабам тұлпар жаратты «Елтаңба» суреті
Құлынын да танып ақ
Тұлпар барда қанатты
Шайқалмасын шаңырақ.
Оқушы: Тәуелсіздік көркі ол да,
Өрке ниет өрінде
Нұр төгеді Елтаңба
Ақ Орданың төрінде.
Оқушы: Қазақстан Республикасының мемлекеттік елтаңбасында көгілдір түс аясында шаңырақ бейнелеген.Шаңырақты айнала күн сәулесіндей тарап, уықтар шаншылған.Жарық жұлдыз – Ота- нымыздың жұлдызы биіктеп, бақыт жұлдызынан нұр шашып тұрғанын бейнелейді.Қанатты тұл- пардың баламалық мәні қазақтың аңыз ертегісінен алынған. Аңыз бойынша қанатты тұлпарға мін- ген алып батыр алты қанат аспанға ұшып, жеті қат жер астында түсіп халықты қасіреттерден азат еткен,еліміздің азаттығы мен жеңімпаздығының белгісі.Бидай сабақтары тоқшылықты, молшылық- ты білдіреді. Ал төменгі жағындағы «Қазақстан» деген жазу еліміздің ежелден әлемге танымал екенін көрсетеді.
Оқущы: Бас білгізіп жер тарпыған тарпаңға
Жасы тұрмақ, шығады екен қарьты аңға
Қалай оның елтаңбасы болмайды
Түлегіне дейін салса ен – таңба?!
Оқушы: Енді бүгін өлген Туым тірілді
Әнұраным жалғап алды ғұмырды
Босағада қалып келген Елтаңбам
Баяғыша төріме кеп ілінді.
Оқушы: Батырлыққа уызынан жарыған
Ер түркіні байрағынан таныған
Өзі ақын, өзі әнші халықта
Кім айта алар
Болмаған,- деп - Әнұран?!
Оқушы: Кез келген мемлекеттік рәміздің ең маңыздысы - Әнұран. Әнұран мемлекеттік салта- натты ән. Ол халықты әйгілі етеді. Оның сөздерінде халықтың мыңдаған жылғы тарихы, бүгінгі өмірі мен келешек арманы айтылған.
Хор «Әнұран» Бәріміз әнұранды айтып берейік.
Оқушы: Бақтың құсы әр адамға қонып бір
О, Тәңірім, бізді баққа жолықтыр...
Бүгін міне, Тәуелсіздік ағайын,
Әр қазақтың жүрегі боп соғып тұр!
Оқушы: Көк аспанда нұлы күн
Күлімдейді далама
Бақыт тілеп тұр бүгін
Ол барлық пәк балаға.
«Сөзжұмбақ» шешу.
Оқушы: Көк жүзінде қалықтаған қыранмын,
Бейбітшілік пен бостандық жыр әнім
Самғап жүрсек бостандықта, биікте
Шарықтайды кең көлемде бұл әнім.
Хор «Қазақстан»
Қандыағаш қалалық № 2 орта мектебінің
бастауыш сынып мұғалімі Г.Т Балмағамбетова
Тақырыбы: »Қазақстан - достықтың киелі бесігі»
Мақсаты: еліміздің өсіп-өркендеуіне өз үлестерін қосып келе жатқан ұлттар мен ұлыстардың арасындағы достық пен ынтымақтастықты дәріптеу, Қазақстан халқы Ассамблеясының еліміздің саяси тұрақтылығын қамтамасыз етудегі алатын орнын атап көрсету.
Отанды сүюге, достыққа, ұлтжандылыққа, ұлтаралық қарым-қатынас мәдениетіне тәрбиелеу.
Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайд, сурет көрмесі, шарлар.
Өту барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
А) оқушылармен амандасу;
ә) Қазақстанның атаулы мерекесімен құттықтау.
Әнұран орындалады.
ІІ. Мұғалімнің кіріспе сөзі: «Бірлігі жоқ ел тозады, бірлігі күшті ел озады», дейді қазақ мақалы. ҚАЗАҚСТАН - көп ұлтты мемлекет. Біздің елімізде 130-дан астам ұлттар тұрады: ұйғыр, қырғыз, түрікмен, шешен, белорус, украин, чуваш, азербайжан, өзбек, т.б. Біз олармен татумыз, доспыз және бір-бірімізбен қоян-қолтық араласып, өмір сүрудеміз.
Ән. «Қараңгы түнде тау қалғып»
Мұғалім сөзі: Осы әніміз бен сәніміздібұзбау 0статностың да қауіпсіздігі.
Иә, шынында да, біз қауіпсіздік, тыныштық, татулық, бірлік халқымыздың әл-ауқаты жақсаруының, ел экономикасының өрге басуының аса маңызды факторларының бірі болып табылатынын түсінуге тиіспіз. (Слайд көрсетіліп тұрады).
Осыған орай Қазақстан Республикасының Президенті 1995 жылы Қазақстан халқы Ассамблеясын құрды. Ассамблеяның құрамына 33ұлттың өкілдері саналатын 320 адам енді. Ассамблеяның бастауымен Қазақстанда 621-ге жуық этно-мәдени ұйымдар, оның ішінде республикалық «Қазақ тілі», «Русская община» мәдени орталығы, «Стоки» мәдени-ағарту қоғамы, республикалық татар мәдени орталығы, Қазақстан немістерінің кеңесі, өзбек, қырғыз, украин, армян, грек, поляк, чех, венгр, күрт, ұқытай мәдени орталықтары жұмыс істеуде.
Қазақ және орыс тілді БАҚ қоспағанда 11тілде газет-журналдар шығарылып, 8 тілде радиобағдарламалар мен 7 тілде телебағдарламалар жұмыс істейді.
