Конспект к уроку "Жолдык шамалар"

Рыс?алиева А?жунис Маханбетовна

Б?О, Жа?а?ала ауданы, Жа?а?ала ауылы, Жа?а?ала жалпы орта білім беретін мектебіні? информатика п?ні м??алімі

Саба?ты? та?ырыбы: §10. Жолды? шамалармен ж?мыс .

Саба?ты? ма?саты :

Білімділігі : . Символдармен, м?тінмен ат?арылатын ж?мыстар туралы жалпы

т?сінік береді, программалауда Паскаль оперторларын тиімді

?олдану да?дысын ?алыптастырады.

Т?рбиелігі : Программаны ы?шам, сапалы жазу да?дысын дамытады.

Программа м?тінін, н?тижелерін экран?а шы?ару интерфейісіне

эстетикалы? талап ?оя біледі.

Дамытушылы?ы : О?ушыны? ?рбір саба??а ынтасы мен ?абілетін

біріктіріп, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру.

Саба?ты? т?рі : жа?а саба?ты ме?герту саба?ы

Саба?ты? к?рнекілігі : компьютер, интерактивті та?та, электронды? о?улы?

Саба?ты? барысы :

а) ?йымдастыру кезе?і

б) саба? с?рау

в) ба?алау

г) жа?а саба?

д) бекіту

е) ?йге тапсырма

ж) ?орытынды

Жа?а саба?ты т?сіндіру

Char – айнымалыны? м?ні жеке символ болатынын білдіретін тип,

String - айнымалыны? м?ні с?з/с?йлем екенін білдіретін тип, м?ндегі символдар саны 256-дан аспауы керек.

Text - м?тіндік тип, файл аттарын белгілеуде ?олданылады.

Апостроф?а алып жазылатын, бір жолда орналас?ан ASCII тобына жататын символдар тізбегі – символдар жолы деп аталады. Символдар жолы STRING ?ызметші с?зімен белгіленеді. Компьютерде жолды? ?р символы 1 байт орын алады.

Жолды? шаманы? айнымалылар б?лімінде сипатталу т?рі: <айнымалы аты>: STRING [жол ?зынды?ы];

Егер квадрат жа?шада жолды? ?зынды?ы к?рсетілмесе, онда жолды? ?зынды?ы 255 – ке те? деп алынады.

Мысалы:

Var

a: STRING [5];

symb: STRING[3];

Жолды? т?ра?тылар экран?а шы?арылатын ?рт?рлі хабарламаларда ?олданылады.

Жолды? шамалар?а біріктіру ж?не салыстыру амалдары ?олданылады.

Біріктіру амалын конкатенация деп атайды, ж?не «+» белгісімен белгіленеді. Мысалы: ‘8’+’сынып’=’8сынып’

Салыстыру амалдарына <,>, <=, >=, < >, = белгілері жатады. Жолды? шамаларды? салыстыру н?тижесі логикалы? шама. Салыстыру осы шамалар?а кіретін символдарды? кодтарына байланысты болады.

Мысалы:

‘CCC’>’CC’ TRUE

‘Bol_’>’Bol’ TRUE

Ескерту: STRING типті айнымалылар м?ндерін енгізуді READLN (READ емес) операторымен орында?ан д?рыс.

Жолды? типтегі шамалар ?шін келесі стандартты функциялар ?олданылады:

Символды? шамалар?а ?олданылатын функцияларды пайдалану?а мысалдар ?арастырайы?.

1 – мысал: Берілген екі с?з тіркесінен е? ?зынын аны?тау.

Program esep1;

var soz1, soz2: string;

N,i: integer;

Begin

Write (`eki sozdi engiz`);

Readln (soz1, soz2);

N:=lenqth (soz1);

I:= lenqth (soz2);

If (N > I) then write (N) else write (I);

End.

2 – мысал. С?з тіркесі берілген. «по» буыны ?анша рет кездесетіндігін есептейтін программа ??ру.

Program esep2;

var s: string;

N,i: integer;

Begin

Write (`berilgen sozdi engiz`);

Readln (s); N:=0;

Begin

For i:= 1 to lenqth (S) do

If copy (S,I,2) = ‘по` then N:= n+1;

End;

Write (` «по»` саны N=`, n);

End.

Программаны? н?тижесі:

berilgen sozdi engiz

попона – енгізілген с?з

«по» саны N =2 – шы??ан н?тиже

О?улы?тан 3,4,5- мысалдарды орындау.

?орытынды

Ба?ылау с?ра?тары

Жолды? шамалар ?андай ?ызметші с?здермен белгіленеді?
Бір жолды? айнымалы?а ?анша символ жазу?а болады?
Жолды? шаманы? ?зынды?ы деген не?
Жолды? шамалар?а ?олданылатын амалдар ?андай?
Жолды? шамаларды ??дейтін стандартты функциялар?а не кіреді? Оларды? м?ндеттері ?андай?

