«Ана тілі? - ары? б?л»

Мақсаты: «Ана тілің - арың бұл» апталығына орай тіл мерекесі туралы түсінік беру, оқушыларға тілді құрметтеу, өзін құрметтеу, тіл біздің ертеңіміз, тіршілігіміз, өміріміз екенін түсіндіру.

Оқушыларды Отансүйгіштікке, тілін құрметтеуге, қадірлеуге тәрбиелеу, ұлтжанды жас ұрпақ тәрбиелеу.

Оқушыларға Отан туралы, тіл туралы өз ойларын толық жеткізуге мүмкіндік беру, өздерінің өлең - тақпақтарын айтқызу.

Барысы: Ұйымдастыру кезеңі.

Мұғалім: Тіл қасиетті, құдіретті де киелі. Бұл қасиеттер бойға ананың ақ сүтімен дариды. Тіл өшпейді, қандай қиындықта да өз ұрпағының қанына, жанына өз ұрығын төгіп, өміршең күй кеше береді. Болашақта егеменді ел болып, халық болып қалуымыз бізге, мына өсіп келе жатқан жас ұрпақ сіздерге тікелей байланысты. Міне, осыған байланысты бүгін тіл, ана тілі туралы ой толғайық деп тұрмыз.

1. оқушы: Адам қанша болғанымен дарынды әрі табанды,

Туған жерін сүймей тұрып сүймек емес ғаламды.

Өзге ананың мазмұнына , мерейіне тор құрар,

Алдыменен өз анасын сүйе алмаған сорлылар.

Нарық ғасыр бәрін сатып жібере ме алтынға,

Кім қалады сол алтынға сатылмайтын қалпынды?

Жалғандық бар ұлтсыздардың беделі мен даңқында,

Ана тілін сыйламаған сыйламайды халқын да!

1. оқушы: Хорошая книга – мой спутник мой друг,

С тобой интересным бывает досуг.

Мы время отлично проводим вдвоем,

И наш разговор потихоньку ведем.

Ты учишь правдивым и доблестным быть,

Природу, людей понимать и любить.

Тобой дорожу я, тебя берегу,

Без книги хорошей я жить не могу.

1. оқушы: Тілім менің – ең бірінші байлығым,

Тілім менің – арқа сүйер айбыным.

Тілім менің, сен арқылы сезінем,

Шабытымның шалқар сезім айдынын.

Тілім менің менің, бөгеу қойдың тасқынға,

Арқау болдың шежіре, жыр, дастанға.

Тілім менің, ұрпағыңмен мың жасап,

Мерейімді ту ғып көтер аспанға!

Тілім менің, азығысың жырымның,

Жырым менің – қазығысың тұғырдың.

Жаным жүдеп, жабырқаған сәттерде,

Тілім, сенің шуағыңа жылындым.

Тілім менің, бойымдағы ар, намысым,

Тосар мені бұл өмірде әлі сын.

Сен жасасаң, мен де шатпын өлгенше,

Сен қымбатсың өз халқыңның бағы үшін.

1. оқушы: Ана тілім – ұраным,

Ана тілім – құраным.

Ана тілім болмаса,

Болмас еді жыр, әнім.

Ана тілім – елдігім,

Ана тілім – ерлігім.

Ана тілім болмаса,

Бүтінделмес кеңдігім.

Ана тілім – ырысым,

Ана тілім – қылышым.

Ана тілсіз тарылар,

Кең дүниеден тынысым.

Ана сүтін ақтаңдар.

Ана тілін сақтаңдар?!

Ана тілмен безеніп,

Ата берсін ақ таңдар.

1. оқушы: В мире много книжек,

Добрых и смешных.

И прожить на свете,

Нам нельзя без них.

Пусть герой книжек,

Дарят нам тепло.

Пусть добро навеки,

Побеждает зло.

1. оқушы: Қасиетті тілім менің,

Қиындықтан берілмедің.

Талай ғасыр белесінде,

Жетілдің сен, бүлінбедің.

Қасиетті тілім менің,

Айбыным да күнім менің.

Би мен хан, жау егесінде,

Туралық боп тіліп едің.

Қасиетті тілім менің,

Неткен өзің шырын едің?

Бабалардай жетік білсем,

Мен қай жерде сүрінемін?!