Бүгінгі таңдаелімізде сабақтар түгелдей өзбек, тәжік, ұйғыр және украин тілдерінде жүргізілетін 88 мектеп бар, 108 мектепте 22 этностың ұлттық тілдері таңдау пәні ретінде оқытылады. Сонымен қатар, 195 арнайы мамандандырылған лингвистикалық орталықтарда 30 этностың тілін оқып-үйренуге жағдай жасалған.
Қазақ және орыс театрларын қоспағанда отанымызда кәріс, неміс, өзбек, ұйғыр театрлары жұмыс істейді. Осының бәрі ынтымақ пен бірліктің белгісі емес пе?
Ел президенті Н.Ә.Назарбаев 2009жылы 26 қазанда болып өткен Қазақстан халқы Ассамблеясы 15-сессиясында сөйлеген сөзінде: «Ассамблея - еліміздегі бірлік пен келісімнің киелі бесігі, тұтастық пен тұрақтылықтың құтты шаңырағы. Ол еліміздегі этносаралық қарым-қатынасты дамытудың іргелі институтына, татулық пен сыйластықтың берекелі бекетіне айналды»,- деп атап көрсетті.
1-оқушы:Сәулесі мен жарқынын,
Төксін ләйім күн нұры.
Қазақстан халқының,
Арта берсін бірлігі.
Ортақ мекен жер шары,
Төбемізде бір аспан.
Барлық ұлттың баласы,
Достығымыз жарасқан.
Ортақ жердің байлығы.
Еңбек ортақ, жыр ортақ,
Ортақ бізге барлығы.
Мұғалім сөзі: Енді әр ұлт өкілдеріне сөз берейік. Байлықтың ең үлкені - халықтар достығы, - деп орыс мәдени орталығына сөз береміз.
2-оқушы: Орыс мәдени орталығы 1992 жылы құрылған еді. Содан бергі кезеңде біздің орталық өлке жұртшылығының баянды тірлік құруы үшін аз еңбек сіңірген жоқ. Әрине, негізгі мақсатымыз - славян мәдениетін дамытуға, орыс тілін оқытуға, ұлттық салт-дәстүрімізді насихаттауға бағытталған. Біз елімізде ешқандай қақтығыс, төңкерістің болмағанын қалаймыз. Қазақстан қашан да осындай тұрақты қалыпта болып, төбемізден күн күліп тұрса екен дейміз. Барлық мерекелерде басқа халықтармен бңрге өзіміздің өнерімізді көрсетіп ән салып, би билеп, той тойлаймыз.. Біз үшін басты мәселе өзара түсіністігімізді дамыту. Қазақстан жасасын!
Орыс ойыны:«Қылқанды ормандағы аюға барғанда»
3- оқушы: (Өзбек мәдени орталығының өкілі)Ең алдымен, өзіміздің Қазақстан Республикасының азаматы болғанымызды мақтан тұтатынымды айтқым келеді. Қазақ пен өзбек бір тамырдан шыққан халықпыз ғой, тату-тәтті өмір сүрудеміз. Жүрегі кең, бауырмал қазақ елінен өз тарапымызға айтылған ауыр сөз, бөтен ой естіген емеспіз. Мен елміздің амандығын, осы бетпен алға жүре беруін тілейміз.
Өзбек ойыны: «Ақ терек, көк терек»
4- оқушы: (Түрік мәдени орталығының өкілі)Біз қазақ халқының шексіз дархандығын айтқымыз келеді. Бүгінде бүкіл әлем Қазақстаннан үлгі алуына болады. Өйткені достығы, бірлігі мықты ел қашан да дараланып тұрады.
Қазақстанның халықаралық беделін одан әрі арттырамыз!
Би: «Түркі биі»
5- оқушы: (Татар мәдени орталығының өкілі)Қазақстан Республикасында тұратынын мақтан тұтатын қлттың бірі - біздер татарлар. Дініміз бөлек болса да, түпкі тіліміз бір болғандықтан қазақ тілін үйренуге балаларымыз да бейім. Қазақ жеріндегі жақсы тұрмысымыз туралы сырттағы бауырларымыздың аузынан естіп төбем көкке бір елі жетпейді. Жасасын Қазақстан!
Татар ойыны:«Орынға тұра қал»
Қорытынды.Мұғалім сөзі: Қазақстан халқы Ассамблеясының ХХ сессиясы «Қазақстан - 2050 стратегиясы: бір халық - бір ел - бір тағдыр» тақырыбында өтті. Елдің елуінші жылға дейінгі бағдарлы құжатын орындауға ассамблеяның айрықша үлесі бар. Кез келген елдің дамуы алдымен татулықтың, онан соң тұрақтылықтың арқасында екендігі дәлелденген қағида. Оны сақтай білу - бүгінгі Қазақстан қоғамының алдындағы құнды парыз.
Бүгінгі сабағымызды елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың сөйлеген сөзімен қорытындыламақпын. «Береке басы - бірлік», дейді қазақ. Ал береке-бірлігі жарасқан елдің туы биік, болашағы жарқын болатынын тарихтың өзі дәлелдеп отыр. Біз дүниежүзі бір-бірімен етене араласып, біте қайнасқан кезеңде өмір сүрудеміз. Әлемді шарпыған дағдарыс әлі аяқталмаған жоқ. Жаһандық сипатқа ие болған қиындықтар қайта айналып соғуы мүмкін. Сондықтан, ең қастерлі қазынамызды - Тәуелсіздігімізді көзіміздің қарашығындай сақтап, мемлекетімізді нығайта беру үшін бізге ең әуелі бірлік қажет! Олай болса, қашан да еңселеріңіз биік, татулығымыз баянды болып, ел келешегі жолындағы еңбектеріңіз еселене берсін.
