Жаңа сабақты меңгерту. «Ойлан, Бірік, Бөліс» әдісі (топтық жұмыс) 1. Санды және әріпті өрнектер 2. Санды және әріпті өрнектердің мәні 3. Өрнектерді ықшамдау Оқулықпен жұмыс №134-136 Деңгейлік тапсырмалар І деңгей тапсырмалары 1. Берілген өрнектердегі санды өрнектерді бір бөлек, әріпті өрнектерді бір бөлек теріп жазыңдар: 3 + 4 ∙ 5; 50 – 2 ∙ 11; 16 + а – 9; b :10 + 31; c + d – k; 11 ∙ 17 – 109. 2. Өрнектің мәнін табу үшін амалдар ретін қойыңдар: 1) 13 ∙ 5 + 2; 2) 100 – 200 : 25; 3) 88 : 8 + 15 ∙ 7; 4) 21∙ ( 45 – 100 : 25). 3. Өрнектің мәнін табыңдар: 1) ( 38 ∙ 201 + 4 242 : 21) – 7 829; 2) (514 ∙ 15 + 4 498) : 218; 4. Төменде берілген өрнектердегі ортақ көбейткішті жақша сыртына шығарыңдар: 1) 19 ∙ 6 + 14 ∙ 6; 2) 9 ∙ 7 + 7 ∙ 3; 3) 8 ∙ 13 + 8 ∙ 9; 5. Есептеңдер: 1) 7 ∙ 65 + 7 ∙ 35 + 3 ∙ 35 + 3 ∙ 55; 2) 819 ∙ 73 + 181 ∙ 27 + 73 ∙ 181 + 27 ∙ 819; ІІ деңгей тапсырмалары 1. Берілген мәні бойынша өрнектердің мәнін табыңдар: 1) b = 8 276 болғанда, 10 000 – b; 10 000 – b = 10 000 - 8 276 = 1 724. 2) а = 1 271 болғанда, а + 8729; а + 8729 = 1 271 + 8 729 = 10 000. 3) с = 506 болғанда, 5566 : с; 5566 : с = 5 566 : 506 = 11. 4) d = 74 болғанда, 308 ∙ d. 308 ∙ d = 308 · 74 = 22 792. 2. Өрнектерді ықшамдаңдар: 1) 717n + 8n + 283n + 42n = (717n + 283n) + (8n +42n ) = 1 000 n + 50 n = 1 050 n; 2) 26y + (32y – 7y) + y = (27y – 7у) + 32у = 20 у + 32 у = 52у; 3) 25a + 21 + 7a + 52 = (25a + 7a) + (21 + 52) = 22а + 73 ; 4) 38y + 23y + 15 + 4y + 9 = (38y + 23y + 4у) + ( 15 + 9) = 65у + 24. 3. Өрнектерді ықшамдап, мәнін табыңдар: 1) 12х + 7х, мұндағы х = 17; 12х + 7х = 19х = 19 · 17 = 323. 2) 403y – 393y, мұндағы y = 13; 403y – 393y = 10y = 10 · 13 = 130. ІІІ деңгей тапсырмалары 1. 1) 75 және 4 сандарының қосындысы мен 36 және а -ның бөліндісінің қосындысын; Шешуі: (75 + 4) + (36 : а) = 79 + 36 : а; 2) 300 және b-ның бөліндісі мен 56 және 27 сандарының қосындысының айырымын беретін әріпті өрнек құрастырып, мүмкін болса оны ықшамдаңдар. Шешуі: (300 : b) – (56 + 27) = 300 : b – 83. Сабақты қорытындылау. Үй тапсырмасы:№137-138 |