Закончи пословицы

• Век живи, век (учись).

• Не учись безделью, учись (рукоделью).

• Сам погибай, а товарища (выручай).

• Языком не торопись, а делом (не ленись).

• Назначь срок и выполяй дело (в срок).

• Не гордись званием, а гордись (знанием).

• Десять раз примерь, один раз (отрежь)

• Родная земля – золотая (колыбель).

• Готовь сани летом, а зимой - (телегу).

• Ученье свет, а наученье - (тьма).

1. оқушы: Туған тілім, жаным құрбан сен үшін,

Түп бабамның түбірісің, тегісің.

Сен арқылы ақтарсам мен ойымды,

Кем бола ма басқалардан өрісім?!

Көрген жоқсың істен шығып, көнеріп,

Маған жеттің не асылға кенеліп.

Туған тілім, сенен өндім көгеріп,

Сен бабамнан жеткен маған теберік.

Мұржасынан түзу шыққан түтіні,

Сен қазақтың, мен қазақтың тұқымы.

Сенің ғана үніңменен сөйлеп тұр,

Төрімдегі домбырам да үкілі.

1. оқушы: Гаснет умная словесность,

Разговорная краса.

Отступают в неизвестность,

Речи русской чудеса.

Сотни слов, родных и метких,

Сникнув, голос потеряв.

Взаперти, как птицы в клетках,

Дремлют в толстых словарях.

Ты их выпусти оттуда,

В быть обыденный верни.

Чтобы речь – людское чудо,

Не скудела в наши дни.

Игра: «Думай! Думай! Думай!»

Я приношу с собой боль,

В лице большое искожение.

А «ф» на «п» заменишь коль,

То превращаюсь в знак сложения.

(флюс- плюс)

С буквой «л» - в игре в футбол,

Часто слышим слово... .

С «д» уж в слове смысл не тот,

Мерой стало – просто,,,

(гол- год)

Он грызун не очень мелкий,

Ибо чуть побольше белки.

А заменишь «у» на «о» -

Будет круглое число.

(сурок - сорок)

Когда я месяц, то, легко дыша,

Ты, ка и снег, на солнце будто таешь.

Коль, вместо «т» в меня поставишь «ш»,

То под меня ты бодро зашагаешь.

(март - марш)

Я бываю золотой,

А природный – костяной.

Если «з» на «к» заменишь,

Смысл во мне совсем иной:

В первом классе лишь для счета

На уроке я твоем,

А в четвертом ты охотно

Подсчитаешь мой объем.

(зуб - куб)

С глухим согласным наливаюсь в поле,

Со звонким – сам звеню я на просторе!

(колос - голос)

Қорытындылау: Анам, әкем, атам да сөйлеген тіл,

Ана тілің қадірлі, мұны да біл.

Абай, Ыбырай ұлылар жырлаған тіл,

Мұқағали, Сәкендер сырласқан тіл.

Құрманғазы, Динамен күйін шертіп,

Әр кісіге бір бақыт сыйлаған тіл.

Алыңыздар осы өлеңді енді қабыл,

Өз тілін білмейтіндер тілден жаңыл.

Қайғысын да, қазақтың қуанышын,

Мадақтайтын, жырлайтын осы ана тіл.

Қорғап бізді аялайсың пана тіл,

Тек өзіңді қастерлейміз дана тіл.

Бүгінгі күн қасиетіңе өзіңсің,

Қадір тұтып, бас иеміз ана тіл.

Қорытынды тұжырымдама: Тіл мерекесіне орай желтоқсанның 22 күні «Ана тілің - арың бұл» атты апталықтың жабылуы өтті. Апталықтың жабылуы екі тілде өтті. Оған 3 «А», 3 «В» сыныптары арасында өлең, тақпақтар айтылды. «Мақалды жалғастыр», «Ойлан» ойыны ойналып, сұрақтарға оқушылар дұрыс жауап қатты. Тіл мерекесіне орай ұйымдастырылған апталықтың жабылуы көрермендердің көңілінен шығып, өз мәресіне жетті. Ана тіліміздің қадірін, қасиетін түсініп, бағалауға тәрбиелейік.

А.Байтұрсынов атындағы бастауыш гимназия

Дайындаған: Альмагамбетова М.А.

Арқалық қаласы