Құрметті оқушылар! Сіздер де тәуелсіз Қазақстанның азаматтары ретінде татулық пен бірлікті ту етіп ұстап елімізді өркендетуге өз үлестеріңізді қосатындарыңызға біз шек келтірмейміз.
Тұратын сан алуан ұлттан, ұлыстан,
Аман болсын даудан, алыс-жұлыстан.
«Ырыс түбі - ынтымақ» деп жарасып,
Қазақстан болсын жайнап Гүлстан.
Біздің бүгінгі Қазақстан халқы Ассамблеясының 20 жылдығына арналған «Қазақстан - достықтың киелі бесігі» атты ашық тәрбие сағатымыздың соңғы нүктесін қазақ халқының екінші әнұранына айналған «Атамекен» әнімен тамамдамақшымыз. Қабыл алыңыздар!
Оқушыларды аса маңызды мемлекеттік белгілер- рәміздермен жан-жақты таныстыру;
Ұлттық рәміздердің әрбір бөлшектеріне,халқымыздың өткені мен бүгінгі күндеріне қысқаша шолу жасау;
Оқушыларға мемлекеттік рәміздерің аса маңызды екенін, оны құрметпен мақтан тұту керектігін ұғындыру,ой өрісін кеңейту;
Отанды сүюге,рәміздерін құрметтеуге үйрету, өз Отанының патриоты етіп тәрбиелеу.
Көрнекілігі: ҚР рәміздері, нақыл сөздер, слайд
Барысы:
Мұғалім: Құрметті ұстаздар, оқушылар! Бүгін сіздердің назарларыңызға «Менің елімнің рәміздері» атты тәрбие сағаты өткізгелі отырмыз. Олай болса, бүгінгі тәрбие сағатымызды бастауға рұқсат етіңіздер!
(Әнұраны орындалады)
(Сабақтың мақсатымен, жоспарымен таныстырылады)
Жоспар:
І бөлім: “Еліміздің рәміздері”
ІІ бөлім: “Тұғыры биік Қазақстан”
а) “Қазақ елі- менің Отаным”
ә) “Жылдар жемісі”
б) “Бәрін білгім келеді”
в) Картамен жұмыс
ІІІ бөлім: Қорытынды
Мұғалім: Егеменді еліміз жер бетіндегі басқа мемлекеттермен терезесі тең,өркениетті ел ретінде танылып, 1992 жылы 4 маусымда Мемлекеттік рәміздер Ту, Елтаңба, Әнұран бекітілді. Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев Жарлығымен 4-маусым «ҚР Мемлекеттік рәміздер күні» болып белгіленді.
ҚР Конституциясы 1995 жылы 30-тамызда референдумда қабылданды. 9-бөлім, 98-баптан тұрады. 9-бабында ҚР мемлекеттік рәміздері- Туы, Елтаңбасы, Әнұранның сипаттамасы және ресми пайдалану тәртібі конституциялық заңмен бекітілген.34-бапта әркім республиканың мемлекеттік рәміздерін құрметтеуге міндетті екені айтылады.
Мемлекеттік рәміздер белгілі бір елдің өзіндік өмір салтын,бүкіл болмыс ерекшелілігін, айрықша арман аңсарын, басқалармен байланыс мұраттарын білдіреді.
Осы бір қасиетті белгілердің мәнін әрбір азамат терең түсініп, оны қастерлей білу керек.
Мақтансаң мақтан елім деп,
Тани біл елдік таңбаңды.
Елтаңба,Туын,Әнұран-
Тәуелсіздікке тәнтбелгі-
Қасиетті осы рәміздер.
Еліме рух, мән берді,
Иесі оның мына біздер,-деп тәрбие сағатымыздың біріншіі бөлімі «Еліміздің рәміздері»- көшейік.
Көк жүзінде көгілдір
Гүл жайнаған мөлдір нұр.
Қазақстан жалауы-
Азаттықтың алауы.
Желбірейді аспанда,
Отан орны асқарда.
2-оқушы:Ту
Мөлдір,бұлтсыз ашық аспан күмбезің,
Бейнелеген алтын шапақ күн көзін.
Адалдық пен пәктік көңіл нышаны
Көріп жүрмін көк туымды күнде өзім.
Көгілдір түс мөлдір,таза пәктігім,
Ырымдады болса екен деп сәтті күн.
Бейбітшілік,тыныштықтың нышаның,
Көк туымыз білдіріп тұр тап бүгін.
Өрнексіз тұр қолтаңбасы дәуірдің,
Қадам бастық,артта қалды ауыр күн.
Қазағымның ұлттық «Қошқар мүйізі»
Әлі күнге көкейінде бауырдың.
Қазағымызға таныс өрнек ежелден
Қуат берген, зұлымдықтан жебеген.
Қастерлеген «Қошқар мүйіз» өрнегін,
Қасиеттің бір күніне теңеген.
Қыран құстай маңғазы да қырағы
Болса екен деп Бейбітшілік тұрағы,
Сондықтанда да көк туымда қалықтап,
Қыран бүркіт қанат жайып тұрады.
Өр қанатты сұңқардың
Қанатымен шырқар кім?
Қазақстан Отаным,
Әлем білген атағын.
Жарқыраған әр танды
Мемлекеттік Елтаңба.
Халқымыздың бейнесін
Кең таныта өрлесін.
4-оқушы:Елтаңба
Көгілдір түс аясында шаңырағым шарықтап,
Жүйрік пырақ қанатты тұр қанатымен қалықтап.
Сәулесіндей күннің алтын уықтар тұр шаншылып.
Қасиетті Елтаңбаға қарап тұрсақ анықтап.
