Н?тижеге ба?ыттал?ан мектеп бас?ару ?рдісін ?алыптастыру
Н?тижеге ба?ыттал?ан мектеп бас?ару ?рдісін ?алыптастыру
Н?тижеге ба?ыттал?ан мектеп бас?ару ?рдісін ?алыптастыру
Білім беру ж?йесін бас?ару дегеніміз – о?ушы?а сапалы білім беру ?шін ?жымны? ?рбір м?шесін орта? ма?сат?а ж?мылдыру жетістікке жетелеуге с?йкес ?жымды бас?аруды? нысанын ?йымдастыру, ?ада?алау, реттеу, алын?ан а?парат негізінде талдау, н?тижені? ?орытындысын шы?ару.
Б?гінгі мектеп – к?рделі де жауапты ж?йе. Мектеп ?абыр?асына жа?а заманны? ?стаздары келіп жатыр. Олар компьютерді, интернетті ме?герген. Ел ішіндегі ?ана емес ?лемдегі жа?алы?тардан, озы? т?жірибелерден жеткілікті хабардар.
Демек, мектепке басшылы? ету т?сілдері де ?згерген. О?у орындарын жа?а талаптар?а сай бас?ару керек. Б?гінгі білім беру ж?йесіні? бас?аша екендігі ?аза?стан Республикасыны? “Білім туралы” За?ында да тай?а та?ба бас?андай аны? жазылды. “Білім беру ж?йесіні? басты міндеті – ?лтты? ж?не жалпы адамзатты? ??ндылы?тар, ?ылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды ?алыптастыру?а, дамыту?а ж?не к?сіби шы?дау?а ба?ыттал?ан білім алу ?шін ?ажетті жа?дайлар жасау” делінеді За?да.
Мемлекетімізді? ма?ызды ??жаттарыны? бірі – «?аза?стан-2030» ба?дарламасында да білім берудегі б?гінгі уа?ыт жауапкершілігі на?ты айтылады. Ба?дарламада «Білімі мен білігі жа?ынан шетелдердегі замандастарымен б?секеде же?ілмейтін, отаншылды? рухы кемел ?аза?станды?тарды? жа?а ?рпа?ын т?рбиелеу» деп к?рсетіледі. ?азіргі білім беру ж?йесіні? дамуы оны? ?рт?рлі буындарын бас?аруды? тиімділігімен аны?талады. Жа?ар?ан мектеп алдында?ы негізгі міндет бас?ару ж?йесін т?сіну мен оны н?тижелік т?р?ысынан бас?арудан т?рады.
Мектепішілік бас?ару ж?йесіні? т?пкі н?тижеге ба?ытталуы оны а?паратты? ?амтамасыз етуге, педагогикалы? талдау?а, жоспарлау мен ба?ылау?а жа?аша к?з?арасты ?ажет етеді. ?азіргі та?да білім беру мекемелерінде процеске ба?ыттал?ан д?ст?рлі бас?арудан н?тижеге ба?ыттал?ан бас?ару?а к?шу ж?ріп жатыр.
Н?тижелік бас?ару екі ?зара байланысты процестерден т?рады: ж?зеге асыру ж?не талдау. Н?тижелік бас?аруды ж?зеге асыру жа?дай жасаудан басталып, білім беру процесін ?йымдастыру ар?ылы н?тижеге алып келсе, н?тижелік талдау керісінше алын?ан н?тижені талдаудан басталып, білім беру процесін талдау ар?ылы жасал?ан жа?дайларды талдау?а барып тіреледі: Жа?дай – ?рдіс – Н?тиже.
?азіргі та?да бас?ару ??рылымын ?ылыми негізде ?айта ??ру, жоспарлау мен ба?ылауда б??аралы? пен ізгілікті к?шейту, ?кілеттік ж?не билікті б?ліп беру ар?ылы бас?аруды б??араландыру, б?рын?ы б?йры?-н?с?ауларды ?сыныс-ке?естермен алмастыра отырып, басты назарды педагогикалы? м?дениеті, іздену белсенділігі мен дербестігі жо?ары шы?армашыл т?л?а ?алыптастыру ма?саты ?ойылып отыр.
