Тәрбие сағатының тақырыбы: Абайлаңыз – бағдаршам!
Мақсаты: 1. Оқушылардың жолда жүру ережесі, жол белгілері туралы білімдерін
толықтыру, іс – жүзінде асыра білуге үйрету.
2. Жол қауіпсіздік ережелерін есте сақтауға, орындауға баулу. Ой –
өрісін дамытып, түсініктерін кеңейту.
3. Оқушыларды көшеде дұрыс жүріп – тұруға, жол ережесін сақтауға,
тәртіптілікке баулу.
Көрнекілігі: бағдаршам, жол белгілерінің суреттері, жол ережесіне арналған
презентация, ойыншық көліктер т.б.
Сабақ түрі: сайыс сабақ
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі:
2. Кіріспе сөз:
- Балалар, бүгінгі тәрбие сағатымызды бастамас бұрын мына бейне баянға назар аударайық. (Жол тәртібіне байланысты бейне ролик көрсету)
- Бұл көріністен не түйдіңдер? Оқушылар пікірін тыңдау. Осылайша тәрбие сағатының жаңа тақырыбын анықтап алады.
- Өте жақсы, балалр. Олай болса әр сыныптан шығып отырған топ басшылары келіп мына қағаздарды суыра қойсын. Сол бойынша топқа бөлінеміз. (Бағдаршам көздері бойынша 3 топқа бөлінеді)
- Ал, балалар, өздеріңнің алған бағдаршам көздеріңіз бойынша не білесіңдер? Бір ауыз сөзбен айтып шыға қойсақ. Әр топ өздерінің бағдаршам көздері бойынша түсінік беріп өтеді.
Қызыл ---
Сары ----
Жасыл ----
ХОРМЕН:
Қызыл көзін ашқанда
Сынық сүйем баспа алға.
Сары көзін ашқанда
Қарап қалма аспанға.
Жасыл көзін ашқанда
Өте бергін жасқанба!
- Отырған оқушылардың ішінен бағдаршам туралы тақпақ білетіндеріңіз бар ма?
(көрермендерден сұрау)
- Жақсы, балалар, бағдаршам көздері бойынша үш топқа бөліндік. Қай топ мүшелері тапсырмаларды жақсы орындаса, сол топқа «Үздік жүргіншілер» атағы беріледі. Енді сайысымызды бастамас бұрын қазылар алқасын таныстырып өтейік.
Мұғалім:
Арманға алда күткен асығамыз,
Біз қалай толқын атпай басылармыз.
Жол жүру ережесін жақсы біліп
Сақтықта тұра алатын жас ұланбыз.
Жалғайтын достастырып бар елменен
Жолдардан тұрады ғой әлем деген. – сайыстың кезеңдерімен таныстырып өтейін.
1. Реттеуші инспектор қызметкерінің сауалы.
2. Қала әліппесі (топ басшыларымен жұмыс)
3. Жолда жүру
4. МАИ емтиханы
5. Сен білесің бе?
Мұғалім:
- Бағдаршамнан басқа жолда кім тұрады? Реттеуші инспектор ала таяғымен тұрады. Олай болса бірінші сайысымыз «Реттеуші инспектор қызметкерінің сауалы» Өздерің қалап алған ұпай бойынша сұрақтарға жауап бересіңдер.
1. Мына белгі нені білдіреді? (Абайла, балалар!) 5 ұпай
2. Мына белгі нені білдіреді? (Қозғалысқа тиым салынады) 5 ұпай
3. Сымға асылып, жүр асығып. (Троллейбус) 10 ұпай
4. Мына көліктер қалай аталады? Көлік оқиғасына тап болған адамдар қандай
телефондарға қоңырау шалады? (Өрт сөндіру – 101, жедел жәрдем – 103, МАИ
- 102) 10 ұпай
5. Автобусқа қай есіктен мініп, қай есіктен түседі? (арттан мініп, алдан түседі) 15
Ұпай.
6. Мына белгі нені білдіреді? (жаяу жүргінші) 15 ұпай
Мұғалім:
- Өте жақсы, балалар. Жол ережелер қаласында да қала әліппесі бар. «Жол белгілерді» қала әліппесі дейміз. Ендеше, «Жол белгілер» бөлімінде топ басшылары сайысқа түседі. Өздерің таңдап алған белгілерің бойынша түсінік беріп, МАИ қызметкеріне тапсырасыздар.
Ескерту белгісі:
Қып – қызыл үшбұрыш
Ескерту белгісі мен болам
Қауіптен сақ бол деп
Сәт сапар жолдаған.
Тиым салу белгісі:
Қызылмен боялған шеңберім аумақты
Тыйымшыл белгімін, қаталмын, салмақты.
Мен тұрған жерлерде хақың жоқ жүруге
Қауіп бар бағдарла, көз салып жан – жаққа.
Нұсқау белгісі:
Баратын жерінің бағыты тұрағым
Үн – түнсіз жол сілтеп, жол нұсқап тұрамын.