Түп төрінде жұлдызым тұр жаңа жанған бағымдай.
Мәңгі бақи тұрса екен өз орнынан алынбай.
Ортасында «Қазақстан» деген жазу жазылған,
Шаттандырып шабыт берген жүрегімнің қанындай.
Шаңырақ тұр арқау болып,бар жүгінді арқалап,
Шаңырағым биік болса шарықтайды шартарап.
Елім үшін шексізөмір,тіршіліктің нышаны,
Қазақ елі бар әлемге үлгі болып тарқамақ.
Көк клемдей желде ескен қанатты бар пырағы,
Елтаңбада екі жаққа мойын бұрып тұрады.
Желмаядай жүйрік болған, ай мүйізді пырағым,
Сол пырақпен бейнеленген ата баба тұрағы.
Жарық жұлдыз жарқыраған елтаңбаның төсінде,
Баршамызға бағдар берген айлы түннің кешінде.
Міне осындай суреттелген Елтаңбасы елімнің,
Әлі талай сақталады бүкіл әлем есінде.
5 – оқушы:Мемлекеттік Әнұран – еліміздің музыкалық поэтикалық эмблемасы, әдеби сазды құжаты. Ол халық жүрегінің лүпілін тұмар ғып түйген музыкалық сәлем хат іспеттес.
Жеңістерге қолбасыдай,
Ерліктердің жолдасындай
Еліміздің әнұраны
Жүректерде жаңғырады.
Жаршысндай даңқымыздың
Жан серігі халқымыздың.
6 – оқушы:Әнұраным
Әйгілісің әуеніңмен әлемге,
Әнұраным, пәктігінді дәлелде.
Қазағыма қайсар шабыт бергендей,
Ұран болып айтыла бер әр елде.
Жүрегінен орын алып елімнің,
Шартараптан шарықтаумен көріндің.
Әсем әнді әуеніңмен тербеткен,
Белгісісің кең жазира жерімнің.
Әрлі әуенің шартарапты шайқады,
Күштілігін бүкіл халық байқады.
Шабыт берген Әнұранды әрқашан
Маңғыз елім мақтанумен айтады.
Мұғалім:Мемлекеттік туымыздың авторы кім?
7-оқушы:Шәкен Оңдасынұлы Ниязбеков.
ҚР Мемлекеттік Туының авторы, Қазақстанға еңбегі сіңген өнер қайраткері, Қазақстан дизайн өнерінің негізін қалаушылардың бірі.1938 жылы 12-қарашада Тараз қаласында дүниеге келген. Ленинград жоғаоғы көркем өнер училищесін бітірген. Алматы қаласының бас суретшісі.
Мұғалім:Қазақстан дейтін Отан анамыздың Елтаңбасының авторы кім?
8-оқушы:Жандарбек Мәлібекұлы.
ҚР Мемлекеттік Елтаңбасының авторы. Өзбекстанға еңбегі сіңген саулетші. 1942 жылы Қызылорда обылысы Жаңақорған ауданының Екпінді ауылында дүниеге келген. Ташкент политехникалық институтының саулет өнері факультетін бітірген. Ташкент қаласындағы ғылыми зерттеу жобалау институтының қала құрылысы шеберханасының жетекшісі, жобалар жөніндегі бас саулетшісі, қазір Астанада тұрады.
9-оқушы:Шотаман Ыдырысұлы Уәлихан.
ҚР Мемлекеттік Елтаңбасының авторы. Қазақстанға нңбегі сіңген саулетші, мемлекет сыйлығының иегері, белгілі қоғам қайраткері. 1932 жылы Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданындағы Сырымбет ауылында туған. Мәскеу архитектуралық институтын бітірген. «Қазақ қала құрылысын жобалау» институтының қызыметкері.
Мұғалім:Ал Әнұранымыз қалай өмірге келді? Авторлары кім?
10 – оқушы:Шәмші Қалдаяқов.- әнін жазған.
Шәмші Қалдаяқов есімі аталғанда аузымызға бірден халқымыздың әнұраны айналған «Менің Қазақстаным» әні түседі. Иісі қазақтың көкірегінде жыр болып төгіліп, сыр болып өріліп, әндерінің қай қайсысы да халықпен бірге туғандай біте қайнасып, оның бөлінбейтін бөлшегіне айналып кеткен. Халқының жүрегін осыншалықты сыршыл да кәусар саздың құдіретімен баураған ұлы сазгер есімі ұмтылмайды. Халық жүрегінде
мәңгі сақталады.
11 – оқушы:Жұмекен Нәжімеденов.- сөзін жазған.
1960 жылдардын бері қазақ поэзиясы мен прозасына өзінің ұлттық бояуы қанық, айшықты қолтаңбасын қалдырған дара тұлғалардың бірі. Ол 1935 жылы Атырау обылысы Теңіз ауданы Қошалық ауылында туған. 1959 жылы Қазақтың Құрманғазы атындағы консерваториясында оқып жүрген кезінде курстас досы Шәмші Қалдаяқовтың «Менің Қазақстаным» атты әніне сөз жазған. Бұл ән қазақ халқының ұлттық әнұранына айналып, күні бүгінге днйн ұрпақ санасын отаншылдық рухымен жаңғыртып келеді.
12 – оқушы:Нұрсұлтан Назарбаев.- сөзін жазған.
Достықтың, бірліктің, бауырмалдықтың туын берік ұстап, Қазақстанды әлемге паш етіп отырған ғасыр куәсі болған, еліміздің президенті.Елбасының болашаққа деген талпынысы, еңбекке ерте араласуы балалық кезден басталған екен. Жер жаннаты Жетісудің төскейінде, Шамалған ауылында болашақ тәуелсіз мемлекетіміздің басшысы дүниеге келген. Ол 1991 жылдан бері ҚР Президенті болып келеді.