Мектеп басшылары мен м??алімдерге бас?ару ?дебін, педагогикалы? менеджмент ?а?идаларын, ?арым-?атынас ?неріні? психологиялы? негіздерін, педагогикалы? ?ызметі модульдік-мониторингтік бас?аруды? ?лгілерін а?паратты? ж?не бас?ару технологияларын о?ытып-?йрету, о? шешім ?абылдау?а, ?ызметті ішкі мотивациялы? негізде ?йымдастыру?а баулу мазм?нында жа?а сипат, жа?а ?ар?ын ?ажет.
Мектепті бас?ару ж?йесінде т?мендегі ??ралдарды негізге ала отырып ж?мыс ж?ргізу керек. Бас?аруды ?йымдастыру басшы білігіне байланысты екенін ескере отырып, бас?аруды? барлы? буынында менеджмент ?нерін ме?геру, ?азіргі педагогикалы? инновацияны? негізгі ба?ытынан хабардар болу ?а?идасын ?стану ?ажет. Жоспарлау барысында негізгі ма?саттар мен міндеттерді на?ты белгілей отырып, ма?сат?а жеткізетін тиімді ?діс-т?сілдерді д?рыс та?дау, шешімді ?ызметкерлерді? тапсырманы орындау м?мкіндіктерін ескеріп ?абылдау ?те ма?ызды. Мектеп ?ызметін жа?аша ?йымдастыру, ?р мектеп басшысыны? ?з де?гейіндегі бас?ару р?лін арттыру, о?ушыларды?, м??алімдерді? ж?не мектепті? ?ызметін ба?алау т?сілдерін бас?аша, тиімді негізде ?айта ??ру, ?рдіс пен н?тижеге сай ?ызметкерлерді? к?сіби м?дениетіне, ?ызмет ?дебіне, рухани-?леуметтік жа?дайына к??іл б?лу – мектепті бас?ару ??рылымыны? негізгі ?а?идаларыны? бірі болып саналады.
Б?гінгі та?да?ы ерекше талапты? бірі – бас?аруда а?паратты сапалы ?амтамасыз ету. Бас?аруда а?паратты сапалы ?амтамасыз ету мектепті? «?мір с?руін» ?олдап ?ана ?оймай, оны? дамуын ж?зеге асырады. Себебі, ж?зеге асырылып жат?ан кез-келген ??жатты?, ?рдісті?, шараны? а?параты ?олда болма?ан жа?дайда білім мекемесі басшыларыны? ма?сат пен міндеттерін д?рыс жол?а ?оюы ж?не оны табысты шешуі екіталай. Мектеп бас?арымын ?йымдастыруда?ы ма?ызды жа?дай – педагогикалы? бас?ару ж?йесіні? ?алыпты к?йге келіп, ?рекетше?дік жа?дайында болуы ж?не оны іске асыру жолдарын ?рбір басшыны? жіті білуі тиіс.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Н?тижеге ба?ыттал?ан мектеп бас?ару ?рдісін ?алыптастыру »
Нәтижеге бағытталған мектеп басқару үрдісін қалыптастыру
Білім беру жүйесін басқару дегеніміз – оқушыға сапалы білім беру үшін ұжымның әрбір мүшесін ортақ мақсатқа жұмылдыру жетістікке жетелеуге сәйкес ұжымды басқарудың нысанын ұйымдастыру, қадағалау, реттеу, алынған ақпарат негізінде талдау, нәтиженің қорытындысын шығару.
Бүгінгі мектеп – күрделі де жауапты жүйе. Мектеп қабырғасына жаңа заманның ұстаздары келіп жатыр. Олар компьютерді, интернетті меңгерген. Ел ішіндегі ғана емес әлемдегі жаңалықтардан, озық тәжірибелерден жеткілікті хабардар.
Демек, мектепке басшылық ету тәсілдері де өзгерген. Оқу орындарын жаңа талаптарға сай басқару керек. Бүгінгі білім беру жүйесінің басқаша екендігі Қазақстан Республикасының “Білім туралы” Заңында да тайға таңба басқандай анық жазылды. “Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға, дамытуға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау” делінеді Заңда.
