Шамалар

Тақырыбы: Шамалар: Баға, мөлшер, құн

Мақсаты: Құн, баға және ақша бірліктері туралы түсінік алады.

Үнемділікке, зеректілікке, мұқияттылыққа тәрбиеленеді.

Ауызша есептеу дағдылары қалыптасады, ой-өрісі кеңейеді, сөздік қоры толығады.

Түрі: Таным

Әдісі: Түсіндіру, талдау

Көрнекілігі: топшамалар, интерактивті тақта, мақал – мәтелдер, сатылым заттары, оқу құралдары.

Пәнаралық байланысы: дүниетану, әдебиеттік оқу.

Сабақтың барысы:

І.Қызығушылығын ояту.

1.Ширату. «Сыныптағы заттар»

-Оқушылар сыныптан қандай да болмасын бір затты таңдап, бір минут ішінде ішінде оны өзіне немесе өзінің көңіл-күйіне ұқсастығын ойластырып, топ ішінде бір-біріне айтып беруі керек.

Мысалы: «Мына төбедегі шам маған ұқсас, менің де көңілім қазір жарқырап тұр. «Сыныптың терезесіндей, менің де көңілім сіздерге мөлдір, таза» т.б.

2. «Сиқырлы кесте» ойыны арқылы математикалық диктант орындайды.

20 000	1000	50
10 000	500	20
5 000	200	10
2 000	100	5

Әр санның артында тапсырма жазылған. Сол тапсырмаларды орындай отырып, «ия» десе көк қалтаға, «жоқ» десе қызыл қалтаға салады.

- 11 санын 2-ге кеміткенде, 9 саны шығады.

- 13 пен 7 сандарының айырмасы 5-ке тең

- 13 санының 4 санынан 8-і артық.

- 12 санының 6 санынан 6-ауы артық.

- 9 бен 5 сандарының қосындысын 7-ге кеміткенде, 8 саны шықты.

- 10 мен 3 сандарының айырмасына 4-ті қосқанда 11.

- 8 санының 17 санына 8-і кем.

- 16, 17 сандары 17 санымен көрші.

- 7-нің алдында 5 сан бар.

- 16-7 өрнегі 9-ға тең.

- 16, 14, 12, 10 сандары жұп сандар.

- Жұп сандарға 1-ді қосқанда, тақ сан болады.

- Енді осы топшамалар сыртындағы сандар нені білдіреді?

- Ақша.

- Ақша адамға не үшін қажет? (әр оқушыдан бір пікір)

ІІ.Мағынаны таныту.

(Интерактивті тақтадан слайд көрсетіледі)

• Алғашқа қағаз ақша Қытайда жасалған.

• Алғашқы Монет Сарайы Отырарда салынған.

• 18-ғасырда орыс ақшасы пайда болды және 19-ғасырда барлық сауда орыс ақшасымен жүргізілді.

• Қазіргі кезде әр елдің өз ақшасы мен тиыны бар. Олар әр елде әрқалай аталады.

• Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңге.

• Теңгенің алғашқы дизайнері Хайролла Ғәбжәлелов.

• Алғашқы ұлттық теңгеміз, 1993 жылы Президент Германияда жасап шығарылды.

• Қазіргі Өскемен қаласындағы Монет Сарайында жасалады.

• 1997 жылы Президент Жарлығымен 15-қараша төл теңгенің туған күні, әрі қаржыгерлік күні болып белгіленді.

2.Баға, Құны, Саны сөздерінің мағынасын ашу.

Баға – затқа қойылған ақша мөлшері.

Құн – барлық қойылған заттар бағасының қосындысы.

Саны – заттың бірлігі, данасы.

3.Оқулықпен жұмыс.

- Бүгін, тек осы терминдерді пайдаланып есеп шығарып қана қоймай, ақша туралы мақал – мәтелдерді біліп, өмірімізді қолданатын боламыз.

Есеп 2.

Жүз теңгең болғанша, Жүз досың болсын.

Санатта 100 теңге болды. Қойын дәптер сатып алғаннан кейін, оның 40 теңгесі қалды. Қойын дәптер қанша тұрады?

Есеп 3.

Ақша ашпайтын құлып жоқ.

Маржан 90 теңгеге қайшы, 20 теңгеге қарындаш сатып алды. Қайсысы қымбат, неше теңгеге қымбат?

Мысал 4.

Жылқы құлыннан құралар, Ақша тиыннан құралар.

(7 + 2) + 9

0 + (12 – 9)

Ақша кетуге тырысады, Есеп ұстауға тырысады.

(2 + 5) + (13 – 8)

(12 – 6) + 8

Ақша болса, Алақанда сорпа қайнайды.

50 –(50 – 30)

(9 + 9) -10

ІІІ.Ойтолғаныс

«Дүкенші» ойыны

Мақсаты: Ауызша есептеу дағдыларын қалыптастыру, термин сөздерді орынды қолдана алуға үйрену.

Барысы: Дүкенде заттар сатылады. Бағасы ілінген. Сатушы, алушы рөлдерін алмастырып отырады.

Мысалы: «Бағасы 10 теңге тұратын дәптерден 3 дана беріңізші. Құны қанша?» деп сұрау керек.

• Абай Құнанбаевтың сөзімен қорытындылау.

Өсек, өтірік, мақтаншақ,

Еріншек, бекер, мал шашпақ

Бес дұшпанды білсеңіз.

• Ақшаны еңбек арқылы табайық, үнемдей білейік!

Бағалау.

Үйге тапсырма. Мысал 5 Теңдеу шешу.

Ақша туралы ырым – тиымдар жинап келу.