Мұғалім:
Отаным Қазақстан туған елім,
Кең екен ғой қаншама дархан жерің.
Қасиетті қара жерді қалың жаудан
Қоршап қалды ұрпағы үшін батыр, ерің.
Қазағым, тілің қандай, дінің қандай,
Табиғат та тербеледі тірі жандай.
Көкірегіңде тізілген тауларыңның
Арасынан батқан күн, атар таңдай.
Қазақстан елтаңбаң бар, әнұраның,
Көк байрақта қалықтап тұр бақ қыраның
Жан жағы оюланып әшекей боп
Тауыпты көк аспан, күн тұрағын.
Туған жұртым, туған халқым, туған ұлым,
Сақтайық, жоғалтпайық қазақ салтын.
Тік ұстап туымызды, еңселі боп
Орындайық бабалардың аманатын, дей келе тәрбие сағатымыздың келесі бөлімі «Тұғыры биік Қазақстан» деп аталады. Бұл бөлім жарыс түрінде өтпекші. Жалпылама Қазақстан туралы білімдеріңді жинақтайсыңдар балалар.
ІІ бөлім: «Тұғыры биік Қазақстан»(Жарыс бөлімі)
Қыран жәнеБарс топтары жарысады
А)Қазақ елі–менің Отаным
1. Тәуелсіздікті қай жылы алды?
2. Қазақстанның егенмендігі туралы декларацияны қай
жылы қабылдады?
3. Қазақстан – «Еуразияның кіндігі» деп неліктен аталады?
4. Жер көлемі жағынан Қазақстан нешінші орында?
5. Еліміздің жер көлемі
6. ҚР шекарасының жалпы ұзындығы
7. Солт.-тен оңтүстікке дейінгі шекарасы қанша шақырым?
8. Қазақстанда қанша облыс бар?
9. Қазақстанда қанша ұлт өкілдері тұрады?
10.ҚР-сы неше мемлекетпен шектеседі?
11. ҚР-ның тұңғыш президенті кім?
12. ҚР-ның жаңа Астанасын атаңыз
13. Ұлттық валюта теңге қашан айналымға енгізілді?
14. ҚР-ның қазіргі конституциясы қашан қабылданды?
15. ҚР-ның рәміздерін атаңыз
Ә)Жылдар жемісі
(Слайдта сандар беріледі, оқушылар мағынасын ашады)
Б) Қазақстанға саяхат
Топтарға Қазақстанның өзендері, көлдері, облыстары, таулары, жазықтарының аттары аталады.Картадан көрсету керек.
Мұнайлы өлке(Батыс Қазақстан), Қазақтың ұшақ шоқысы (Сарыарқа), Күріш өсіретін аймақ (Қызылорда облысы), Ең ірі өзен (Ертіс), Еліміздің бас қаласы орналасқан өзен (Есіл), ең ірі тау (Тянь Шань)
10. 16 желтоқсан Қазақстан Республикасының тәуелсіздік туралы заңы
қабылданды. 21 желтоқсанда ТМД құрылды. (1991)
10. Қазан айында тұңғыш ғарышкер Тоқтар Әубәкіров ғарышқа самғады (1992)
10. Тұңғыш Конституция қабылданды. 12 қарашада төл теңге дүниеге келді.
(1993)
10. Мемлекеттің тұңғыш ордендері мен медальдары дүниеге келді. 30 маусымда
ұшқыш Т.Мұсабаев аспан көгіне көтерілді. (1994)
10. 30 тамыз жаңа Ата заң қабылданды. (1995)
20. Алматыда тәуелсіздік ескерткіші ашылды. (1996)
20. Елорда Астанаға көшірілді. Қазақстан-2030 жолдауының шығуы. Жалпы
ұлттық татулық пен қуғын-сүргіндерді еске алу жылы. (1997)
20. Халықтар тұтастығы мен тарих жылы. (1998)
20. Ұрпақтар бірлігі мен сабақтастығы жылы (1999)
20. Мәдениетті қолдау жылы. (2000)
30.Қазақстандағы Ресей жылы. (2006)
30.Денсаулық жылы. (2002)
30. Ауыл жылдары.(2003-2005)
30.Тәуелсіздікке 15 жыл. Желтоқсанға 20 жыл. 7 қаңтарда жаңа әнұран
қабылданды. (2006)
30. Қазақ тілін қолдау жылы. (2007)
40. Астанаға 10 жыл (2008)
40. Қазақстанның Украинадағы жылы (2009)
40. ЕҚЫҰ самммиті (2010)
40. 1- желтоқсанда Республика жұртшылығы тұңғыш рет Нұрсұлтан Әбішұлы
Назарбаевты республикамыздың президенті етіп сайлады. (1991)
40. Маусым айында Қазақстан БҰҰ-на мүше болды. Маусым айында Тәуелсіз
Қазақстан ел рәміздері: Туын, Әнұранын, Елтаңбасын қабылдады. (1992)
50. Қысқы VII Азияда олимпиадасы (2011)
50. 3 сәуірде кезектен тыс Президенттік сайлау болып өтті. Халық қалауы
Елбасы Н.Ә.Назарбаев болды. (2011)
50.Қазақтың бір туар ұлы Абай Құнанбайұлының 150 жылдығы ЮНЕСКО
бойынша атап өтілді.(1995)
50.Халық санағы болды.Қазақстан халқының саны 1600000 –ға жуықтады. (2008 )
50.Қуғын-сүргін құрбандарын еске алу жылы болып жарияланды.(1997)
(Әділқазы алқалары жеңген команданы анықтайды)
ІІІ бөлім: Қорытынды.