Күндіз де, түнде де от болып жанады
Көк түске боялған төртбұрыш шырағым.
Мұғалім:
- Келесі сайысымыз «Жолда жүру». Әр түрлі ситуациялық жағдайлар.
Мұғалім:
- Адамға көлікті жүргізу үшін қандай құжат керек? Жүргізуші куәлігі.Ендеше, келесі 4 кезеңіміз МАИ емтиханы. МАИ емтиханын сәтті тапсырсаңдар МАИ бастығы жүргізуші куәлігін табыс етеді.
Сауалнама:
1. Жүргіншілер деген кім?
А) машина жүргізетін адамдар
В) көшеде жаяу жүрген адамдар
С) белгілер
2. Мына белгі нені білдіреді?
А) кіруге тиым салынады
В) басты жол
С) жол беріңіз
3. Көлік жүріп келе жатқанда жолаушыға жүргізушімен сөйлесуге бола ма?
А) болады
В) болмайды
С) білмеймін
4. Жолаушылар таситын қоғамдық көлікті қай жерден күтіп, міну керек?
А) аялдамадан
В) кез келген жерден
С) дүкен алдарынан
5. Қала көшелерінде жаяу адамдар қандай жолмен жүруі тиіс?
А) кез келген жолмен
В) тротуармен
С) көлікке арналған жолдармен
6. Қай түс жанғанда көліктер жүреді?
А) қызыл
В) жасыл
С) сары
5 кезең «Сен білесің бе?» кезеңі. Көрсетілген белгіні тауып көрсету. Әр дұрыс жауап 5 ұпай.
- Велосипед жолы деген белгіні көрсет.
- Көлік тұрағы деген белгіні көрсет.
- Мүгедектер тұрағы деген белгіні көрсет.
Мұғалім:
- Өте жақсы, балар, енді қазылар алқасы ақылдасып бір шешімге келгенше отырған көрермендерден жол тәртібіне байланысты қандай тақпақтар біледі екен сұрайық.
1 оқушы:
Көрсең жолдың бойынын
МАИ қызметкерін
Шаршау білмес, ей ұлан
Елеу керек еңбегін
2 оқушы:
Көз салып ол қырағы
Бос жібермей әр күнін
Қадағалап тұрады
Жолда жүру тәртібін
3 оқушы:
Реттеуші таяқ тұр
Ақырын бас аяқты.
Реттеуші қолдарын
Ретіменен қозғайды
Реттейді ол бәрін
Ретсіз қол созбайды.
4 оқушы:
Сыйла үлкен кісіні
Қамқорлыққа ал кішіні
Сақтап көше тәртібін
Бағдаршамның ал тілін
5 оқушы:
Шуақты өміріміз күндей күліп
Жүректе бүршік атып гүлдейді үміт
Арманға сапар тарту мүмкін емес
Жол жүру ережесін білмей тұрып.
6 оқушы:
Көше заңын білмесең
Үлкенмен жүр бірге сен
Олардан кетпе алыстап
Қолдарынан алыстап
Көше заңын оқып жүр.
Мұғалім: уақыт болып жатса жұмбақтар шешкізу.
Ала таяқ ұстаған
Жол тәртібін нұсқаған
Өміріңді күзеткен
Ысқырықпен түзеткен (жол полициясы)
Көше бойлап аяңдайды
Адам тасып аялайды. (автобус)
Көліктің қаншасын үстінен өткізген
Іргеден басталып алысқа жеткізген. (жол)
Жоқ өзінде бас та, ауыз да, құлақ та
Бақырайған үш көзі бар бірақта. (бағдаршам)
Арқаным бар тым ұзын
Ала алмайсың бір үзім
Табыңдаршы, балалар
Бұл жұмбақтың шешуін. (жол)
Өзі сөйлей білмейді
Бірақ тоқта, жүр дейді. (бағдаршам)
Қазылар жауабы тыңдалады.
Қорытынды:
Қай көше, қай қалаға барсаңыз да
Қай ақыл, өлшеміне салсаңыз да.
Жол жүру ережесі – заңды тәртіп
Ол ортақ үлкен, кіші баршамызға.- жол заңы дұрыс жүріп, абай болуды талап етеді. Жол тәртібін бұзба. Ол қатер тудырады. Жолдың қалыпты қозғалысы көбінесе балалардың жол бойында қалай болса солай жүріп, доп қуалайтыны, жүріп бара жатқан көлікке жабысатыны, қалтарыстан жолға шыға келу салдарынан бұзылады. Жол тәртібін бұзғандықтан кейбіреулер, көлік дөңгелегіне ілініп қаза тауып, кейбіреулері жарақат алады. Ал кейбіреулері өмірлік мүгедек болып қалады. Сондықтан әрбір оқушы мектепте оқылатын «Жолда жүру ережесі» тақырыбындағы сабақты мұқият тыңдап әр сабақтан қорытынды жасап отыруға міндетті. Үлгілі, тәртіпті оқушы көшеде жолда жүру ережесі заңын бұзбайды.