Практикалы? ж?мыс №16

?йге тапсырма

§ 10 та?ырыпты о?у, тестке жауап жазу

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Конспект к уроку "Жолдык шамалар" »

Рысқалиева Ақжунис Маханбетовна

БҚО, Жаңақала ауданы, Жаңақала ауылы, Жаңақала жалпы орта білім беретін мектебінің информатика пәні мұғалімі

Сабақтың тақырыбы: §10. Жолдық шамалармен жұмыс .

Сабақтың мақсаты :

Білімділігі : . Символдармен, мәтінмен атқарылатын жұмыстар туралы жалпы

түсінік береді, программалауда Паскаль оперторларын тиімді

қолдану дағдысын қалыптастырады.

Тәрбиелігі : Программаны ықшам, сапалы жазу дағдысын дамытады.

Программа мәтінін, нәтижелерін экранға шығару интерфейісіне

эстетикалық талап қоя біледі.

Дамытушылығы : Оқушының әрбір сабаққа ынтасы мен қабілетін

біріктіріп, пәнге деген қызығушылығын арттыру.

Сабақтың түрі : жаңа сабақты меңгерту сабағы

Сабақтың көрнекілігі : компьютер, интерактивті тақта, электрондық оқулық

Сабақтың барысы :

а) ұйымдастыру кезеңі

б) сабақ сұрау

в) бағалау

г) жаңа сабақ

д) бекіту

е) үйге тапсырма

ж) қорытынды

Жаңа сабақты түсіндіру

Char – айнымалының мәні жеке символ болатынын білдіретін тип,

String - айнымалының мәні сөз/сөйлем екенін білдіретін тип, мәндегі символдар саны 256-дан аспауы керек.

Text - мәтіндік тип, файл аттарын белгілеуде қолданылады.

Апострофқа алып жазылатын, бір жолда орналасқан ASCII тобына жататын символдар тізбегі – символдар жолы деп аталады. Символдар жолы STRING қызметші сөзімен белгіленеді. Компьютерде жолдың әр символы 1 байт орын алады.

Жолдық шаманың айнымалылар бөлімінде сипатталу түрі: : STRING [жол ұзындығы];

Егер квадрат жақшада жолдың ұзындығы көрсетілмесе, онда жолдың ұзындығы 255 – ке тең деп алынады.

Мысалы:

Var

a: STRING [5];

symb: STRING[3];

Жолдық тұрақтылар экранға шығарылатын әртүрлі хабарламаларда қолданылады.

Жолдық шамаларға біріктіру және салыстыру амалдары қолданылады.

Біріктіру амалын конкатенация деп атайды, және «+» белгісімен белгіленеді. Мысалы: ‘8’+’сынып’=’8сынып’

Салыстыру амалдарына , =, , = белгілері жатады. Жолдық шамалардың салыстыру нәтижесі логикалық шама. Салыстыру осы шамаларға кіретін символдардың кодтарына байланысты болады.

Мысалы:

‘CCC’’CC’ TRUE

‘Bol_’’Bol’ TRUE

Ескерту: STRING типті айнымалылар мәндерін енгізуді READLN (READ емес) операторымен орындаған дұрыс.

Жолдық типтегі шамалар үшін келесі стандартты функциялар қолданылады:

Символдық шамаларға қолданылатын функцияларды пайдалануға мысалдар қарастырайық.

1 – мысал: Берілген екі сөз тіркесінен ең ұзынын анықтау.

Program esep1;

var soz1, soz2: string;

N,i: integer;

Begin

Write (`eki sozdi engiz`);

Readln (soz1, soz2);

N:=lenqth (soz1);

I:= lenqth (soz2);

If (N I) then write (N) else write (I);

End.

2 – мысал. Сөз тіркесі берілген. «по» буыны қанша рет кездесетіндігін есептейтін программа құру.

Program esep2;

var s: string;

N,i: integer;

Begin

Write (`berilgen sozdi engiz`);

Readln (s); N:=0;

Begin

For i:= 1 to lenqth (S) do

If copy (S,I,2) = ‘по` then N:= n+1;

End;

Write (` «по»` саны N=`, n);

End.

Программаның нәтижесі:

berilgen sozdi engiz

попона – енгізілген сөз

«по» саны N =2 – шыққан нәтиже

Оқулықтан 3,4,5- мысалдарды орындау.

Қорытынды

Бақылау сұрақтары

Жолдық шамалар қандай қызметші сөздермен белгіленеді?
Бір жолдық айнымалыға қанша символ жазуға болады?
Жолдық шаманың ұзындығы деген не?
Жолдық шамаларға қолданылатын амалдар қандай?
Жолдық шамаларды өңдейтін стандартты функцияларға не кіреді? Олардың мәндеттері қандай?

Практикалық жұмыс №16

Үйге тапсырма

§ 10 тақырыпты оқу, тестке жауап жазу