Мұғалім: Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстандықтардың жаңа ұрпағы, ең алдымен бәсекеге қабілетті болуға тиіс. Қазақстанға сендердің жасампаз еңбектерін, сендердің күш жігерлерің және сендердің білгендерің қажет …
Отан сендерге зор үміт артады. Сендер оны ақтап шығатындарыңа сенімдімін. Отаншылық сезімі, өз еліңе деген мақтаныш оның рәміздеріне деген құрметтен басталады.» деген. Сондықтан оқушылар елбасымыздың сенімін ақтайтындай азамат пен азаматша болайық дегім келеді.
(Оқушылар ант қабылдайды)
Мұғалім:Туымыз, Елтаңбамыз, Әнұранымыз бүкіл халқымызды жұмылдырып, рухтандырып тұрады. Мерейлі қазақ елінің Елбасы ел-жұртын жұдырықтай жүрегіне сыйғызып, қыран қанатының астына алып, барша жұрттың тендігін, татулық пен тыныштықты сақтауды мақсат етіп, бүгінгі қазақ елін осы дәрежеге жеткізді.
Осындай халық қамын ойлаған азаматы бар қазақ елін бүгінде әлем таниды.
Құрметті оқушылар! Сендер тәуелсіз еркін елде ер жеткен ұлансыздар. Ендігі жерде еліміздің тағдыры, Қазақстан ертеңі өз қолдарыңызда. Туған елімізді жоғары дамыған елдер қатарына енгізетін мына сендерсіңдер. Ол үшін сендер терең әрі жан – жақты білім алу керексіңдер, – дей келе бүгінгі тәрбие сағатымызды аяқтаймыз. Қош сау болыңыздар.
Мемлекеттік Рәміздер – мемлекеттің тәуелсіздігін білдіретін символикалық айырым белгілері. Мемлекеттік Рәміздер белгілі бір мағына берерлік өзара үйлесімде орналастырылған жанды-жансыз заттардың бейнелерінен құрастырылады. Мұндай бейнелер үйлесімінен мемлекеттің, елдің арман-мұраты, өзін-өзі түйсінуі көрініс береді. Мемлекеттік рәміздер тәуелсіздік нышаны ретінде ерекше қадірленіп, оларға биік мәртебе беріледі, сондықтан да мемлекет адамдарға мемлекеттік рәміздерді қастерлеуді парыз етеді. Олардың түр-түсі мен ресми қолданылу тәртібі Конституцияда немесе конституциялық заңда белгіленеді (бұл Мемлекеттік Рәміздерге биік мәртебе береді) және заңмен қорғалады. Мемлекеттік рәміздерді қадірлеу азаматтардың мемлекет тәуелсіздігін құрметтеуді нығайтып, жасөспірімдердің отансүйгіштік сезімін қалыптастырады.
Мемлекеттік рәміздер көне замандардағы ру-тайпаны қорғаушы болып есептелетін тотемдік аң-құстың бейнелерінен, рудың, әулеттің мал-мүлкіне салынған ен-таңбаларынан шыққан. Мыңдаған әскерлер соғыс майданында жаудан өз сарбаздарын ажырату үшін айырым белгілерін пайдаланды. Ортағасырлық Батыс Еуропада бет-жүзіне дейін темір сауытпен қымталған рыцарьлардың кім екенін айыру қажеттілігінен ақсүйектердің әулеттік таңбасы пайда болды. Одан бұрын көптеген көне қалалардың, қала-мемлекеттердің өз таңбалары болғаны тарихтан белгілі. Б.з.б. 3-мыңжылдықта Шумер мемлекеттерініңарыстан басты қыран бейнеленген таңбалары болған. ГрекиядағыАфины үкісі, Коринфтің қанатты пырағы, Родостың раушаны, Самостың тауыс құсы , Византияның екі басты қыраны мемлекеттік рәміздерге жатады. Өзін көк бөрінің ұрпағымыз деп санайтын түркі жұрты бөрінің басы бейнеленген көк байрақ ұстаған. Қазақ халқында әрбір рудың мал-мүлікке салатын өз таңбасы болды. Соғыс жағдайында межелі жерге әрбір рудың жасағы өз руының таңбасы салынған байрақ ұстап, хан туының астына жиналатын болған. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін оның мемлекеттік Рәміздері бекітілді;
Қазақстан Республикасының мемлекеттік Туы,
Қазақстан Республикасының мемлекеттік Елтаңбасы,
Қазақстан Республикасының мемлекеттік Әнұраны.