Мемлекетіміздің маңызды құжаттарының бірі – «Қазақстан-2030» бағдарламасында да білім берудегі бүгінгі уақыт жауапкершілігі нақты айтылады. Бағдарламада «Білімі мен білігі жағынан шетелдердегі замандастарымен бәсекеде жеңілмейтін, отаншылдық рухы кемел қазақстандықтардың жаңа ұрпағын тәрбиелеу» деп көрсетіледі. Қазіргі білім беру жүйесінің дамуы оның әртүрлі буындарын басқарудың тиімділігімен анықталады. Жаңарған мектеп алдындағы негізгі міндет басқару жүйесін түсіну мен оны нәтижелік тұрғысынан басқарудан тұрады.
Мектепішілік басқару жүйесінің түпкі нәтижеге бақытталуы оны ақпараттық қамтамасыз етуге, педагогикалық талдауға, жоспарлау мен бақылауға жаңаша көзқарасты қажет етеді. Қазіргі таңда білім беру мекемелерінде процеске бағытталған дәстүрлі басқарудан нәтижеге бағытталған басқаруға көшу жүріп жатыр.
Нәтижелік басқару екі өзара байланысты процестерден тұрады: жүзеге асыру және талдау. Нәтижелік басқаруды жүзеге асыру жағдай жасаудан басталып, білім беру процесін ұйымдастыру арқылы нәтижеге алып келсе, нәтижелік талдау керісінше алынған нәтижені талдаудан басталып, білім беру процесін талдау арқылы жасалған жағдайларды талдауға барып тіреледі: Жағдай – Үрдіс – Нәтиже.
Қазіргі таңда басқару құрылымын ғылыми негізде қайта құру, жоспарлау мен бақылауда бұқаралық пен ізгілікті күшейту, өкілеттік және билікті бөліп беру арқылы басқаруды бұқараландыру, бұрынғы бұйрық-нұсқауларды ұсыныс-кеңестермен алмастыра отырып, басты назарды педагогикалық мәдениеті, іздену белсенділігі мен дербестігі жоғары шығармашыл тұлға қалыптастыру мақсаты қойылып отыр.
Мектеп басшылары мен мұғалімдерге басқару әдебін, педагогикалық менеджмент қағидаларын, қарым-қатынас өнерінің психологиялық негіздерін, педагогикалық қызметі модульдік-мониторингтік басқарудың үлгілерін ақпараттық және басқару технологияларын оқытып-үйрету, оң шешім қабылдауға, қызметті ішкі мотивациялық негізде ұйымдастыруға баулу мазмұнында жаңа сипат, жаңа қарқын қажет.
Мектепті басқару жүйесінде төмендегі құралдарды негізге ала отырып жұмыс жүргізу керек. Басқаруды ұйымдастыру басшы білігіне байланысты екенін ескере отырып, басқарудың барлық буынында менеджмент өнерін меңгеру, қазіргі педагогикалық инновацияның негізгі бағытынан хабардар болу қағидасын ұстану қажет. Жоспарлау барысында негізгі мақсаттар мен міндеттерді нақты белгілей отырып, мақсатқа жеткізетін тиімді әдіс-тәсілдерді дұрыс таңдау, шешімді қызметкерлердің тапсырманы орындау мүмкіндіктерін ескеріп қабылдау өте маңызды. Мектеп қызметін жаңаша ұйымдастыру, әр мектеп басшысының өз деңгейіндегі басқару рөлін арттыру, оқушылардың, мұғалімдердің және мектептің қызметін бағалау тәсілдерін басқаша, тиімді негізде қайта құру, үрдіс пен нәтижеге сай қызметкерлердің кәсіби мәдениетіне, қызмет әдебіне, рухани-әлеуметтік жағдайына көңіл бөлу – мектепті басқару құрылымының негізгі қағидаларының бірі болып саналады.
Бүгінгі таңдағы ерекше талаптың бірі – басқаруда ақпаратты сапалы қамтамасыз ету. Басқаруда ақпаратты сапалы қамтамасыз ету мектептің «өмір сүруін» қолдап қана қоймай, оның дамуын жүзеге асырады. Себебі, жүзеге асырылып жатқан кез-келген құжаттың, үрдістің, шараның ақпараты қолда болмаған жағдайда білім мекемесі басшыларының мақсат пен міндеттерін дұрыс жолға қоюы және оны табысты шешуі екіталай. Мектеп басқарымын ұйымдастырудағы маңызды жағдай – педагогикалық басқару жүйесінің қалыпты күйге келіп, әрекетшеңдік жағдайында болуы және оны іске асыру жолдарын әрбір басшының жіті білуі тиіс.