Мазмұны
[жасыру]
1Қазақстан Республикасының мемлекеттiк Елтаңбасы
2Қазақстан Республикасының мемлекеттiк Туы
3Қазақстан Республикасының мемлекеттік Әнұраны
4Галерея
5Дереккөздер
6Сыртқы сілтемелер
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк Елтаңбасы
Flag of Kazakhstan
Name
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк Елтаңбасы
Adopted
4 маусым 1992
Designed by
Жандарбек Мәлібеков пен Шотаман Уәлиханов
Қазақстан Pеспубликасының мемлекеттiк Елтаңбасы — Қазақстан Республикасының негiзгi мемлекеттiк рәмiздерiнiң бiрi. Қазақстан Республикасының Президентiнің “Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк рәмiздерi туралы” конституциялық заң күшi бар Жарлығымен (24.1.1996) белгiленген. Рәмiздiк тұрғыдан ҚР мемлекеттік гербiнiң негiзi — шаңырақ. Ол — елтаңбаның жүрегi. Шаңырақ — мемлекеттiң түп-негiзi — отбасының бейнесi. Шаңырақ — Күн шеңберi. Айналған Күн шеңберiнiң қозғалыстағы суретi iспеттi, Шаңырақ — киiз үйдiң күмбезi көшпелi түркiлер үшiн үйдiң, ошақтың, отбасының бейнесi. Тұлпар — дала дүлдiлi, ер-азаматтың сәйгүлiгi, желдей ескен жүйрiк аты, жеңiске деген жасымас жiгердiң, қажымас қайраттың, мұқалмас қажырдың, тәуелсiздiкке, бостандыққа ұмтылған құлшыныстың бейнесi. Қанатты тұлпар — қазақ поэзиясындағы кең тараған бейне. Ол ұшқыр арманның, самғаған таңғажайып жасампаздық қиялдың, талмас талаптың, асыл мұраттың, жақсылыққа құштарлықтың кейпi. Қанатты тұлпар Уақыт пен Кеңiстiктi бiрiктiредi. Ол өлмес өмiрдiң бейнесi. Бiр шаңырақтың астында тату-тәттi өмiр сүретiн Қазақстан халқының өсiп-өркендеуiн, рухани байлығын, сан сырлы, алуан қырлы бет-бейнесiн паш етедi. Бес бұрышты жұлдыз гербтiң тәжi iспеттi. Әрбiр адамның жол нұсқайтын жарық жұлдызы бар. Қазақстан Pеспубликасының мемлекеттiк Елтаңбасының авторлары — Жандарбек Мәлiбеков пен Шотаман Уәлиханов.
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк Туы
Flag of Kazakhstan
Name
Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк Туы
Use
Nationalflag and civilensign
Proportion
1:2
Adopted
4 June 1992
Designed by
Shaken Niyazbekov
Қазақстан Республикасының мемлекеттiк Туы – Қазақстан Республикасының мемлекеттiк негiзгi рәмiздердiң бiрi. ҚР Президентiнiң “Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк рәмiздерi туралы” конституциялық заң күшi бар Жарлығымен (24.1.1996) белгiленген. Мемлекеттік ту көгiлдiр түстi тiк бұрышты кездеме. Оның ортасында арайлы күн, күннiң астында қалықтаған қыран бейнеленген. Ағаш сабына бекiтiлген тұста — ұлттық оюлармен кестеленген тiк жолақ өрнектелген. Күн, арай, қыран және ою-өрнек — алтын түстi. Тудың енi ұзындығының жартысына тең. ҚР мемлекеттік туының авторы — суретшi Шәкен Ниязбеков. Бiрыңғай көк-көгiлдiр түс төбедегi бұлтсыз ашық аспанның биiк күмбезiн елестетедi және Қазақстан халқының бiрлiк, ынтымақ жолына адалдығын аңғартады. Бұлтсыз көк аспан барлық халықтарда әрқашан да бейбiтшiлiктiң, тыныштық пен жақсылықтың нышаны болған. Геральдика (гербтану) тiлiнде — көк түс және оның түрлi реңкi адалдық, сенiмдiлiк, үмiт сияқты адамгершiлiк қасиеттерге сай келедi. Ежелгi түркi тiлiнде “көк” сөзi аспан деген ұғымды бiлдiредi. Көк түс түркi халықтары үшiн қасиеттi ұғым. Түркi және әлемнiң өзге де халықтарындағы көк түстiң мәдени-семиотикалық тарихына сүйене отырып, мемлекеттік тудағы көгiлдiр түс Қазақстан халқының жаңа мемлекеттiлiкке ұмтылған ниет-тiлегiнiң тазалығын, асқақтығын көрсетедi деп қорытуға болады. Нұрға малынған алтын күн тыныштық пен байлықты бейнелейдi. Күн — қозғалыс, даму, өсiп-өркендеудiң және өмiрдiң белгiсi. Күн — уақыт, замана бейнесi. Қанатын жайған қыран құс — бар нәрсенiң бастауындай, билiк, айбындылық бейнесi. Ұлан-байтақ кеңiстiкте қалықтаған қыран ҚР-ның еркiндiк сүйгiш асқақ рухын, қазақ халқының жан-дүниесiнiң кеңдiгiн паш етедi.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік Әнұраны
Қазақстан Республикасының мемлекеттік Әнұраны
Сөзі:Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев Әні:Шәмші Қалдаяқов Алтын күн аспаны, Алтын дән даласы, Ерліктің дастаны, Еліме қарашы! Ежелден ер деген, Даңқымыз шықты ғой. Намысын бермеген, Қазағым мықты ғой!
Қайырмасы:
Менің елім, менің елім, Гүлің болып егілемін, Жырың болып төгілемін, елім! Туған жерім менің - Қазақстаным!
Ұрпаққа жол ашқан, Кең байтақ жерім бар. Бірлігі жарасқан, Тәуелсіз елім бар. Қарсы алған уақытты, Мәңгілік досындай. Біздің ел бақытты, Біздің ел осындай!
Қайырмасы: Менің елім, менің елім, Гүлің болып егілемін, Жырың болып төгілемін, елім! Туған жерім менің - Қазақстаным!
Сабақтың тақырыбы: Жол тәртібін білейік,
Аман-есен жүрейік.
Сабақтың мақсаты: Оқушылардың көшеде жүру ережелерін меңгеру дағдысын қалыптастыру және оны іс-жүзінде пайдалана білуін жетілдіру. Оқушыларды сақтыққа тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: Көше ережесін сақтау тақырыбына салынған әр түрлі суреттер,қатырма қағаздан бағдаршам макеті, жас автоинспектордың бас киімі мен таяқшасы. «Жол әліппесі» қабырға газеті,жол тәртібіне арналып жазылған ұрандар фотосуреттерден жасалған стенд. Әр топтың жеке жұмыс столы, жол белгілері, транспорт түрлері.Сынып бөлмесінің әр жеріне: «Жол тәртібін жадыңда ұста!» «Бәріміз бағдаршамға бағынайық». «Көшеде сақ бол»-деген сөздер жазылған плакттар ілінген.
Сабақтың барысы: Оқушылардың сабаққа даярлығын тексеру, топқа бөлу.
- Балалар,қазір жылдың қай мезгілі?
Күз мезгілі, қазан айы.
- Көшелерімізде қандай өзгерістер болып жатыр?
Көшедегі жол бойын машиналар ерсілі-қарсылы жүруде, бағдаршам көздері кейде жыпылықтап өшіп қалуда.
Жол жүруге қолайсыз.
- Ал, осы жол тәртібін басқарушыны білеміз бе?
- Бағдаршам.
- Ал көшедегі кездейсоқ қауіп-қатерден аман болу үшін нені білуіміз қажет?
- Біздер көшеде жүру ережесін жақсы білуіміз керек.
І-бөлім. Сұрақтар:
1. Бағдаршам дегеніміз не? Адам үшін оның маңызы қандай?
2. Бағдаршамның неше түрі болады?
3. Бағдаршамның қызметін атап бере аласың ба?
4. Жолдағы қозғалыс бағдаршамнан басқа қандай белгілермен реттеледі?
Оқушылар алдына арнайы жол белгілері макеті, көше сызықтары салынған таблица,көлік түрлері, таратылады. Әр топ өзіне берілген заттарды пайдаланып көліктермен жүргіншілер қимылын көрсетеді.
1-топ: Жаяулар өтетін жолдар, жиек жолдар, жаяу жүргінші қалай жүру керектігін макетті пайдаланып көрсетеді.
2-топ: Трамвайды қандай жерде тұрып күту керек?
3-топ: Қандай көліктерге бағдаршамның қызыл жарығына жүруге рұқсат етіледі?
4-топ: Автобус,трамбай, тралейвустан түскенде жолдың келесі бетіне қалай өту керектігін көрсету. Оқушылар жауабын автоинспектор бағалайды?
ІІІ-бөлім: «Үйренейік, білейік».
Әр топқа түрлі-түсті қағаз, қайшы,желім таратылып береді. Олардың өздері білетін жол белгілерін жасауларын талап етеді, белгі 4-дана болу керек.
Мысалы:
а) жаяулар өтетін жер, жаяулар өтуге болмайтын жер.
ә) Велосипедпен өтуге болмайтын жер,өтуге болатын жер.
б) Жолдар «Бір жақты қозғалысты жол» белгісі,жол жұмыстары белгісі.
в) «Тайғақ жол» белгісі т.б.с.
Топ мүшелері өздері қиып әзірлеген белгілерін көрсетіп, сол туралы түсінік береді. Белгі түрлері толықтырып қайталанылады.
ІҮ-бөлім: «Сергітейік жанымызды» хор «Бағдаршам» айтылады. Осыдан кейін балалар жол ережесіне, жол белгілеріне байланысты жаттаған өлеңдерін айтып береді.
1-оқушы. Көрген дәу қырағы,
Көшемізде тұрады.
Ол бергенде команда.
Бағынамыз әмәндә.
2-оқушы: Қызыл көзі жанса,
Мейлі көлік жоқта.
Қатып қалған жанса.
Қыбыр етпе алға.
3-оқушы: Сары көзі жанса,
Мейлі көлік жоқта,
Қатып қалған жанса.
Қыбыр етпе алға.
4-оқушы: Жанса көзі жасыл.
Жолың айдай ашық.
Жүре бергін батыл,
Керегі жоқ саспа!
5-оқушы: Көшедегі бағдаршам болмаса,
Кісі жоқ өзіңе жол сілтер.
Кідірме,абыржып онда аса,
Сенгейсің өзіңнің көзіңе.
6-оқушы: Көшеде ортваға жеткенше, Әуелі көзің сол жаққа.
Балақай, ортадан өткен соң.
Мойының сол жақтан оң жаққа.
7-оқушы: Мен білем, бәрін мен-деген.
Отырған жоқсың бөлмеде,
Машина өтіп кеткен соң.
Жолаушы алға беттесін.
8-оқушы: Ұшқалақ бала ұрыншақ.
Ойлалық, соны ұғынсақ.
Машина өтіпе кетпенсін.
Жолаушы алға беттесін.
9-оқушы : Жыламасын, аналар.
Жас ұландар өсе бер.
Сақ болыңдар балалар.
Сақ жүріңдер, көшеде!
10-оқушы: Қай көше ,қай қалаға барсаңызда,
Қай ақыл өлшеміне салсаңыз да.
Жолда жүру ережесі заңды тәртіп.
Ол ортақ үлкен-кіші баршамызға.
Басталар әр қадамың аттауменен, Жолда жүру ережесін сақтаңыздар.
Жұмбақтар шешу.
Әр топ бір-біріне дайындаған жұмбақтарын жасырады.
І-топ. Көзін ашып жұмады.
Бағыт сілтеп тұрады. (Бағдаршам)
ІІ-топ. Ала таяқ ұстаған,
Жол тәртібін нұсқаған.
Өміріңді күзеткен,
Ысқырығы күшті адам.(Автоинспекция қызметкері)
ІІІ-топ. Арқаным тым ұзын.
Ала алмайсың бір үзім.(Жол)
ІҮ-топ. Сөйлегенде білмейді
Бірақ «Тоқта,жүр»-дейді.
(Бағдаршам)
Ү-топ.
Сәт, сапар.
Қорытынды: Келгенқонақтар оқушыларға баға беріп, жақсы қатысқан үшінсыйлықтар береді.